Ολοένα και περισσότερο σφίγγει η θηλιά του τραπεζικού δανεισμού για τα πλατιά λαϊκά στρώματα, ως αποτέλεσμα της πολύχρονης και πολύμορφης πολιτικής μονόπλευρης λιτότητας, η οποία αναγκάζει όλο και περισσότερα νοικοκυριά να τα φέρνουν βόλτα με δανεικά από τις τράπεζες. Του λόγου το αληθές επιβεβαιώνουν τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, σύμφωνα με τα οποία τα λεγόμενα προσωπικά δάνεια αυξάνονται με εκρηκτικούς ρυθμούς. Η συγκεκριμένη κατηγορία δανείων αυξήθηκε το Σεπτέμβρη του 2004 (συγκριτικά με το Σεπτέμβρη του 2003) πάνω από 66%.

Το γεγονός απηχεί και είναι αντανάκλαση της δεινής οικονομικής κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει τα λαϊκά στρώματα της χώρας και η οποία αποδείχνεται ο καλύτερος κράχτης της πραμάτειας των τραπεζών. Ταυτόχρονα, η ποσοτική συσσώρευση του όγκου των δανείων αρχίζει και αποκτά νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Είναι φανερό πως ο νέος δανεισμός στο μεγαλύτερο μέρος του γίνεται προκειμένου να αποπληρωθούν παλαιότερα δάνεια και υποχρεώσεις. Στο πλαίσιο αυτό και η λεγόμενη δανειακή ευημερία τείνει πλέον να εξαντλήσει και τα τελευταία περιθώριά της. Είναι επίσης φανερό ότι οι όποιες κυβερνητικές ρυθμίσεις για τα πανωτόκια και τη σύντμηση παραμονής των δανειοληπτών στις μαύρες λίστες των τραπεζών δεν είναι παρά μέτρα-ασπιρίνες, χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο και αντίκρισμα.

Από την άλλη πλευρά η εφαρμοζόμενη πολιτική - από τους πρώην και νυν κυβερνώντες - εξυπηρετεί με ακόμη μεγαλύτερη ένταση την αναδιανομή εισοδημάτων σε όφελος του μεγάλου κεφαλαίου. Στο πλαίσιο αυτό τα κέρδη του τραπεζικού κεφαλαίου συνεχίζουν να φουσκώνουν (9μηνο του 2004) με ρυθμούς μέχρι υπερδεκαπλάσιους από τον επίσημο τιμάριθμο - Γιούρομπανκ (όμιλος Λάτση) 44%, Alpha (Κωστόπουλος) 36,8%, Πειραιώς 34,1%, Εθνική +25,3%, κλπ. Ενδεικτικό της ασκούμενης με τις πλάτες και «ευλογίες» των κυβερνώντων τοκογλυφικής πολιτικής αποτελεί και το γεγονός ότι τα καθαρά έσοδα τόκων (για τους 5 μεγάλους ομίλους της ντόπιας τραπεζικής αγοράς) ξεπερνούν κατά πολύ το ιλιγγιώδες ποσό του 1 δισ. ευρώ τη μέρα!

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας που αφορούν στο μήνα Σεπτέμβρη του 2004, προκύπτουν και τα παρακάτω:

