Στην Τσεχία βρέθηκε από τις 23-26 Οκτώβρη αντιπροσωπεία της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, αποτελούμενη από τη Γενική Γραμματέα Αλέκα Παπαρήγα, και την Διαμάντω Μανωλάκου μέλος της ΚΕ, προσκεκλημένη του ΚΚ Βοημίας - Μοραβίας (Τσεχίας). Σκοπός της επίσκεψης αυτής ήταν η ανταλλαγή εμπειριών ανάμεσα στα δύο αδελφά κόμματα για τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση και συμμετοχή σε εκδήλωση - σεμινάριο που διοργάνωσε η Επιτροπή Περιοχής Βόρειας Μοραβίας στην πόλη Φρίντεκ - Μίστεκ, στην περιοχή της Οστράβας με θέμα «Ευρωπαϊκή Ενωση και οι προοπτικές της Ευρωπαϊκής Αριστεράς» για την προετοιμασία μπροστά στις Ευρωεκλογές του ερχόμενου Ιούνη, στις οποίες για πρώτη φορά συμμετέχει και το ΚΚ Τσεχίας. Στην εκδήλωση μίλησαν ο πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚ Τσεχίας Μίροσλαβ Γκρεμπένιτσεκ, ο πρώτος αντιπρόεδρος της ΚΕ του ΚΚ Σλοβακίας, Ιβάν Χόπτα και οι επιστήμονες κοινωνιολόγοι Λουμπομίρ Βάτσεκ και Γιαν Κέλερ.

Ιδιαίτερα αισθητός από τους εκατοντάδες συμμετέχοντες στο σεμινάριο, μέλη και στελέχη του ΚΚ Τσεχίας ήταν ο πόθος για την επανένωση της κοινής τους πατρίδας, της Τσεχοσλοβακίας. Ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι το σεμινάριο ξεκίνησε με τον εθνικό ύμνο της Τσεχοσλοβακίας (χωρίζεται σε δύο μέρη, τσέχικο και σλοβακικό) καθώς και του ελληνικού εθνικού ύμνου, που τραγούδησε ο γνωστός στη χώρα Ελληνοτσέχος καλλιτέχνης Επαναστάτης Προύσαλης, παιδί πολιτικών προσφύγων από την Ελλάδα, που πάντα συνδράμει στις εκδηλώσεις του ΚΚ Τσεχίας.

Οι Τσέχοι κομμουνιστές, θυμίζουμε είχαν καλέσει το λαό της χώρας τους στο πρόσφατο δημοψήφισμα για την ένταξη της Τσεχίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση να ψηφίσουν «όχι», εκφράζοντας την αντίθεσή τους στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τους όρους που αυτή καθόριζε για την ένταξη της χώρας.

Η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ είχε την ευκαιρία να πραγματοποιήσει επίσκεψη μαζί με την Επιτροπή Περιοχής της Πράγας του ΚΚ Τσεχίας στον τάφο σημαντικών αγωνιστών του κομμουνιστικού κινήματος της χώρας και στο μνημείο του ηγέτη του Επαναστατικού Κομμουνιστικού Κινήματος της χώρας, Κλέμεντ Γκόντβαλντ, πρώτου προέδρου των εργατών το 1948, όπου κατέθεσε στεφάνι.

Στις διμερείς συναντήσεις με τον πρόεδρο του ΚΚ Τσεχίας και ομάδα βουλευτών του ΚΚ Τσεχίας υπήρξε ανταλλαγή απόψεων για σημαντικά θέματα, όπως το Ευρωσύνταγμα, το λεγόμενο αριστερό ευρωκόμμα, όπου υπήρξε συμφωνία ότι οι κομμουνιστές και οι αριστεροί δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε κόμματα που ουσιαστικά επιβάλλει η ΕΕ με δεσμευτικούς όρους. Ταυτόχρονα, διατυπώθηκε η ανάγκη να αναπτυχθεί ακόμα παραπέρα η κοινή δράση των δύο αδελφών κομμάτων, ΚΚ Τσεχίας και ΚΚΕ.

