Καλωσορίζοντας τον προεδρεύοντα της Κυπριακής Βουλής και τους εκπροσώπους των κυπριακών κομμάτων, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, πήρε το λόγο στη χτεσινοβραδινή συζήτηση στη Βουλή, τονίζοντας αμέσως μετά πως είχε την εντύπωση ότι θα διεξαγόταν μια ουσιαστική συζήτηση για τη διεύρυνση της ΕΕ και για το θέμα της Κύπρου, κι όχι μια συζήτηση πανηγυρικού χαρακτήρα που θα αποτελούσε ευκαιρία προσωπικής και κομματικής προβολής. Κι αυτό γιατί, όπως σημείωσε, η διεύρυνση της ΕΕ είναι «μια πολύ σοβαρή και κρίσιμη υπόθεση, που δεν είναι τυλιγμένη σε ροζ σύννεφα, όπως παρουσιάστηκε. Και δεν ενημερώνουμε το λαό με το να βγάζουμε πανηγυρικούς λόγους».

Ηδη, όπως σημείωσε, στην ΕΕ ακονίστηκαν μεγάλα μαχαίρια και εμφανίζονται σοβαρά προβλήματα. Ενώ αρχικά οι ΗΠΑ φαίνονταν να έχουν ένα δισταγμό για τη διεύρυνση, στην πορεία τη στήριξαν και ταυτόχρονα έκαναν και προσπάθειες και πετυχαίνουν να εγκλωβίσουν τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στο ΝΑΤΟ.

«Η εκτίμησή μας είναι - συνέχισε η Αλ. Παπαρήγα - ότι η ένταξη των 10 νέων χωρών στην ΕΕ πραγματοποιείται κάτω από πολύ χειρότερους όρους από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ ή άλλων χωρών. Κάτω από πολύ χειρότερους όρους. Δεν ξέρω γιατί υπάρχει όλη αυτή η χαρά και δε σημειώνονται τα νέα προβλήματα. Κατά τη γνώμη μας, η διεύρυνση δε σηματοδοτεί το ξεπέρασμα της διαίρεσης της Ευρώπης στην περίοδο του Ψυχρού πολέμου, τυπικά έτσι είναι, εκφράζει τον έντονο επεκτατισμό του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Κι αυτό φαίνεται από τους όρους που γίνεται η ένταξη».

Σχολιάζοντας τα περί κοινοτικού κεκτημένου η Αλ. Παπαρήγα τόνισε:

«Πρώτον. Ο θατσερισμός, που τον είχαμε συναντήσει στις αρχές της δεκαετίας του '80, έχει περάσει σε ανώτερα στάδια, τώρα, στην Ευρώπη. Ξέρουμε τι θα πει θατσερισμός. Η αφαίρεση των κοινωνικών κατακτήσεων που επιτεύχτηκαν μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει πραγματοποιηθεί. Προχτές ο κ. Σρέντερ αναγκάστηκε να παραιτηθεί από πρόεδρος του κόμματός του, γιατί και το ίδιο το κόμμα είχε μεγάλη αντίδραση για τα αντιλαϊκά μέτρα που παίρνει. Στη Μεγάλη Βρετανία ο πρωθυπουργός μόλις και μετά βίας μπόρεσε να περάσει το αντιλαϊκό μέτρο για την επιβολή και αύξηση διδάκτρων στη δημόσια εκπαίδευση. Βεβαίως, αυτά δεν είναι γερμανικό και βρετανικό προνόμιο.

Δεύτερον. Οι ταξικές ανισότητες αυξήθηκαν.

Τρίτον. Η κρατική καταστολή και βία στην ΕΕ. Τα τελευταία χρόνια έχει διαμορφωθεί ένα θεσμικό πλαίσιο το οποίο είναι εξαιρετικά αντιδημοκρατικό και νομίζω ότι πρέπει να ξέρουν οι λαοί της Ευρώπης ότι δίνεται δικαίωμα στον ευρωπαϊκό στρατό να παρεμβαίνει στο εσωτερικό χωρών όταν απειλούνται τα οικονομικά συμφέροντα των επιχειρηματιών. Παραδείγματος χάριν, τα επόμενα χρόνια αν γίνει μια γενική πολιτική απεργία σε κάποιες χώρες ή σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, τι θα γίνει; Βέβαια, τα κινήματα θα παρεμποδίσουν την εφαρμογή τέτοιων νόμων, αλλά αυτοί υπάρχουν».

