Ο Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος είχε συνάντηση με τον υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ολλανδίας Ατζο Νίκολαϊ, με τον οποίο συζήτησε το Κυπριακό και τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το απευθείας εμπόριο και τη χρηματοδότηση των Τουρκοκυπρίων.

Μιλώντας μετά τη συνάντηση, ο Ολλανδός επίσημος ανέφερε ότι έγινε ανταλλαγή απόψεων για τις ενέργειες, στις οποίες μπορεί να προβεί η ολλανδική Προεδρία, για να υποβοηθήσει τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.

Ο κ. Νίκολαϊ είπε πως στη συνάντηση διαφάνηκε ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις στο θέμα των δύο κανονισμών, αλλά είναι κοινός ο στόχος να ενισχυθεί η οικονομική κατάσταση στα κατεχόμενα, κάτι, όπως πρόσθεσε, που αποτελεί βήμα προς την πολιτική επανένωση.

Απαντώντας σε ερώτηση, ο Ολλανδός υπουργός είπε ότι η αναζήτηση λύσης βρίσκεται στα χέρια της Κύπρου και πρόσθεσε ότι αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο. Είπε ότι η θέση αυτή εξηγήθηκε τόσο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όσο και στους άλλους αξιωματούχους, με τους οποίους συναντήθηκε σήμερα.

Η λύση, είπε, πρέπει να αναζητηθεί στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, καθώς πρόκειται για διεθνές πρόβλημα, ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν μπορεί να διαδραματίσει κύριο ρόλο.

Ανέφερε, επίσης, ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ευθύνη για τα κονδύλια που θα δοθούν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και για τις δυνατότητες διενέργειας απευθείας εμπορίου.

Στο μεταξύ, για την επόμενη βδομάδα αναβλήθηκε η απόφαση του Συμβουλίου των μονίμων αντιπροσώπων των χωρών - μελών της ΕΕ (coreper), σχετικά με την υιοθέτηση των δύο Κανονισμών για την Κύπρο, που αφορούν στη χρηματοδότηση των Τουρκοκυπρίων (με 259 εκατ. ευρώ) και το απευθείας εμπόριο της ΕΕ με τα Κατεχόμενα, χωρίς τη μεσολάβηση της κυπριακής κυβέρνησης.

Οσον αφορά στον χρηματοδοτικό Κανονισμό η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν αντιδρά για τη βοήθεια, αλλά μόνο για την παράκαμψη της κυπριακής κυβέρνησης. Η αντιπαράθεση αυτή έχει ξεκινήσει αμέσως μετά το δημοψήφισμα στην Κύπρο και την πίεση κυρίως των Βρετανών, με κάποιους περιστασιακούς «συνοδοιπόρους» από τις άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ για «βήματα προς την ουσιαστική αναγνώριση» των Τουρκοκυπρίων.

Και για τους δύο αυτούς Κανονισμούς, η Λευκωσία, με τη συμπαράσταση της Αθήνας, αντέδρασε σθεναρά στην εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κυρίως μετά τη γνωμοδότηση και της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου Υπουργών, που στήριξε τις απόψεις τους, σημειώνοντας ότι καμία από όλες αυτές τις αναγνωρίσεις δεν μπορεί να γίνει. Τα επιχειρήματα της γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας ήταν ότι πρέπει να προστατευτεί το ευρωπαϊκό εμπόριο από προϊόντα μη ελεγχόμενης περιοχής. Τα Κατεχόμενα δεν είναι κράτος (για την ΕΕ ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία) ούτε έχουν ειδικό καθεστώς. Κανένας οργανισμός, εξάλλου, δεν μπορεί να εγγυηθεί για την ποιότητα των ελέγχων σε τουρκοκυπριακά λιμάνια και αεροδρόμια. Το αδιέξοδο της χτεσινής συζήτησης του θέματος σε επίπεδο μονίμων αντιπροσώπων, προκύπτει και από σχετική ανακοίνωση της Ολλανδικής Προεδρίας, που παράλληλα κάνει έκκληση για συναινετική απόφαση.

Πραγματοποιήθηκε χτες στον Ιερό Ναό Αγίου Μάμαντα στην κατεχόμενη Μόρφου η θεία λειτουργία, ανήμερα της γιορτής του προστάτη αγίου της πόλης. Η λειτουργία μεταδόθηκε δορυφορικά από τον «Ελλάς Σατ», σε συνεργασία με το Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου και την Ψηφιακή Δορυφορική Πλατφόρμα του ΟΤΕ.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κύπρος Χρυσοστομίδης, εκφράζοντας διαφωνία προς την άποψη ότι πολιτικοποιήθηκε η λειτουργία στον Αγιο Μάμαντα στην κατεχόμενη Μόρφου, δήλωσε ότι η λειτουργία ήταν καθαρά θρησκευτική χωρίς πολιτική σημασία ή πολιτικό μήνυμα. Ο Κ. Χρυσοστομίδης ανέφερε επίσης ότι η τουρκική πλευρά υπαναχώρησε από όσα είχαν συμφωνηθεί αναφορικά με τη διέλευση των προσκυνητών χωρίς διατυπώσεις. Ο εκπρόσωπος τόνισε ότι η κυβέρνηση επιθυμεί την ελεύθερη διακίνηση σε ολόκληρο το νησί χωρίς οποιεσδήποτε διατυπώσεις και επισήμανε ότι σε προηγούμενα προσκυνήματα στον Απόστολο Ανδρέα δε χρειαζόταν οποιαδήποτε διατύπωση.

Σχολιάζοντας την εμφάνιση του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Μάμαντα, ο Κ. Χρυσοστομίδης ανέφερε ότι ο Τουρκοκύπριος πολιτικός εκμεταλλεύτηκε την εκδήλωση για επικοινωνιακούς σκοπούς.

