Σε χειροτέρευση της θέσης των ασφαλισμένων θα οδηγήσει η εφαρμογή μιας σειράς ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο μίνι - ασφαλιστικό νομοσχέδιο που η κυβέρνηση προωθεί στη Βουλή τις επόμενες ημέρες. Στη γνωστή αντιασφαλιστική ρότα, η κυβέρνηση με τις νέες ρυθμίσεις, ενώ καθορίζει επαχθείς όρους για τις μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων, την ίδια στιγμή και με καθαρή ψηφοθηρική σκόπευση, επιχειρεί να διανθίσει αυτό το σκληρό πλαίσιο, με κάποιες «κουτσές παροχές» σε ορισμένες ολιγάριθμες ομάδες. Δίνει δηλαδή λίγα ψίχουλα σε λίγους, για να αποσπάσει δικαιώματα και κατακτήσεις από τους πολλούς.

Ετσι τη στιγμή που επιβάλλει την υποχρεωτική εισφορά στον ΟΓΑ και στα δύο μέλη της αγροτικής οικογένειας αποσπώντας πρόσθετες ασφαλιστικές εισφορές από εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες, την ίδια στιγμή δίνει στους ομογενείς τη δυνατότητα εξαγοράς συντάξιμου χρόνου. Με τον τρόπο αυτό, με διάσπαρτες ρυθμίσεις, θολώνει τα νερά και επιχειρεί να παγιώσει την αντιασφαλιστική της νομοθεσία.

Με το νομοσχέδιο επιβάλλονται νέες ασφαλιστικές κρατήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους, αλλάζουν προς το χειρότερο οι όροι συνταξιοδότησης για την επικουρική ασφάλιση, εξασφαλίζονται νέες εκπτώσεις για τα χρέη από ασφαλιστικές εισφορές στους εργοδότες, ενώ ιδιαίτερη μεταχείριση έχουν και οι εκδότες. Επιπλέον επιβάλλονται δυσβάστακτες ασφαλιστικές εισφορές στους συμβασιούχους γιατρούς του ΙΚΑ, εμπαίζονται οι μικροί επαγγελματοβιοτέχνες με το «φάντασμα» της 37ετίας, ενώ ανοίγει ο δρόμος για αύξηση του εργάσιμου βίου στο Δημόσιο στα 40 χρόνια και παίρνονται πρόσθετα οργανωτικά μέτρα, για την ιδιωτικοποίηση των επικουρικών ταμείων.

Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση δεν έχει καταλήξει στο ζήτημα της διαδοχικής ασφάλισης. Το σίγουρο είναι, ότι δε θα υπάρξει πλήρης αναπλήρωση των απωλειών που έχουν στη σύνταξή τους οι εργαζόμενοι που κατά τον εργάσιμο βίο τους ασφαλίστηκαν σε περισσότερα του ενός ασφαλιστικά ταμεία. Το δίκαιο αυτό αίτημα, τίθεται εκ των πραγμάτων στις μυλόπετρες της «οικονομικής σταθερότητας», αλλά και στη δεδομένη πρόθεση της κυβέρνησης να παίξει και τη διαδοχική ασφάλιση στο προεκλογικό χρηματιστήριο.

Στιγμιότυπο απ' τις κινητοποιήσεις για το Ασφαλιστικό το 2002

Το άρθρο 1 αναφέρεται στη συνταξιοδότηση των διαζευγμένων. Με αυτό ορίζεται ότι ο διαζευγμένος ή η διαζευγμένη δικαιούται σύνταξης του πρώην συζύγου υπό τις εξής προϋποθέσεις και αυτές αθροιστικά: Η σύνταξη του ή της πρώην συζύγου να υπερβαίνει τα 700 ευρώ, τη συμπλήρωση 65ου έτους ηλικίας, 15 έτη έγγαμου βίου, εάν το διαζύγιο δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του αιτούντος τη σύνταξη, το συνολικό ετήσιο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των εκάστοτε καταβαλλομένων από τον ΟΓΑ ετήσιων συντάξεων στους ανασφάλιστους υπερήλικες και δεν έχει τελεστεί άλλος γάμος. Το ποσοστό της σύνταξης επιμερίζεται σε 70% και 30%, για τα 15 χρόνια γάμου και σε 60% και 40% αντίστοιχα, αν ο έγγαμος βίος στο παρελθόν είχε διαρκέσει πάνω από 25 έτη.

