Ολο το φάσμα της πολιτικής που εφαρμόζει το ΠΑΣΟΚ, αλλά και οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνει η ΝΔ για τις πολιτικές που θα ακολουθήσει, αν αυτή κερδίσει τις εκλογές της επόμενης Κυριακής, δεν αφήνουν περιθώρια, ούτε για παρερμηνείες, ούτε και για παρεξηγήσεις. Οι σηματοδοτήσεις των συμφωνιών του Μάαστριχτ και οι επιλογές της ΟΝΕ, όχι μόνο διαπερνούν, αλλά προδιαγράφουν και καθορίζουν μ' έναν απίθανο δογματισμό το σύνολο των επιλογών τους, σε όλους τους τομείς. Πρόκειται για κάτι τελείως φυσιολογικό. Ο χαρακτήρας των αποφάσεων και η πορεία των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, που ξεκίνησαν από την προηγούμενη δεκαετία, δεν επιτρέπει παρεκκλίσεις και παρεκτροπές. Πολύ περισσότερο που τώρα βρίσκονται στο φόρτε τους. Ο κεντρικός στόχος, στα πλαίσια και του ανταγωνισμού μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κέντρων και κυρίως με τις ΗΠΑ, είναι ξεκάθαρος: Η εξασφάλιση, λένε οι ίδιοι, της ανταγωνιστικότητας, ή, με άλλα λόγια, η επικράτηση επί των ανταγωνιστριών δυνάμεων, μέσα από τη με κάθε τρόπο μείωση του κόστους παραγωγής, εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Στην πραγματικότητα, λόγος γίνεται για μια γιγαντομαχία του μεγάλου κεφαλαίου να δημιουργήσει νόμους, δομές και δεδομένα, που να επιτρέπουν τη διατήρηση και τη διεύρυνση της κερδοφορίας του στις σύγχρονες συνθήκες ανάπτυξης του καπιταλισμού. Γι' αυτό και στην κωδικοποίηση των στόχων της οικονομικής πολιτικής του δικομματισμού, η «ανταγωνιστικότητα» γίνεται αυτόματα δίδυμο με την «επιχειρηματικότητα» και αποκαλύπτεται όλη η ουσία της ακολουθούμενης πολιτικής κατεύθυνσης. Αντιλαϊκές, αντιδραστικές πολιτικές ολόπλευρης στήριξης και ενίσχυσης του μεγάλου κεφαλαίου, που θέτουν στο κρεβάτι του Προκρούστη το σύνολο των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων της εργατικής τάξης και των άλλων εργαζομένων. Και επειδή δεν είναι μακρινό το παρελθόν που και τα δύο μεγάλα κόμματα διεκδικούσαν την ψήφο του λαού, δίνοντας όρκους πίστης στους εργαζόμενους, είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε πού ορκίζονται και τι λένε σήμερα. Ε, λοιπόν, στο «κυβερνητικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ» απαριθμούνται:

• 104 φορές η ανταγωνιστικότητα
• 109 φορές η επιχειρηματικότητα, η ανάγκη ενίσχυσής της και η βελτίωση του σχετικού κλίματος
• 188 φορές οι επιχειρηματίες και οι επιχειρήσεις τους

Παρόμοια είναι και η εικόνα που παρουσιάζει το, μικρότερων διαστάσεων, πρόγραμμα της ΝΔ, όπου οι σχετικοί αριθμοί είναι 76, 35 και 2 αντίστοιχα. Και επειδή τα στεγνά νούμερα από μόνα τους δε λένε πολλά πράγματα, ας δούμε την άλλη όψη του ίδιου ζητήματος. Στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ υπάρχουν:

• 4 αναφορές στους μισθωτούς
• 38 στους εργαζόμενους συνολικά
• 20 στους συνταξιούχους

Στο πρόγραμμα της ΝΔ γίνεται 1 αναφορά στους μισθωτούς, 11 στους εργαζόμενους συνολικά και 7 σε συνταξιούχους.

Οι πολλαπλές αναλύσεις των ζητημάτων που έχουν σχέση με την ανταγωνιστικότητα - επιχειρηματικότητα και οι εκπτώσεις που γίνονται, ακόμα και σε επίπεδο αναφορών, στην εργατική τάξη και τους άλλους εργαζόμενους, δε δείχνουν απλά και μόνο την περιφρόνηση προς τους ανθρώπους που παράγουν τον πλούτο. Δείχνουν και με ένα σημειολογικό τρόπο τις κοινές προτεραιότητες των κυβερνητικών προγραμμάτων και των δύο κομμάτων. Προτεραιότητες που γίνονται οφθαλμοφανείς και από την κοινή φρασεολογία που υπάρχει στα προγράμματα των δύο κομμάτων. Προγράμματα, τα οποία στην ουσία αλληλοσυμπληρώνονται για το πώς θα διαμορφωθούν οι πλέον κατάλληλες για την οικονομική ολιγαρχία συνθήκες.

Κι αν θέλουμε ένα δείγμα για το προγραμματικό «κόψε - ράψε» των δύο κομμάτων, ο «Ρ» παραθέτει σήμερα ένα παράδειγμα (τέτοιας) σύγκλισης - σύμπλευσης - σύμπτυξης τοποθετήσεων και θέσεων που δείχνει την απόλυτη ταύτιση των δύο.

«Το όραμά μας για την Ελλάδα του 21ου αιώνα συνοψίζεται στο τρίπτυχο: ανάπτυξη - απασχόληση - κοινωνική συνοχή» (ΝΔ). «Οι πολιτικές και οι στόχοι μας για την αγορά, το εμπόριο και την προστασία των καταναλωτών αποτελούν βασικές πτυχές της συνολικής στρατηγικής του ΠΑΣΟΚ για την ανάπτυξη και τη σύγκλιση, την απασχόληση, την κοινωνική συνοχή» (ΠΑΣΟΚ).

