ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ξεριζωμού ελεγεία

Ηχοι, χρώματα, ρυθμοί που «μιλούν» για την προσφυγιά, για την αγωνία και τον αγώνα όσων αναγκάστηκαν να ξεριζωθούν «απ' της πατρίδας τη γη». «Η ελεγεία του ξεριζωμού» τιτλοφορείται το πρόγραμμα που θα παρουσιάσει η Ελένη Καραΐνδρου, στις τρεις συναυλίες της, στις 27, 28 και 29 του Μάρτη, στο Μέγαρο Μουσικής. Αξονας θα είναι δύο πρωτοπαρουσιαζόμενα σε συναυλιακή μορφή έργα της, «Το λιβάδι που δακρύζει» (μουσική για την τελευταία ταινία του Θ. Αγγελόπουλου) και «Τρωάδες» (σε παγκόσμια πρώτη - μουσική για την παράσταση στην Επίδαυρο σε απόδοση Κ. Χ. Μύρη και σκηνοθεσία Αντ. Αντύπα). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει και άλλα έργα της, που τα διατρέχει η ίδια κεντρική ιδέα: «Ταξίδι στα Κύθηρα», «Το βλέμμα του Οδυσσέα», «Καλή πατρίδα, σύντροφε», «Τοπίο στην ομίχλη», «Ρόζα», αλλά και «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» (και αυτή για πρώτη φορά ζωντανά στο αθηναϊκό κοινό). Ερμηνεύουν: Μαρία Φαραντούρη, «Καμεράτα», κορυφαίοι Ελληνες σολίστ με επικεφαλής τον ομποΐστα Βαγγέλη Χριστόπουλο, η Χορωδία της ΕΡΤ, σύνολο παραδοσιακών οργάνων και πολλοί ακόμα μουσικοί (σύνολο 110), με την Ελ. Καραΐνδρου στο πιάνο.

Η μετανάστευση στο επίκεντρο

Με 120 ταινίες από όλο τον κόσμο θα διεξαχθεί το 7ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα, από 1-10 του Απρίλη στις αίθουσες «Ολύμπιον», «Παύλος Ζάννας» και στις δύο αίθουσες της Προβλήτας 1 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης («Τζον Κασσαβέτης», «Σταύρος Τορνές»).

Φέτος το φεστιβάλ εστιάζει θεματικά στο ζήτημα της μετανάστευσης και εκτός από σχετικές ταινίες θα οργανωθεί και ημερίδα στις 5/5 στην αίθουσα «Σταύρος Τορνές».

Στα αφιερώματα περιλαμβάνονται αυτά στον Καναδό Pierre Perrault και την Φινλανδή Pirjo Honkasalo, η οποία εστιάζει στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα δώσει διάλεξη για το έργο της και τις απόψεις της για το ντοκιμαντέρ. Ο Καναδός δημιουργός ασχολήθηκε με την εκβιομηχάνιση και τις επιπτώσεις της στις τοπικές κοινωνίες του Κεμπέκ και το έργο του θεωρείται «σταθμός» στην ιστορία του ντοκιμαντέρ.

Στα παράλληλα αφιερώματα περιλαμβάνονται: Αφιέρωμα στο φεστιβάλ ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Νέας Υόρκης, αφιέρωμα στα 60 χρόνια από το Ολοκαύτωμα (με συλλογή σχετικών ταινιών), στον «εθνογραφικό» κινηματογράφο.

Στο «Ελληνικό Πανόραμα» θα προβληθούν οι ταινίες: «Με τα δικά τους μάτια» της Ειρήνης Φοσγκεράου, «Μετά το τσουνάμι - Σουμάτρα» της Αννέτας Παπαθανασίου, «CHO OYU» του Παύλου Τσιαντού, «Ιστορία των χρόνων μου: Μάνος Ζαχαρίας - 1968» του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου, «Παρασκήνιο: Νίκος Σκαλκώτας - Στο τελευταίο αναλόγιο» του Γιώργου Σκεύα, «Μέθεξις» του Γιώργου Μπότσου, «Οι μουσικοί του κόσμου - Μάλι» του Χρόνη Πεχλιβανίδη, «Εποχές και συγγραφείς: Ηλίας Βενέζης» του Τάσου Ψαρρά, «Η Παναγία στην Τήνο» του Δημήτρη Γκουζιώτη, «Αιθιοπία - Ταξιδεύοντας με τη Μάγια» (ΜΕΡΟΣ Α΄) του Χρόνη Πεχλιβανίδη, «Το κύκλωμα» του Ανδρέα Αποστολίδη.

Στο τμήμα των «Ειδικών Προβολών» θα προβληθούν οι ταινίες: «Ο καημός της ωραίας Ελένης» του Νίκου Αλευρά, «H εκδρομή - Γιάννενα» του Χρήστου Καρακάση, «Οι Ελληνες ήρθαν από τον ωκεανό» του Γιάννη Κατωμερή, «Δημιουργώντας γνώση: Τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Κρήτη» του Μιχάλη Σηφάκη, «Συνήθειες» του Γεράσιμου Ρήγα, «LEIPZIG, LIBERTY» του Κωνσταντίνου Γούτου.