Εξάλλου, ξένοι πρεσβευτές που παρακολούθησαν τη λειτουργία εξέφρασαν την ευχή να επανενωθεί σύντομα η Κύπρος.

Ο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Λευκωσία, Αντριαν βαν ντερ Μιρ, και οι πρέσβεις της Ιταλίας και της Γαλλίας καθώς και ο επιτετραμμένος της Γερμανίας, μετά την τέλεση της θείας λειτουργίας στον Αγιο Μάμαντα εξέφρασαν τη συγκίνησή τους για το γεγονός, τονίζοντας ότι έδωσε το μήνυμα της συνύπαρξης.

Ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, χαρακτήρισε τη χτεσινή μέρα ιστορική και ευχήθηκε σύντομα σε μια ελεύθερη Κύπρο ο κάθε πολίτης, χριστιανός και μουσουλμάνος, να προσεύχεται ελεύθερα. Η Κύπρος, είπε, είναι πολύ μεγάλη για όλους αλλά και πολύ μικρή για να είναι μοιρασμένη.

Εξάλλου, ο γενικός γραμματέας των ΕΔΗ, Κώστας Θεμιστοκλέους, δήλωσε ότι η χτεσινή είναι μια θρησκευτική εκδήλωση με πολιτικά μηνύματα, με πρώτο εκείνο της επανένωσης της Κύπρου.

Ο δήμαρχος Μόρφου, Χαράλαμπος Πίττας, δήλωσε ότι είναι πολύ συγκινημένος και ότι εκπλήρωσε ένα τάμα. Εστειλε επίσης το μήνυμα προς τους Τουρκοκύπριους ότι μαζί πρέπει να αγωνιστούμε για να μπορέσουμε να ζήσουμε σε μια κοινή πατρίδα.

Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Νίκος Αναστασιάδης, δήλωσε ότι υπάρχουν προοπτικές να λειτουργήσουν και άλλες κατεχόμενες εκκλησίες. Ο Ν. Αναστασιάδης εξέφρασε τη συγκίνησή του για την τέλεση της λειτουργίας στον Αγιο Μάμαντα, τονίζοντας, ωστόσο, πως το σημαντικότερο είναι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την ειρηνική συμβίωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Συνεδρίασε χτες, για δεύτερη μέρα, η με νέα σύνθεση Διαρκής Ιερά Σύνοδος (ΔΙΣ) της Εκκλησίας της Ελλάδας. Σε ερώτηση δημοσιογράφου για την επαναλειτουργία του ναού του Αγίου Μάμαντα, ο εκπρόσωπος Τύπου της ΔΙΣ, μητροπολίτης Σύρου, Δωρόθεος, είπε ότι ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος εξέφρασε στα μέλη της ΔΙΣ τη συγκίνησή του για το γεγονός, βλέποντας μάλιστα και τον κόσμο που συνέρρεε στο ναό μετά από τόσα χρόνια.

Ευρεία δημοσιότητα έδωσε χτες ο τουρκοκυπριακός Τύπος στον εσπερινό στον Αγιο Μάμαντα και στην εκδήλωση της οργάνωσης «Αυτή Η Χώρα Είναι Δική Μας», τονίζοντας τον ειρηνικό χαρακτήρα και των δύο γεγονότων.

Η «Κίπρις» αφιερώνει πολλές σελίδες στην τελετή με τίτλο «Μάθημα ειρήνης στη Μόρφου». Γράφει επίσης ότι μόλις 100 άτομα - εθνικιστές - τέλεσαν μνημόσυνο για τους πεσόντες στις μάχες κατά των Ελληνοκυπρίων, σε τζαμί που βρίσκεται σε απόσταση 50 μόλις μέτρων από τον Αγιο Μάμαντα. Σε αναφορά της στην εκδήλωση της Πλατφόρμας η «Κίπρις» γράφει ότι συμμετείχαν χιλιάδες άτομα, τα οποία καλούσαν τον Ντενκτάς να παραιτηθεί.

Η «Κίπρις» επικροτεί τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ που πήγε να χαιρετήσει τους πιστούς, ενώ η «Γκιουνές» τον επικρίνει επειδή πήγε στον Αγιο Μάμαντα και όχι στο μνημόσυνο. Η «Βατάν» γράφει: «Μετά τις όλο ένταση μέρες στη Μόρφου, τελέστηκε λειτουργία και μνημόσυνο πλάι πλάι».

Η εθνικιστική «Βολκάν» με τίτλο «Ιδού τα κόλπα της κυβέρνησης του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος», επικρίνει τον Μ. Ταλάτ επειδή άφησε να χτυπήσουν οι καμπάνες αλλά φίμωσε την προσευχή των μουσουλμάνων. Η «Γκιουνές» αναφέρεται στον εσπερινό με τίτλο «Οι παπάδες πέτυχαν αυτό που ήθελαν».

Η «Ορτάμ» κάτω από τις πρωτοσέλιδες φωτογραφίες έχει λεζάντα «Εικόνα ειρήνης από τη Μόρφου».

Η «Γενί Ντουζέν» με τίτλο «Αυτό άρμοζε στους Τουρκοκύπριους» γράφει ότι αρκετοί Ελληνοκύπριοι διανυκτέρευσαν σε σπίτια φίλων τους Τουρκοκυπρίων στη Μόρφου προκειμένου να πάνε το πρωί στη λειτουργία.

Η «Χαλκίν Σεσί» υπογραμμίζει ότι η λειτουργία και η εκδήλωση έγιναν χωρίς επεισόδια και ότι η χτεσινή μέρα ήταν ιστορική για τη Μόρφου.