Συνοπτικά, με το νέο νόμο «κατοχυρώνονται» οι κυβερνήσεις μειοψηφιών, καθώς - όπως είπε και ο ίδιος ο υπουργός χτες σε συνέντευξη Τύπου - «διασφαλίζεται η κυβερνητική σταθερότητα μέσω της ενίσχυσης του πρώτου κόμματος, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η κοινοβουλευτική αυτοδυναμία με σχετικά χαμηλό ποσοστό». Μάλιστα ο νέος νόμος είναι ακόμα πιο ληστρικός από τον προηγούμενο, σε όφελος του πρώτου κόμματος, αφού κλέβει ψήφους και από το δεύτερο σε εκλογική δύναμη κόμμα. Προβλέπεται επίσης η κατάτμηση των μεγάλων βασικών εκλογικών περιφερειών, με μέγιστο αριθμό εδρών τις 9, στο όνομα δήθεν της διαφάνειας της πολιτικής ζωής του τόπου. «Ανοιχτό» παραμένει το ζήτημα της εκλογής βουλευτών με λίστα, καθώς και της διπλής κάλπης, της δυνατότητας δηλαδή κάποιος να ψηφίζει για παράδειγμα ΠΑΣΟΚ και να σταυροδοτεί υποψήφιο βουλευτή της ΝΔ. Επίσης η κυβέρνηση ενδέχεται να αλλάξει τον αριθμό των υποψηφίων που μπορεί να περιλαμβάνει κάθε κόμμα στο ψηφοδέλτιό του, στις βασικές εκλογικές περιφέρειες, καθώς και τον αριθμό των σταυρών προτίμησης που μπορεί να βάλει ο ψηφοφόρος. Παραμένει το πλαφόν του 3% για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή.

Αναλυτικά η κυβερνητική πρόταση προβλέπει δύο εκδοχές για την κατανομή των εδρών, που αναλογεί σε κάθε κόμμα ανά την επικράτεια:

Σύμφωνα με την πρώτη, το 80% των εδρών (δηλαδή οι 240) κατανέμονται με απλή αναλογική στα κόμματα που έχουν λάβει πάνω από το 3% του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων. Οι υπόλοιπες 60 έδρες κατανέμονται στα δύο πρώτα σε ψήφους κόμματα, με αναλογία 4 προς 1. Δηλαδή το πρώτο κόμμα παίρνει 48 έδρες και το δεύτερο 12.

Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, το 85% των εδρών (δηλαδή οι 255) κατανέμονται αναλογικά στα κόμματα. Οι υπόλοιπες 45 έδρες «πηγαίνουν» στο πρώτο σε ψήφους κόμμα. Ο αριθμός αυτός μπορεί να αλλάξει, να δοθούν για παράδειγμα 40 έδρες στο πρώτο κόμμα και 5 στο δεύτερο.

Σύμφωνα με τον υπουργό, ανάλογα με το σενάριο που θα επιλεγεί και τον τρόπο κατανομής των εδρών στις περιφέρειες η αναλογικότητα της ψήφου θα κυμαίνεται από 81% σε 88%.

Με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών του 2000, η πρώτη εκδοχή θα έδινε στα κόμματα τις εξής έδρες: ΠΑΣΟΚ 158, ΝΔ 120, ΚΚΕ 14, ΣΥΝ 8. Η δεύτερη εκδοχή δίνει τις εξής έδρες: ΠΑΣΟΚ 162, ΝΔ 114, ΚΚΕ 15, ΣΥΝ 9.

Με τη διαδικασία αυτή προκύπτουν οι έδρες που λαμβάνει το κάθε κόμμα ανά την επικράτεια. Ακολούθως διαιρείται το σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων με το σύνολο των εδρών που αντιστοιχούν σε κάθε περιφέρεια. Το κάθε κόμμα εκλέγει όσους βουλευτές πιάσουν το εκλογικό μέτρο. Οι αδιάθετες έδρες κατανέμονται καταρχήν στο μικρότερο κόμμα με το μεγαλύτερο αδιάθετο υπόλοιπο. Ακολούθως στο δεύτερο μικρότερο κόμμα με το αμέσως μεγαλύτερο αδιάθετο υπόλοιπο και ούτω καθεξής. Δεν ισχύει η διαδικασία αυτή για τις μονοεδρικές και διεδρικές περιφέρειες. Στις μονοεδρικές, κερδίζει την έδρα το κόμμα που συγκεντρώνει την πλειοψηφία και τις διεδρικές τα δύο πρώτα σε ψήφους κόμματα.