«Δεν άκουσα - συνέχισε η Αλέκα Παπαρήγα - να υπάρχει καμία ευαισθησία για το γεγονός ότι σε ορισμένες χώρες που εντάσσονται υπάρχει απαγόρευση λειτουργίας κομμουνιστικών κομμάτων, συμβόλων. Και, μάλιστα, δεν έχουν δικαίωμα ψήφου οι ρωσικής καταγωγής. Είναι κι αυτό μέσα στο κοινοτικό κεκτημένο. Βεβαίως, στις άλλες χώρες δεν υπάρχουν τέτοιοι νόμοι, αλλά μήπως χρειάζεται να υπάρχουν εκεί κι αν χρειαστεί να χρησιμοποιηθεί κι αλλού στο μέλλον... Εμείς, ως Κόμμα, χρησιμοποιήσαμε τους νόμους της ΕΕ για να καταργηθούν αυτές οι απαγορεύσεις, που δεν είναι μόνον αυτές, είναι και ότι στις χώρες της Βαλτικής αποκαθίσταται η γερμανική κατοχή. Αυτά δεν ενοχλούν το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Ας πάρουμε άλλες πλευρές, που έχουν σχέση με το θέμα του πολέμου. Δηλαδή, η ΕΕ ήταν άσχετη γι' αυτά τα θέματα; Στο έδαφος της Ευρώπης, στα Βαλκάνια, έγιναν πόλεμοι που προκλήθηκαν από ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ και που νομιμοποιήθηκαν από την ίδια την ΕΕ. Ο πόλεμος ενάντια στο Ιράκ ήταν άσχετος από το ρόλο της ΕΕ, την ανοχή της, που έφτασε στη νομιμοποίηση της κατοχής του Ιράκ από τις ΗΠΑ; Είναι γνωστά αυτά. Δεν μπορούμε να μιλάμε για την Ευρώπη που κατοχύρωσε την ειρήνη, τη δημοκρατία και την ελευθερία.

Ας βάλουμε κι ένα ερωτηματικό. Αυτές οι αντιθέσεις που υπάρχουν σήμερα στην ΕΕ. Οι παράλληλες πορείες ΕΕ και ΝΑΤΟ. Η όξυνσή τους πού θα οδηγήσει; Μπορούμε να αποκλείσουμε τον κίνδυνο εμπλοκής της ΕΕ σε πόλεμο αλλά και τον πόλεμο στο έδαφός της; Με ευχές; Με διακηρύξεις; Είναι τυχαία η κούρσα των εξοπλισμών που κάνει; Κάτι ξέρουν αυτοί που την υποστηρίζουν».

Συνεχίζοντας η ομιλήτρια υπογράμμισε: «Ας δούμε κι ορισμένα ζητήματα που είχαν κατοχυρωθεί και από τον ΟΗΕ. Το Κυπριακό. Ο ΟΗΕ μέχρι πρότινος είχε μια σειρά από αποφάσεις που αναγνώριζαν το πρόβλημα ως πρόβλημα κατοχής και εισβολής. Η ΕΕ τώρα μιλάει για ένα πρόβλημα δύο κοινοτήτων. Δεν είχε τη δύναμη να αξιοποιήσει η ΕΕ το κεκτημένο του ΟΗΕ και να διευκολύνει μια κατάσταση; Σε πολλές περιπτώσεις η στάση χωρών της ΕΕ απέναντι στο Κυπριακό καθοριζόταν από το αν ήθελαν η Τουρκία να πάρει ημερομηνία ή όχι ένταξης κι από τη σχέση με τις ΗΠΑ κι όχι από αρχές απέναντι στο Κυπριακό.

