Στην έκθεσή της προς το εαρινό συμβούλιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανάμεσα σε άλλα έχει εκφράσει την «ανησυχία» της για τις ανεπαρκείς δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στο «ανθρώπινο κεφάλαιο», όχι βέβαια από τη σκοπιά της αναζήτησης καλύτερων υποδομών, πραγματικής σύγχρονης μόρφωσης για όλους και διεύρυνση του μορφωτικού δικαιώματος, αλλά θέτοντας ως στόχο της εκπαίδευσης την «απασχολησιμότητα». Διαπιστώνει ότι ενώ το επίπεδο των δημόσιων επενδύσεων στην εκπαίδευση ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, το επίπεδο των ιδιωτικών επενδύσεων είναι πολύ χαμηλότερο. «Η συμβολή του ιδιωτικού τομέα είναι τρεις φορές μεγαλύτερη στην Ιαπωνία και πέντε φορές μεγαλύτερη στις Ηνωμένες Πολιτείες απ' ό,τι στην Ευρώπη», σημειώνει και το συνοδεύει με τη διαπίστωση ότι ένα επιπλέον έτος σχολικής φοίτησης μπορεί να αυξήσει τη συνολική παραγωγικότητα κατά 6,2% για μία τυπική ευρωπαϊκή χώρα.

Προσηλωμένη στην αναζήτηση τρόπων αύξησης της παραγωγικότητας, δηλαδή των κερδών του κεφαλαίου, η Επιτροπή σημειώνει ότι «η απλή άνοδος του συνολικού επιπέδου των επενδύσεων στο ανθρώπινο κεφάλαιο δεν είναι αρκετή», και κάνει λόγο για ανάγκη αποτελεσματικότερων επενδύσεων, δηλαδή για πραγματοποίηση των επενδύσεων «σε εκείνους τους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης οι οποίοι θα αποφέρουν τα σημαντικότερα οφέλη». Το τι σημαίνει αυτό, το περιέγραφε μερικά χρόνια πριν και η «Λευκή Βίβλος» που σημείωνε ότι «η εκπαίδευση χρειάζεται να εκλογικευτεί προβλέποντας λιγότερο μακροχρόνιες γενικές καταρτίσεις και ανταποκρινόμενη περισσότερο στις ανάγκες της αγοράς και αυτό προωθώντας την επαγγελματική κατάρτιση ως εναλλακτική της πανεπιστημιακής».

Πρόσφατα μάλιστα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέσπισε νέους αριθμητικούς στόχους για την κατάρτιση, περιλαμβάνοντας και την παρακολούθηση από τουλάχιστον 50.000 ενήλικες ετησίως κύκλων εκπαίδευσης ή κατάρτισης στο εξωτερικό έως το 2013, εισάγει δε το νέο πρόγραμμα Tempus plus που θα εκτείνεται στη σχολική, στην πανεπιστημιακή και στην εκπαίδευση ενηλίκων καθώς και στην επαγγελματική κατάρτιση με στόχο τη συμμετοχή 100.000 ατόμων σε δράσεις κινητικότητας του προγράμματος έως το 2013. Προτεραιότητα επίσης θεωρείται η έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πριν το τέλος του 2005 της πρότασης προγράμματος-πλαίσιο για τη διά βίου εκπαίδευση ούτως ώστε να καταστεί δυνατή η έναρξη της εφαρμογής του από τις αρχές του 2007.

Η ένταση των ρυθμών προώθησης από πλευράς της ΕΕ του μοντέλου της διά βίου κατάρτισης συνδέεται με το πέρασμα από το δικαίωμα στη δουλιά με δικαιώματα στην «απασχολησιμότητα». Πρόκειται για μοντέλο που προβλέπει ουσιαστικά την παροχή βασικών δεξιοτήτων σε βάρος της ολόπλευρης μόρφωσης για τους πολλούς και μία εναλλαγή περιόδων κατάρτισης, δηλαδή στενής ειδίκευσης, εργασίας χωρίς δικαιώματα αλλά και χωρίς τη δυνατότητα να τα γνωρίζουν και να τα διεκδικούν, ανεργίας και επανακατάρτισης. Βασισμένο στην κυνική παραδοχή που επαναλαμβάνουν και οι κυβερνώντες ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι θα χρειαστεί να αλλάξουν δύο-τρία επαγγέλματα στη διάρκεια της ζωής τους. Και όπως δείχνει το πλέγμα μέτρων που προωθείται για να υποστηρίξει αυτό το μοντέλο, οι επιχειρήσεις είναι αυτές που καθορίζουν τους τομείς που τις συμφέρει να «επενδύσουν», αλλά αυτές είναι που τελικά θα πιστοποιούν τα προσόντα των αυριανών εργαζομένων.

Τα μέτρα που έχουν εφαρμόσει οι υποταγμένες στις πολιτικές της ΕΕ κυβερνήσεις σε αυτή την κατεύθυνση έχουν συσσωρεύσει ήδη μια σημαντική εμπειρία, που αποδεικνύει ότι η προώθηση τέτοιων μοντέλων ούτε εργασία εξασφαλίζει στα λαϊκά στρώματα, ούτε την παιδεία που έχουν ανάγκη, αλλά οδηγεί τους πολλούς στην αμορφωσιά και στη δουλιά χωρίς δικαιώματα. Και «δένει» την ανάγκη διεκδίκησης του δικαιώματος στη μόρφωση και στην παιδεία, που θα εξυπηρετεί τις πραγματικές σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, με το αίτημα για αξιοπρεπή δουλιά με δικαιώματα.