Γρηγοριάδης Κώστας

Το λιώσιμο των πάγων στους πόλους είναι πλέον δεδομένο, αν και οι ρυθμοί είναι πολύ αργοί και οι επιπτώσεις ακόμα δυσδιάκριτες. Αλλά η επιστημονική κοινότητα ανησυχεί και προσπαθεί, για άλλη μια φορά, με πιθανά σενάρια, προϊόν εκτιμήσεων και πολύπλοκων υπολογισμών, να προσδιορίσει το τι μέλλει γενέσθαι μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ως προς τις επιπτώσεις της ανόδου της θερμοκρασίας στον πλανήτη. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που εν μέρει οφείλονται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, πλήττουν διάφορες περιοχές ολοένα και συχνότερα. Την ίδια στιγμή, η κοινή γνώμη αναμένει να δει τα μέτρα που θα ληφθούν, όχι σε τοπικό, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ομως, η υπάρχουσα κατάσταση μόνο ως αισιόδοξη δεν μπορεί να καταγραφεί. Με δεδομένη την άρνηση των ΗΠΑ να μειώσουν τις εκπομπές των αερίων - δολοφόνων (διοξείδιο του άνθρακα, υποξείδιο του αζώτου, μεθάνιο κ.ά.) και τη δραματική κατάσταση των χωρών του Τρίτου Κόσμου, οι οποίες αδυνατούν αντικειμενικά να δεσμεύσουν πόρους προς καθαρότερες τεχνολογίες, τη στιγμή που δεν μπορούν να λύσουν το υπ' αριθμό ένα πρόβλημα της πείνας. Τα σενάρια που συχνά πυκνά ακούγονται και εμφανίζονται ως λύση μοιάζουν περισσότερο με ασκήσεις επί χάρτου, παρά με αποτελεσματικές πολιτικές. Ο στόχος που τέθηκε το 1997 στο Κιότο ήταν σαφέστατος. Μείωση των εκπομπών κατά 5,2% μέχρι το 2012, σε σύγκριση με τα επίπεδα εκπομπών του 1990. Παρ' όλο που το ποσοστό αυτό αμφισβητήθηκε από σοβαρούς επιστήμονες, ως προς τη δυνατότητα να απαντήσει στο πρόβλημα, και πάλι όλα δείχνουν ότι είναι ανέφικτη η υλοποίησή του.

Οι ΗΠΑ, που είναι ο κύριος ρυπαντής του πλανήτη, αφού εκπέμπουν το 30% των παγκόσμιων ρύπων, αρνούνται να λάβουν το οποιοδήποτε μέτρο, με πρόσχημα την ανταγωνιστικότητα των βιομηχανιών τους! Μια εντελώς κυνική στάση, η οποία όμως είναι σαφής και πάει γάντι με την όλη πολιτική τους. Εδώ εξολοθρεύουν λαούς άμεσα με πολέμους, κατά το δοκούν, στα περιβαλλοντικά προβλήματα θα κολλήσουν. Το ότι αυτά θα έχουν συνέπειες και στο λαό τους είναι μια μικρή «λεπτομέρεια» για τις εταιρίες πετρελαίου, την πολεμική βιομηχανία, το Πεντάγωνο και όλους όσοι κάνουν «παιχνίδι» στην «Αυτοκρατορία». Τα καθεστωτικά media, με συστηματικό τρόπο, έχουν στρέψει την προσοχή των πολιτών στη θεϊκή εντολή, που έλαβε η ηγεσία τους να καθάρει τον πλανήτη από το «κακό». Αυτή είναι η μοναδική τους έγνοια και κυρίως οι εκπρόσωποι του κακού ανά τον πλανήτη που πρέπει να εξαλειφθούν, κάτω από την μπότα των Αμερικανών πεζοναυτών. Πέραν αυτού ουδέν.

Μέσα σ' αυτό το σκηνικό, με την πλήρη συνενοχή ή υποταγή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι πρωτοβουλίες της δεύτερης φαντάζουν τόσο δονκιχωτικές (ως προς την αποτελεσματικότητά τους) και ταυτόχρονα υποκριτικές (για τον πόλο που θα ηγηθεί στη σωτηρία του περιβάλλοντος), αφού και άλλοι «παίχτες» και μάλιστα με ισχυρά χαρτιά -ρυπαντές όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Ινδία, η Νότια Κορέα και η Κίνα κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους. Η υπογραφή της Σύμβασης για τις κλιματικές αλλαγές από τη Ρωσία εμφανίστηκε ως μεγάλη επιτυχία, χωρίς κανείς να εξηγήσει ότι η αποβιομηχάνιση της χώρας αυτής, μετά τις δραματικές αλλαγές που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια και η οποία συνεχίζεται, δεν την κατατάσσει στις «προβληματικές» χώρες ως προς τους ρύπους. Το αντίθετο, μάλιστα. Θα είναι οι χώρες που θα «πουλούν» τη δυνατότητα ρύπανσης σε άλλες χώρες, καλή ώρα όπως η Ελλάδα, που παρά τα «κυβικά» της, όχι μόνο δε μειώνει τις εκπομπές ρύπων, ούτε καν τις κρατά σε κάποια ανεκτά επίπεδα. Τους αυξάνει χρόνο με τον χρόνο.

Στο πλαίσιο των παραπάνω, πριν από ενάμιση μήνα στο εξωτικό Μπουένος Αϊρες πραγματοποιήθηκε η δέκατη διάσκεψη των συμβαλλομένων μερών για την «αλλαγή του κλίματος». Πενήντα πέντε χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 55% των ρύπων, συμφώνησαν να προχωρήσουν με βάση τους στόχους του Κιότο και να θέσουν σε ισχύ το Πρωτόκολλο από τα μέσα Φεβρουαρίου. Τέσσερις είναι οι άξονες, με τους οποίους συμφώνησαν να κινηθούν. Πρώτον η σύσταση «μηχανισμού καθαρής ανάπτυξης», ο οποίος θα δίνει κίνητρα στις υπανάπτυκτες χώρες να ενσωματώσουν προγράμματα μείωσης εκπομπών ρύπων από τις βιομηχανίες τους. Δεύτερον η εμπορία ρύπων, που με σημαιοφόρο την ΕΕ, είναι πλέον γεγονός. Τρίτον, η προσπάθεια προσέγγισης και άλλων χωρών να υπογράψουν το πρωτόκολλο. Και τέταρτο, η διενέργεια «σεμιναρίου», σε τέσσερις μήνες από σήμερα, για την αποτίμηση της μέχρι σήμερα προόδου. Ο οποιοσδήποτε σχολιασμός για την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου, με μοχλό τους παραπάνω άξονες νομίζουμε ότι είναι περιττός. Περισσότερο με παιδικό παιχνίδι μοιάζει παρά με σοβαρή πολιτική. Πέρα από τις παρενέργειες που θα υπάρξουν και για τις οποίες θα επανέλθουμε.