Εμείς δε συμμεριζόμαστε την ευθυμία και τον εφησυχασμό ότι το Κυπριακό θα λυθεί. Μπορεί να λυθεί, αλλά σε ποια κατεύθυνση; Και η ίδια η διαδικασία που αναπτύσσεται έχει έναν έντονο εκβιαστικό χαρακτήρα. Πολύ περισσότερο που το σχέδιο Ανάν έχει προβλήματα, μια χαλαρή συνομοσπονδία με δυσλειτουργία... ας χρησιμοποιήσω αυτούς τους ήπιους όρους.

Τι έκανε η ΕΕ για το Παλαιστινιακό; Εδώ το Ισραήλ χτίζει ολόκληρο τείχος. Δεν μπορούσε να πάρει μια απόφαση η ΕΕ; Η δικαιολογία ότι δεν μπορεί να πάρει ομόφωνες αποφάσεις, μα όταν πρόκειται για το δίκιο και δεν μπορείς να πάρεις ομόφωνα μια απόφαση, για ποιο εφησυχασμό μιλάμε για την ΕΕ ότι θα τα κατοχυρώσει όλα. Μα μιλάμε για ζητήματα δικαιοσύνης, σεβασμού συνόρων. Η ΕΕ έχει αντιμετωπίσει το ζήτημα των ελληνοτουρκικών συνόρων στο Αιγαίο; Σήμερα διάβασα πως τελικά με παρέμβαση Μπαρνιέ και καθυστέρηση δύο ετών υπογράφτηκε η διασυνοριακή συμφωνία Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία φέρνει μαζί της και 66 εκατομμύρια ευρώ και αναφέρεται σε έργα για διασυνοριακή συνεργασία και ότι ο χάρτης έχει το Αιγαίο γκρίζο σε ορισμένα σημεία, αφού υπάρχουν αμφισβητήσεις από πλευράς Τουρκίας. Δηλαδή, σκεφτείτε, σε ζητήματα τόσο παλιά και η ΕΕ δεν μπορεί να παρέμβει. Τι θα γίνει με τα νέα προβλήματα που ανακύπτουν στην περιοχή και η ΕΕ ανακατεύεται όχι μόνο στη Μέση Ανατολή αλλά και στην Αφρική και η Αφρική είναι το άλλο μεγάλο πρόβλημα που θα προκύψει και η Ελλάδα είναι κοντά...».

«Επομένως - συνέχισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ - προς τι η δημιουργία ενός εφησυχασμού στο λαό; Γιατί σ' αυτόν απολογούμαστε. Γιατί λέμε ότι οι υπό ένταξη χώρες μπαίνουν κάτω από χειρότερες συνθήκες; Γιατί τα προηγούμενα χρόνια υπήρχαν περισσότερα περιθώρια να έχει μια χώρα και ιδιαίτερες πολιτικές σε κάποιους τομείς. Σήμερα, η ΕΕ πρόλαβε να ισοπεδώσει αυτό το δικαίωμα. Ηδη οι χώρες που μπαίνουν έχουν να αντιμετωπίσουν, και έχουν προχωρήσει οι περισσότερες απ' αυτές, ιδιωτικοποιήσεις, ανατροπές κεκτημένων κλπ.

Το συνολικό κόστος διεύρυνσης υπολογίζεται σε 40 δισ. ευρώ, από το οποίο οι υπό ένταξη καλούνται να καταβάλουν τα 15. Θα τους μείνουν τα υπόλοιπα, θα μου πείτε. Δεν είναι έτσι, γιατί ένα μέρος των χρημάτων επιστρέφει στην ΕΕ, ή, αν θέλετε, χρησιμοποιείται για να διαμορφωθούν οι δομές εκείνες που θα επιτρέψουν στο ευρωπαϊκό κεφάλαιο να διεισδύσει βαθύτερα και να εκμεταλλευτεί τους λαούς και τον πλούτο των χωρών αυτών.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Πολωνίας, που είναι και αρκετά δυνατή σε σχέση με τις υπόλοιπες. Στην Πολωνία, που είναι κατ' εξοχήν αγροτική χώρα, τα αγροτικά προϊόντα της ΕΕ σε λίγο καιρό θα είναι πιο φτηνά από τα ντόπια. Και πρέπει να πάρουμε υπόψη τις μειωμένες αγροτικές επιδοτήσεις που προβλέπονται γι' αυτές τις χώρες και θα οδηγήσουν σε ξεκλήρισμα της αγροτιάς. Η ΕΕ έχει θετικό ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών με τις υποψήφιες χώρες έως τώρα, που υπερκάλυπτε το έλλειμμα που παρουσιάζει η ΕΕ στις συναλλαγές της με τρίτες χώρες, δηλαδή οι εξαθλιωμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, που η παραγωγή τους έπεσε πολύ μετά τις ανατροπές, χρηματοδοτούν τελικά την ΕΕ αντί να χρηματοδοτούνται απ' αυτή».

