ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

Σε νέα φάση το παιχνίδι των κερδοσκόπων

Εκατοντάδες μετοχές στο «λίμιτ απ» και εκατομμύρια ενεκτέλεστες εντολές για αγορές

Αποκαλυπτικές των παιχνιδιών που παίζονται στην οδό Σοφοκλέους είναι οι συνεδριάσεις των δύο τελευταίων ημερών. Πρόκειται για παιχνίδια που οδηγούν στη ραγδαία αυξομείωση των τιμών και που τις περισσότερες φορές έχουν θύματα χιλιάδες ανυποψίαστους και εν πολλοίς ανίδεους πολίτες που σύρθηκαν να τοποθετήσουν τις αποταμιεύσεις τους στο «ναό» του χρήματος. Ανεξάρτητα από τις εξηγήσεις που μπορεί οι διάφοροι αναλυτές να δίνουν για την πορεία των τιμών στις μετοχές, το κύριο είναι πως μέσα σε λίγες ώρες η εικόνα της χρηματιστηριακής αγοράς αλλάζει ριζικά και όπως είναι φυσικό σε τέτοιες καταστάσεις εκείνοι που μπορούν να αποσπούν κέρδη, είναι όσοι έχουν «γερά πορτοφόλια». Στην προκειμένη περίπτωση οι λεγόμενοι «θεσμικοί επενδυτές», είτε πρόκειται για τράπεζες, είτε για εξειδικευμένες εταιρίες, είτε για ομίλους χρηματιστών.

Κατά τη χτεσινή συνεδρίαση ο Γενικός Δείκτης σημείωσε άνοδο της τάξης του 3,76% και έκλεισε στις 5.230,76 μονάδες, ενώ ο τζίρος ήταν περί τα 220 δισεκατομμύρια δραχμές. Ετσι, στις δύο συνεδριάσεις της βδομάδας τα «κέρδη» του δείκτη αθροιστικά ανέρχονται ήδη στο 8,9%! Το περίεργο στην όλη υπόθεση -κάτι που ό,τι και να λένε οι διάφοροι «αναλυτές» δε βρίσκει ουσιαστική απάντηση, πέρα από το γεγονός ότι στη Σοφοκλέους διεξάγεται ένας άνευ προηγουμένου τζόγος- είναι ότι ενώ μέχρι πριν από δύο μέρες για εκατοντάδες μετοχές υπήρχε συνεχής πτώση τιμών στο -8% και εκατομμύρια ανεκτέλεστες εντολές για πωλήσεις, η εικόνα τώρα είναι ακριβώς η αντίθετη: Τουλάχιστον 200 μετοχές έκλεισαν με κέρδη πάνω από 7,9% και για τις περισσότερες από αυτές περίμεναν οι ενδιαφερόμενοι στην ουρά να κάνουν αγορές, χωρίς να υπάρχει σχετική προσφορά. Ετσι σχεδόν όλες έκλεισαν με ανεκτέλεστες εντολές για αγορές. Συνολικά από τους 319 μετοχικούς τίτλους που παρουσίασαν κέρδη, 248 μετοχές έκλεισαν με άνοδο από 7,5 μέχρι 8%. Πτώση τιμών σημειώθηκε για δύο μετοχές, ενώ χωρίς μεταβολή παρέμεινε μόνο η μετοχή του ΟΤΕ.

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ

Στα ύψη το «πλαστικό χρήμα»

Εφιαλτικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας

Με ιλιγγιώδεις ρυθμούς αυξάνονται τα τραπεζικά καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια, με τα οποία οι εργαζόμενοι προσπαθούν να καλύψουν τις ανάγκες τους, αφού η εφαρμοζόμενη πολιτική λιτότητας καθιστά τα εισοδήματά τους όλο και περισσότερο ανεπαρκή.

Σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο Στατιστικής Συγκυρίας της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της Τράπεζας της Ελλάδας, ο ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών δανείων σε ετήσια βάση τον Οκτώβρη ανήλθε στο 39,9%, ενώ ο αντίστοιχος ετήσιος ρυθμός αύξησης των στεγαστικών δανείων τον ίδιο μήνα έφτασε το 28,7%. Σε απόλυτους αριθμούς, τα υπόλοιπα των καταναλωτικών δανείων στο τέλος του Οκτώβρη του 1999 έφτασαν τα 1.217,6 δισ. δρχ. και των στεγαστικών δανείων τα 1.921,8 δισ. δρχ. Συνολικά δηλαδή τα ελληνικά νοικοκυριά χρωστούσαν στις τράπεζες περισσότερα από 3.139 δισ. δρχ.