Επίσης, η ελληνική αντιπροσωπεία είχε και μια ξεχωριστή συνάντηση στην περιοχή Πορούμπα της Οστράβας με Ελληνες που προέρχονται από τους πρόσφυγες, οι οποίοι έφθασαν στη σοσιαλιστική χώρα μετά τον Εμφύλιο στην Ελλάδα. Η συνάντηση έγινε στο Πολιτιστικό Κέντρο, έναν παλιό πύργο του 1573, που έχει διασώσει και λειτουργεί ο γνωστός Ελληνας καλλιτέχνης στη χώρα, Στάτης (Επαναστάτης) Προύσαλης, απόγονος πολιτικών προσφύγων, που μεγάλωσε στη σοσιαλιστική Τσεχοσλοβακία.

Στην ομιλία του ο πρόεδρος του ΚΚ Τσεχίας Μ.Γκρεμπένιτσεκ, αφού αναφέρθηκε στο ξεπούλημα του εθνικού πλούτου στη διάρκεια της καπιταλιστικής παλινόρθωσης και της διακυβέρνησης από το συντηρητικό κόμμα και τη σοσιαλδημοκρατία, υπογράμμισε ότι το πρόγραμμα αναδόμησης που προτείνει το ΚΚ Τσεχίας είναι σήμερα επιτακτικά αναγκαίο. «Αποδείχτηκε, είπε χαρακτηριστικά, ότι η ελεύθερη αγορά δε λύνει τα λαϊκά προβλήματα. Παλεύουμε για ισότιμη κοινωνία, μοντέρνα με αυτοδιάθεση και δημοκρατία, αντιμαχόμαστε την αδικία και διεκδικούμε για τους εργαζόμενους να έχουν δικαίωμα σε μια αξιοπρεπή ζωή». Αναφερόμενος στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ο πρόεδρος του ΚΚ Τσεχίας είπε ότι υπάρχουν πολλά ζητήματα στα οποία μπορεί να αναπτυχθεί κοινή δράση, ενάντια στη στρατιωτικοποίηση, την επίθεση στα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα των εργαζομένων. Ταυτόχρονα, σημείωσε ότι στην Ευρώπη η Αριστερά δεν είναι ενωμένη και αν θέλει να πετύχει πρέπει να αναγνωρίσει τις διαφορές της και πρόσθεσε ότι το ΚΚ Τσεχίας διαφωνεί με το λεγόμενο ευρωπαϊκό αριστερό κόμμα, γιατί οι συνθήκες δεν είναι ώριμες και θα κάνει μεγαλύτερη ζημιά αυτή τη στιγμή.

Ο αντιπρόεδρος του ΚΚ Σλοβακίας Ιβάν Χόπτα, καταχειροκροτήθηκε όταν σημείωσε στην παρέμβασή του ότι τη διαίρεση της πατρίδας δεν την ήθελε κανείς. Αναφερόμενος στην κατάσταση που υπάρχει στη χώρα του σημείωσε ότι το 50% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, στο επίπεδο του 1957 και οι τομείς της Παιδείας, της Υγείας της Κοινωνικής Πρόνοιας έχουν δεχτεί καίρια χτυπήματα. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην πρόταση του κόμματός του για ένταξη στην ΕΕ και σημείωσε ταυτόχρονα ότι θα ζητήσουν στη Βουλή τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το Ευρωσύνταγμα.

Η Διαμάντω Μανωλάκου, υπεύθυνη του Τμήματος ευρωπαϊκής πολιτικής της ΚΕ του ΚΚΕ, στη δική της παρέμβαση αφού αναφέρθηκε στις συνέπειες για τα λαϊκά στρώματα στη διάρκεια των 22 χρόνων από την είσοδο στην ΕΟΚ, υπογράμμισε την ανάγκη της κοινής δράσης ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα για την προώθηση της μόνης εναλλακτικής λύσης, που είναι ο σοσιαλισμός, ποιοτικά ανώτερο σύστημα, ο οποίος στο κέντρο του έχει τις ανάγκες των εργαζομένων και όχι τα κέρδη των λίγων.

Εμείς στην Ελλάδα προωθούμε τη δημιουργία ενός μετωπικού ρεύματος κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, που θα έρχεται σε ρήξη με την πολιτική του κεφαλαίου και θα διεκδικεί άλλη προοπτική εξουσίας για τα λαϊκά στρώματα.

