Η διήμερη πανελλαδική συνάντηση των ηλικιωμένων στο Ολυμπιακό Στάδιο, όπου χτες μίλησε και ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, ήταν μια προσπάθεια της κυβέρνησης να φορέσει παραμορφωτικούς φακούς στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας, για να μη βλέπουν τα αποτελέσματα της αντικοινωνικής του πολιτικής.

Χρησίμευσε ως επικοινωνιακό αντίβαρο στην αλγεινή εντύπωση, που δημιουργεί στην ελληνική κοινωνία η αντισυνταξιουχική πολιτική της κυβέρνησης και αναγκάζει τους απόμαχους της δουλιάς να κατεβαίνουν συνέχεια στους δρόμους, διαδηλώνοντας για καλύτερες συντάξεις.

Η αγωνιώδης προσπάθεια της κυβέρνησης για αντιστροφή αυτής της άσχημης εικόνας, ενόψει των εκλογών, αποτυπώθηκε στον επίλογο της χτεσινής ομιλίας του Κ. Σημίτη: «Το κοινωνικό πρόσωπο της πολιτικής μας, το βλέπουν οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας», είπε ο πρωθυπουργός. Ωστόσο, όμως, το «κοινωνικό πρόσωπο» της πολιτικής της κυβέρνησης καταρρακώνεται ακόμα και από τον απολογισμό των «στόχων από το 1996, που συμφωνήσαμε λαός και κυβέρνηση», όπως είπε ο Κ. Σημίτης. Μάλιστα, σε κάποιο σημείο, και μιλώντας εκτός κειμένου, ο Κ. Σημίτης παραδέχτηκε ότι μέχρι το Σεπτέμβρη του 1999 ακολούθησε μια «δυσάρεστη πολιτική», που... διορθώθηκε με ένα πακέτο 470 δισ. δραχμών φορολογικών ελαφρύνσεων, σε συνδυασμό με το χαμηλότερο πληθωρισμό.

Πρώτος φιλόδοξος στόχος της κυβέρνησης, όπως είπε ο πρωθυπουργός. είναι «ο μεγάλος στόχος της ΟΝΕ», ενώ αναφερόμενος στην τρίτη ηλικία θυμήθηκε ξανά τα ΚΑΠΗ, τα οποία οδηγεί σε μαρασμό η κυβέρνηση και επικέντρωσε στο νέο, όπως το χαρακτήρισε, πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». Εταξε και πάλι, όπως το '96, ένα πρόγραμμα αναδοχής ηλικιωμένων και εξήγγειλε - σε πιλοτική βάση - τα κέντρα ημερήσιας φροντίδας και στήριξης ηλικιωμένων.

Αναφερόμενος στις συντάξεις, χαρακτήρισε χρήσιμη τη συνάντηση με τις συνταξιουχικές οργανώσεις στις 13/1/00, αλλά δεν είπε κουβέντα για τις αυξήσεις του 2000, που είναι στο εξευτελιστικό ποσό 4%, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και η διορθωτική αύξηση του 1999, αν ο πληθωρισμός είναι μικρότερος του 2%! Κατά τα άλλα, ο πρωθυπουργός υποστήριξε ότι καθιέρωσε «τιμαριθμική αναπροσαρμογή των κατωτάτων ορίων συντάξεων» και ότι οι συντάξεις διπλασιάστηκαν από το '93 μέχρι το '99. Υποστήριξε ότι τροποποίησε τους ασφαλιστικούς νόμους της ΝΔ, «ώστε να αποκατασταθούν σοβαρές αδικίες». Ωστόσο, όμως, διατηρεί τη μέγιστη αδικία της αποσύνδεσης των κατωτάτων ορίων με τα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη, που ζητούν οι συνταξιούχοι.

Τέλος, ο πρωθυπουργός επικέντρωσε για άλλη μια φορά τη συνταξιουχική πολιτική της κυβέρνησης στα διαβόητα ΕΚΑΣ. Τέλος, ο πρωθυπουργός αναφερόμενος στη ΝΑΤΟική επέμβαση στη Γιουγκοσλαβία - τον πόλεμο του Κόσσοβου όπως είπε - δικαιολόγησε τη στάση της Ελλάδας, λέγοντας «κρατήσαμε σταθερά τη γραμμή πλεύσης, για να πετύχουμε την ειρήνη» και ως αποδεικτικό της επιτυχίας έφερε την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης ως επίκεντρο της λεγόμενης ανασυγκρότησης των Βαλκανίων. Ο πρωθυπουργός έκανε μια σύντομη αναφορά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, λέγοντας ότι «το Ελσίνκι επιβεβαίωσε τη σταθερή πεποίθηση ότι το συμφέρον της ειρήνης στην περιοχή επιβάλλει τη συνεργασία Ελλάδας και Τουρκίας».

Στις 18.6.1996 ο πρωθυπουργός εγκαινίασε το πρόγραμμα «Βοήθειαστο Σπίτι» στο Περιστέρι...