Καταλήγοντας η Αλέκα Παπαρήγα σημείωσε πως όλα τα παραπάνω βεβαίως θα τα εκτιμήσουν και οι λαοί των χωρών αυτών, μάλιστα, όπως τόνισε, δεν είναι τυχαίο ότι όπου έγινε δημοψήφισμα το ποσοστό του «όχι» ήταν υψηλό, παρά την παραπληροφόρηση, τα διλήμματα, το ότι αρκετοί δεν μπόρεσαν να ψηφίσουν γιατί δεν έχουν εκλογικά δικαιώματα.

«Νομίζω - κατέληξε - ότι δε δικαιολογείται κανένας εφησυχασμός σε κανένα λαό της Ευρώπης ότι η διεύρυνση θα τους κάνει πιο δυνατούς. Οι αντιθέσεις θα είναι μεγάλες, τα κονδύλια λιγότερα, τα μέτρα τα αντιλαϊκά θα γενικευτούν, το ιμπεριαλιστικό κέντρο θα γίνει πιο ισχυρό, η ομοσπονδιοποίηση θα δημιουργήσει νέα προβλήματα. Αυτή είναι η μία τάση. Πρέπει να αναπτυχθεί και η άλλη, της αντίστασης, της κοινής δράσης των λαών. Τα λαϊκά κινήματα μπορούν να αναπτυχθούν είτε υπάρχουν σύνορα είτε όχι. Το άμεσο μέλλον της ΕΕ δε θα είναι καθόλου ευοίωνο για τους λαούς. Και ενδεχομένως να ζήσουμε καταστάσεις τα επόμενα χρόνια που κι εμείς δεν μπορούμε να τις προβλέψουμε. Θεωρώ ότι αυτή η συζήτηση μένει ανοιχτή, δεν μπορεί να τελειώσει με μια πανηγυρική συνεδρίαση όπου όλοι χειροκροτάμε και πηγαίνουμε ήσυχοι στα σπίτια μας. Ερχονται δύσκολα χρόνια και το ξέρουν καλά αυτό τα κόμματα εξουσίας που συμμετέχουν και στα κέντρα λήψης αποφάσεων».

Πριν αποχωρήσει από το βήμα η Αλέκα Παπαρήγα ξεκαθάρισε σε σχέση με τη διεύρυνση και τη στάση του ΚΚΕ: «Είμαστε εναντίον. Εμείς καταψηφίσαμε την ένταξη της Ελλάδας. Πώς να πούμε τώρα για τους άλλους λαούς ότι δε μας ενδιαφέρει;».

Ως πολλά υποσχόμενη εξέλιξη των πολιτικών κατευθύνσεων της ΕΕ, αλλά και ως θετικό αποτέλεσμα της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ επιχείρησε να παρουσιάσει τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που περιλαμβάνει και την Κύπρο ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γεώργιος Παπανδρέου. Δεν παρέλειψε φυσικά να συνδέσει την κύρωση της σχετικής συνθήκης με τις επικείμενες εκλογές, λέγοντας ότι για την επίλυση του προβλήματος της κατοχής στην Κύπρο, «απαιτείται κυβέρνηση στην Ελλάδα με γνώση, πείρα και συνέπεια στο Κυπριακό»!

