Eurokinissi

Ακόμη, δεν κάνει κακό να υπενθυμίσουμε ότι η υπερβολική απευθείας έκθεση στον ήλιο είναι τρομερά επικίνδυνη για το δέρμα και όχι μόνο. Να μην αμελούμε να φοράμε πάντα καπέλο, να βάζουμε κρέμα αντηλιακή υψηλής προστασίας στο πρόσωπο και στο σώμα, να προτιμούμε τη σκιά και να απολαμβάνουμε τον ωραίο καιρό, που σύντομα θα νοσταλγούμε, με μέτρο και σύνεση.

Οι φωτογραφίες είναι του Γιάννη Δημότση από το λεύκωμα «τήνελλα καλλίνικε!» (εύγε ένδοξε νικητή), εκδόσεις «GEMA»

Επιτέλους το όραμα αν και ξεφτισμένο, αν και αλλοτριωμένο γίνεται πραγματικότητα. Η Αθήνα - η χιλιοταλαιπωρημένη και χιλιοβασανισμένη Αθήνα που πλήρωσε με αίμα και τεράστιο οικονομικό κόστος τη μεγάλη αστοχασιά ορισμένων κυβερνητών... ή τρομοκρατούμενη, αστυνομοκρατούμενη και υπό ΝΑΤΟική κατοχή περιφρουρούμενη Αθήνα, είναι έτοιμη να ανακηρύξει την έναρξη των 28ων Ολυμπιακών Αγώνων. Οπου το Αρχαίο Αθάνατον Πνεύμα, του Ωραίου, του Μεγάλου και του Αληθινού, έχει καταπατηθεί βάναυσα, ασύστολα και προκλητικά. Κι έχει μετατραπεί σε ένα αθλητικό παζάρι, τζόγου, εμπορίου και ανεξιχνίαστων αναβολικών.

Εμείς όμως αθεράπευτα ρομαντικοί κι αρχαιολάτρες, πιστοί στο πνεύμα και την ουσία, ας σταθούμε - όχι χωρίς αρκετή δόση πικρίας - σ' αυτό και ας κάνουμε μια μικρή διαδρομή στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.

***

Στην πανάρχαια παράδοση των θρύλων, είναι αδύνατον να προσδιοριστεί χρονολογικά, ακόμα και να ενταχθεί ιστορικά, η περίοδος καθιέρωσης του θεσμού των Ολυμπιακών Αγώνων. Θεοί και ημίθεοι, ήρωες και βασιλιάδες μιας μακρινής εποχής ερίζουν για την πατρότητά τους.

Βέβαια, παλαιότερα και πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, σε μια σειρά από αρχαίες πόλεις διεξήγοντο τοπικοί αγώνες, αφιερωμένοι στις διάφορες θεότητες. Από τους αγώνες αυτούς ξεχώριζαν τα Παναθήναια, όπου οι Αθηναίοι τα αφιέρωναν στην προστάτιδά τους θεά Αθηνά. Τα Ελευθέρια στις Πλαταιές σε ανάμνηση της νίκης κατά των Περσών. Τα Δημήτρια στην Ελευσίνα προς τιμήν της θεάς Δήμητρας. Στις Θερμοπύλες για τη θυσία των 300 παλικαριών του Λεωνίδα. Στην Κρήτη - Τα Μίνωα - στη Θήβα για τον Οιδίποδα και σε πολλές άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας.

***

Κάποιοι όμως αγώνες ήταν πιο σημαντικοί, είχαν πανελλαδικό χαρακτήρα και ετελούντο κάθε τέσσερα χρόνια.

Αυτοί ήταν τα Πύθια στους Δελφούς προς τιμήν του Απόλλωνα. Τα Ισθμια στην Κόρινθο για τον Ποσειδώνα. Τα Νέμεα στη Νεμέα για τον δία και φυσικά κορωνίδα όλων αυτών των αγώνων ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, οι οποίοι ετελούντο στην Ολυμπία, όπου και πήραν το όνομά τους.