Μάλιστα, το πρόγραμμα του Ερυθρού Σταυρού εγκαινιάστηκε απ' την τότε υφυπουργό Πρόνοιας Σύλβα Ακρίτα στις 14.6.1988.

Ακριβώς οχτώ χρόνια αργότερα (18.6.1996) εμφανίστηκε σε ένα ΚΑΠΗ του Περιστερίου ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, με κουστωδία υπουργών, για να εγκαινιάσει και πάλι - σε πιλοτική βάση - το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι». Ακολούθησαν και τα εγκαίνια έναρξης της λειτουργίας στις 27.11.1996 απ' τον τότε υπουργό Υγείας, Κ. Γείτονα.

Μετά την πιλοτική λειτουργία στο Περιστέρι το πρόγραμμα αυτό επεκτάθηκε το 1997 σε 102 δήμους - και σε δυο φάσεις. Την εφαρμογή του ανέλαβαν οι δημοτικές επιχειρήσεις, που κάνουν και τις προσλήψεις προσωπικού.

Μέχρι το 2001 θα χρηματοδοτείται κατά 50% από το υπουργείο Εσωτερικών και κατά 50% από το υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας. Μετά το 2001 η χρηματοδότηση του προγράμματος θα περάσει εξ ολοκλήρου στην Αυτοδιοίκηση. Αλλά και στην περίοδο της συγχρηματοδότησης απ' τα δυο υπουργεία, οι πόροι που διατίθενται αφαιρούνται από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους Δήμων και Κοινοτήτων (υπουργείο Εσωτερικών) και την «επιχορήγηση σε λοιπούς οργανισμούς και σχολές κοινωνικής πρόνοιας» (υπουργείο Υγείας).

...Οχτώ χρόνια πριν είχε εγκαινιάσει το ίδιο πρόγραμμα η υφυπουργός του ΠΑΣΟΚ Σ. Ακρίτα

Αποκαλυπτικά είναι τα στατιστικά στοιχεία του Ερυθρού Σταυρού για την περίοδο 1988-1997, όπως παρουσιάστηκαν σε ημερίδα της ΚΕΔΚΕ στις 2-3 Απρίλη 1998.

• Αρχικά το πρόγραμμα λειτούργησε στην περιοχή Κυψέλης και στη συνέχεια επεκτάθηκε στις περιοχές Εξαρχείων -Πατησίων - Κολωνού - Βοτανικού. Το 1993 το πρόγραμμα εντάχθηκε στο 1ο Δίκτυο Νεοτεριστικών Προγραμμάτων, που επέλεξε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Ετους και Αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών (1993).
• Απευθύνθηκε κυρίως σε άτομα που «αγγίζουν τα όρια της εξαθλίωσης» και τα αριθμητικά δεδομένα είναι τα εξής: Την πενταετία 1988-1992 πρόσφερε υπηρεσίες σε 4.122, ενώ την πενταετία 1993-1997 πρόσφερε υπηρεσίες σε 6.393 άτομα.

Τα προγράμματα στους 102 δήμους της χώρας - σύμφωνα με τους υπολογισμούς των εργαζομένων - δεν προσφέρουν υπηρεσίες σε περισσότερους από 4.500 ηλικιωμένους, καθώς υπολογίζουν ότι κάθε πρόγραμμα υποστηρίζει 40-45 άτομα.

Ο Δήμος Αθηναίων προσφέρει υπηρεσίες σε 45 άτομα, όπως ανακοινώθηκε την περασμένη βδομάδα σε συνέδριο, ενώ ο Δήμος Διδυμότειχου προσφέρει βοήθεια σε 60-70 άτομα το μήνα.

Υπέρ αυτής της έκτασης συνηγορούν και τα στοιχεία που έδωσε στις 3.6.1999 - ενόψει ευρωεκλογών - και ο υφυπουργός Πρόνοιας Θ. Κοτσώνης για τους 54 δήμους, στους οποίους προσφερόταν βοήθεια σε 2.949 άτομα...

Το βαρύγδουπο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», που η κυβέρνηση παρουσιάζει και διαφημίζει σαν ολοκληρωμένο κοινωνικό πρόγραμμα παροχής υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας σε ηλικιωμένα άτομα, έχει ήδη φέρει σε αδιέξοδο τους σχεδόν 300 εργαζόμενους σ' αυτό.

Οι εργαζόμενοι - κοινωνικοί λειτουργοί, νοσηλεύτριες και οικογενειακοί βοηθοί - καταγγέλλουν πως μένουν απλήρωτοι μέχρι και έναν χρόνο(!), ενώ ζητούν επιτακτικά το τελευταίο διάστημα συνάντηση με κάποιον απ' τους αρμοδίους της κυβέρνησης.