Οι παραπάνω εξελίξεις συντελούνται παρά τα μέτρα περιορισμού της πιστωτικής επέκτασης που έλαβε η Τράπεζα της Ελλάδας μέσα στο 1999. Σύμφωνα δε με σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε η Τράπεζα της Ελλάδας, η συνολική πιστωτική επέκταση διαμορφώθηκε σε 10,4% τον περασμένο Οκτώβρη, όσο δηλαδή και τον προηγούμενο μήνα (Σεπτέμβρη). Σημειώνεται ότι η ενδεικτική πρόβλεψη για το τρέχον έτος είναι 7-9%. Η παραπάνω εξέλιξη κατά τον περασμένο Οκτώβρη οφείλεται στην επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα (Οκτώβρης 15,7%, Σεπτέμβρης 14,1%). Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΤτΕ, η πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα και επομένως και η συνολική πιστωτική επέκταση στο δεκάμηνο Γενάρης - Οκτώβρης 1999, έχουν επηρεαστεί από τη σημαντική ανατίμηση στην περίοδο αυτή του γιεν Ιαπωνίας (19,6%) και του δολαρίου ΗΠΑ (9,8%), νομίσματα στα οποία έχουν συναφθεί τα 2/3 περίπου του συνόλου των δανείων σε συνάλλαγμα προς τον ιδιωτικό τομέα.

«Ναός» καπιταλιστικής συναλλαγής

Οι δράστες που έπαιξαν στο πορτοφόλι των απλών ανθρώπων δεν είναι σίγουρα άγνωστοι και δεν πρέπει να μείνουν ατιμώρητοι», εξανίσταται ο κ. Στ. Παπαθεμελής, σε άρθρο του στην προχτεσινή εφημερίδα «Θεσσαλονίκη», με τίτλο «Πρώτα οι άνθρωποι και μετά τα κέρδη». Για να ολοκληρώσει δε το συλλογισμό του, γνωμοδοτεί ότι «σε καμία περίπτωση δεν πρέπει το Χρηματιστήριο να αφεθεί έρμαιο επιχειρηματικών παιγνίων και μεθοδεύσεων» και ότι επιβάλλεται η συμμόρφωση «στους κανόνες που είναι απαραίτητοι για την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας της αγοράς».

Παρά τις όποιες προθέσεις, ο κ. Παπαθεμελής φαίνεται πως αποκρύβει τη βασική λειτουργία και τη φύση του χρηματιστηρίου και τις διασυνδέσεις του θεσμού αυτού με τους ισχυρούς κύκλους του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, που σε τελευταία ανάλυση είναι αυτοί που καθορίζουν τους κανόνες του παιχνιδιού και της λειτουργίας της οικονομίας της αγοράς.

Το χρηματιστήριο δεν έχει εφευρεθεί και οργανωθεί για να δώσει τη δυνατότητα στους απλούς ανθρώπους να έχουν ένα ασφαλές και μόνιμο εισόδημα επενδύοντας ανώδυνα τις οικονομίες τους. Το χρηματιστήριο, ο «ναός» αυτός του χρήματος και της καπιταλιστικής συναλλαγής, ιδρύθηκε και λειτουργεί με πρωταρχικό σκοπό να προσφέρει στις μεγάλες επιχειρήσεις τη διασφάλιση εύκολων και μεγάλων κεφαλαίων για τις επενδυτικές τους ανάγκες και τον πλουτισμό των μεγαλομετόχων - διευθυντών τους.

Ο μικροεπενδυτής όταν τοποθετεί τα χρήματά του στο χρηματιστήριο για αγορά μετοχών, αγοράζει στην ουσία «αέρα». Για να πάρει τα λεφτά του πίσω πρέπει να βρει αγοραστή να πουλήσει τις μετοχές που αγόρασε σε τιμή που θα του επιτρέψει να πάρει τουλάχιστον τα χρήματά του πίσω. Το πότε όμως, κάτω από ποιες συνθήκες και σε τι τιμή θα πουλήσει τις μετοχές του, δεν καθορίζονται από τον ίδιο, παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς για ελευθερία επιλογής στην οικονομία της αγοράς.