Το παράδοξο της ρύθμισης είναι ότι δεν υπάρχει πρόνοια για διαζευγμένους, που η σύνταξη του πρώην ή της πρώην συζύγου δεν υπερβαίνει τα 700 ευρώ. Σημειώνεται ότι το 80% των συνταξιούχων σύμφωνα με τα ισχύοντα το 2003 παίρνουν συντάξεις χαμηλότερες των 700 ευρώ. Ομως, γι' αυτούς τους διαζευγμένους, που είναι και το μεγαλύτερο πληθυσμιακά κομμάτι, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη. Πρόκειται για ρύθμιση κοροϊδία. Γιατί, η κυβέρνηση μοιράζει τη σύνταξη του ενός δικαιούχου, σε δύο ανθρώπους, αντί να πληρώσει ο κρατικός προϋπολογισμός για υπερήλικες που δε διαθέτουν ένα ελάχιστο εισόδημα.

Το άρθρο 2 προβλέπει ότι οι ομογενείς που είναι εγκαταστημένοι στην Ελλάδα μέχρι τέλος του 2003 και κατά τον επαναπατρισμό τους είχαν συμπληρώσει το 45ο έτος της ηλικίας τους και εφόσον στα 65 χρόνια τους, δε συμπληρώνουν 4.500 μέρες ασφάλισης, μπορούν να εξαγοράσουν το χρόνο που υπολείπεται για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Προϋπόθεση για την άσκηση αυτής της δυνατότητας είναι οι 2.000 μέρες πραγματικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Για την εξαγορά των 2.500 ενσήμων στο ΙΚΑ-ΤΕΑΜ, οι ομογενείς θα πρέπει να καταβάλλουν εισφορές. Το ύψος της εισφοράς όμως περιλαμβάνει και το ποσοστό του εργοδότη. Δεν είναι όμως μόνο αυτή η αρνητική πλευρά της ρύθμισης. Αντί η κυβέρνηση να εξασφαλίσει -μέσω διακρατικών συμφωνιών- τα ασφαλιστικά δικαιώματα των ομογενών για τα χρόνια που είχαν εργαστεί στη χώρα προέλευσής τους, με μια μονοκοντυλιά διαγράφει τα δικαιώματα αυτά και τους υποχρεώνει να εξαγοράσουν πλασματικό χρόνο, καταβάλλοντας υπέρογκες εισφορές.

Στο άρθρο 3 ρυθμίζονται θέματα ατόμων με αναπηρίες. Μεταξύ άλλων, θα χορηγείται ειδικό επίδομα στα ΑΜΕΑ που πάσχουν από μυασθένεια - μυοπάθεια και ακρωτηριασμό σε ποσοστό αναπηρίας άνω του 67%.

Με το άρθρο 4 επαναλαμβάνεται η ίδια αμαρτωλή ιστορία, των γενναίων εκπτώσεων σε βεβαιωμένες εργοδοτικές εισφορές. Μάλιστα για τους εκδότες, αλλά και μεγαλοξενοδόχους οι δόσεις των χρεών από 36 αυξάνονται στις 80. Επιπλέον, ακόμα και σε περιπτώσεις που έχει επέλθει ήδη διακανονισμός για την απόδοση των οφειλών ο νομοθέτης δίνει την ευκαιρία, να επιλέξουν την υπό ψήφιση διάταξη.

Το άρθρο 5 επιφέρει σοβαρές αλλαγές στον ΟΓΑ και στην ασφάλιση των αγροτών. Με τις νέες ρυθμίσεις η κυβέρνηση υποχρεώνει και τους δύο συζύγους αγρότες να ασφαλίζονται στον ΟΓΑ. Καταργείται έτσι το δικαίωμα επιλογής, ένας από τους δύο να μην ασφαλίζεται και να μην καταβάλλει εισφορές. Με αυτό τον τρόπο καταργείται η βασική σύνταξη (προνοιακή) από την ψήφιση του νόμου και όχι ύστερα από 23 χρόνια, όπως προέβλεπε ο παλαιότερος νόμος. Το κράτος εξοικονομεί πόρους σε βάρος των αγροτών. Οποιοι αγρότες τελικά δεν ασφαλιστούν στο σύστημα, στο μέλλον δε θα παίρνουν ούτε την προνοιακή σύνταξη.