• Το συνολικό υπόλοιπο των δανείων προς τα νοικοκυριά διογκώθηκε ακόμα περισσότερο φτάνοντας μια ανάσα πριν από τα 50 δισ. ευρώ (για την ακρίβεια στα 47,97 δισ.). Σε σύγκριση με το μήνα Σεπτέμβρη του 2003 (37,5 δισ. ευρώ) καταγράφεται αύξηση πάνω από 12 δισ. ή, σε ποσοστό, 27,8%. Με αυτούς τους ρυθμούς ο δανεισμός των νοικοκυριών στο τέλος του έτους θα φτάσει στο 39% του ΑΕΠ που θα παραχτεί μέσα στο 2004
• Τα καταναλωτικά δάνεια, με τα οποία τα λαϊκά νοικοκυριά προσπαθούν να «φέρουν βόλτα» τις διευρυνόμενες ανάγκες της καθημερινότητας, διογκώθηκαν σε 15,7 δισ. ευρώ (11,3 δισ. το Σεπτέμβρη του 2003) με το ποσοστό αύξησης να φτάνει στο 39,1%. Το «φρούτο της εποχής» είναι τα λεγόμενα προσωπικά δάνεια, τα οποία κατά κόρον διαφημίζουν οι τραπεζίτες με διάφορες εμπορικές ονομασίες (εορτοδάνεια, διακοποδάνεια και ...πάει λέγοντας). Η συγκεκριμένη κατηγορία, που προσφέρεται με τους πλέον τοκογλυφικούς όρους, εκτινάχτηκε σε 5,9 δισ. ευρώ (3,5 δισ. πέρσι το Σεπτέμβρη). Δηλαδή, μέσα στο τελευταίο χρόνο εμφανίζουν αύξηση 66,6%! Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα και της πλήρους απελευθέρωσης με την κατάργηση του πλαφόν που υπήρχε στο δανεισμό (Ιούνης 2003). Τα δάνεια από πιστωτικές κάρτες έφτασαν σε 7,26 δισ. ευρώ (ετήσια αύξηση 23,7%) και τα δάνεια με δικαιολογητικά (αφορούν σε αγορές διαρκών καταναλωτικών αγαθών) φτάνουν σε 2,55 δισ. ευρώ (+35,5%)
• Αύξηση, αλλά με μικρότερους ρυθμούς, παρατηρείται στα στεγαστικά δάνεια. Η παντελής έλλειψη στεγαστικής πολιτικής για λογαριασμό των εργαζομένων είναι αυτή που αυξάνει την προσέλευση στα γκισέ των τραπεζών. Τα στεγαστικά δάνεια έφτασαν σε 30,8 δισ. ευρώ (25 δισ. πέρσι) με αύξηση 23,1%
• Ο δανεισμός των επιχειρήσεων διαμορφώνεται σε 65,4 δισ. ευρώ (αύξηση 8,6%).

Συνολικά, νοικοκυριά και επιχειρήσεις χρωστούν στις τράπεζες το ποσό των 113,4 δισ. ευρώ. Σε ετήσια βάση ξεπέρασαν ήδη το 90% του ΑΕΠ που θα παραχτεί μέσα στο 2004...

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδας, τα δάνεια (επιχειρήσεων και νοικοκυριών) που βρίσκονται σε «καθυστέρηση» μεγαλύτερη από τρεις μήνες πλησιάζουν το αστρονομικό ύψος των 8 δισ. ευρώ. Σε ρόλο «Πόντιου Πιλάτου», οι τραπεζίτες και άλλοι αρμόδιοι δεν κρύβουν και την (όποια) ανησυχία τους για την επερχόμενη μεγαλύτερη οικονομική δυσπραγία. Στο πλαίσιο αυτό στην πρόσφατη ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική σημειώνεται πως «τα νοικοκυριά είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε μεταβολές (ιδίως μη αναμενόμενες) των επιτοκίων». Προσθέτουν πως «σε περίπτωση συμπίεσης των εισοδημάτων των νοικοκυριών, λόγω της φάσης του οικονομικού κύκλου, μεγαλύτερος αριθμός νοικοκυριών θα περιέλθει σε αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους του».

Τόσο ο αναπτυξιακός νόμος, όσο και το φορολογικό νομοσχέδιο είναι δύο πυλώνες ενός συνολικού αντιλαϊκού πλαισίου, που στόχο έχει την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του μεγάλου κεφαλαίου. Την εκτίμηση αυτή έκανε χθες στη Βουλή η Ε. Παντελάκη, μιλώντας ως εισηγήτρια του ΚΚΕ στον αναπτυξιακό νόμο που συζητείται στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή. Η βουλευτής κατήγγειλε ότι με όσα περί αναπτυξιακής πολιτικής λένε και κάνουν οι διάφοροι κυβερνώντες όλα αυτά τα χρόνια έχουν οδηγήσει τους εργαζόμενους στο περιθώριο, ενώ αυτοί που ωφελήθηκαν ήταν οι λίγοι και όχι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Οι διάφοροι αναπτυξιακοί νόμοι, συνέχισε, γίνονται για να βοηθήσουν την «ανταγωνιστικότητα της ελεύθερης αγοράς» και σε καμία περίπτωση δε στέκει το επιχείρημα ότι γίνονται για να βοηθηθεί η απασχόληση και οι θέσεις εργασίας. Είναι χαρακτηριστικό, είπε, ότι από το 1998 μέχρι το 2003 δόθηκαν στο κεφάλαιο ως κίνητρα για επενδύσεις πάνω από τρία δισ. ευρώ και δημιουργήθηκαν 23.000 θέσεις, την ίδια στιγμή που μόνο στη Βόρεια Ελλάδα χάθηκαν το ίδιο διάστημα 30.000 θέσεις στην κλωστοϋφαντουργία. Και αυτό, όταν ο προηγούμενος αναπτυξιακός νόμος υποτίθεται ότι συνέδεε τις επενδύσεις με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, κάτι που με το σημερινό καταργείται.

