Η ελληνική κυβέρνηση δεν εμφανίζεται ικανοποιημένη από το δεύτερο Σχέδιο Συμπερασμάτων, το οποίο διακινεί για τις απαραίτητες διαβουλεύσεις η ολλανδική προεδρία. Τα όσα προβλέπει το Σχέδιο για την εξέλιξη των ευρωτουρκικών σχέσεων δεν ικανοποιούν ούτε τη Λευκωσία, η οποία δεν κρύβει τη δυσαρέσκειά της.

Τις παρατηρήσεις της ελληνικής πλευράς επί του Σχεδίου Συμπερασμάτων της ολλανδικής προεδρίας κατέθεσε ο Κ. Καραμανλής στον Ολλανδό ομόλογό του, στη διάρκεια συνάντησης στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε περιοδεύει στις χώρες - μέλη της ΕΕ ενόψει της Συνόδου Κορυφής, στις 17 Δεκέμβρη.

Συγκεκριμένα, οι Καραμανλής και Μπαλκενέντε συζήτησαν σχετικά με το δεύτερο Σχέδιο Συμπερασμάτων, στο οποίο δεν υπάρχει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι πληροφορίες επιμένουν ότι το περιεχόμενο του εν λόγω κειμένου είναι επηρεασμένο από τις πιέσεις υπέρ της Αγκυρας που ασκεί η κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Μετά το πέρας της συνάντησης δεν έγιναν δηλώσεις, ωστόσο διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι ο Κ. Καραμανλής παρέδωσε στον Γ. Μπαλκενέντε κείμενο με τις ελληνικές θέσεις. Σήμερα, ο υπουργός Εξωτερικών Πέτρος Μολυβιάτης αναμένεται να συναντηθεί στις Βρυξέλλες με τον Αμερικανό ομόλογό του Κόλιν Πάουελ και θα συζητήσουν για το ίδιο ζήτημα.

Σημαντικό σταθμό στη διαδικασία για τη διατύπωση των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης Δεκέμβρη χαρακτήρισε τη συζήτηση του Κώστα Καραμανλή με τον Ολλανδό ομόλογό του ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών. «Για την κατάληξη των συνομιλιών δεν μπορώ να πω τίποτα. Η διαδικασία συνεχίζεται. Ο κ. Μπαλκενέντε επισκέπτεται την Κύπρο. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, το περιεχόμενο της συζήτησης με τον πρωθυπουργό», επισήμανε ο Γιώργος Κουμουτσάκος.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου, αμέσως μετά τη συνεδρίαση των συντονιστών του κόμματός του, δήλωσε ότι αυτή ασχολήθηκε και με την εξωτερική πολιτική και δήλωσε: «Εμείς έχουμε τονίσει ότι είναι απαραίτητο η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας να συνδυαστεί με την επίλυση κορυφαίων ζητημάτων που απασχολούν τον ελληνισμό εδώ και δεκαετίες».

Αυτήν την πολιτική, υποστήριξε ο ίδιος, «δεν την ακολούθησε η ΝΔ, τώρα τρέχει και δε φθάνει, έχει χάσει πάρα πολύ χρόνο και το αποτέλεσμα θα αξιολογηθεί μετά τις 17 Δεκεμβρίου, αλλά μέχρι στιγμής είναι κατώτερο των προσδοκιών μας».

Πάντως, ο Γ. Παπανδρέου πρόσθεσε: «Εμείς παρά ταύτα συμπαραστεκόμαστε σε κάθε ενέργεια που προωθεί τα εθνικά θέματα και με τις δικές μας κινήσεις κάνουμε ό,τι μπορούμε για την καλύτερη θέση της Ελλάδας μέσα στην ΕΕ».

Η κυπριακή κυβέρνηση, διά του εκπροσώπου της Κύπρου Χρυσοστομίδη, εξέφρασε απογοήτευση για το περιεχόμενο του δεύτερου προσχεδίου των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

«Επειδή έχει διαρρεύσει το περιεχόμενο του προσχεδίου, θέλω να πω ότι αισθανόμαστε απογοήτευση για το περιεχόμενο, δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική αλλαγή και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά τη σημερινή (σ.σ. χτεσινή) συνάντησή του με τον προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και πρωθυπουργό της Ολλανδίας Γιαν Πέτερ Μπαλκενέντε θα θέσει τις δικές μας απόψεις», δήλωσε.

Η Αγκυρα ζήτησε από την Ολλανδική Προεδρία να αφαιρεθούν από το προσχέδιο Συμπερασμάτων τα σημεία που αναφέρονται στην προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, στο ζήτημα των βασανιστηρίων και στον τρόπο με τον οποίο μπορούν στο μέλλον να διακοπούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ, μετέδωσαν χτες το απόγευμα τα τουρκικά τηλεοπτικά μέσα, επικαλούμενα τουρκικές διπλωματικές πηγές.

Οι θέσεις αυτές διατυπώθηκαν κατά τις επαφές που είχε χθτς στην Αγκυρα ο αρμόδιος για θέματα ΕΕ υπουργός της Ολλανδίας Ατζο Νικολάι. Χτες, εξάλλου, ματαιώθηκε η κοινή συνέντευξη Τύπου που επρόκειτο να δώσει ο Ατζο Νικολάι με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Αμπντουλάχ Γκιουλ.

Στο μεταξύ, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε πως «η διαδικασία συνομιλιών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Τουρκίας πρέπει να είναι διαδικασία που θα ολοκληρωθεί με την ένταξη της Τουρκίας». Τόνισε δε ότι η Αγκυρα ζητεί από την ΕΕ «να μην υπάρξει σπέκουλα γύρω από τις πολιτικές ευαισθησίες της Τουρκίας».

Μετά τη συνάντηση που είχε με τον ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα) Ντενίζ Μπαϊκάλ, ο Ερντογάν υπογράμμισε, επίσης, ότι «τρεις είναι οι αρχές» που έχει η τουρκική κυβέρνηση στο ζήτημα των ευρωτουρκικών σχέσεων. «Πρώτον, είπε ο Ερντογάν, η διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί με την πλήρη ένταξη. Δεύτερον, πρέπει να ξεκινήσει μια διαδικασία που δε θα αφήνει περιθώρια για άλλες αποφάσεις και στις 17 Δεκεμβρίου να οριστεί ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων και τρίτον, να μην υπάρξει σπέκουλα γύρω από τις πολιτικές μας ευαισθησίες». Ο Ερντογάν διευκρίνισε ότι «είναι δεδομένα τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και η Τουρκία έχει κάνει αυτά που της αναλογούσαν για να πληροί τα κριτήρια αυτά». Ο Τούρκος πρωθυπουργός είπε πως πιστεύει ότι «και η ΕΕ θα περάσει με επιτυχία από τις εξετάσεις».

Ερωτηθείς για το αν τα όσα αναφέρονται στο νέο προσχέδιο Συμπερασμάτων της Ολλανδικής Προεδρίας σχετικά με τα βασανιστήρια και την παραπομπή προβλημάτων στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, περιλαμβάνονται σε αυτά που ο ίδιος ονόμασε «πολιτικές ευαισθησίες», ο Τούρκος πρωθυπουργός είπε «είναι γνωστά τα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Γνωρίζετε την ευαισθησία μας για τα βασανιστήρια. Θα ήθελα, ο εθνικός μας Τύπος να μη μας τα ρωτά αυτά και να επιτελεί εθνικό έργο».

Δηλώσεις έκανε και ο Μπαϊκάλ και απαντώντας σε ερώτηση για το αν θα συνοδεύσει τον Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, άφησε να εννοηθεί ότι δε θα πάει, τονίζοντας ότι «αυτό που έχει σημασία είναι να τον συνοδεύσουν οι ιδέες μας». Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ανέφεραν από το πρωί ότι ο Ερντογάν θα προτείνει στον Μπαϊκάλ να μεταβούν μαζί στην Ολλανδία.

Πιο αρνητικό για την Τουρκία είναι το δεύτερο προσχέδιο Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε σχέση με το πρώτο, αναφέρουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, επισημαίνοντας ότι η σημαντικότερη διαφορά είναι το γεγονός πως, ενώ, σύμφωνα με πρώτο σχέδιο, η διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μπορούσε να γίνει με βάση τη σχετική άποψη του ενός τρίτου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή των χωρών - μελών, στο δεύτερο έχει αφαιρεθεί το εν λόγω ποσοστό και απλώς αναφέρονται η Επιτροπή και τα κράτη - μέλη.

Οι εφημερίδες «Ραντικάλ», «Μιλιέτ» και «Ζαμάν» αναφέρονται σε «πιο βαρύ προσχέδιο», ενώ στα δημοσιεύματα υπογραμμίζεται ότι «στο προσχέδιο είναι κενό το σημείο, που αναφέρεται στην ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων και στο πώς αυτές θα ολοκληρωθούν».

Ο τουρκικός Τύπος γράφει για «έμμεση αναφορά στα προβλήματα του Αιγαίου», αφού «στο προσχέδιο αναφέρεται ότι τα προβλήματα, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη διαδικασία συνομιλιών, θα παραπεμφθούν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης».

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, το προσχέδιο επαναλαμβάνει αυτό, που σημειωνόταν στο πρώτο, ότι, δηλαδή, η Τουρκία πρέπει να υπογράψει το πρωτόκολλο, με το οποίο θα επεκταθεί η συμφωνία της Αγκυρας, που είχε υπογράψει το 1963 η Τουρκία με την ΕΕ, με τρόπο, ώστε να συμπεριλαμβάνονται στη συμφωνία, οι νέες χώρες - μέλη. Η υπόθεση της υπογραφής τού εν λόγω πρωτοκόλλου είναι γνωστή στην Τουρκία ως «έμμεση αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Στο δεύτερο προσχέδιο, αναφέρει ο τουρκικός Τύπος, περιλαμβάνονται και οι περιορισμοί ως προς τη διακίνηση εργαζομένων και αγροτικών προϊόντων.

Σημειώνεται πως, αργά προχτές το απόγευμα, έφτασε στην Αγκυρα ο αρμόδιος για θέματα ΕΕ, υπουργός της Ολλανδίας Ατζο Βικολάι, ο οποίος αναμενόταν να συναντηθεί με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Αμπντουλάχ Γκιουλ. Λίγο μετά την άφιξή του στην τουρκική πρωτεύουσα, ο Ολλανδός υπουργός χαρακτήρισε το Κυπριακό «ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα», ενώ επιβεβαίωσε τα περί δεύτερου προσχεδίου, λέγοντας, χαρακτηριστικά, πως «υπάρχει νέα διατύπωση».