Θεωρούμε ότι ένα τέτοιο μέτωπο μπορεί να αναπτυχθεί σε όλη την Ευρώπη και σ' αυτό το πανευρωπαϊκό μέτωπο μπορούν και πρέπει να συμμετάσχουν κόμματα και δυνάμεις που έχουν ξεκάθαρες θέσεις για το σοσιαλισμό, αλλά και δυνάμεις που έχουν αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση στην πάλη τους. Αυτό φυσικά σημαίνει μιας μορφής συμβιβασμό, αλλά είναι συμβιβασμός που δεν οδηγεί στο αδυνάτισμα της πάλης ενάντια στην ΕΕ, αλλά το αντίθετο. Αυτή η συμμαχία, αυτό το ρεύμα πρέπει να συγκρουστεί με την πολιτική της ΕΕ σε όλα τα επίπεδα, στην οικονομία, ενάντια στο συμβιβασμένο συναινετικό εργοδοτικό συνδικαλισμό, μέχρι την πολιτική άμυνας, τον αυταρχισμό και την κρατική καταστολή ενάντια στο λαϊκό κίνημα. Πρέπει να ανοίξει το δρόμο στους λαούς για προοπτική εκτός της ΕΕ, για την Ευρώπη του σοσιαλισμού, τη μόνη προοπτική που μπορεί να δώσει λύση στα σοβαρά προβλήματα των εργαζομένων. Οσο αδυνατίζει η ΕΕ σε κάθε χώρα, τόσο θα ανοίγουν οι δυνατότητες για συνεργασία μεταξύ των χωρών σε αμοιβαία βάση.

Αυτό το κίνημα για να μπορεί να αναπτύξει δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα πρέπει «να έχει πόδια» στο κάθε εθνικό κράτος. Αν δεν υπάρχει αυτό δεν μπορεί να στηριχτεί η διεθνής πάλη. Βεβαίως, σε κάθε χώρα υπάρχουν ιδιαιτερότητες. Για παράδειγμα, άλλες είναι οι συνθήκες σε Ελλάδα και Τσεχία. Η Ελλάδα, όταν έμπαινε πριν 22 χρόνια στην τότε ΕΟΚ, έβγαινε από μια σχετική καθυστέρηση καπιταλιστικής ανάπτυξης. Η είσοδος εμφανιζόταν ως εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη. Στην Τσεχία έχετε την εμπειρία του σοσιαλισμού, πρόκειται για μια αναπτυγμένη χώρα που μπαίνει στην ΕΕ μετά από μια πορεία καπιταλιστικής παλινόρθωσης 13 χρόνων. Εσείς έχετε το αβαντάζ ότι ο κόσμος, οι εργαζόμενοι μπορούν να συγκρίνουν. Σήμερα είμαστε σε μια εποχή που σε όλες τις χώρες εξελίσσεται μια αντιδραστική στροφή, όπου το αστικό κράτος δίνει απευθείας στο κεφάλαιο αρμοδιότητες και τομείς που προηγουμένως είχε το ίδιο, όπως «φιλέτα» του δημόσιου τομέα, Υγεία, Παιδεία, Κοινωνική Πρόνοια.

Ζούμε την εποχή της κοινωνικής ρεβάνς, νέες μορφές απασχόλησης εφαρμόζονται και η εργατική δύναμη γίνεται φθηνότερη. Κύριος σκοπός αυτών των νέων εργασιακών σχέσεων να διαλύσουν την ενότητα δράσης της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Στην Ευρώπη, στον κόσμο, το καπιταλιστικό σύστημα έχει προβλήματα, δεν μπορεί να αναπαράγεται όπως πριν, η κρίση του δυναμώνει και βαθαίνει. Η γνώμη μας είναι ότι δε φθάνει να μιλάμε για τα προβλήματα. Μπορεί να υπάρξει ένα μακρό διάστημα που η κρίση αυτή θα διευρύνεται και θα υπάρχει από τους εργαζόμενους μια αναμονή, αλλά είναι δυνατόν να υπάρξει και απότομη στροφή των συνθηκών. Γι' αυτό, το κίνημά μας, οι κομμουνιστές πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αξιοποιήσουμε τις εξελίξεις, να μπούμε μπροστά σε μεγάλους ταξικούς αγώνες, στην κατεύθυνση της ανατροπής του καπιταλισμού.

Τα κομμουνιστικά κόμματα δε θα κάνουν βήματα μπροστά, αν δε βάλουμε σε πρώτη προτεραιότητα το ζήτημα της υπεράσπισης της σοσιαλιστικής προοπτικής. Δε φτάνει μόνο να παλεύουμε για τα καθημερινά προβλήματα. Πρέπει να εμπνεύσουμε τους εργαζόμενους και κύρια να δώσουμε όραμα στους νέους. Χωρίς ωραιοποιήσεις, να μιλήσουμε για τις αδυναμίες, τις ελλείψεις ακόμα και τα λάθη για το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε και να υπερασπιζόμαστε τις πολλές κατακτήσεις και επιτεύγματα που έδωσε αυτό το σύστημα στον κόσμο.