Δίνοντας θριαμβολογικό τόνο στην ομιλία του, ο υπουργός Εξωτερικών υποστήριξε ότι με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση «η πολιτική μας έδωσε μια αίσθηση ασφάλειας στον Κυπριακό λαό» και «ανοίξαμε τον Ευρωπαϊκό Δρόμο της Κύπρου», με αποτέλεσμα «η Ευρωπαϊκή Ενωση να έχει γίνει το πλαίσιο επίλυσης των προβλημάτων». Μάλιστα, αναφερόμενος στη διεύρυνση της ΕΕ τόνισε ότι η εξέλιξη αυτή «δίνει σήμερα ελπίδα και στους υπόλοιπους λαούς των Βαλκανίων για μια θέση στον ήλιο της ΕΕ», προσθέτοντας ότι «σε μια τέτοια περίσταση συγχωρούνται ακόμη και οι άδικες πολεμικές», αφού «όσοι μας πολεμούσαν, τώρα συμφωνούν μαζί μας». Επίσης, κάλεσε το Κοινοβούλιο να αναρωτηθεί «τι θα είχε γίνει αν είχαμε υποχωρήσει σε άδικες επιθέσεις;», λέγοντας πως κάτι τέτοιο θα είχε οδηγήσει «το Κυπριακό στην ακινησία ή την απομόνωση», πράγμα που αποφεύχθηκε, αφού η κυβέρνηση ακολούθησε την «υπεύθυνη προώθηση των δίκαιών μας στους διεθνείς οργανισμούς». Ο Γιώργος Παπανδρέου, αναφερόμενος στο μέλλον σημείωσε ότι «η ιστορική μας πρόκληση είναι να μπορέσουμε να μετατρέψουμε το Κυπριακό από το πιο δυσεπίλυτο πρόβλημα σε ένα πρότυπο συμβίωσης και σεβασμού της διαφορετικότητας». Παράλληλα, αναφερόμενος στις τριμερείς επαφές που πραγματοποιούνται στη Νέα Υόρκη σημείωσε ότι «δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε φοβικά τις νέες διαπραγματεύσεις», αφού «οι συζητήσεις στη Νέα Υόρκη δείχνουν τις δυνατότητες που έχουν δημιουργηθεί».

Θριαμβολογικό χαρακτήρα ήταν οι αναφορές του προέδρου του ΠΑΣΟΚ και στο θέμα της διεύρυνσης της ΕΕ συνολικά. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε, προωθείται μια «Ευρώπη της ειρήνης, της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης», όπου «η ανταγωνιστική συμμετοχή πρέπει να τροφοδοτηθεί από την ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης» με «πρώτιστη προτεραιότητα την εξάλειψη της φτώχειας και την ενίσχυση των ανθρώπινων δικαιωμάτων». Επίσης, μίλησε για «μια ΕΕ, που θα διεκδικήσει τη θέση που της ανήκει στο διεθνές περιβάλλον» στην οποία «ώθηση θα δώσει η θέσπιση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος». Τέλος, αναφερόμενος στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας ο Γιώργος Παπανδρέου υποστήριξε ότι «η επίλυση του Κυπριακού και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις διασφαλίζουν την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας», τασσόμενος υπέρ της ένταξης της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας.

Στην ίδια λογική κινήθηκε και η χτεσινή ομιλία του πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου Σημίτη, ο οποίος υποστήριξε ότι «τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του ελληνισμού υποδεικνύουν και επιβάλλουν ότι εμείς πρέπει να είμαστε εκείνοι που πρέπει να πρωταγωνιστούν, για να μην υπάρχουν εντάσεις στην περιοχή», επαναλαμβάνοντας παράλληλα ότι «η πράσινη γραμμή στη Λευκωσία χωρίζει την Αγκυρα από τις Βρυξέλλες». Ο πρωθυπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ένταξη της Τουρκίας, λέγοντας ότι «μόνο μια πραγματική συμβολή της Τουρκίας να λύσει το πρόβλημα θα τη βοηθήσει να κατακτήσει μια αναβαθμισμένη θέση στη διεθνή σκηνή». Συνολικά χαρακτήρισε τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης «ιστορική καμπή στην εξέλιξη της Ευρώπης» που «μεγεθύνει θεαματικά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα» και συνιστά μεταπολεμική επικράτηση στην Ευρώπη του συστήματος των ευρωπαϊκών κρατών, της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης».