ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Εγκαταλειμμένες οι αρχαιότητες της Ζακύνθου

Αποψη του εγκαταλειμμένου μυκηναϊκού νεκροταφείου στο Καμπί, με τους λαξευτούς τάφους

Αν δεν το διαβάζαμε στη «Φωνή των Βολιμιατών» (αρ. φύλλου 5), την πραγματικά αξιόλογη διμηνιαία εφημερίδα που εκδίδει ο Σύλλογος Βολιμιατών Ζακύνθου, ίσως δε θα το μαθαίναμε ποτέ από το αρμόδιο ΥΠΠΟ. Δημιουργήθηκαν Εφορείες Προϊστορικών -Κλασικών Αρχαιοτήτων, καθώς και Βυζαντινών Αρχαιοτήτων για τη Ζάκυνθο και Κεφαλονιά. Επιτέλους! Η δημιουργία των Εφορειών αυτών ήταν προ πολλών χρόνων επιβεβλημένη, αλλά και αιτούμενη από τη διευθύντρια του Μουσείου Ζακύνθου, Ζωή Μυλωνά, η οποία, επί είκοσι χρόνια, είναι η μόνη αρχαιολόγος στο νησί και αναγκαζόταν να «βγάζει τα κάστανα από τη φωτιά» για όλων των εποχών τις αρχαιότητες του νησιού.

«Στα αρχαιολογικά ζητήματα γενικότερα, η Ζάκυνθος είναι παραμελημένη. Κι αυτό το ζω διαρκώς. Είναι, όμως, εντελώς παραμελημένη ως προς τις προϊστορικές και κλασικές αρχαιότητες. Η έρευνα είναι ανύπαρκτη», δηλώνει στη «Φωνή των Βολιμιατών» η αρχαιολόγος.

Μέχρι πρόσφατα οι αρχαιότητες της Ζακύνθου ανήκαν διοικητικά στη Ζ' Εφορεία Προϊστορικών -Κλασικών Αρχαιοτήτων Ολυμπίας. Τώρα, με το νέο Οργανισμό του ΥΠΠΟ, μια Εφορεία για τις προϊστορικές και κλασικές αρχαιότητες και μια για τις βυζαντινές, με έδρα την Κεφαλονιά, θα είναι αρμόδιες και για τα δύο νησιά.

Η «Φωνή των Βολιμιατών», με ένα εκτενές άρθρο της, με τίτλο «Η γη των Ορεινών κρύβει στα σπλάχνα της τους "σκοτεινούς αιώνες" της Ζακύνθου;», δίνει σημαντικές πληροφορίες αφ' ενός για την εγκατάλειψη από την πολιτεία των προϊστορικών και κλασικών αρχαιοτήτων του νησιού, που μένουν άγνωστες, ανεξερεύνητες και εκτεθειμένες από το αρμόδιο ΥΠΠΟ. Ενδεικτικό της εγκατάλειψης είναι και το γεγονός ότι πολλά χρόνια πριν ένας δικηγόρος του νησιού, σε γράμμα του στην αρμόδια Εφορεία Ολυμπίας, κατέγραφε συγκεκριμένους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού που εκείνος είχε εντοπίσει. Ως «ανταμοιβή» του γράμματός του «εισέπραξε» τη σιωπή της Εφορείας.

Συστηματική ανασκαφή στο νησί ουδέποτε έγινε. Η ανασκαφή στο Καμπί, «ουσιαστικά ήταν σωστική», ξεκαθαρίζει η αρχαιολόγος του νησιού, αφού με διάνοιξη δρόμου φάνηκε η ύπαρξη αρχαιοτήτων. Ετσι, η άρον άρον σωστική ανασκαφή έφερε στο φως λαξευτούς τάφους με κτερίσματα. Επρόκειτο για νεκροταφείο της Μυκηναϊκής Περιόδου, το οποίο κατ' επέκταση υποδήλωνε την ύπαρξη και κοντινού μυκηναϊκού οικισμού. Παρά ταύτα, δεν έγινε ούτε μια προκαταρκτική διερεύνηση της περιοχής. Στις αρχές της δεκαετίας του 1989, κάτοικος της περιοχής, επιχειρώντας να φτιάξει δεξαμενή σε ιδιοκτησία του, βρήκε όστρακα αγγείων. Η σωστική ανασκαφή που ακολούθησε αποκάλυψε πλήθος κεραμικών.

