ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 17 Αυγούστου 2003
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η Ελλάδα του Α. Μπρεσόν

Σίφνος, Κυκλάδες, Ελλάδα, 1961
Σίφνος, Κυκλάδες, Ελλάδα, 1961
Μετά από μια περιπλάνηση ανά την Ευρώπη, «Οι Ευρωπαίοι» κάνουν στάση στην Ελλάδα. Εργα ενός από τους σημαντικότερους φωτογράφους της εποχής μας, του Ανρί Καρτιέ Μπρεσσόν, φιλοξενούνται αυτόν το μήνα στο Μουσείο Μπενάκη. Για πρώτη φορά, παρουσιάζονται στο ελληνικό κοινό, εκατόν δέκα ασπρόμαυρες φωτογραφίες που φιλοτέχνησε ο ενενηνταπεντάχρονος σήμερα καλλιτέχνης ανάμεσα στο 1930 και το 1970, κατά την περιήγησή του στην Ευρώπη. Η έκθεση, με βαρύνουσα και πολλαπλή σημασία, αποκαλύπτει το πολύπτυχο πρόσωπο της Ευρώπης, όπως το κατέγραψε σε διάστημα μισού περίπου αιώνα ο μαγικός φακός του Α. Μπρεσσόν. Παράλληλα, αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής προς έναν από τους σπουδαιότερους σύγχρονους δημιουργούς της και προς έναν από τους αξιότερους διεθνώς φωτογράφους.

Η ιστορία των «Ευρωπαίων», πηγαίνει αρκετά χρόνια πίσω. Το 1955, ο Ελληνας εκδότης και τεχνοκρίτης Τεριάντ δημοσίευσε το ομότιτλο λεύκωμα με φωτογραφίες που ο Μπρεσσόν είχε συγκεντρώσει την προηγούμενη πενταετία. Μια φωτογραφική απεικόνιση της Ευρώπης μετά τον πόλεμο, με εμφανή τα σημάδια της καταστροφής, της πείνας και της δυστυχίας. Από το 1955 έως το 1970, η σειρά αυτή εμπλουτίστηκε μετά από πολλαπλά ταξίδια του φωτογράφου σε ευρωπαϊκές χώρες.

Με την έκθεση «Οι Ευρωπαίοι», σαράντα χρόνια μετά την έκδοση του λευκώματος, σκιαγραφείται, για μια ακόμα φορά, το πορτρέτο της Γηραιάς Ηπείρου, έτσι όπως ο μαγικός φακός του Μπρεσόν την κατέγραψε σε διάστημα μισού περίπου αιώνα (1930 - 1970). Υπάρχει μια συγκεκριμένη στιγμή σε καθένα από τα επεισόδια της ζωής, κατά την οποία όλα τα στοιχεία που τα αποτελούν ευθυγραμμίζονται έτσι, ώστε τελικά να αποκαλυφθεί πως όλη η ζωή δεν είναι άλλο από ένα ενιαίο επεισόδιο, κατά περίπτωση ανθεκτικό ή εφήμερο. Σύμφωνα με τον Μπρεσόν «είναι καθήκον κάθε ντοκουμενταρίστα φωτογράφου να είναι αποστασιοποιημένος μεν, ωστόσο αρκετά σοφός παρατηρητής. Ετσι, σωστά προετοιμασμένος θα συλλάβει το θέμα του την ακριβή στιγμή. Και θα γράψει ιστορία».

Αθήνα, Ελλάδα, 1953
Αθήνα, Ελλάδα, 1953
Η πρώτη φωτογραφία του Καρτιέ Μπρεσσόν είναι ένα ενσταντανέ στην παραλία της Διέπης. Τότε δεν είχε ακόμα αποφασίσει ότι θα γίνει φωτογράφος. Το Παρίσι της δεκαετίας του 1920 ήταν αληθινή δεξαμενή ιδεών για ένα νέο με ανησυχίες. Ο Μπρεσσόν γνωρίστηκε με τους σουρεαλιστές, ενθουσιάστηκε με το ελεύθερο πνεύμα τους και μοιράστηκε τις ιδέες τους. Ωσπου μια μέρα είδε μια φωτογραφία τριών μαύρων παιδιών στην Αφρική. Σκέφτηκε ότι με τη φωτογραφία μπορεί να ικανοποιήσει τη λαχτάρα και την περιέργειά του για τη ζωή. Και άρχισε να ταξιδεύει και να φωτογραφίζει. Πρώτος σταθμός η Αφρική, για να ακολουθήσουν η Ισπανία, η Ιταλία, οι ΗΠΑ, το Μεξικό... Ο φωτογραφικός του φακός ταξιδεύει από την Ινδία έως τη Βιρμανία, το Πακιστάν, την Κίνα και τη Σοβιετική Ενωση. Από τις Αλπεις έως τον ποταμό Ευφράτη, από τις λίμνες της Σουμάτρας έως τα χωριά της Σίφνου και από τις άνυδρες πεδιάδες του Μεξικού έως τα παγωμένα δάση της Ουγγαρίας....