Σε ό,τι αφορά τον τρόπο εκλογής των βουλευτών, προτείνονται δύο σενάρια. Το πρώτο προβλέπει την εκλογή βουλευτών όπως σήμερα, με ενδεχόμενη αύξηση των βουλευτών επικρατείας, από 12 σε 15. Το δεύτερο - το οποίο έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ - προβλέπει την εκλογή 240 βουλευτών με σταυροδότηση και 60 σε ευρείες εκλογικές περιφέρειες με λίστα. Στην περίπτωση αυτή καταργείται το ψηφοδέλτιο της Επικρατείας. Στην κυβερνητική πρόταση σημειώνεται: «Για τον καθορισμό των ευρειών εκλογικών περιφερειών μπορούν οι 60 έδρες να κατανεμηθούν είτε στις 13 διοικητικές περιφέρειες της χώρας είτε σε ευρύτερες αναπτυξιακές περιφέρειες (7 ή 8 ευρείες εκλογικές περιφέρειες). Η εκλογή σε αυτή την περίπτωση προβλέπει σταυρό στο νομό και λίστα στην ευρεία εκλογική περιφέρεια». Η κυβέρνηση θα ήθελε να προχωρήσει στο λεγόμενο βουλευτή περιφέρειας, «ενόψει των εξελίξεων για την ανάπτυξη και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των επόμενων χρόνων», όπως είπε ο υπουργός.

Αποφασισμένη είναι η κυβέρνηση να «σπάσει» τις μεγάλες εκλογικές περιφέρειες. Συγκεκριμένα προτείνεται η κατάτμηση της Α' Αθηνών σε 2, της Β' Αθηνών σε 5, του υπολοίπου Αττικής σε 2 και της Α' Θεσσαλονίκης σε 2. Ο αριθμός των εδρών των εκλογικών περιφερειών δε θα ξεπερνά τις 9. Εφόσον ισχύσει η εκλογή 60 βουλευτών με λίστα, ο αριθμός των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας δε θα ξεπερνά τις 8.

Σε ό,τι αφορά τον αριθμό των σταυρών προτίμησης που μπορεί να βάλει κάθε υποψήφιος, ο υπουργός κατέθεσε την προσωπική του - όπως είπε - άποψη: Ενας σταυρός στις 3εδρικές εκλογικές περιφέρειες. Δύο στις εκλογικές περιφέρειες με έδρες από 4 έως 6. Τρεις στις εκλογικές περιφέρειες με έδρες από 7 έως 9.

Την επόμενη Τετάρτη, 24 Σεπτέμβρη, ο Κ. Σκανδαλίδης θα συγκαλέσει τη Διακομματική Επιτροπή στο υπουργείο Εσωτερικών, ενώ ο νέος νόμος αναμένεται να ψηφιστεί το Νοέμβρη. Τις τελικές αποφάσεις θα λάβει το Υπουργικό Συμβούλιο.

«Ναι» στην αναθεώρηση του εκλογικού νόμου επί το καλπονοθευτικότερο, αλλά μετά τις εκλογές. Τη θέση του κόμματός του επανέλαβε στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου στη ΔΕΘ ο Κ. Καραμανλής. Τόνισε ότι δε θα συμμετέχει στο διάλογο που εγκαινίασε η κυβέρνηση, γιατί δε θέλει να νομιμοποιήσει «προεκλογικά τεχνάσματα» της κυβέρνησης Σημίτη. Ο πρόεδρος της ΝΔ είπε ότι το ισχύον ληστρικό εκλογικό σύστημα «έχει λειτουργήσει καλά», σπεύδοντας να συμφωνήσει με την ανάγκη «σημαντικών βελτιώσεων» αλλά μετά τις εκλογές. «Εάν κάποιος έχει να προτείνει κάτι, νομίζει ότι πρέπει κάτι να αλλάξει, υπάρχει χρόνος μετά τις εκλογές ή υπήρχε χρόνος μετά τις προηγούμενες εκλογές να συζητηθούν αυτά», είπε. Ταυτόχρονα ισχυρίστηκε ότι ο σημερινός εκλογικός νόμος «είναι και αποτελεσματικός και αντιπροσωπευτικός. Θεωρώ δηλαδή ότι έχει λειτουργήσει καλά».