Στο εξής οι αυξήσεις στην κύρια και πρόσθετη σύνταξη των αγροτών θα καθορίζονται με υπουργική απόφαση και όχι με βάση τις αυξήσεις των συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων. Η αποσύνδεση αυτή, καθώς και η πρόβλεψη ότι οι αυξήσεις πρέπει να υπακούουν «στις οικονομικές δυνατότητες του ΟΓΑ» θα οδηγήσουν σε μειώσεις των αγροτικών συντάξεων στο μέλλον. Αλλες διατάξεις καθορίζουν ότι οι ξένοι εργάτες θα ασφαλίζονται υποχρεωτικά στην 5η κατηγορία του ΟΓΑ, ενώ όσοι θέλουν να κάνουν αυτασφάλιση ή να αναγνωρίσουν χρόνια, θα πληρώνουν εισφορές της έβδομης και πιο ακριβής ασφαλιστικής κατηγορίας.

Με το άρθρο 6 η κυβέρνηση καθορίζει ότι οι ποιητές, πεζογράφοι, θεατρικοί συγγραφείς, στιχουργοί και κριτικοί θα ασφαλίζονται στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ). Η εισφορά τους στον κλάδο σύνταξης θα επιβαρύνει κατά 1/2 τους ίδιους ενώ το υπόλοιπο 1/2 θα καλύπτεται από επιμερισμένες εργοδοτικές εισφορές, οι οποίες υπολογίζονται στην τιμή πώλησης κάθε βιβλίου καθώς και στα συγγραφικά δικαιώματα. Για τον κλάδο ασθένειας θα καταβάλλουν ολόκληρη την εισφορά τους.

Από τη ρύθμιση αυτή προκύπτει ότι κατά ένα μεγάλο μέρος η ασφάλιση των πιο πάνω κατηγοριών θα φορτωθεί στο βιβλίο και τελικά στους αναγνώστες του. Το κράτος, ο προϋπολογισμός, δεν πρόκειται να δίνει ούτε ένα ευρώ για τους ανθρώπους που συμβάλλουν στον πολιτισμό. Εμμεσα προδιαγράφεται στο μέλλον και η κατάργηση των τιμητικών συντάξεων στους ανθρώπους της τέχνης και του πολιτισμού. Ειδικά για τους στιχουργούς, τους κριτικούς αλλά και τους θεατρικούς συγγραφείς η εισφορά κατά 50% θα βαρύνει το βιβλίο, ενώ απαλλάσσονται οι πραγματικοί τους εργοδότες, που καρπώνονται το έργο τους, όπως είναι οι δισκογραφικές εταιρίες, οι εκδότες εφημερίδων και περιοδικών και οι θιασάρχες.

Επιπλέον οι ήδη ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ από τις πιο πάνω κατηγορίες θα αναγκαστούν να ασφαλιστούν στον ΟΑΕΕ, αν μέχρι την ψήφιση του νόμου δεν έχουν 3.000 μέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ και 1.500 μέρες στο ΕΤΕΑΜ, δηλαδή στην επικουρική σύνταξη.

Με το άρθρο 10 αντιμετωπίζονται ζητήματα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης ορισμένων κατηγοριών εργαζομένων, χωρίς όμως να ικανοποιούνται τα αιτήματα των εργαζομένων. Χαρακτηριστικά, για τους εργαζόμενους στο πρώην Ταμείο Ασφάλισης Τυπογράφων και Μισθωτών Γραφικών Τεχνών, που δε λαμβάνουν σύνταξη από άλλο φορέα κύριας ασφάλισης, μπορούν να αναγνωρίσουν χρόνο ασφάλισης με βάση την ασφάλιση στον κλάδο ασφάλειας (βιβλιάριο ασθενείας). Ομως, το δικαίωμα αυτό για αναγνώριση πραγματικού χρόνου εργασίας περιορίζεται μόνο στη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και όχι για όλες τις εργάσιμες μέρες για τις οποίες οι εργοδότες με δική τους ευθύνη δεν έχουν αποδώσει τις ανάλογες εισφορές.

