Η πλειοψηφία του λετονικού Σέιμ αποφάσισε στις 18 Δεκέμβρη να αποκλείσει από τη συμμετοχή στις ευρωεκλογές του 2004 τους κομμουνιστές (όσους δεν αποχώρησαν από το ΚΚ Λετονίας μετά την 13/1/1991), τους βετεράνους του αντιφασιστικού πολέμου, τους οπαδούς των φιλοσοβιετικών οργανώσεων που δρούσαν στη Λετονία έως τη διάλυση της ΕΣΣΔ και τα πρώην μέλη των υπηρεσιών ασφαλείας της ΕΣΣΔ. Πρόκειται για αντικομμουνιστικούς περιορισμούς πολιτικής δράσης που ισχύουν για τις εθνικές εκλογές και τώρα επεκτείνονται και στις ευρωεκλογές.

Ενάντια στους περιορισμούς ψήφισαν το Σοσιαλιστικό Κόμμα Λετονίας (ΣΚΛ), το Κόμμα της Λαϊκής Συναίνεσης και το Κόμμα «Ισότητα». Οπως χαρακτηριστικά τονίζουν τα λετονικά ΜΜΕ, με αυτόν τον τρόπο η κεντροδεξιά πλειοψηφία στο εθνικό Κοινοβούλιο έκλεισε το δρόμο σε μια σειρά πολιτικούς να εκλεγούν στον ευρωκοινοβούλιο, όπως είναι ο Αλφρεντ Ρούμπιξ, Πρόεδρος του ΣΚΛ και πρώην Α' Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Λετονίας.

Οπως δήλωσε ο βουλευτής του δεξιού Λαϊκού Κόμματος Α. Κιρστέινς «δεν πρέπει να επιτρέψουμε την εκπροσώπηση της Λετονίας στο ευρωκοινοβούλιο από ανθρώπους που κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης της ανεξαρτησίας εθελοντικά βρίσκονταν από την άλλη μεριά των οδοφραγμάτων». Ετσι γίνεται φανερό πως για τον παραπάνω βουλευτή, όπως και για τα κόμματα της Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς της Λετονίας δεν έχει σημασία η γνώμη του λαού. Αλλωστε είναι οι ίδιες πολιτικές δυνάμεις που κρατούν το 25% του πληθυσμού χωρίς πολιτικά δικαιώματα και δικαίωμα ψήφου.

Στο μεταξύ η κοινοβουλευτική ομάδα της «Ενωσης πρασίνων και αγροτών» του κυβερνητικού συνασπισμού της Λετονίας, ζήτησε να δημιουργηθεί ειδική επιτροπή της Βουλής για «τη μελέτη των εγκλημάτων του απολυταρχικού κομμουνιστικού καθεστώτος». Οπως σημειώνεται η πρωτοβουλία έρχεται να ενισχύσει την πρόσφατη απόφαση που πήρε η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης στην οποία καλούνται οι χώρες - μέλη του ΣΕ που «υπέφεραν» από αυτό το καθεστώς να δημιουργήσουν εθνικές επιτροπές για τη μελέτη των «εγκλημάτων του κομμουνισμού» και να στείλουν στη συνέχεια τα αποτελέσματα της επιτροπής στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Οπως μεταδίδει το BNS, στις 13/1/2004 το λετονικό Σέιμ θα εξετάσει αν θα δημιουργήσει τη σχετική αντικομμουνιστική επιτροπή.