Επίσης χρειάζεται να απαντήσουμε στη θεωρία που αναπτύσσεται τελευταία, για δήθεν ξεπέρασμα της πάλης σε εθνικό επίπεδο που προβάλλεται από τους σοσιαλιστές, τους νεοφιλελεύθερους, αλλά και κάποιες αριστερές λεγόμενες ή κομμουνιστικές μεταλλαγμένες δυνάμεις, και τις προτάσεις για τη δημιουργία των λεγόμενων ευρωκομμάτων. Το ΚΚΕ από την αρχή έχει εκφράσει την αντίθεσή του στη δημιουργία ευρωπαϊκού κόμματος. Η δημιουργία πολιτικών κομμάτων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ζήτημα εθελοντικής επιλογής και σε καμία περίπτωση δεν αναγνωρίζεται η αρμοδιότητα στην ΕΕ να παρεμβαίνει στο ζήτημα αυτό και μάλιστα να τα επιβάλλει με κανονισμούς και δεσμευτικές υποχρεωτικές αποφάσεις.

Το ΚΚΕ δεν μπορεί να πάρει μέρος στο σχηματισμό ευρωπαϊκού κόμματος, το οποίο επιβάλλει την αποδοχή δεσμευτικών κανονισμών, που οδηγούν στην αλλαγή του χαρακτήρα του. Η ΕΕ επιδιώκει οικοδόμηση κομμάτων με τις προδιαγραφές της ιμπεριαλιστικής ιδεολογίας, με τους δικούς της όρους, ώστε να ενσωματώνονται στις αντιδραστικές πολιτικές της. Επιδιώκει σταθερή θεσμοθετημένη παρέμβαση στο πολιτικό σύστημα του κάθε κράτους - μέλους και ασκεί έλεγχο στη φωνή και τη δράση των πολιτικών δυνάμεων.

Με αυτόν τον τρόπο θέλει να πετύχει την απαξίωση στη συνείδηση των λαών του πρωταρχικού πεδίου της ταξικής πάλης, που είναι ο εθνικός χώρος. Ενα κόμμα έχει κύρος σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, όταν είναι ισχυρό, με επιρροή και στη χώρα του. Ετσι εξυπηρετείται και αναπτύσσεται καλύτερα η σχέση εθνικού - διεθνικού. Μέσω της δημιουργίας των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων ο ρόλος των αντιδραστικών οργάνων ενισχύεται και επιχειρείται η εξασθένιση του εσωτερικού μετώπου πάλης. Υποβιβάζεται ο ρόλος των εθνικών Κοινοβουλίων και των κομμάτων που ασκούν επιρροή στον αγώνα της εργατικής τάξης και των άλλων καταπιεζόμενων δυνάμεων. Βεβαίως, το θέμα της πανευρωπαϊκής κοινής δράσης, του συντονισμού της στενότερης διεθνιστικής σχέσης είναι ανάγκη και για τα κομμουνιστικά αντιιμπεριαλιστικά ριζοσπαστικά κόμματα που δε βολεύονται στην ενσωμάτωση, που δε θέλουν να απεμπολήσουν αξίες και ιδανικά που ενέπνευσαν λαούς και κινήματα στην ήπειρο και παγκόσμια. Αν για τους οπαδούς της ΕΕ είναι μια φορά ανάγκη να αξιοποιήσουν ή να κατασκευάσουν κόμματα της επιρροής της, για το λαϊκό κίνημα είναι ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη να διαμορφώσει προϋποθέσεις για διακριτή κοινή πανευρωπαϊκή δράση, κοινή ταξική πάλη.

Ανεξάρτητα, λοιπόν, από τις παρεμβάσεις της ΕΕ στο πολιτικό σύστημα της κάθε χώρας είναι ανάγκη να ανοίξει μια πραγματική συζήτηση για το πώς θα συντονιστούν οι αγωνιστικές ταξικές δυνάμεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και πώς θα αντιμετωπίσουν τη νέα βαθμίδα πολιτικού διακρατικού υπερσυγκεντρωτικού αυταρχισμού της ΕΕ, που εκδηλώνεται και μέσα από τη θεσμοθέτηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.