Αντιδρούν οι σκηνοθέτες

«Μειώνει τη θέαση του ελληνικού κινηματογράφου» το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, εκτιμά σε ανακοίνωσή της η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, η οποία υποστηρίζει ότι «ανακάλυψε» ένα νέο κανονισμό λειτουργίας του Φεστιβάλ, λίγες μέρες πριν την έναρξή του.

Η ΕΕΣ επιτίθεται προσωπικά στον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, Δ. Εϊπίδη («δυστυχώς το Φεστιβάλ του κ. Εϊπίδη είναι γνωστό ότι παίζεται σε άδειες αίθουσες»), σημειώνοντας ότι από τις 75 δηλώσεις συμμετοχής ελληνικών ταινιών «κόπηκαν» οι 38, «όλες ανεξάρτητες παραγωγές, που δεν τους δίνει έτσι το δικαίωμα να παιχτούν ούτε σε άδειες αίθουσες». Ετσι, η ανεξάρτητη παραγωγή «συνθλίβεται ανάμεσα στις παραγωγές του ΕΚΚ (σ.σ. Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου) και της Κρατικής Τηλεόρασης».

Προσθέτει ότι η ποσόστωση του προγράμματος του Φεστιβάλ (20% ελληνικές ταινίες, 80% ξένες) «αποτελεί πρωτοφανή αυθαιρεσία του νέου κανονισμού» και χρεώνει «προχειρότητα» στην επιλογή των ταινιών και γενικότερα στην προετοιμασία.

Το «Πανόραμα» συνεχίζεται... .

Εχοντας συμπληρώσει έξι συνεχή χρόνια δημιουργικής πορείας στη Θεσσαλονίκη, το Διεθνές Πανόραμα Ανεξάρτητων Δημιουργών Φιλμ και Βίντεο, μεταφέρθηκε πλέον. Οχι μόνο η έδρα του αλλά και όλες η εκδηλώσεις του. Υπήρξαν σοβαρές αδυναμίες και προβλήματα για τη συνέχισή του ή μη. Χάρη στην εθελοντική εργασία ανθρώπων του κινηματογράφου, που κάνανε πράξη τη συνέχιση του ονείρου, «ενός ονείρου της ελευθερίας της τέχνης», το «Πανόραμα» παραμένει ένας θεσμός ανεξάρτητου κινηματογράφου, χωρίς προκριματική επιτροπή και μικροσυντεχνιακούς ανταγωνισμούς.

Με συμμετοχές από 46 χώρες και προβολές 203 ταινιών, στην περσινή εκδήλωση, το «Πανόραμα» λειτουργεί πλέον ως συνδετικός κρίκος πολιτισμών και παρουσίασης νέων τάσεων στην 7η τέχνη.

Στην ανανεωμένη ιστοσελίδα www.independent.gr, θα βρείτε πληροφορίες για την ιστορία του «Πανοράματος», τη νέα οργανωτική επιτροπή, παλαιότερα προγράμματα, τις βραβευμένες ταινίες, φόρμα συμμετοχής για τους σκηνοθέτες και πολλά άλλα.

Διπλή σύγκρουση

Το έργο του Στρίντμπεργκ «Δεσποινίς Ζυλί» παρουσιάζεται στο θέατρο «Προσκήνιο», σε σκηνοθεσία Γιώργου Κιμούλη, μετάφραση Ζάννας Αρμάου - Γιώργου Κιμούλη, σκηνικά Πάβελ Ντομπρζίσκι και κοστούμια Κατερίνας Παπανικολάου. Τους ρόλους ερμηνεύουν: Ναταλία Τσαλίκη, Γιάννης Μπέζος, Μαίρη Μαυρομάτη.

Η «Δεσποινίς Ζυλί» είναι μια διπλή σύγκρουση ανάμεσα στα δύο φύλα και ανάμεσα σε δύο κοινωνικές τάξεις. Πρωτοεκδόθηκε το 1888 και σόκαρε τους πρώτους κριτικούς με την ειλικρινή αναφορά στη σεξουαλικότητα. Παρότι παρουσιάστηκε σε ιδιωτική παράσταση στην Κοπεγχάγη, το έργο απαγορεύτηκε τόσο στην υπόλοιπη Ευρώπη όσο και στη Σουηδία, πατρίδα του Στρίντμπεργκ, όπου ανέβηκε για πρώτη φορά το 1906. Στην Αγγλία το έργο ήταν απαγορευμένο μέχρι το 1939. H αντίδραση στο έργο στηρίχτηκε στο ότι δεν περιγράφει απλώς μια σεξουαλική συνεύρεση μεταξύ ενός υπηρέτη και μιας αριστοκράτισσας - γεγονός από μόνο του ανεπίτρεπτο για την εποχή εκείνη - αλλά διαχωρίζει τη σεξουαλική πράξη από την έννοια της αγάπης και του έρωτα.