Στο άρθρο 11 περιέχονται μια σειρά ρυθμίσεων για τους φορείς μισθωτών. Μεταξύ άλλων προβλέπεται η ενσωμάτωση της ΑΤΑ σε ορισμένες κατηγορίες συνταξιούχων στις τράπεζες και στις ΔΕΚΟ για τις οποίες δεν είχε ενσωματωθεί η ΑΤΑ στο βασικό τους μισθό, όταν εξήλθαν από την υπηρεσία τους.

Η παράγραφος 5 του ίδιου άρθρου προβλέπει τη μείωση της εργοδοτικής εισφοράς προς το Ταμείο Ασφάλισης Τεχνικών Τύπου Αθηνών (ΤΑΤΤΑ). Η εργοδοτική εισφορά ήταν 1,98% για κάθε πωλούμενο φύλλο εφημερίδας. Το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 0,0058 ευρώ. Ετσι, πέρα από την ποσοστιαία μείωση, η εισφορά αυτή παγώνει στις 2 δραχμές περίπου και δε θα ακολουθεί τις αυξήσεις των εφημερίδων στο μέλλον. Επιπλέον η διάταξη έχει και αναδρομική ισχύ. Ετσι τα ήδη βεβαιωμένα χρέη των εκδοτών, που δεν έχουν εισπραχτεί από το ΤΑΤΤΑ, κατά ένα μεγάλο μέρος τους χαρίζονται.

Με τα άρθρα 14, 15 και 16 ρυθμίζονται θέματα για τα ταμεία των αυτοαπασχολούμενων. Εδώ η κυβέρνηση επιχειρεί να εξαπατήσει τους μικρούς επαγγελματίες, βιοτέχνες και εμπόρους, παίζοντας το χαρτί της 37ετίας χωρίς όριο ηλικίας. Η συνταξιοδότηση στα 37 χρόνια εργασίας χωρίς όριο ηλικίας είναι επιταγή χωρίς αντίκρισμα. Και όχι μόνο γιατί δεν αναγνωρίζεται η διαδοχική ασφάλιση για την κατοχύρωση του δικαιώματος. Αλλά πολύ περισσότερο γιατί η γενικότερη κυβερνητική πολιτική σε βάρος των μικρομεσαίων, η ενίσχυση των μεγάλων επιχειρήσεων, οι χιλιάδες χρεοκοπίες κάθε χρόνο των μικρών επαγγελματοβιοτεχνών, καθιστούν την 37ετία χωρίς όριο ηλικίας όνειρο θερινής νύχτας.

Με το άρθρο 18 η κυβέρνηση επιβάλλει πρόσθετο χαράτσι στους δημόσιους υπαλλήλους για λογαριασμό της επικουρικής τους ασφάλισης. Συγκεκριμένα για το ΤΕΑΔΥ επιβάλλεται κράτηση 2% στις πάσης φύσεως αμοιβές των ασφαλισμένων στο Ταμείο, περιλαμβανομένων και των εξόδων κίνησης και οδοιπορικών. Η διάταξη αυτή έχει εφαρμογή και στους συνταξιούχους του ΤΕΑΔΥ.

Επιπλέον επιβάλλονται νέες κρατήσεις στους δικαιούχους ΔΙΒΕΕΤ ύψους 6% επί της καταβαλλόμενης μηνιαίας αποζημίωσης σε κάθε δικαιούχο ΔΙΒΕΕΤ και κράτηση 20% για τους δικαιούχους ΔΕΤΕ.

Με το άρθρο 21 ρυθμίζονται θέματα επικουρικής ασφάλισης. Η σημαντικότερη ανατροπή που συντελείται στο συγκεκριμένο άρθρο είναι η αύξηση των αναγκαίων ενσήμων για τη θεμελίωση επικουρικής σύνταξης από τα 4.050 στις 4.500 ημέρες ασφάλισης. Η κυβέρνηση χειροτερεύει δηλαδή τους όρους εξασφάλισης επικουρικής σύνταξης. Μάλιστα η χειροτέρευση αυτή γίνεται ακόμα πιο απάνθρωπη για τους εργαζόμενους που θεμελιώνουν δικαίωμα στην επικουρική σύνταξη λόγω αναπηρίας. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, πέραν των ημερών ασφάλισης απαιτούνταν 300 τουλάχιστον ημέρες ασφάλισης στο επικουρικό για τα πέντε ημερολογιακά έτη που προηγούνται του έτους κατά το οποίο ο εργαζόμενος έμεινε ανάπηρος. Αυτά τα 300 ένσημα, με τον νέο νόμο σταδιακά αυξάνονται στα 600. Ετσι ο ανάπηρος θα πρέπει από 1/1/2004 να έχει 400 ένσημα την προηγούμενη πενταετία για να πάρει επικουρική σύνταξη και ακολούθως 500 το 2005 και 600 την 1/1/2006.

