Μόνο ένας στους τρεις σεισμόπληκτους, τέσσερα χρόνια μετά την εκδήλωση του καταστροφικού σεισμού της 7ης Σεπτέμβρη 1999 μπόρεσε να ξεκινήσει τη διαδικασία για την αποκατάσταση του σπιτιού του, με τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση και που, στην περίπτωση των επισκευών, δεν οδηγούν καν στην ενίσχυσή τους, αλλά στην απλή επαναφορά τους στην προ του σεισμού κατάσταση! Οι υπόλοιποι σεισμόπληκτοι είτε ζουν ακόμη στα λυόμενα, είτε υποχρεώθηκαν σε διάφορα μπαλώματα που καθιστούν τα σπίτια τους επικίνδυνα γι' αυτούς και τις οικογένειές τους, σε ενδεχόμενο νέο σεισμό.

Τα στοιχεία αυτά, που αποδεικνύουν την παταγώδη αποτυχία των μέτρων αποκατάστασης τα οποία εξήγγειλε τόσο ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, όσο και οι συναρμόδιοι υπουργοί, προκύπτουν από τους επίσημους πίνακες του ΥΠΕΧΩΔΕ, που αποκαλύπτει σήμερα κατ' αποκλειστικότητα ο «Ριζοσπάστης».

Οπως είναι γνωστό, μετά το σεισμό τα συνεργεία των μηχανικών διενήργησαν δευτεροβάθμιο έλεγχο σε 60.380 κίτρινα (επισκευάσιμα) και κόκκινα (κατεδαφιστέα), που έπαθαν μικρότερες ή μεγαλύτερες ζημιές. Από τους ελέγχους αυτούς προέκυψε ο χαρακτηρισμός του κίτρινου για 38.165 από αυτά και του κόκκινου για 4.250 κτίρια, τα οποία θα μπορούσαν να ενταχθούν στα μέτρα για την επισκευή ή την ανακατασκευή τους που εξήγγειλε η κυβέρνηση. Τα υπόλοιπα 27.975 κτίρια, παρότι είχαν ελαφριές, έστω, ζημιές δεν εντάχθηκαν σε κανένα πρόγραμμα αποκατάστασης και την επιδιόρθωσή τους ανέλαβαν εξ ολοκλήρου οι ιδιοκτήτες τους.

Τι έγινε, όμως, με τους υπόλοιπους που έπαθαν κατά τεκμήριο σοβαρότερες ζημιές; Σύμφωνα, λοιπόν, με τον «πίνακα πορείας αιτήσεων αδειών» με ημερομηνία 7 Οκτώβρη 2003 της Υπηρεσίας Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων του ΥΠΕΧΩΔΕ, που παραθέτουμε, έχουμε τα εξής αποκαλυπτικά αποτελέσματα:

• Από τα 38.165 κίτρινα κτίρια έως τις 7 Οκτώβρη είχαν υποβάλει αιτήσεις οι ιδιοκτήτες μόνο 13.562 από αυτά και είχαν εγκριθεί 11.431, δηλαδή ποσοστό λιγότερο και από το 30%!
• Από τα 4.636 κόκκινα (η διαφορά από το αρχικό αποτέλεσμα του δευτεροβάθμιου ελέγχου οφείλεται στο γεγονός ότι έγιναν και 2.050 τριτοβάθμιοι έλεγχοι που είχαν ως αποτέλεσμα ορισμένα κτίρια (211 για την ακρίβεια) να μεταταγούν από κίτρινα σε κόκκινα αφού κρίθηκαν ως ασύμφορα επισκευής) που υπέβαλαν αιτήσεις για ανακατασκευή έχουν εγκριθεί οι 4.024.

Αν αθροίσουμε τις αιτήσεις που έχουν εγκριθεί τότε προκύπτει ότι μόνο ένα 34% των σεισμοπλήκτων έχει ξεκινήσει τη διαδικασία αποκατάστασης των κτιρίων με βάση τα μέτρα του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ακόμη και όλες οι αιτήσεις να γίνουν δεκτές, το ποσοστό αυτό δεν πρόκειται να ξεπεράσει το 40%, ενώ την ίδια στιγμή η προθεσμία για την υποβολή των σχετικών αιτήσεων αποκατάστασης έχει παρέλθει και σύμφωνα με τις δηλώσεις των αρμοδίων άλλη παράταση δε θα δοθεί...