Αντ' αυτού, όταν το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης η Λένα Κοκολάκη, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων «Βοήθεια στο Σπίτι» - που δημιουργήθηκε τον προηγούμενο Μάη, κάτω από την πίεση των οξυμένων προβλημάτων - συνάντησε στο 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γηροντολογίας - Γηριατρικής τον υφυπουργό Υγείας - Πρόνοιας Θ. Κοτσώνη και του ζήτησε άμεση διευθέτηση των αιτημάτων τους, η απάντηση του εκπροσώπου της κυβέρνησης ήταν «αποκαλυπτική»: «Δε δέχομαι Σωματεία, δε συζητώ με Σωματεία. Αλλωστε, όλοι οι εργαζόμενοι στο πρόγραμμα είστε με ημερομηνία λήξης». Πολύ δικαιολογημένα, λοιπόν, η κοινωνική λειτουργός Ντίνα Πεθεριώτη σχολίαζε την επομένη: «Είναι τραγική ειρωνεία. Το σλόγκαν των διαφημιστικών του προγράμματος λέει "Κάποιος να τους χτυπήσει την πόρτα" (σ.σ.: εννοεί τους ηλικιωμένους). Και μεις που είμαστε αυτοί που χτυπάμε την πόρτα σε ανθρώπους που μας έχουν ανάγκη, χτυπήσαμε και την πόρτα του υπουργού, ο οποίος όμως μας την έκλεισε στα μούτρα».

Εάν τώρα προσπαθήσει κανείς να παραθέσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι 300 εργαζόμενοι των 102 - σε πανελλαδικό επίπεδο - προγραμμάτων του «Βοήθεια στο Σπίτι», μάλλον δύσκολα θα εξαντλήσει τον μακρύ κατάλογο.

Κατ' αρχήν όλοι τους εργάζονται με δελτίο παροχής υπηρεσίας, κι αφού κανένας τους δεν έχει συλλογική σύμβαση εργασίας, δε δικαιούνται άδειες, επιδόματα, αυξήσεις, κανένας τους δεν εξασφαλίζει τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Παράλληλα έχουν ήδη δημιουργηθεί τρομερές διακυμάνσεις στους μισθούς - υπάρχουν για παράδειγμα εργαζόμενοι που παίρνουν μεικτά 350.000 δραχμές και κάποιοι άλλοι που δεν ξεπερνούν τις 180.000 - ενώ τα χρήματα που δικαιούνται «τα παίρνουν... κάποτε» - έτσι ακριβώς το είπε η γραμματέας του Σωματείου Μαίρη Θεοδωρίδου - με αποτέλεσμα πολλές φορές να πληρώνονται και μετά από έξι μήνες! Βέβαια, να μη μιλήσει κανείς για το τι γίνεται σε μερικές περιοχές της Ελλάδας, όπως για παράδειγμα στην Κάλυμνο, όπου οι τρεις εργαζόμενες στο πρόγραμμα ακόμα δεν έχουν πάρει φράγκο για τα δεδουλευμένα του 1999! «Ρωτάμε και ξαναρωτάμε πότε θα πάρουμε τα λεφτά μας, κανένας απ' τους αρμόδιους φορείς δε δίνει μια αξιόπιστη απάντηση», θα σχολιάσει η Αγγελική Πιζάνια, νοσηλεύτρια απ' την Κάλυμνο.

Και συνεχίζουμε την παράθεση των προβλημάτων: Απ' τα λεφτά που παίρνουν -και όποτε- οι εργαζόμενοι του προγράμματος, αφαιρείται το 20% ως παρακράτηση φόρου, ενώ καταβάλλουν περίπου 50.000 στο ΤΕΒΕ για την ασφάλισή τους. Ολα αυτά τα χρόνια της δουλιάς δε φαίνονται πουθενά, με αποτέλεσμα όπως θα σχολιάσει και η Ντίνα Πεθεριώτη «να μην μπορούμε σε βιογραφικά μας να αναφέρουμε προϋπηρεσία». Αδειες στους εργαζόμενους δίνονται εάν η δημοτική επιχείρηση φιλοτιμηθεί να δώσει, πολλές κοπέλες απολύθηκαν - χωρίς φυσικά αποζημιώσεις - απ' το πρόγραμμα όταν έμειναν έγκυες, ενώ κάθε χρόνο ο δήμος μπορεί να ανανεώνει το προσωπικό χωρίς καμιά απολύτως προειδοποίηση. Και μέσα σ' όλη αυτή την ανασφάλεια μπαίνει και το ζήτημα ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει ημερομηνία λήξης...

Η όλη κατάσταση έχει φυσικά επιπτώσεις και στην ποιότητα παροχής των υπηρεσιών, αφού και τα λειτουργικά έξοδα δεν καλύπτονται όπως θα 'πρεπε. «Και είναι ευνόητο πως είναι αδύνατον να περιμένουμε δύο χρόνια λεφτά για να πάρουμε βαμβάκι και οινόπνευμα», ήταν το θλιβερό, πολύ θλιβερό σχόλιο της Μαίρης Θεοδωρίδου.