Κατά τη μυθολογία μας έχουν την αρχή τους σε προϊστορικούς χρόνους και η ίδρυση τους αποδίδεται στον Πίσο, μυθικό ιδρυτή της Πίσας ή στον Οινόμαο, γιο του θεού Αρη. Αλλη εκδοχή είναι αυτή που φέρει σαν ιδρυτές τους Ιδαίους Δακτύλους ή Κουρήτες γιδοβοσκούς της Κρήτης από το Ιδαίον όρος, προς τιμήν πέντε αδελφών - Ηρακλής, Παιοναίος Επιμήσης, Ιάσιος και Ιδας που συναγωνίστηκαν σε αγώνα δρόμου με νικητή τον πρώτο από τους αδελφούς, τον Ηρακλή.

***

Συνεχιστές και αναμορφωτές των Ολυμπιακών Αγώνων, εκεί που η προϊστορία παραχωρεί τη θέση της στην ιστορία, αναφέρονται πολλοί. Ανάμεσα τους όμως ξεχωρίζουν ο πρώτος βασιλιάς της Ηλιδας Λέθλιος, από τον οποίον οι αγωνιστές ονομάστηκαν αθλητές και τα βραβεία άθλα. Και επίσης ο Επειός, ο Πέλοπας, ο Αυγέας, ο Νηλέας, ο Οξυλος, ο Αιτωλός κ.ά.

Αργότερα, το 884 π.Χ. με νομοθετική πράξη του βασιλιά της Ηλιδας Ιφιτου και του νομοθέτη της Σπάρτης Λυκούργου, η Ολυμπία αναγνωρίζεται ιερός και απαραβίαστος χώρος, αποφασίζεται η ανασύσταση των Ολυμπιακών Αγώνων και θεσπίζεται ο θεσμός της Εκεχειρίας.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων κατά την πρώτη ημέρα περιλάμβανε θρησκευτικές τελετές προς τιμήν του Δία κι άλλων θεοτήτων. Οι υπόλοιπες ημέρες αφιερώνονταν αποκλειστικά στους αγώνες.

Οπως είπαμε, οι Ολυμπιακοί Αγώνες και οι άλλες τρεις κορυφαίες διοργανώσεις, δηλαδή τα Νέμεα, τα Ισθμια και τα Πύθια γίνονταν κάθε 4 χρόνια και συγκεκριμένα την αμέσως επόμενη μέρα από τη θερινή πανσέληνο.

***

Ιστορικά αποδεδειγμένα αναφέρονται πως οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι αυτοί που διεξήχθησαν το 776 π.Χ., διήρκεσαν μόνο μία μέρα με τον αγώνα ενός δρόμου (απόσταση 192,67 μ.) και με πρώτο νικητή τον Ηλείο Κόροιβο που όπως λέγεται ήταν ονοπώλης στο επάγγελμα.

Περί το 724 π.Χ. προστέθηκε ένα δεύτερο αγώνισμα, ο διπλός με επιστροφή εντός του σταδίου δρόμος και ονομάστηκε δίαυλος.

Το 720 π.Χ. προστέθηκε ένας ακόμη δρόμος μεσα στο στάδιο, ο δόλιχος με πρώτο αναφερόμενο νικητή τον Σπαρτιάτη Ακανθο (Απόσταση 464 μ.).

Το 708 π.Χ. έχουμε επιπλέον το πένταθλο, αποτελούμενο από 5 διαφορετικά αθλήματα. Αλμα εις μήκος, δισκοβολία, ένας αγώνας δρόμου, το ακόντιο και η πάλη.

«Βογκάει το Αιγαίο απ' τα κύματα του αρχαίου θυμού. Παγώνουν τα πρόσωπα σαν τα νούφαρα/ και το αίμα των αγγέλων βουβό από το κλάμα των εφήβων./ Οι καπετάνιοι είναι λαβωμένοι από την εισροή των υδάτων. Σε κρυφά ύφαλα το πρόσω ολοταχώς είναι χαμένο».