Πρώτος και απαράβατος κανόνας στις φωτογραφίες του, να αντιμετωπίζει με το φωτογραφικό του φακό την πραγματικότητα που του επιβάλλεται χωρίς να τη μεταμορφώνει και χωρίς να την εξωραΐζει. Η αυθεντικότητα είναι η μεγαλύτερη αρετή της φωτογραφίας. Μάλιστα, για να την υπηρετήσει καλύτερα, δε χρησιμοποιεί φλας. Εξίσου αυστηρός είναι και με τη χρήση του έγχρωμου φιλμ, αφού «Το χρώμα στη φωτογραφία προσφέρει μια αποσπασματική γκάμα αποχρώσεων, σε αντίθεση με το μαύρο που το χρωματικό του φάσμα είναι πλήρες». Η έκθεση, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, συνοδεύεται από καλαίσθητο κατάλογο και θα διαρκέσει έως τις 31 Αυγούστου.


Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ


Στην Κέρκυρα των χρωμάτων

«Τοπίο με κυπαρίσσια και πεύκα σε βραχώδη ακτή». Εργο του Κ. Παρθένη
«Τοπίο με κυπαρίσσια και πεύκα σε βραχώδη ακτή». Εργο του Κ. Παρθένη
«Ζωγραφίζοντας την Κέρκυρα» είναι ο τίτλος της έκθεσης που διοργανώνει η Εθνική Πινακοθήκη στο παράρτημά της στην Κέρκυρα (Κάτω Κορακιάνα). Η έκθεση επιχειρεί να παρουσιάσει το σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισε το νησί ως τόπος καλλιτεχνικής δημιουργίας. Παρουσιάζονται, έως τις 8 του Σεπτέμβρη, έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, αλλά και φωτογραφίες αποκλειστικά από τις συλλογές του Μουσείου. Περιλαμβάνονται εκατόν είκοσι πέντε έργα, όχι μόνο Κερκυραίων καλλιτεχνών, αλλά και άλλων που απεικονίζουν την Κέρκυρα ή δημιουργήθηκαν στο νησί. Μερικά από αυτά εκτίθενται σπανιότατα όπως η «Προσωπογραφία του κόμητος Σούλεμπουργκ» του Παναγιώτη Δοξαρά. Πρόκειται για μία μικρογραφία ενός προσώπου που συνδέεται με τις ιστορικές τύχες του νησιού. Οπως σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα «η ελαιογραφία σε χαλκό, τα υλικά που χρησιμοποιεί ο Δοξαράς σ' αυτό το έργο, τον συνδέουν όχι μόνο με τη Βενετία αλλά και με τις Κάτω Χώρες. Εκεί, συνήθιζαν, λόγω υγρού κλίματος, να ζωγραφίζουν πάνω σε χαλκό».

Αρκετά από τα έργα της έκθεσης παρουσιάζονται για πρώτη φορά, όπως το μοναδικό έργο που ο γλύπτης Γιαννούλης Χαλεπάς έφτιαξε κατά την περίοδο του εγκλεισμού του στο Ψυχιατρείο του νησιού και παραχωρήθηκε από τη διοίκηση του Ιδρύματος. Επίσης, παρουσιάζονται ογδόντα έγχρωμες διαφάνειες της φωτογράφου Μαρίας Χρουσάκη από την Κέρκυρα της δεκαετίας του 1950. Οπως αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης Ζίνα Καλούδη: «Στους πράσινους κάμπους όταν η φύση έχει μόλις ξυπνήσει, η Μαρία Χρουσάκη θα τραβήξει πολλές ασπρόμαυρες φωτογραφίες και εκατοντάδες έγχρωμες διαφάνειες. Τα φρούρια, η πόλη, το τοπίο, ένας κερκυραϊκός γάμος την άνοιξη, κάτω από τις ελιές, με τις γυναίκες ντυμένες τη βενετσιάνικη φορεσιά τους και τους ανθηρούς κεφαλόδεσμους, θα ανακαλούν συνεχώς στις φωτογραφίες της τη γαμήλια εποχή της άνοιξης, με μελωδίες και χορούς πηδηχτούς».

Ακόμη στην έκθεση περιλαμβάνονται έργα των: Χαράλαμπου Παχή, Κωνσταντίνου Παρθένη, Αγγελου Γιαλλινά, Βικέντιου Μποκατσιάμπη, κ.ά., αλλά και χαρακτικά του Μάρκου Ζαβιτζιάνου, του Λυκούργου Κογεβίνα και του Νικόλαου Βεντούρα.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