Προκειμένου η κυβέρνηση να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα ισχυρίζεται ότι, σύμφωνα με τη στατιστική επεξεργασία των στοιχείων, προκύπτει ότι από τα 38.000 κίτρινα κτίρια το 30%, δηλαδή περίπου τα 11.400, παρουσιάζουν βλάβες μόνο στους τοίχους και όχι στο φέροντα οργανισμό (μπετά) και γι' αυτό οι ιδιοκτήτες τους τα επισκεύασαν μόνοι τους και με δικά τους έξοδα χωρίς να κάνουν χρήση της στεγαστικής συνδρομής (30% δωρεάν επιχορήγηση και 70% άτοκο δάνειο). Γεγονός, πάντως, είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 26.715 κτίρια στην Αθήνα που είχαν προβλήματα από τους σεισμούς και είτε επισκευάστηκαν χωρίς άδεια και μελέτη μηχανικού, είτε «μπαλώθηκαν», όπως - όπως... Από αυτά μάλιστα έχουν γίνει μέχρι στιγμής 3.500 αιτήσεις αποχαρακτηρισμού.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΕΧΩΔΕ για τις επισκευές έχει εγκριθεί μέχρι τώρα το ποσόν των 127.600.000 ευρώ, από τα οποία το 22%, δηλαδή 28.500.000 ευρώ αποτελεί τη δωρεάν κρατική αρωγή (δεν καλύπτει, δηλαδή, ούτε καν το ένα τρίτο του ποσού που εξαγγέλθηκε από την κυβέρνηση!), ενώ για τις ανακατασκευές εγκρίθηκε το ποσόν των 170.000.000 ευρώ, από τα οποία το 30,5%, δηλαδή τα 52.000.000 ευρώ αποτελούν τη δωρεάν κρατική αρωγή.

Ποιό είναι το συμπέρασμα όλων αυτών; Οτι η μόνη διέξοδος βρίσκεται στην κοινωνικοπολιτική πάλη των λαϊκών στρωμάτων για τη διεκδίκηση λαϊκής στέγης. Σ'ένα κίνημα που θα ενσωματώνει στις διεκδικήσεις του την πραγματική αντισεισμική θωράκιση, την ανάγκη προγραμμάτων κατασκευής φθηνής και ποιοτικής κατοικίας για όλους. Που θα βάζει στην πράξη εμπόδια στην εφαρμογή πολιτικών διαχείρισης και αυτού του μεγάλου προβλήματος σε βάρος των λαϊκών συμφερόντων, ως την ανατροπή αυτής της πολιτικής. Σ'ένα καθεστώς λαϊκής οικονομίας αυτή η προοπτική γίνεται εφαρμόσιμη. Αλλά η σημερινή κατάσταση με των σεισμοπλήκτων είναι μιά ακόμη αφορμή να καταδικάσει ο λαός το δικομματισμό και να ενισχύσει και με την ψήφο του το ΚΚΕ.

Στην Αττική υπάρχουν σε 24 δήμους 87 οικισμοί με 5.340 λυόμενες κατοικίες, σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή του ΥΠΕΧΩΔΕ. Το γεγονός πως επί τέσσερα χρόνια υπάρχουν άνθρωποι που ζουν σε κοντέινερς, αποδεικνύει την κυβερνητική αναλγησία στον τομέα της αποκατάστασης των σεισμοπαθών. Στα Ανω Λιόσια υπάρχουν 43 οικισμοί, στο Δήμο Αχαρνών 10, η Ελευσίνα, το Ζεφύρι, το Καματερό και η Φυλή έχουν από 4. Οι υπόλοιποι καταυλισμοί μοιράζονται στους υπόλοιπους 18 δήμους του Λεκανοπεδίου.

Ο «Ρ» επισκέφθηκε τους καταυλισμούς του Μενιδίου και της Μεταμόρφωσης και διαπιστώσαμε από κοντά την κατάσταση που επικρατεί.

Στις μισές λυόμενες κατοικίες ζουν ιδιοκτήτες σεισμόπληκτων σπιτιών, σε 2.663 δηλαδή, ενώ σε 1.516 κατοικούν πρώην ενοικιαστές. Απ' τους υπόλοιπους 1.161 οικίσκους οι 354 έχουν παραχωρηθεί για κοινωνικούς λόγους, οι 129 χρησιμοποιούνται από τους δήμους, οι 596 χρησιμοποιούνται ως αποθήκες με οικοσκευές και τέλος 82 οικίσκοι χρησιμοποιούνται για διάφορους λόγους από συλλόγους, μοναστήρια κλπ. Η πλειοψηφία τους ζει σε αυτή την κατάσταση για οικονομικούς λόγους, αφού οι υποσχέσεις της πολιτείας όχι μόνο δεν πραγματοποιήθηκαν, αλλά αυτή τους έχει ξεχασμένους.