Εξάλλου, σημείωσε η Ε. Παντελάκη, και το ίδιο το περιεχόμενο των αναπτυξιακών νόμων καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, με σκοπό την ενσωμάτωση της οικονομίας στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι οι επενδύσεις κατευθύνονται στο εμπόριο, στον τουρισμό και τις μεταφορές και μάλιστα για τις μεγάλες επενδύσεις στον τουρισμό προβλέπεται η χρήση από τους ιδιώτες ακόμα και του αιγιαλού. Οι επιχειρηματίες - επενδυτές απολαμβάνουν, δε, το 55% της επένδυσης ως επιδότηση και 10ετή φοροαπαλλαγή, ενθυλακώνοντας έτσι χρήματα του Ελληνα φορολογουμένου, τα οποία κόβονται από τις απαραίτητες ενισχύσεις στην Παιδεία ή την Πρόνοια.

Ενδεικτικό της τάσης ιδιωτικοποίησης των πάντων μέσα και από τον αναπτυξιακό νόμο είναι και το ότι δίνονται κίνητρα σε ιδιώτες για να επενδύσουν στα κέντρα αποθεραπείες των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, ανοίγοντας έτσι έναν ακόμα τομέα για κερδοσκοπία του κεφαλαίου.

Καταλήγοντας, τόνισε ότι, ούτε λίγο - ούτε πολύ, οι επιχειρηματίες αναδεικνύονται σε «εθνικούς ευεργέτες» και κατά παράβαση του Συντάγματος οι κυβερνήσεις τους δίνουν εκείνα τα χρήματα που θα λείψουν από βασικές ανάγκες του ελληνικού λαού.

Υπεραμυνόμενος των κυβερνητικών ρυθμίσεων με τη γενναία πριμοδότηση του μεγάλου κεφαλαίου, ο υπουργός Ανάπτυξης Δ. Σιούφας ισχυρίστηκε, στην ομιλία του, ότι με τον αναπτυξιακό νόμο ο στόχος της κυβέρνησης είναι να υπάρξει ανάπτυξη «για όλους» με «ανταγωνιστικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη, που οδηγούν σε στέρεη κοινωνική συνοχή».

Με τις ευλογίες των κυβερνώντων, μεγαλώνει ασφυκτικά ο έλεγχος του ξένου και ντόπιου κεφαλαίου στο μεγαλύτερο πιστωτικό ίδρυμα της χώρας, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας (ΕΤΕ). Μετά και την πώληση του νέου πακέτου μετοχών της ΕΤΕ (7,46%) στους ξένους «θεσμικούς επενδυτές» (ήρθε να προστεθεί στα πακέτα μετοχών που είχαν πουλήσει οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ), το ποσοστό συμμετοχής του ξένου κεφαλαίου στο μετοχικό κεφάλαιο της Εθνικής ξεπέρασε το 29%! Οι εξελίξεις αυτές μαρτυρούν πως η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας μόνο τύποις συνεχίζει να ονομάζεται «εθνική», καθώς- σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, που ανακοινώθηκαν χτες - το ποσοστό συμμετοχής των ξένων θεσμικών επενδυτών στο μετοχικό της κεφάλαιο της Εθνικής έφτασε αισίως το 29,006%.

Οι συντάξεις του Δημοσίου για το μήνα Γενάρη του 2005, λόγω των εορτών, θα καταβληθούν στις 21 του Δεκέμβρη. Αυτό ανακοινώθηκε χτες από το υπουργείο Οικονομικών, οπότε οι ενδιαφερόμενοι ας κανονίσουν την πορεία τους.