Στο ίδιο άρθρο καθορίζεται ο διαχωρισμός των φορέων επικουρικής ασφάλισης σε αυτοτελείς κλάδους με λογιστική αυτοτέλεια και κατανέμεται η κινητή και ακίνητη περιουσία τους. Αντίστοιχα, με απόφαση του υπουργού Εργασίας θα επιμερίζεται η συνολική ασφαλιστική εισφορά προς τους φορείς επικουρικής ασφάλισης, για κάθε κλάδο χωριστά (εφάπαξ, σύνταξη, υγεία). Ο διαχωρισμός αυτός αποτελεί το πρώτο αναγκαίο βήμα για τη μετατροπή των επικουρικών ταμείων σε επαγγελματικά και λύνει οργανωτικά προβλήματα στην πορεία ιδιωτικοποίησής τους. Κάτι που είναι δεδηλωμένη απόφαση της κυβέρνησης.

Το άρθρο 27 αναφέρεται στα ασφαλιστικά θέματα των 5.500 συμβασιούχων γιατρών του ΙΚΑ και, μεταξύ των άλλων, προβλέπει:

• Οι ιατροί και οδοντίατροι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου που έχουν προσληφθεί μέχρι την 31.12.1992, μπορούν να υπαχθούν για τον κλάδο σύνταξης και στο κοινό ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό καθεστώς του ΙΚΑ -ΕΤΑΜ, παραλλήλως στο ΤΣΑΥ, καταβάλλοντος οι ίδιοι το σύνολο των εισφορών κλάδου σύνταξης.
• Η προϋπηρεσία των γιατρών της παραπάνω παραγράφου και μέχρι δέκα χρόνια κατ' ανώτερο όριο αναγνωρίζεται κατόπιν υποβολής σχετικής αίτησης ως συντάξιμη, με καταβολή από τους ίδιους του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη και ασφαλισμένου κλάδου κύριας σύνταξης.

Πρόκειται για άγριο χαράτσι σε βάρος των γιατρών. Σύμφωνα με πρώτους υπολογισμούς, οι γιατροί θα πρέπει να καταβάλλουν το μήνα 500 ευρώ για την ασφάλισή τους. Δηλαδή 250 ευρώ περίπου για την εξαγορά της μέχρι τώρα υπηρεσίας τους και 250 ευρώ για την από δω και πέρα ασφάλισή τους.

Χωρίς αναδρομική ισχύ, αλλά και χωρίς να αναπληρώνονται οι απώλειες που έχουν οι εργαζόμενοι, που κατά τη διάρκεια του εργάσιμου βίου τους ήταν ασφαλισμένοι σε περισσότερα από ένα ταμεία, είναι η «λύση» που θα προωθήσει η κυβέρνηση για τη διαδοχική ασφάλιση.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ομάδα τεχνοκρατών συνεδρίασε χτες στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, εισηγείται προς την κυβέρνηση τα εξής: Αν ως προηγούμενο ταμείο για τον ασφαλισμένο, είναι το ΙΚΑ, το ΝΑΤ και το ΤΣΑ ο τελευταίος φορέας που αποδίδει τη σύνταξη, θα υπολογίζει το κάθε έτος, με ποσοστό 2% επί του μέσου όρου του συντάξιμου μισθού της τελευταίας πενταετίας. Αν οι προηγούμενοι εργασιακοί φορείς, είναι το Δημόσιο και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας το ποσοστό διαμορφώνεται στο 2,28%, για το ΤΑΕ στο 2,5% και για το ΤΕΒΕ στο 2,8%.

Δεν αντιμετωπίζεται το ζήτημα των αλληλόχρεων χρεώσεων μεταξύ των ταμείων. Κάτι που προϊδεάζει για μελλοντικά προβλήματα, αφού τα ταμεία θα επιβαρυνθούν με υπέρογκα ποσά. Ομως μπροστά στις εκλογές, η υπερχρέωση των ταμείων, είναι μια απλή λεπτομέρεια...