Η «Φωνή των Βολιμιατών» μάς πληροφορεί ότι έχουν εντοπιστεί και καταγραφεί, απλώς, αρχαιολογικοί χώροι στις Μαριές. Φυσικά, καμιά ανασκαφή δεν έγινε. Αρχαιότητες υπάρχουν και στο Κάστρο, όπου η Ζ. Μυλωνά βρήκε εδώλιο ανατολικής θεότητας (1500 π.Χ.), «η οποία, μάλλον, είχε εισαχθεί από την Κρήτη». Κι ενώ έχουν εντοπιστεί κάποιοι αρχαιολογικοί χώροι, ούτε μια πινακίδα δεν έχει τοποθετηθεί που να τους δηλώνει. Ούτε καν στο Καμπί, του οποίου τα πολλά ευρήματα, ελλείψει μουσείου στα Ορεινά, φυλάσσονται στο Μουσείο Ζακύνθου.

Να σημειώσουμε, όμως, και μερικά άλλα ενδιαφέροντα πολιτιστικά θέματα αυτού του φύλλου της «Φωνής των Βολιμιατών»: Για τα πενήντα χρόνια από τους σεισμούς και τη σχετική εκδήλωση του συλλόγου. Για το θάνατο του Αντώνη Σαμαράκη (δημοσιεύεται και το διήγημά του «Η μάνα») και το θάνατο του Ηλία Πετρόπουλου.

Οχι στην υποβάθμιση

Προτάσεις για την πληρέστερη παρουσίαση και προώθηση των ελληνικών ταινιών, με αφορμή το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κατέθεσε η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, τονίζοντας μεταξύ άλλων:

«Ο νόμος του 1997 που διέπει τη λειτουργία του Φεστιβάλ δίνει το δικαίωμα στα επιμέρους όργανα του υπουργείου, με διάφορες ρυθμίσεις εν κρυπτώ, να μειώνουν τη θέαση του ελληνικού κινηματογράφου και να περιορίζουν τους Ελληνες σκηνοθέτες. Τρανταχτό παράδειγμα, η τελευταία ρύθμιση και η παράλογη ερμηνεία του νόμου, η οποία έβγαλε απέξω τους σκηνοθέτες των οποίων οι ταινίες συμμετείχαν στο Φεστιβάλ Δράμας (όσες δε συμμετείχαν στο Διαγωνιστικό), ενώ κινδύνευσαν και οι σπουδαστικές ταινίες... Δε δεχόμαστε την υποβαθμισμένη παρουσίαση των ελληνικών ταινιών στη Θεσσαλονίκη».

Μεταξύ των προτάσεων της ΕΕΣ είναι: Ενιαία και σταθερή αίθουσα πρώτης επίσημης προβολής για όλες τις ελληνικές ταινίες, ισότιμη παρουσίαση του ντοκιμαντέρ, όπως και της φιξιόν ταινίας, καθιέρωση συνέντευξης Τύπου για κάθε ταινία χωριστά, παρουσίαση των σκηνοθετών και συζήτηση με το κοινό, κ.ά.

Αφήγημα αγωνιστή

«Αντίθεση χωριού με πόλη», τιτλοφορείται το νέο βιβλίο (αφήγημα) του Δημήτρη Γουλόπουλου, αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης. (Το εξώφυλλο είναι του ζωγράφου Λ. Ξένου).

Ο Δ. Γουλόπουλος γεννήθηκε το 1922 στο Γραμματικό Καρδίτσας. Τελείωσε το Δημοτικό στο χωριό του, αλλά τα γράμματα τα έμαθε στις φυλακές, όπου κρατήθηκε 15 χρόνια. Στον ΕΛΑΣ ήταν διοικητής λόχου. Τραυματίστηκε τρεις φορές. Καταδικάστηκε πολλές φορές σε θάνατο. Αλλα βιβλία του που έχουν κυκλοφορήσει είναι: «Ζωντανές ιστορίες» (1989), «Ψάχνοντας για δουλιά με καθαρά χέρια» (1992), και «Μια ματιά πιο πίσω στη ζωή» (1995). Εχει γράψει και ποιήματα που ακόμα δεν τα έχει εκδώσει. (Το τηλέφωνό του είναι 210.9700.332. Το βιβλίο του διατίθεται από τη «Σύγχρονη Εποχή»).