Το ΚΚΕ από τη φύση και το χαρακτήρα του ήταν και είναι πάντα ανοιχτό σε προβληματισμούς και αναζητήσεις για πανευρωπαϊκό συντονισμό και κοινή δράση και αναζήτηση κατάλληλων μορφών που πατάνε στη σημερινή πραγματικότητα και βεβαίως δεν αναιρούν την αυτοτελή ευθύνη των κομμάτων και των κινημάτων στις χώρες τους. Είμαστε υπέρ της συγκρότησης ενός διακριτού κομμουνιστικού πόλου, που ταυτόχρονα και παράλληλα θα συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας ευρύτερης αντιιμπεριαλιστικής συμμαχίας. Υπέρ της συγκρότησης συντονιστικού πόλου, με κοινές ενέργειες, κοινές καμπάνιες, όπως στις επερχόμενες ευρωεκλογές, με σεβασμό πάντα στην αυτοτέλεια του κάθε κόμματος.

Στην ΕΕ, σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της, έχει αποδειχτεί ότι τα αστικά ταξικά συμφέροντα ενισχύονται στα πλαίσια των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Η ΕΕ μοιάζει με μια εταιρία με μετόχους, όπου υπάρχει ο ισχυρός πυρήνας, το Διευθυντήριο, που είναι ο μεγαλομέτοχος, αυτός που αποφασίζει και οι άλλοι μικρότεροι μέτοχοι συμμετέχουν και εκτελούν. Παραδείγματος χάριν, η Γερμανία και η Γαλλία είναι οι πρώτοι που δεν εφαρμόζουν αυτά που απαιτούν από τους άλλους. Απόδειξη αυτής της εξέλιξης είναι και η κοινή επιδίωξη των Γερμανίας, Γαλλίας, Αγγλίας και Ιταλίας για κοινή άμυνα. Η ΕΕ δεν μπορεί να γίνει το «αντίπαλο δέος» στις ΗΠΑ. Και αν το κάνει, θα το κάνει μόνο για τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, για να κάνει ό,τι κάνουν και οι ΗΠΑ. Αυτή η εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει σε πιθανότητα παγκόσμιας σύρραξης.

Η γνώμη μας είναι ότι χρειάζεται ενιαίο μέτωπο πάλης ενάντια στην ΕΕ σε συγκεκριμένα μέτωπα:

• στην οικονομία, εργασία, ανεργία
• στα δημοκρατικά δικαιώματα
• ενάντια στη στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης.

Είμαστε διεθνιστές, αλλά αναγνωρίζουμε το δικαίωμα κάθε λαού να αποφασίζει για το μέλλον του, να απαιτεί να μη βγαίνουν στρατευμένα παιδιά του έξω από τα σύνορα, για τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Είμαστε υπέρ της αμοιβαίας οικονομικής συνεργασίας και της δυνατότητας ανάπτυξης της παραγωγικής βάσης της κάθε χώρας. Και στην Τσεχία έχουν ξεκινήσει οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις σε τομείς και πρέπει να περιμένετε και νέα αρνητικά στοιχεία και αντιθέσεις ανάμεσα σε κλάδους της οικονομίας. Σήμερα από διάφορους αναλυτές και πολιτολόγους αναπτύσσεται μια φιλολογία για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα. Η συζήτηση αυτή πρέπει να συνδεθεί με το καθεστώς εξουσίας και την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Γιατί ανάπτυξη υπάρχει, αλλά πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα: από ποιον και για ποιον;

Επίσης πρέπει να δοθεί απάντηση σε κόμματα που εμφανίζονται να δρουν ως αριστερά στο κοινωνικό επίπεδο, αλλά στα ζητήματα οικονομίας στηρίζουν την καπιταλιστική ολοκλήρωση. Δεν υπάρχει προγραμματισμένη φιλολαϊκή πολιτική στον καπιταλισμό. Στην οικονομία της αγοράς δεν μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή πολιτική. Ο καπιταλισμός δε δικαιώθηκε, νέες αντιθέσεις γεννιούνται. Αν μείνουμε σταθεροί στις ιδέες μας, χωρίς βιασύνη για γρήγορα αποτελέσματα, αν παρακολουθούμε τις εξελίξεις του καπιταλισμού και εντείνουμε τη θεωρητική, πολιτικοϊδεολογική καθημερινή δουλιά μας, θα θερίσουμε αύριο ότι σπέρνουμε σήμερα.