Τον τελευταίο μήνα η κυβέρνηση άρχισε να «θυμάται» επιλεκτικά κάποιους. Ποιοι είναι αυτοί; Μετανάστες ενοικιαστές. Στον καταυλισμό ΚΑΠΟΤΑ η Δημοτική Αστυνομία μοιράζει ειδοποιητήρια του δήμου που υπενθυμίζουν στους σεισμόπληκτους μετανάστες πως έχει λήξει ο χρόνος του «συμφωνητικού παράδοσης και παραλαβής για χρήση του οικισμού». Με τη δικαιολογία αυτή τους υποχρεώνει μέσα σε ένα μήνα να αποχωρήσουν από τον καταυλισμό...

«Θα μας διώξουν όλους, Ελληνες και ξένους ενοικιαστές. Θέλουν να 'ναι "καθαρά" στους Ολυμπιακούς Αγώνες», λέει στο «Ρ» η Γιώτα Ελούνα, που ζει με τους δύο γιους της στον καταυλισμό.

Μιλήσαμε με σεισμόπληκτους που έχουν λάβει την ειδοποίηση και ζουν με το φόβο να τους πετάξουν στο δρόμο. Ο Πέτρος Ιχμέτ από την Αλβανία είναι παράλυτος και δεν μπορεί να μετακινηθεί από το κρεβάτι. Ζει σε μια λυόμενη κατοικία με τους ηλικιωμένους γονείς του και τον αδερφό του, ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί και εργάζεται. Πριν το σεισμό νοίκιαζαν ένα υπόγειο στο Μενίδι, τώρα τα χρήματα δε φτάνουν ούτε για τα απαραίτητα.

Το ίδιο χαρτί ήρθε και στην 27χρονη Ανίλα Μίνερ από την Αλβανία. Ζει με τον άνδρα της και τον μικρό γιο τους, σε λίγο καιρό θα φέρει και δεύτερο παιδί στον κόσμο. Ο άντρας της ψάχνει για μεροκάματο σε οικοδομές και έτσι προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα. Οι ειδοποιήσεις έφτασαν και σε άλλους ενοικιαστές του καταυλισμού, όλοι ξένοι. Τον ίδιο φόβο και ανασφάλεια έχουν ενοικιαστές και ιδιοκτήτες, Ελληνες και μετανάστες.

«Είχαμε δικό μας σπίτι, αλλά δε ζητήσαμε δάνειο, δε θα 'χαμε να το ξοφλήσουμε», μας δήλωσε η 41χρονη Ειρήνη Καραμηνά, που ζει σε τρία κοντέινερ με τον άντρα της και τα δέκα παιδιά τους. Ο άντρας της είναι μαραγκός και αυτή δούλευε καθαρίστρια, αλλά τώρα δε βρίσκει πουθενά δουλιά και «το επίδομα πολυτέκνων είναι ελάχιστο». Στην ερώτησή μας για το τι θα κάνουν από εδώ και πέρα, μας απάντησε πως θα «παλέψουμε μαζί με τους υπόλοιπους να βρεθεί μια λύση, πρέπει η πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της, δεν μπορούν να μας πετάξουν έτσι».

«Οι ειδοποιήσεις μοιράζονται με ευθύνη του ΥΠΕΧΩΔΕ. Το υπουργείο ξέρει τους λόγους». Αυτό μας απάντησε ο δήμαρχος Αχαρνών, Σπύρος Στριφτός, όταν επικοινωνήσαμε για να μάθουμε τους λόγους που στέλνονται οι ειδοποιήσεις. Μας είπε πως το ΥΠΕΧΩΔΕ θεωρεί τους ενοικιαστές πως δεν είναι πλέον δικαιούχοι. «Αλλωστε αυτό το δηλώνουν και επίσημα το έχει πει πολλές φορές ο κύριος Τσακλίδης», τόνισε. «Εμείς έχουμε πάγια θέση πως και οι ενοικιαστές είναι σεισμόπληκτοι. Εχουμε προτείνει να γίνει οικιστικό πρόγραμμα στο χώρο του καταυλισμού. Ας φροντίσει επιτέλους η πολιτεία», υπογράμμισε ο δήμαρχος Αχαρνών.

