ΛEYKΩΣIA (του απεσταλμένου μας ΘΑΝΑΣΗ ΛEKATH).--

Ακέραιη παραμένει η απόφαση της συνδιάσκεψης του AKEΛ για αρνητική ψήφο στο «σχέδιο Ανάν» αφού ούτε οι εγγυήσεις για την ασφάλεια που ζητήθηκαν δεν είχαν δοθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του OHE, τουλάχιστον μέχρι τα μεσάνυχτα χτες. H διαβεβαίωση ότι η απόφαση της συνδιάσκεψης παραμένει ως έχει δόθηκε χτες σε διάφορα επίπεδα. Σύμφωνα με δήλωση προς το «P» που έκανε ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος, Αντρος Κυπριανού, το ΠΓ συζήτησε χτες τα δεδομένα που υπήρχαν μέχρι εκείνη την ώρα και επαναβεβαίωσε την ισχύ της απόφασης της συνδιάσκεψης. Σήμερα συνεδριάζει εκ νέου η Γραμματεία της KE για να εξετάσει τα τελευταία δεδομένα.

Μιλώντας, επίσης, σε δημοσιογράφους ο Νίκος Κατσουρίδης, μέλος του ΠΓ της KE του AKEΛ, σημείωσε: «Εφόσον η διεθνής κοινότητα δε νιώθει ασφαλής να δώσει τις εγγυήσεις που ζητούμε, δεν μπορούμε να νιώσουμε ασφαλείς και εμείς».

Συνολικότερα, γενική είναι πλέον η παραδοχή ότι το «σχέδιο Ανάν» θα καταψηφιστεί, με συντριπτικά τα ποσοστά υπέρ του OXI. Από την Πλατφόρμα υπέρ του NAI επιχειρείται να προστεθεί στο 20% που παίρνει το NAI κι ένα ποσοστό 20% που καταγράφεται ως αναποφάσιστο και να δοθεί η εντύπωση ότι απέναντι στο τσιμενταρισμένο 60% του OXI υπάρχει κι ένα 40% του NAI. Αυτή η πρόσθεση όλα δείχνουν πως δε θα επιβεβαιωθεί με το κλείσιμο της κάλπης, καθώς κάθε ώρα που περνά αυτό που ενισχύεται είναι το κλίμα καταψήφισης του «σχεδίου Ανάν». Πολύ περισσότερο που από έναν ευρύ κύκλο αναλυτών έγινε χτες καθαρό ότι και οι περίφημες εγγυήσεις, όπως τουλάχιστον παρουσιάζονταν χτες, δεν είναι τίποτα άλλο από αποσπάσματα του ίδιου του «σχεδίου Ανάν» σε νέα συρραφή, που δεν προσφέρουν καμία διασφάλιση.

Από το ρεπορτάζ που κάναμε το πρωί στα Κατεχόμενα, από μια σύντομη στάση το απόγευμα στη Λεμεσό και τη συγκέντρωση το βράδυ του AKEΛ στην Πάφο, έχουμε αποκομίσει τη βεβαιότητα ότι τα ποσοστά υπέρ του OXI θα είναι συντριπτικά. Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι ειδικά ανάμεσα στη νεολαία το ποσοστό του OXI αγγίζει το 85%.

Μιλώντας ο Νίκος Κατσουρίδης σε ανοιχτή συγκέντρωση του AKEΛ στην Πάφο, που μεταδιδόταν την ίδια ώρα από ραδιοφωνικό σταθμό με εμβέλεια και στα Κατεχόμενα, τόνισε ότι το AKEΛ παραμένει «κάθετα αντίθετο στις απειλές και τους εκβιασμούς απ' όπου κι αν προέρχονται». «Κανείς, συμπλήρωσε, δεν είναι απορριπτικός, αλλά για να προτείνεις "ναι" πρέπει να έχεις εξασφαλίσει το πρώτιστο, την ασφάλεια. Από το 1960 ακόμα για μας το Κυπριακό είναι κύρια πρόβλημα ξένων επεμβάσεων και όχι πρόβλημα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων». «H όποια δική μας άρνηση, συμπλήρωσε, δεν έχει τίποτα κοινό με διάφορες ακραίες καταστάσεις. Και στο "ναι" επίσης δεν ταυτιζόμαστε με όσους ήταν έτοιμοι εξ αρχής να δεχτούν οτιδήποτε. H έγνοια μας ήταν και παραμένει μία. Πώς μέσα από τη λύση θα υλοποιηθεί το σύνθημά μας για μία πατρίδα, ένα λαό».

O N. Κατσουρίδης εκτίμησε ότι η αντίδραση των Αγγλοαμερικάνων να δοθούν οι εγγυήσεις μεγαλώνει το ερώτημα, που δε θα μας επιτρέψει τελικά να πούμε το «ναι».

Τέλος, απαντώντας σε ερωτήσεις για τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στους Τουρκοκυπρίους στην περίπτωση που επικρατήσει το OXI, διαβεβαίωσε ότι «μπορούμε να πάρουμε και οικονομικά μέτρα αποφασιστικής ενίσχυσης των Τουρκοκυπρίων. Μπορούμε να δώσουμε μήνυμα ότι θα διασφαλίσουμε πως δε θα στερηθούν δικαιώματα από το "όχι". Το AKEΛ μπορεί να εγγυηθεί ότι θα εκλέξουν και Τουρκοκύπριο ευρωβουλευτή».