Την κατάφωρη παραβίαση των στοιχειωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων στις υποψήφιες χώρες στηλίτευσε ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Στρ. Κόρακας, απαντώντας και στο δεξιό ευρωβουλευτή Beasley, ο οποίος, αναμασώντας τα επιχειρήματα των κυβερνώντων στις βαλτικές χώρες είπε ότι καλώς γίνονται όσα γίνονται στις χώρες αυτές εναντίον των κομμουνιστών. Ο Στρ. Κόρακας τόνισε τα εξής: «Ακουσα τον κ. Beasley να επαναλαμβάνει ξεδιάντροπα τα επιχειρήματα αυτών που στη Λετονία και την Εσθονία, παραβιάζουν βάναυσα τα δικαιώματα του μισού σχεδόν πληθυσμού των χωρών αυτών, που γεννήθηκε και εργάστηκε εκεί και το μόνο του "έγκλημα" είναι ότι είναι ρωσικής καταγωγής ή είναι ρωσόφωνος. Εκβιάζονται οι άνθρωποι αυτοί με ταπεινωτικές εξετάσεις να εγκαταλείψουν τη χώρα τους. Την ίδια στιγμή, στις χώρες αυτές τα Κομμουνιστικά Κόμματα είναι απαγορευμένα, τα στελέχη τους διώκονται, το ίδιο και οι βετεράνοι του αντιφασιστικού πολέμου, ενώ εγείρονται μνημεία προς τιμή των ΕΣ ΕΣ και των συνεργατών των ναζί κατακτητών. Ταυτόχρονα, κύριε πρόεδρε, κλείνουν τα ρωσόφωνα πανεπιστήμια, όταν στην ΠΓΔ της Μακεδονίας επιβάλλεται στην κυβέρνηση να ανοίξει πανεπιστήμια στην αλβανική γλώσσα και να εκπροσωπείται η αλβανική μειονότητα, που είναι το 25% του συνολικού πληθυσμού, κατ' αναλογία, στη Βουλή και την κυβέρνηση.

Το πρόβλημα, κύριε πρόεδρε, είναι ότι παρόμοιες απόψεις διατυπώνει και στηρίζει τέτοιες παραβιάσεις και ο καθ' ύλην αρμόδιος για τη διεύρυνση Επίτροπος, κ. Verheugen αλλά και ο πρόεδρος της Επιτροπής κ. Prodi, ο οποίος σε πρόσφατη απάντησή του σε επιστολή μου βρίσκει ότι "η απαγόρευση ενός κομμουνιστικού κόμματος δεν αποτελεί λόγο επίκρισης για μία χώρα για να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης". Ομως, επειδή τα Κομμουνιστικά Κόμματα στις χώρες -μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι ακόμα... νόμιμα, φοβάμαι ότι αυτό αποτελεί ένα προμήνυμα για μέτρα αυταρχικά και αντιδημοκρατικά και στις χώρες μας. Γι' αυτό διαμαρτύρομαι, κύριε πρόεδρε, και επέμεινα και σήμερα να σημειωθεί αυτή η διαμαρτυρία μου».

Η χτεσινή «Νόιες Ντόιτσλαντ» (19/12) δημοσιεύει συνέντευξη με τον πρόεδρο του Εργατικού Κόμματος της Ουγγαρίας, δρ Γκιούλα Τίρμερ (Gyula Thurmer), στην οποία σε σχετικές ερωτήσεις έδωσε τις εξής απαντήσεις (σε περίληψη).

Η δίκη κατά του αντιπροέδρου του κόμματος Ατίλα Βαϊνάι (Attila Vajnai), με την κατηγορία ότι είχε στο πέτο ένα κόκκινο αστέρι, αναβλήθηκε για τις 11 Μάρτη 2004. Λόγος της αναβολής είναι ότι «η πολιτική δε θέλει τώρα αυτή τη δίκη. Ανθρωποι από τον κυβερνητικό συνασπισμό μας είπαν ανεπίσημα ότι ο νόμος (σ.σ. που απαγορεύει τα κομμουνιστικά σύμβολα, όπως κόκκινο αστέρι, σφυρί και δρεπάνι...) πρέπει να τροποποιηθεί, αλλά προς το παρόν φαίνεται ότι δεν έχει κανείς το θάρρος γι' αυτό».

Στην Ουγγαρία, είπε, υπάρχει τώρα «μεγαλύτερη αποδοχή της πολιτικής μας. Σ' αυτό έχει συμβάλει και η νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, που είναι μεν υπό την ηγεσία των σοσιαλιστών, δεν έχει καμιά σχέση με αριστερή πολιτική».