Γραφή στην πέτρα

Τριάντα χρόνια μετά, ο Μαρίνος Χριστακόπουλος παρουσιάζει λιθογραφίες του από την εποχή του Παρισιού. Παράλληλα εκτίθενται πέτρινα γλυπτά με τις χαρακτηριστικές ανθρώπινες φιγούρες που αποτυπώνει στην πέτρα. Η ενδιαφέρουσα αυτή παρουσίαση με γενικό τίτλο «Γραφή στην πέτρα - Λιθογραφικά δοκίμια 1971-76, Λαξευμένες πέτρες», εγκαινιάζεται στις 29 του Μάρτη (8 μ.μ.) στο χώρο τέχνης «Περιπλάνηση» (Δούσμανη 5, Γλυφάδα). Πρόκειται για έργα «υπαρξιακά», όπως τα χαρακτηρίζει ο ίδιος ο δημιουργός. Χρησιμοποιώντας την πέτρα ο Μ. Χριστακόπουλος αποτυπώνει σ' αυτήν, την πάλη του ανθρώπου με τον εαυτό του και τον περίγυρό του. Στη δουλιά του υπάρχουν στοιχεία που ξεκινούν σα «θέματα ζωής» και γίνονται τέχνη, στοιχεία παράδοσης - κυρίως ελληνικής - στοιχεία από τη μυθολογία και από τον κόσμο των ζώων. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 16 του Απρίλη.

Περί σύγχρονων μορφών βίας

«Σύγχρονοι μηχανισμοί βίας και καταπίεσης» είναι το θέμα του επιστημονικού συμποσίου που οργανώνει (15-17/4), στο Ιδρυμα Γουλανδρή - Χορν (Μάρκου Αυρηλίου 5, Πλάκα) η Εταιρία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού, με εισηγητές πανεπιστημιακούς καθηγητές, ιστορικούς και άλλους επιστήμονες. Μεταξύ των εισηγητικών θεμάτων είναι και τα εξής: «Βία και επιθετικότητα, διαχρονία και συγχρονία», «Συμβολική και υλική βία: μορφές συμπληρωματικές», «Βία και τυπική δημοκρατία», «Το "γκράφιτι": αντιπαράθεση κοινωνική ή πολιτισμική;», «Σύγχρονοι μηχανισμοί βίας και καταπίεσης για τους αστυνομικούς, εργαζόμενους και πολίτες», «Ο τηλεοπτικός πολιτισμός ως μηχανισμός νομιμοποίησης της βίας», «Τηλεόραση: η τυραννική γοητεία των εικόνων -τσιχλόφουσκα», «Η βαλκανική διάσταση του εμπορίου λευκής σαρκός και η ελληνική πραγματικότητα».

Ονειρο παραμύθι

Ενα παραμύθι βγαλμένο από τους αρχαίους μύθους, για περιπλανήσεις ηρώων, τα αρχαία μυστήρια και τα λαϊκά παραμύθια, μια παράσταση για μικρούς και μεγάλους, δημιούργησαν οι «Παντούμ» στο θέατρο «Βαφείο». Τίτλος της παράστασης «Ελα... ένα όνειρο παραμύθι». Είναι ένα ταξίδι ενός νεαρού ήρωα που ακολουθεί ένα παράξενο όνειρο, συναντά βοηθούς και εμπόδια, λύνει αινίγματα και ανακαλύπτει τον εαυτό του, για να φτάσει τελικά στο σκοπό του και να ενωθεί με την κόρη του ονείρου του.

Οι «Παντούμ» είναι ηθοποιοί που χρησιμοποιούν τις τεχνικές των ξυλοπόδαρων και των ζογκλέρ, τη μουσική και το ρυθμό, το χορό και τα ακροβατικά, για να ενισχύσουν τη θεατρική τους δράση.

Οσα αρχαιολογικά μουσεία, μνημεία και χώροι είναι ανοιχτοί αύριο, θα λειτουργούν 8.30 π.μ. - 3 μ.μ., με ελεύθερη είσοδο. Πάντως, 55 μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία σε όλη τη χώρα θα παραμείνουν κλειστά. Στο Νομό Αττικής θα είναι κλειστά τα παρακάτω: Αρχαιολογικός χώρος και Βιβλιοθήκη Αδριανού. Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου. Αρχαιολογικός χώρος, μουσείο και βυζαντινή συλλογή Κυθήρων. Σπήλαιο Παιανίας. Μουσείο Σπετσών. Μονές Αστερίου, Οσίου Λουκά και Καισαριανής. Μεταξύ άλλων στην υπόλοιπη χώρα κλειστά θα είναι η Δήλος, το σπήλαιο Διρού, ο Μυστράς, το μουσείο Δελφών κ.ά.

Εκδήλωση προς τιμήν των βραβευμένων με τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2004, θα πραγματοποιήσει η πρόεδρος της Βουλής, Αννα Μπενάκη - Ψαρούδα, στο εντευκτήριο της Βουλής, στις 29 Μάρτη (12.30μμ).