«Κόντεψεν ο καιρός παιδί μου να ζήσουμε μαζί»

H φράση ανήκει σ' ένα γέροντα Τουρκοκύπριο που συναντήσαμε χτες το πρωί στην αγορά της κατεχόμενης Λευκωσίας. Είχαμε ακούσει αυτή τη φράση σε παραλλαγή της στην ελληνοκυπριακή πλευρά της Λευκωσίας, από ένα γέροντα που το σκέφτονταν τι θα ψηφίσει το Σάββατο στο δημοψήφισμα κι έγερνε μέσα του η μπαλάντζα υπέρ του «ναι» μ' ένα και μόνο επιχείρημα: «πέρασε πολύς καιρός, πρέπει να γυρίσουμε όλοι στα σπίτια μας». Κι όσο τα πράγματα λέγονται έτσι δεν υπάρχει αντίλογος. Οταν η κουβέντα περνά στο διά ταύτα, στο πώς θα γίνει αυτό το «μαζί» εκεί αρχίζει κι ο διαχωρισμός.

Στην κατεχόμενη πλευρά περάσαμε όλο το χτεσινό πρωινό, γυρνώντας από σοκάκι σε σοκάκι, μπαίνοντας μέσα σε μαγαζιά, σε καφενεία, κουβεντιάζοντας, όσο η γλώσσα το επέτρεπε. Οι άνθρωποι σε ηλικίες που ήταν ήδη ενήλικες όταν έγινε η εισβολή μιλάνε αρκετά καλά ακόμα τα ελληνικά κι αυτό διευκολύνει την κουβέντα. O παππούς που είχε ένα μικρομάγαζο στην αγορά, μας είπε πρώτος την καλημέρα, μόλις άκουσε να μιλάμε ελληνικά. Στην ερώτηση πώς πάνε τα πράγματα απάντησε αμέσως: «Ψευτοζούμε». Κι από κει άνοιξε η κουβέντα για τα καθημερινά. Δε χρειάζεται να στο πούνε για να καταλάβεις ότι ψευτοζούνε. H φτώχεια είναι πανταχού παρούσα. Το ότι οι τιμές στα προϊόντα είναι σε εξευτελιστικά χαμηλά επίπεδα, σε σχέση με την ελεύθερη Λευκωσία, δε σημαίνει τίποτα, καθώς και τα μεροκάματα είναι εξίσου της εξαθλίωσης. Τριπλάσια προς τα κάτω η τιμή των προϊόντων, τέσσερις φορές κάτω τα μεροκάματα. Και μιλάμε για το πιο όμορφο κομμάτι της ενιαίας πόλης. Κι αυτό ακριβώς είναι που κάνει τη διαφορά να φαίνεται ακόμα πιο μεγάλη. Αν μια φορά στην ελεύθερη περιοχή υπάρχει συνείδηση πως πρέπει να λυθεί το πρόβλημα, εδώ, στο κατεχόμενο, αυτό είναι το άλφα και το ωμέγα. Προχωρώντας λίγο τις κουβέντες γίνεται κοινός τόπος ότι το «ναι» που λένε στα Κατεχόμενα και το «όχι» που λένε στην ελεύθερη περιοχή είναι κοινό «ναι να ζήσουμε μαζί, όχι όμως με τον τρόπο που θέλουν οι ξένοι». Το πώς αντιλαμβάνονται το «ξένοι» είναι διαφορετικό. Στην ελεύθερη περιοχή οι ξένοι είναι οι Αγγλοι, οι Αμερικάνοι και οι Ελληνες. Στην Κατεχόμενη «ξένοι» είναι και οι Τούρκοι! Φαντάζει υπερβολή, δεν είναι. Το εμπάργκο από τη μια και η άμεση εξάρτηση για τα στοιχειώδη από την Τουρκία δεν επιτρέπει να ειπωθούν ορισμένα πράγματα ανοιχτά. Καθώς η κουβέντα όμως προχωρά γύρω από ένα τσάι, λέγονται διάφορα. Οι Τουρκοκύπριοι - μας το βεβαίωσαν αυτό και οι Ελληνοκύπριοι φίλοι - δεν ταυτίζονται με την Τουρκία. Είναι άλλο πράγμα η διεκδίκησή τους να ζουν σαν άνθρωποι κι άλλο πράγμα τα παιχνίδια που παίζουν οι διάφοροι «Ταλάτ».

Φεύγοντας το μεσημέρι από τα Κατεχόμενα, ο Ισμαήλ, ένας πιτσιρικάς από το Ντιαρμπακίρ, μας ρώτησε με λαχτάρα αν θα ξαναπάμε, να μας πάρει να μας πάει στο πανεπιστήμιό του, όπου σπουδάζει οικονομικά. Είναι απ' αυτούς που χαρακτηρίζονται έποικοι. «Δεν ήρθα για να μείνω, είναι μικρός τόπος για μένα η Λευκωσία. Σε λίγο θα φύγω για Αγγλία για το μάστερ», λέει ο ίδιος. Οφείλουμε να ομολογήσουμε πως δεν τον νιώσαμε εχθρό. Εργατόπαιδο που ψάχνει καλύτερη μοίρα είναι... Οπως χιλιάδες ακόμα. H πραγματικότητα της κατοχής δεν επιτρέπει συναισθηματισμούς στην αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων. O εποικισμός είναι έγκλημα πολέμου. Μόνο που αυτός ο πόλεμος δεν είναι πόλεμος των εργατών. Βλέποντας τον πλούτο που συσσωρεύεται κι από δω κι από κει σε λίγα χέρια, ξέρουμε ακόμα καλύτερα πως οι δυο κοινότητες θα τη βρουν την άκρη. Βασανιστικά, αλλά θα τη βρουν.

Ξέρουν πως είτε «ναι» είτε «όχι» βγει από το δημοψήφισμα, μαζί θα ζήσουν!