«Σε περιφερειακό και δημοτικο-κοινοτικό επίπεδο έχουμε 220 αντιπροσώπους και πέντε δημάρχους - ένα πολύ καλό αποτέλεσμα για 14.000 κομματικά μέλη. Οι 20άρηδες δεν έρχονται τόσο πολυάριθμοι σε μας. Νέα μέλη έρχονται μάλλον από την ομάδα των 40άρηδων... Εχουμε ένα δραστήριο Σύνδεσμο Νεολαίας και τρέφουμε μεγάλες ελπίδες για την εντελώς νέα γενιά, που κάνει τις δικές της εμπειρίες με τον καπιταλισμό».

Για την προβλεπόμενη ένταξη της Ουγγαρίας στην ΕΕ είπε: «... Η κυβέρνηση αναλαμβάνει μεγάλη ευθύνη. Ο αριθμός αυτών που θα χάσουν θα αυξηθεί και θα πρέπει να κάνουμε το παν για να αντιπράξουμε σ' αυτή την εξέλιξη. Οσον αφορά τα πλεονεκτήματα από την ένταξη δεν είμαστε πολύ αισιόδοξοι».

Σχετικά με την Ευρωβουλή είπε ότι «δεν έχουμε αυταπάτες για το ρόλο αυτής της Βουλής, αλλά μια και υπάρχει θα μετάσχουμε».

Με νόμο πρόκειται να ιδιωτικοποιηθούν τα νοσοκομεία και οι κλινικές. «Το κόμμα είναι εναντίον και ζητήσαμε από το Συνταγματικό Δικαστήριο την ανάκληση του νόμου. Προτείνουμε δημοψήφισμα. Εχουμε συγκεντρώσει ως τώρα 50.000 υπογραφές. Αν συγκεντρώσουμε 200.000, η Βουλή πρέπει να προκηρύξει δημοψήφισμα. Εχουμε ακόμα τρεις μήνες καιρό».

Στην ερώτηση αν θεωρεί το κόμμα κομμουνιστικό, ο Τίρμερ απάντησε: «Εννοιες όπως αριστερός σοσιαλισμός ή δημοκρατικός σοσιαλισμός δε γίνονται αντιληπτά στην Ουγγαρία. Υπάρχει εδώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που συνοικοδομεί την καπιταλιστική κοινωνία. Και υπάρχει ένα κόμμα που είναι κατά του καπιταλισμού, αυτό είμαστε εμείς. Γνωρίζουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε τον κόσμο και γι' αυτό χαρακτηριζόμαστε ως κομμουνιστές».

Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών καταδικάζει τις διώξεις των αντιφασιστών στη Βαλτική.

Η πρόσφατη καταδίκη στη Λετονία σε δύο χρόνια φυλάκιση του 82χρονου Νικολάι Τες, πρώην στελέχους του υπουργείου Εξωτερικών της Σοβιετικής Λετονίας, που καταδικάστηκε για τις διώξεις του σοβιετικού κράτους σε βάρος των συνεργατών των ναζί που έγιναν το 1949, οδήγησε σε αντίδραση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών. Ο Γιούρι Φεντότοφ, υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, σε συνέντευξή του σημείωσε: «Οι δίκες που γίνονται σε μια σειρά χώρες της Βαλτικής σε βάρος ηλικιωμένων ανθρώπων, βετεράνων του μεγάλου πατριωτικού πολέμου, έχουν πολιτικό χαρακτήρα». Ο ίδιος σημείωσε ότι η Ρωσία θα συμπαρασταθεί στους διωκόμενους αντιφασίστες στις χώρες της Βαλτικής και υπογράμμισε πως οι άνθρωποι αυτοί καταδικάζονται για πράξεις και ενέργειες που τη στιγμή που έγιναν δεν τιμωρούνταν ποινικά με βάση το εθνικό και διεθνές δίκαιο. Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών σημείωσε πως στις περιπτώσεις αυτές έχουμε την αναδρομική ισχύ νέας νομοθεσίας, κάτι που απαγορεύει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα δικαιώματα του ανθρώπου του 1950, ενώ υπενθύμισε και αντίστοιχη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στις 12/12/2002.