H συνεχιζόμενη και το 1999 κρίση στο χώρο των μικρομεσαίων μεταποιητικών και εμπορικών επιχειρήσεων αποτυπώνεται και στα δωδεκάμηνα στοιχεία της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών, για τα «κανόνια» στην αγορά, τα οποία έχουν πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, η συνολική αξία τωναπλήρωτων συναλλαγματικών και των ακάλυπτων επιταγών την περίοδο Γενάρη - Δεκέμβρη 1999, ανήλθε σε 335,8 δισ. δραχμές . Την ίδια περίοδο συνεχίστηκαν οι χρεοκοπίες μικρομεσαίων - κυρίως - επιχειρήσεων, αφού σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στα διοικητικά πρωτοδικεία της χώρας κατατέθηκαν συνολικά 2.227 αιτήσεις πτώχευσης και 731 αποφάσεις πτώχευσης, που σημαίνει ότι 731 επιχειρήσεις έκλεισαν οριστικά και επίσημα με την έκδοση ισάριθμων αποφάσεων πτώχευσης.

Πρόκειται για μία κατάσταση η οποία έχει προσλάβει μόνιμα χαρακτηριστικά και αναδεικνύει πλευρές της καταστροφής κεφαλαίου στο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ως αποτέλεσμα του αθέμιτου ανταγωνισμού από τις μεγάλες μονοπωλιακές επιχειρηματικές και εμπορικές μονάδες, την εχθρική πολιτική των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, οι οποίες, στη λογική της προώθησης της «απελευθέρωσης» των αγορών, προχώρησαν σε ανατροπή του θεσμικού πλαισίου χρηματοδότησης των ΜΜΕ, στην «απελευθέρωση» της επαγγελματικής στέγης κλπ. Μια άλλη αιτία της κρίσης, που βιώνουν οι μικρές επιχειρήσεις, έχει να κάνει με τον περιορισμό της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων, λόγω των πολιτικών λιτότητας.

Οι τάσεις μονιμότητας της κρίσης αναδεικνύονται και από τα ακόλουθα στοιχεία.

Η αξία των ακάλυπτων επιταγών και απλήρωτων συναλλαγματικών ανήλθαν: το 1998 σε 361,7 δισ. δραχμές (ύψος ρεκόρ), το 1997 σε 353,9 δισ. δραχμές και το 1995 σε 325 δισ. δραχμές. Συνολικά δηλαδή - μαζί με τα «φέσια» ύψους 335,8 δισ. δραχμές το 1999 - προκύπτει ότι στην τετραετία από το 1996 έως και το 1999 η αξία των ακάλυπτων επιταγών και απλήρωτων συναλλαγματικών έφτασε στο τρομακτικό 1 τρισ. 377 δισ. δραχμές. Στοιχείο που αποκαλύπτει την υπερχρέωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες, λόγω αδυναμίας πληρωμής των υποχρεώσεών τους, περνάνε στα μαύρα κατάστιχα των τραπεζών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη μετέπειτα δανειοδότησή τους από τις εμπορικές τράπεζες. Το κλείσιμο του επίσημου δρόμου χρηματοδότησης των μικρών επιχειρήσεων από τις τράπεζες ωθεί τις τελευταίες στην αναζήτηση κεφαλαίων από τους τοκογλύφους, μία άλλη αθέατη πλευρά της όλης υπόθεσης.

Παγωμένη παραμένει η κίνηση στην αγορά, παρά το γεγονός ότι τελειώνει ήδη η πρώτη βδομάδα των χειμερινών εκπτώσεων. Οι έμποροι διαπιστώνουν ότι διαψεύδονται οι ελπίδες τους για μια μικρή, έστω και προσωρινή, αναθέρμανση του τζίρου τους. Να σημειωθεί ότι - παρά το 13ο μισθό - ο τζίρος των καταστημάτων στην περίοδο των γιορτών του προηγούμενου μήνα, σημείωσε κάθετη πτώση σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, φτάνοντας ακόμα και το 25% - 30% σε είδη όπως ρούχα και παπούτσια και το 15% κατά μέσο όρο στα άλλα είδη.

Οπως τονίζει ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου της Ν. Ιωνίας Δ. Καψάμπελης, παρόλο που τα ποσοστά των εκπτώσεων είναι ιδιαίτερα ελκυστικά και φτάνουν μέχρι και το 60%, η αγορά δεν κινείται καθόλου. Επικρατεί πλήρης άπνοια και τίποτα δε θυμίζει πρώτη βδομάδα εκπτώσεων, παρόλο που οι έμποροι ήλπιζαν ότι τουλάχιστον τις πρώτες μέρες θα σημειωνόταν κάποια μικρή κίνηση. Το μόνο που παρατηρήθηκε ήταν κάποια κίνηση των καταναλωτών την πρώτη μέρα των εκπτώσεων, ωστόσο γρήγορα οι έμποροι διαπίστωσαν ότι το ενδιαφέρον περιοριζόταν απλώς και μόνο στη βολιδοσκόπηση των τιμών.

Ανάλογη είναι η εικόνα που επικρατεί και στις άλλες αγορές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης και των άλλων νομών και πόλεων της χώρας. Συγκεκριμένα, στη Θεσσαλονίκη, όπως επισημαίνει ο Γ. Χατζηγεωργίου, μέλος του ΔΣ της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), «όχι μόνο ο καιρός, αλλά και η αγορά της συμπρωτεύουσας είναι παγωμένη». Μάλιστα, οι έμποροι εκτιμούν ότι σ' αυτές τις πρώτες μέρες των εκπτώσεων η πτώση του τζίρου σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή πρώτη βδομάδα των εκπτώσεων αγγίζει το 15%, παρόλο που τα ποσοστά των εκπτώσεων είναι ιδιαίτερα ελκυστικά, φτάνοντας μέχρι το 50%.

Μέχρι και 40% φτάνουν τα ποσοστά των εκπτώσεων και στα Γιάννενα, αλλά οι καταναλωτές δε φαίνονται να «συγκινούνται», καθώς τα λαϊκά εισοδήματα εξανεμίστηκαν κατά την περίοδο των γιορτών στις απαραίτητες αγορές.

Αντιμέτωπος με τα άδεια μαγαζιά ήρθε χτες το πρωί και ο υφυπουργός Ανάπτυξης Γ. Χαραλάμπους, που επισκέφτηκε κατ' εξοχήν εμπορικούς δρόμους της Αθήνας. Ο υφυπουργός, όσο κι αν επιχείρησε να κάνει λόγο για «θετική εικόνα», δεν έκρυψε ότι «ελπίζει» πως μετά από μια διερευνητική περίοδο του αγοραστικού κοινού θα υπάρξει η ανάλογη κίνηση και θα αναζωογονηθεί το εμπορικό κέντρο.