Και θα συνεχίσουμε με τη «Γραφή της θύμησης» της Αικατερίνης Κοντομιχάλου:

«Στην αφρισμένη θάλασσα/ το τρεχαντήρι τρέχει./ Ζητεί λιμάνι να σταθεί/ γιατί πια δεν αντέχει/ αφού εκείνη προσπαθεί/ να το καταποντίσει/ και τα γλυκά του όνειρα/ στον πάτο να τ' αφήσει».

Ο Θανάσης Χατζόπουλος στην ποιητική του συλλογή «Στον ήλιο μοίρα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο», στο ποίημά του το «Μάτι του νερού», γράφει:

«Κάτι που ξύνει από βαθιά/ Ωριμο από ερημιά και έτοιμο από έρωτα/ Να βγει, να κατοικήσει στον αέρα/ Μέσα στον άνθρωπο να βρει/ Σκηνή καταφυγίου η ημέρα».

Τελειώνουμε με τη Στέλλα Καρυτινού στην παιδική ποιητική της ανθολογία, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ERGO, στο ποίημα που τιτλοφορεί «Αδελφέ μου», γράφει:

«Ξέρω ένα κύμα/ έχει ένα χρώμα/ σαν τη ματιά σου. Ξέρω ένα γέλιο/ έχει μια χάρη/ από την καρδιά σου./ Ξέρω ένα βήμα/ με παραστέκει μέσ' τη ζωή μου/ Εχω μια αγάπη/ βαθεία κι ωραία/ μέσ' την ψυχή μου».

Καρπούζι

Για κάθε κιλό καθαρισμένης φλούδας καρπουζιού θα χρειαστούμε 1 κιλό ζάχαρη.

Αφού αγοράσουμε ένα καρπούζι και καταναλώσουμε το εσωτερικό του, τεμαχίζουμε σε μικρά κομμάτια τη φλούδα (σε μέγεθος και σχήμα της αρεσκείας μας), το καθαρίζουμε μ' ένα μαχαίρι από την εξωτερική του φλούδα (πράσινο μέρος). Το ξεπλένουμε και το βάζουμε για μια ώρα στο ασβεστόνερο. Υστερα ξανά καλό ξέπλυμα και βράσιμο με τρία ποτήρια νερό. Οταν μαλακώσει λίγο προσθέτουμε και τη ζάχαρη και τ' αφήνουμε να βράσει ώσπου να «δέσει» το σιρόπι.

Καρυδάκι

Θα χρειαστούμε για κάθε κιλό μικρού πράσινου καρυδιού ενάμισι κιλό ζάχαρη.

Τρυπάμε το καρυδάκι σε 2 σημεία με ένα καλαμάκι για σουβλάκια. Τα βράζουμε (μια βράση) και τα ξεπλένουμε. Επαναλαμβάνουμε 2-3 φορές, μέχρι να ξεπικρίσουν. Προσέχουμε τις βράσεις, δηλαδή στο τέλος το καρυδάκι να «κρατιέται». Τέλος, βάζουμε το καρυδάκι σε μισό κιλό νερό, ρίχνουμε τη ζάχαρη, λίγη κανέλα σε φλούδα και γαρίφαλο «δόντια» μέχρι να δέσει το σιρόπι.

Φλούδα νεράτζι

Θα χρειαστούμε για κάθε κιλό φλούδα 2 κιλά ζάχαρη. Εφοδιαζόμαστε νεράτζια κίτρινα (ώριμα). Τα ξύνουμε να φύγει το εξωτερικό μέρος με τον πιο ψιλό τρίφτη τυριού. Αφαιρούμε τη φλούδα (στα τρία κομμάτια κάθε νεράτζι). Υστερα τα στρίβουμε και τα στερεώνουμε με μια οδοντογλυφίδα. Τα βάζουμε να πάρουν μια βράση, τους αλλάζουμε το νερό, την άλλη μέρα τα ξαναβράζουμε, τα ξαναξεπλένουμε και κάνουμε το ίδιο την τρίτη ημέρα. Τέλος σ' ένα κιλό νερό βάζουμε τη φλούδα και τη ζάχαρη και βράζουμε έως να δέσει το σιρόπι.