«Το κράτος οφείλει να είναι αρωγός στην επιχείρηση. Δημιουργεί γι' αυτό την αναγκαία υποδομή, θέτει σταθερούς κανόνες και μεριμνά για την ύπαρξη ενός φιλικού προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλοντος. Αναλαμβάνουμε τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος φιλικού προς τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα» (ΝΔ). Στόχος μας είναι «η δημιουργία ενός όλο και φιλικότερου προς τον επενδυτή περιβάλλοντος» (ΠΑΣΟΚ).

«Η πολιτική μας στοχεύει στη διευκόλυνση και την υποστήριξη της επιχειρηματικότητας, μέσα από τη δημιουργία ενός ευνοϊκού πλαισίου λειτουργίας και ενός δικτύου σύγχρονων υποδομών που εξασφαλίζουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων» (ΠΑΣΟΚ). «Η πολιτική μας για ουσιαστική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στοχεύει άμεσα στη λήψη μέτρων για τη μείωση του κόστους παραγωγής, στη βελτίωση της ποιότητας και στη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών και θεσμών για τη στήριξη των επιχειρήσεων στην προσπάθειά τους να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα» (ΝΔ).

Τα πάντα, λοιπόν, στο βωμό της επιχειρηματικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της μείωσης του κόστους παραγωγής. Το πώς θα γίνει αυτό είναι προσδιορισμένο με σχετική ακρίβεια σε όλα τα ντοκουμέντα της ΕΕ που έχει ψηφίσει το ΠΑΣΟΚ και με τα οποία συμφωνεί και η ΝΔ. Ανεξάρτητα από το πώς μπορεί να ονοματίζεται από τους εκπροσώπους των δύο κομμάτων, τα επερχόμενα αντιλαϊκά μέτρα κινούνται σε πολλά επίπεδα. Πρώτον, μέτρα που ξεκινούν από τις κλασικές μορφές υπονόμευσης της θέσης και των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Δεύτερον, καινούριους τρόπους ενίσχυσης του κεφαλαίου και των εκπροσώπων του. Τρίτον, την καθιέρωση νέων δεδομένων σε όλη την γκάμα των παραγωγικών σχέσεων, που θα πρέπει πια να αποκτήσουν εντελώς νέα μορφή και να μη θυμίζουν σε τίποτα αυτό που γνωρίσαμε τον προηγούμενο αιώνα. Οι μέθοδοι και οι πολιτικές είναι συγκεκριμένα: Με την πολιτική λιτότητας στους μισθούς. Την αύξηση των τιμών της αγοράς. Τη διατήρηση της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα. Την εξάπλωση των ελαστικών μορφών απασχόλησης. Την υποαπασχόληση και την ετεροαπασχόληση. Τη μείωση της φορολογίας του κεφαλαίου. Τη μείωση ή και την κατάργηση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών. Τη σταδιακή μείωση των κρατικών δαπανών για υγεία και παιδεία. Την ολοκλήρωση των ιδιωτικοποιήσεων και της μεταφοράς της δημόσιας περιουσίας στους κεφαλαιοκράτες. Την αύξηση των οικονομικών διευκολύνσεων προς το κεφάλαιο. Την παράδοση όλων των μεγάλων επενδύσεων στους ιδιώτες. Την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης των εργαζομένων. Την ακόμα μεγαλύτερη μείωση των συντάξεων και τη σταδιακή εφαρμογή του συστήματος των τριών πυλώνων ασφάλισης. Την παράδοση της δημόσιας Παιδείας και της Υγείας στις πολυεθνικές του κλάδου.

Στα πλαίσια τέτοιων αντιδραστικών και αποκρουστικών πολιτικών και μέτρων κινούνται οι προτάσεις και των δύο κομμάτων. Με μοναδικό στόχο να εξασφαλιστούν για το κεφάλαιο νέα κέρδη, μέσα από την ακόμα πιο ασφυκτική συμπίεση της θέσης των εργαζομένων. Ετσι, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές, τα μαντάτα για την εργατική τάξη, τους αγρότες, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τα άλλα λαϊκά στρώματα, δεν είναι καθόλου καλά. Το αντίθετο, μάλιστα. Είναι απόλυτα βέβαιο ότι η αντιλαϊκή επίθεση που εκδηλώνεται όλα τα τελευταία χρόνια, μετεκλογικά θα συνεχιστεί με ακόμα μεγαλύτερη σφοδρότητα. Οι δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει ΠΑΣΟΚ και ΝΔ απέναντι στην ντόπια πλουτοκρατία και την οικονομική ολιγαρχία της ΕΕ, για άμεση εφαρμογή του συνόλου των αντιλαϊκών προσανατολισμών, δε δικαιολογούν ελιγμούς. Η μοναδική περίπτωση να αλλάξουν τα χρονοδιαγράμματά τους και να ανακοπούν οι σχεδιασμοί τους είναι να πάθουν και οι δύο ένα γερό στραπάτσο στις εκλογές. Να τους μαυρίσει όσο γίνεται περισσότερο ο λαός και ταυτόχρονα να βγει από τις κάλπες σημαντικά ενισχυμένο το ΚΚΕ. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να αποτελέσει παρακαταθήκη για την κλιμάκωση και τη μαζικοποίηση των λαϊκών αγώνων μετεκλογικά, με στόχο την πάλη για τη διεκδίκηση της ανατροπής της εφαρμοζόμενης πολιτικής.