Διαχρονικά τα ελληνικά

Ημερίδα με θέμα τη «Διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας», διοργανώνει στις 18/11 (9.30 π.μ. - 8 μ.μ.), στο Μέγαρο μουσικής, το πολιτιστικό σωματείο «Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά». Στην ημερίδα θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του πολιτικού, του ακαδημαϊκού, πανεπιστημιακού και εκπαιδευτικού κόσμου. Θα χαιρετίσουν ο πρόεδρος του σωματείου, Κ. Παπούλιας, ο πρόεδρος της Βουλής, Απ. Κακλαμάνης, ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Γρ. Σκαλκέας. Εκπρόσωποι των κομμάτων της Βουλής: Τ. Χυτήρης (ΠΑΣΟΚ), Β. Πολύδωρας (ΝΔ), Λ. Κανέλλη (ΚΚΕ), Φ. Κουβέλης (ΣΥΝ) και εκπρόσωποι φορέων. Τις εργασίες θα κηρύξει ο υπουργός Παιδείας, Π. Ευθυμίου. Θα ακολουθήσουν ομιλίες, μουσικό πρόγραμμα με μελοποιημένη ποίηση του Σικελιανού, απαγγελίες ποιημάτων του Καβάφη και βραβεύσεις (του κορυφαίου Ισπανού Φ. Ρ. Αδράδος και του ακαδημαϊκού - καθηγητή Α. Κωνσταντινίδη).

Το απόγευμα (4.30 μ.μ. - 8 μ.μ.), με προεδρείο -συντονιστές τους πανεπιστημιακούς καθηγητές Μ. Μερακλή, Χρ. Γιανναρά, Γ. θεοφάνους, Α. Κελεσίδου, θα γίνουν εισηγήσεις από τους ομολόγους τους: Γ. Ξανθάκη - Καραμάνου, Α. Κατσούρη, Κ. Μπέη, Ε. Μικρογιαννάκη, Χρ. Βούλγαρη κ.ά., αναγνώσεις κειμένων του Πλάτωνα και Δημοσθένη και μουσικό πρόγραμμα.

Τιμούν το έργο του

Εκδήλωση - αφιέρωμα στο συγγραφέα Γιώργο Τσούτη θα πραγματοποιήσει (15/11, 8 μ.μ.) στο θέατρο Παπαδημητρίου στη Χαλκίδα, ο Σύλλογος «Φίλων του Γ. Σκαρίμπα», σε συνεργασία με το Δήμο και υπό την αιγίδα της ΝΑ Εύβοιας. Παρουσιαστής του προγράμματος θα είναι ο Νίκος Χατζηγιάννης, (πρόεδρος του συλλόγου).

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ομιλία του Ν. Χατζηγιάννη, με θέμα: «Γιώργος Τσούτης: Προσφορά μιας ζωής στα γράμματα, στον άνθρωπο, στην ειρήνη». Ποιήματά του θα διαβάσουν οι Ελένη Καλλία, Δήμητρα Πατράκου, Φώτω Βάχου - Γιαννούλη και ο τιμώμενος. Συμμετέχει το Μουσικό Σύνολο Δωματίου της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου, με διεύθυνση Πέτρου Πρόκου. Μελοποιημένα ποιήματα του ποιητή θα τραγουδήσουν, οι Σταμάτης Κολούτσος και Γιάννης Τσάλλας.

Ο Γιώργος Τσούτης γεννήθηκε στα Μεσοχώρια Καρυστίας, από αγρότες γονείς. Σπούδασε Γεωπονία και εργάστηκε από το 1945 έως το 1982 στο υπουργείο Γεωργίας και στην Εταιρία Λιπασμάτων. Από νέος ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία. Εγραψε ποίηση, διηγήματα, δοκίμια, θέατρο και λαογραφία. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Είναι μέλος της ΕΕΛ, από την οποία βραβεύτηκε το 1990.

Το Πνευματικό Κέντρο Θρακομακεδόνων, το Σάββατο (7 μ.μ.), οργανώνει ομιλία της Λολίτας Γεωργίου με θέμα «Μια μέρα στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας», με παράλληλη προβολή διαφανειών.