Το πότε και σε ποια τιμή θα πουλήσει κάποιος τις μετοχές του καθορίζεται σχεδόν αποκλειστικά από αυτούς που καθορίζουν τους κανόνες του παιχνιδιού, δηλαδή τους ηγετικούς κύκλους του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, που σε άμεση διασύνδεση με τον κρατικό μηχανισμό - πράγμα που αποτελεί βασικό γνώρισμα του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού - κανονίζουν κάθε φορά τη διαμόρφωση του κατάλληλου κλίματος που ευνοεί τις επιδιώξεις και τα παιχνίδια τους, με τη δημιουργία της ευνοϊκής γι' αυτούς προσφοράς μετοχών αλλά και ζήτησης - με οργανωμένες αγορές ή και πωλήσεις.

Σε τελευταία ανάλυση δηλαδή, οι άνθρωποι που ελέγχουν την οικονομία της αγοράς φροντίζουν, με προσεκτικά επιλεγμένες κάθε φορά κινήσεις, να συγκεντρώσουν στο ναό του χρήματος τα τεράστια κεφάλαια που επιθυμούν να βάλουν στο χέρι, σπρώχνοντας στην ουσία τα εκατομμύρια των μικροεπενδυτών να ακουμπήσουν εκεί όλες τους τις οικονομίες, με την προσδοκία του εύκολου κέρδους. Για να τους δελεάσουν δε περισσότερο και να τους μεταβάλουν σε φανατικούς οπαδούς της θρησκείας του χρηματιστηρίου, επιτρέπουν σε κάποιους από αυτούς να κερδίσουν, καποιες φορές, ορισμένα χρήματα.

Την κατάλληλη στιγμή όμως και αφού με τις συνεχείς αγορές έχουν συγκεντρωθεί τα ποσά που θέλουν να βάλουν στο χέρι, δημιουργούνται οι διάφορες περιοδικές πτώσεις, κρίσεις, κραχ, που έχουν σαν αποτέλεσμα οι μικροί να χάνουν τα χρήματά τους και οι μεγάλοι με τα κέρδη που έχουν πραγματοποιήσει να αγοράζουν φτηνές μετοχές την περίοδο του κραχ ή της κρίσης, τις οποίες φροντίζουν να πουλήσουν, όταν με δικές τους ενέργειες ο δείχτης θα ανέβει πάλι στο απόγειο, πραγματοποιώντας τεράστια κέρδη και θέτοντας σε κίνηση τον επόμενο κύκλο.

Ετσι στο χρηματιστήριο, κάποιοι, πολύ λίγοι, κερδίζουν πολλά και οι πολλοί τα χάνουν όλα. Αυτός άλλωστε είναι βασικός νόμος της οικονομίας της αγοράς. Οταν κάποιος κερδίζει, κάποιος ή κάποιοι άλλοι χάνουν τα αντίστοιχα ποσά. Επειδή δε η οικονομία της αγοράς αποτελεί βασική λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος, είναι επόμενο αυτοί που κερδίζουν να είναι οι μεγάλοι καπιταλιστές, που καθορίζουν και τους κανόνες του παιχνιδιού και χαμένοι να είναι όλοι οι άλλοι, από όλα τα άλλα κοινωνικά στρώματα.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το χρηματιστήριο, σαν «ναός» του χρήματος και βασικός θεσμός του καπιταλιστικού συστήματος στο μονοπωλιακό του στάδιο, είναι επόμενο να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ηγετικών κύκλων αυτού του συστήματος. Οποιαδήποτε άλλη αντιμετώπιση του θέματος θα ήταν τουλάχιστο αφελής. Το να ζητά συνεπώς ο κ. Παπαθεμελής να τιμωρηθούν οι «δράστες των επιχειρηματικών παιγνίων» και να «συμμορφωθούν στην εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας...» είναι σαν να ζητά να τιμωρήσουν τον εαυτό τους οι στυλοβάτες του καπιταλιστικού συστήματος, αυτοί που ελέγχουν τους θεσμούς της οικονομίας της αγοράς. Είναι σαν να ζητά να καταργήσουν οι ίδιοι το σύστημα που εξυπηρετούν!

Σε τελευταία ανάλυση δεν μπορεί να υπάρξει καπιταλιστικό σύστημα, οικονομία της αγοράς, χωρίς επιχειρηματικά παίγνια, χωρίς το κλέψιμο του μόχθου των απλών ανθρώπων, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, χωρίς εκμετάλλευση και υπερκέρδη. Να υποθέσουμε ότι δεν τα αντιλαμβάνεται αυτά τα πράγματα ο κ. Παπαθεμελής; Η τα αντιλαμβάνεται μεν, αλλά προσπαθεί να τα μπερδέψει για να μην υποχρεωθεί να παραδεχτεί δημόσια ότι αυτό που φταίει είναι το ίδιο το σύστημα;

Στράτος Μαυραντώνης