ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 21 Μάρτη 2004
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Η διαίρεση της οδύνης

1. Περπάτησα στο φτωχό Ισλάμ και το είδα να πεθαίνει μέσα στη λάσπη και στην πείνα. Δεν είδα κανέναν δίπλα στη φτώχεια τους. Γι' αυτό η σωματοποίηση του Κορανίου συντελείται με φυσικό τρόπο όπως η αναπνοή, βοηθούμενη από τον ιδιαίτερο ρυθμό του κειμένου. Αυτή είναι και η μόνη παρηγοριά των μουσουλμάνων. Το φτωχό Ισλάμ εξοντώνουν αφού πρώτα το ταπεινώσουν οι Αμερικάνοι. Τους εργαζόμενους από τις λαϊκές συνοικίες της Μαδρίτης εξόντωσαν οι φανατικοί προσποιούμενοι πως δε γνώριζαν ότι ο ισπανικός λαός ήταν εναντίον της απόφασης του λακέ των Αμερικανών Αθνάρ να στείλει στρατό στο Ιράκ.

2. Μετά το χτύπημα στη Μαδρίτη και πριν καλά καλά ξεμουδιάσουμε, άρχισαν τα παπαγαλάκια της αμερικανικής πρεσβείας να καλούν το ΝΑΤΟ. Είναι το μεγαλύτερο λάθος που θα μπορούσαμε τώρα να κάνουμε. Είναι γνωστές οι σχέσεις μας με τους Αραβες. Γιατί να προκαλέσουμε, γιατί να δώσουμε λαβή στους φανατικούς;

3. Ποιοι προκαλούν το θάνατο; Ο Μπους για να εκλεγεί ξανά; Το Γκουαντανάμο, που είναι ένα διαρκές σύμβολο εξευτελισμού του αραβικού κόσμου; Η λατρεία του θανάτου, που διαπερνά απ' άκρη σ' άκρη χριστιανούς και μουσουλμάνους φανατικούς;

4. Τους φίλους μου ποιητές του αραβικού κόσμου Ιμπραχήμ Αμπουσένα και Ριφάτ Σαλαάμ θυμάμαι από ένα συμπόσιο ποίησης στο Κάιρο πριν από χρόνια. Θυμάμαι ότι είχαν προβλέψει το ξέσπασμα του αραβικού έθνους εξαιτίας της απληστίας των Αμερικανών. Ποιος όμως άκουσε ποτέ τα λόγια των ποιητών;

5. Ποτέ άλλοτε ο προφήτης του Ισλάμ και ο Ιησούς δε βρέθηκαν ενωμένοι σ' ένα αδιαίρετο πάσχον σώμα. Κι αυτό παρά τη θέληση των δυτικών περί διαιρέσεως της οδύνης. Μετά τη διαίρεση του κόσμου, έρχεται και η διαίρεση του πόνου. Κι ανατρέχουμε στον Επιτάφιο του Περικλή - την εποχή που τιμούσαν ακόμα και τον εχθρό και υπήρχε για όλους ένας παρηγορητικός λόγος - που μας θυμίζει ότι, κατά τη διάρκεια της τελετής για την ταφή των νεκρών μαχητών, ένα άδειο φέρετρο μεταφερόταν, κι αυτό, στα χέρια προς τιμήν των αφανών που δε βρέθηκαν στο πεδίο της μάχης.

6. Δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζεις πολλά για να καταλάβεις πως το μόνο που έχουμε ανάγκη είναι η διαύγεια. Η διαύγεια είναι πιο δυνατή από κάθε πληροφορία που διαλέγουν να μας διοχετεύσουν σήμερα καθώς και από εκείνες που μετά από χρόνια απλόχερα μας μοιράζουν οι περίφημες μυστικές υπηρεσίες τους. Ιδίως αυτές οι δεύτερες πληροφορίες, όταν φτάνουν σ' εμάς με την κουρασμένη πια αλήθεια τους από το χρόνο, αν και μας αφορούν μοιάζουν σαν αστείο των τεχνικών της εξουσίας, αστείο που βασίζεται στον εξευτελισμό μας. Είναι σαν να μας λένε: «Κοιτάξτε τα όλα, όσο θέλετε, τα χρόνια σας που χάθηκαν, τις κρυφές φωτογραφίες με τους απαραίτητους νεκρούς που πάνω τους χτίσαμε τη δική μας ιστορία. Κοιτάξτε εδώ φωτογραφίες από το Βιετνάμ, τις σφαγές, τις εκατόμβες. Κοιτάξτε τον Πρόεδρό μας όταν αποφασίζει να ρίξει την ατομική βόμβα. Κοιτάξτε τα όλα και κάντε κι ένα δικό σας αρχείο». Αντίθετα, η διαύγεια λειτουργεί στο απόλυτο παρόν. Δεν παρασύρεται από συναισθήματα, δε γνωρίζει αρχή, μέση και τέλος. Η διαύγεια είναι η μαμή της σκέψης στα εύκολα και στα δύσκολα. Είναι το πρώτο και τελευταίο μας όπλο ενάντια στο θέαμα και στους καραγκιόζηδες που το συντηρούν.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ


Συμβολισμός και αφαίρεση

«Heure matinale», 1998, πολύχρωμος μπρούντζος
«Heure matinale», 1998, πολύχρωμος μπρούντζος
Στη δημιουργία της σημαντικής Ελληνίδας γλύπτριας και ζωγράφου Σοφίας Βάρη είναι αφιερωμένη η έκθεση που φιλοξενείται έως 2 τις του Μάη στο Μουσείο Μπενάκη. Η ενδιαφέρουσα αυτή παρουσίαση εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος του Μουσείου με στόχο την προβολή του έργου Ελλήνων καλλιτεχνών που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό. Πρόκειται για ένα πανόραμα των πιο πρόσφατων αναζητήσεων της καλλιτέχνιδας, το οποίο περιλαμβάνει έργα γλυπτικής μικρών και μεγάλων διαστάσεων, ζωγραφικής - λάδια, ακουαρέλες, κολάζ, μεικτές τεχνικές - δημιουργίες σε χαρτί και μουσαμά, καθώς και κοσμήματα από ασήμι, χρυσό, έβενο και ημιπολύτιμους λίθους.

Γεννημένη στη Βάρη της Αττικής, απ' όπου και το καλλιτεχνικό της όνομα, η Σοφία Βάρη κάνει σπουδές ζωγραφικής σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Την καλλιτεχνική της ταυτότητα τη διαπλάθει στο Παρίσι της δεκαετίας του '60, όπου οργανώνει το πρώτο της εργαστήριο και ζωγραφίζει το περίφημο τρίπτυχο «Adam et chasses du Paradis» (σήμερα στην Εθνική Πινακοθήκη). Από τα τέλη της δεκαετίας του '70 ασχολείται με τη γλυπτική και λίγα χρόνια αργότερα αρχίζει να κατασκευάζει τα πρώτα της κοσμήματα. Η άντληση έμπνευσης ιδίως από τους πολιτισμούς που άνθισαν στην Κεντρική και στη Νότια Αμερική την απελευθερώνει από τους κανόνες της ακαδημαϊκής απεικόνισης, οδηγώντας τη στη δημιουργία γλυπτών συνθέσεων οι οποίες διεγείρουν τη φαντασία του θεατή.

Το σημείο καμπής στην καλλιτεχνική της πορεία ανιχνεύεται στα τέλη της δεκαετίας του '80. Οπως σημειώνει ο μελετητής του έργου της Λ. Καπρίλε, «είναι προφανές το πέρασμα από την αρμονική και τη συμπαγή ισορροπία που πρότεινε ο Αρπ, στην παρα-μορφική ανάκτηση του Μουρ και την ακόλουθη και αποφασιστική επεξεργασία και των δύο. Κατακτώντας στιγμιαία εναέριες αιωρήσεις σφαιρών και αναστατώσεις αιχμαλωτισμένες μέσα στο χρόνο». Τη δεκαετία του '90, σηματοδοτεί η συστηματική πλέον ενασχόληση της Σ. Βάρη με τη γλυπτική και μάλιστα σε δημιουργίες μεγάλων διαστάσεων. Ακολουθούν ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Αμερικής, καθώς και τιμητικές διακρίσεις και βραβεία σε σημαντικές διεθνείς διοργανώσεις.

«Diaboliser», 2002, ακουαρέλα και κολάζ σε μουσαμά
«Diaboliser», 2002, ακουαρέλα και κολάζ σε μουσαμά
«Η Σοφία Βάρη», σημειώνεται στον καλαίσθητο κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση (συνεργασία του Μουσείου Μπενάκη και των εκδόσεων Αδάμ), «έχει κλασική παιδεία, λόγω της καταγωγής της, και η τέχνη της έχει αφετηρία το συμβολισμό, ο οποίος στη συνέχεια εξελίχθηκε σε αφαίρεση, αν και η καλλιτέχνις διατήρησε την "ιδέα" της μορφής στις κομψά ρωμαλέες και σφιχτές συνθέσεις της. Δημιουργεί τα γλυπτά της σε συνδυασμό με έναν αρμονικό γεωμετρικό δυναμισμό που εξερευνά αισθητικές εκφράσεις μεγάλου εικαστικού βάρους και δημιουργικής ισχύος».

Οπως αναφέρει η δημιουργός, «πιστεύω ότι ένας αφηρημένος καλλιτέχνης μπορεί να είναι πειστικός μόνο αν είναι παραστατικός. Κι αυτό στο βαθμό που καθοδηγείται από την έρευνα για μια επική σύνθεση, ελαφρά δραματική αλλά πάντα αρμονική. Η Τέχνη πρέπει να αποπνέει μια αίσθηση γαλήνης και ομορφιάς, πρέπει να έχει θεραπευτικές και αισθητικές ιδιότητες, δεν πρέπει να είναι επιθετική ή βίαιη».

Η έκθεση φιλοξενείται στην αίθουσα Σπυρίδωνος και Ευρυδίκης Κωστοπούλου, αλλά στην είσοδο του Μουσείου εκτίθεται το μνημειώδες γλυπτό της «Plenitude de l'air», ενώ στο αμφιθέατρο προβάλλεται ταινία με θέμα τη ζωή και το έργο της δημιουργού. Η ταινία γυρίστηκε με αφορμή την έκθεση, σε σκηνοθεσία της Εύας Στεφανή. Κατά τη διάρκεια της ενδιαφέρουσας αυτής παρουσίασης, το τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Μουσείου διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα (Πέμπτη και Παρασκευή) για μαθητές των μεγάλων τάξεων του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου. Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210-3671.043 και 210-3671.044.


Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