Ο Θάνος Τραβασάρος, δημοτικός σύμβουλος Αχαρνών με την Πανδημοκρατική Αγωνιστική Συσπείρωση Μενιδίου, δήλωσε στο «Ρ» σχετικά με το θέμα: «Θεωρούμε απαράδεκτη τη διαδικασία που έχει ξεκινήσει το ΥΠΕΧΩΔΕ, στην οποία ουσιαστικά συμμετέχει και ο δήμος, παρά την αντίθετη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Οι συνέπειες από τους σεισμούς δεν έχουν εκλείψει και για τους ιδιοκτήτες και για τους ενοικιαστές. Παράλληλα, τα νοίκια έχουν φτάσει στα ύψη. Το θέμα των ενοικιαστών είναι κοινωνικό και χρειάζεται από την κυβέρνηση να εξαγγελθούν μέτρα στεγαστικής πολιτικής. Οι μετανάστες, που από αυτούς ξεκινάνε τα πρώτα μέτρα γιατί έχουν το μικρότερο πολιτικό κόστος, είναι και αυτοί εργαζόμενοι. Σίγουρα θα καταλήξουνε και στους ντόπιους. Αυτή είναι πολιτική του διαίρει και βασίλευε. Οι ενέργειες αυτές, η τακτική αυτή γίνεται στο όνομα των Ολυμπιακών Αγώνων».

Οικονομικοί είναι οι λόγοι που αναγκάζουν και τους σεισμόπληκτους της Μεταμόρφωσης να μένουν στον καταυλισμό. Η οικονομική τους κατάσταση, αλλά και η στάση της κυβέρνησης δεν τους «επιτρέπει» να νοικιάσουν ένα σπίτι. «Αντί να δώσουμε 120.000 δραχμές για νοίκι, τα δίνουμε για το φροντιστήριο της κόρης μας», δηλώνει η 44χρονη Φραγκίσκα Πρίντεζη. Μένει σε λυόμενο με τον άντρα της και τις δύο κόρες της, 17 και 7 χρονών.

Η Ευαγγελία Μπακαράκη και ο γιος της έμεναν για δύο χρόνια στο νοίκι μετά στο σεισμό. Η οικονομική τους κατάσταση τους ανάγκασε να μένουν τα δύο τελευταία χρόνια σε κοντέινερ. «Με 130.000 δραχμές σύνταξη και το γιο μου άνεργο να προσπαθεί να βρει μεροκάματο, τι άλλο να κάναμε», λέει.

«Πληρώνω ήδη το δάνειο για να εξοφλήσω το σπίτι, τώρα θα αρχίσω να πληρώνω και το δάνειο για το σεισμό, είναι αδύνατον να νοικιάζω και σπίτι», δήλωσε απελπισμένη η 54χρονη Γεωργία Δημητρίου. «Κάποιοι λένε ότι βολευτήκαμε, ας έρθουν να βολευτούν αυτοί στα λυόμενα», μας είπε οργισμένη.

Σε ακόμα πιο δύσκολη κατάσταση η Μαρία Πασχάλη που πάσχει από λευχαιμία. «Η σύνταξη μου είναι ελάχιστη και ο γιος μου δουλεύει όποτε βρίσκει κάτι. Τον πήρε ο δήμος για λίγους μήνες και μετά μας ξέχασαν. Καμία ουσιαστική βοήθεια δεν υπήρξε, να προέβλεπε τουλάχιστον το κράτος να είχε μια δουλιά ο γιος μου».

Υπάρχουν και εκεί και οι λεγόμενες «ακραίες» περιπτώσεις. Ιδιοκτήτες που δεν πήραν δάνειο και δεν μπορούν να φτιάξουν το σπίτι τους, όπως ο 38χρονος άνεργος Γιάννης Βενιέρης και η μητέρα του. «Μια δουλιά δεν έπρεπε να βρει για μας η πολιτεία να ζήσουμε σαν άνθρωποι τουλάχιστον», αναρωτήθηκε. «Αυτό που ζητάω είναι μια δουλιά, δε μου επιτρέπονται οποιαδήποτε άλλα όνειρα για οικογένεια, παιδιά»...