Απολυμένες εργάτριες έξω από το εργοστάσιο «Σίσερ Πάλκο»

«Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με ένα πολύ σύντομο σχόλιο για τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αλλωστε το θέμα συνδέεται και με τα προβλήματα των γυναικών που θέσαμε στην ημερήσια διάταξη, δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση κατατάσσεται στους μεγάλους σημαιοφόρους της γυναικείας ισοτιμίας και χειραφέτησης.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση έδειξε ακόμη πιο καθαρά το πρόσωπό της. Οι κυβερνήσεις, τα κράτη - μέλη, οι ηγετικές τάξεις σε εθνικό επίπεδο είναι ενωμένες μια φωνή και μια γροθιά στην επίθεση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και στην καταστολή. Οσο και αν τσακώθηκαν, τα μέτρα συνέχισης και αύξησης της καταστολής τα πήραν. Διαιρεμένοι και διχασμένοι μεταξύ τους είναι μόνο στα θησαυροφυλάκια, στα ταμεία, στη διανομή και κατανομή των κερδών. Και μόνο να πάρουμε την πολιτεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης απέναντι στις εργαζόμενες γυναίκες και γενικά απέναντι στις γυναίκες και της υπαίθρου και τις αυτοαπασχολούμενες, δε χρειάζεται τίποτε άλλο για να καταλάβει κανείς ποιον υπηρετεί η Ευρωπαϊκή Ενωση και ποιον όχι».

Eurokinissi

Κύριε πρωθυπουργέ, πλούσιοι και φτωχοί υπήρχαν και στον 19ο αιώνα και στον 20ό και στον 21ο. Δε δημιουργήθηκαν οι πλούσιοι και οι φτωχοί ούτε επί Νέας Δημοκρατίας αποκλειστικά ούτε επί ΠΑΣΟΚ αποκλειστικά. Η διττή καταπίεση της γυναίκας, ταξική πριν απ' όλα αλλά και με φυλετική διάσταση - και με αυτή την έννοια είναι διττή - υπήρχε και τον 19ο αιώνα και τον 20ό και τον 21ο αιώνα. Βέβαια δε λέω να κάνουμε μια αναδρομή ούτε μια φιλοσοφική συζήτηση για την προέλευση του γυναικείου προβλήματος. Αλλά ωστόσο δεν μπορεί να απαντηθούν τα μεγάλα προβλήματα των γυναικών απλώς με το τι έκανε το ΠΑΣΟΚ τα προηγούμενα χρόνια. Εμείς θα αναφερθούμε στο τι έκανε το ΠΑΣΟΚ και βεβαίως επί ΠΑΣΟΚ οξύνθηκαν τα προβλήματα και με τη δική σας διακυβέρνηση θα γίνουν τα ίδια και χειρότερα. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση υπάρχει ή δεν υπάρχει γυναικεία ανεργία αυξημένη; Στην Ευρωπαϊκή Ενωση υπάρχει ακόμη μεγαλύτερος βαθμός εκμετάλλευσης της γυναικείας εργασίας και της γυναικείας προσφοράς; Αρα τα πράγματα είναι πολύ βαθύτερα και βεβαίως είναι πολιτικά, μια και η πολιτική που ακολουθείται είναι πανευρωπαϊκή διεθνοποιημένη.

Θα σας υποβάλω ένα ερώτημα. Καλά όλα αυτά τα προβλήματα, η ύπαρξη των ελλειμμάτων, τα δημοσιονομικά, οι πλούσιοι και οι φτωχοί, η κακή υποδομή κλπ., αλλά πού βρίσκονται οι αιτίες τους; Μπορείτε να μου πείτε τι θα κάνει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ή μάλλον αν θα κάνει αυτό που δεν έκανε το ΠΑΣΟΚ συνειδητά; Να παρέμβει και να καθίσει στο σκαμνί την εργοδοσία, η οποία προκειμένου να κάνει προσλήψεις γυναικών, τις ρωτάει αν έχουν παιδιά ή αν πρόκειται να κάνουν παιδιά; Λέει το Σύνταγμα ή κανένας νόμος ότι απαγορεύεται η τεκνοποίηση; Πού είναι όλοι αυτοί οι υποκριτές και οι υποκρίτριες που μιλάνε για το δημογραφικό; Σε αυτό δεν έκανε ούτε το ΠΑΣΟΚ τίποτα, ούτε μπορεί να κάνει η Νέα Δημοκρατία. Ανήγγειλε απλώς μέτρα όχι ελέγχου της εργοδοσίας αλλά διευκόλυνσης των εργαζομένων να καταγγέλλουν την εργοδοσία.

Αυτά δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση; Δεν τα αντιμετωπίζει. Διότι η υπερεκμετάλλευση της γυναίκας, η καταπίεσή της ως και η σεξουαλική της παρενόχληση είναι συστατικό μιας πολιτικής που όλα τα οργανώνει και τα διευθετεί με βάση το κέρδος».

«Θέλω να σταθώ σε ορισμένα ζητήματα. Αυξήθηκε η γυναικεία ανεργία. Καλά, πώς αυξήθηκε; Από τις ΔΕΚΟ; Ισα-ίσα, εκεί υπάρχει υψηλό ποσοστό γυναικών. Από τι αυξήθηκε η ανεργία; Ενας βασικός παράγοντας είναι το γεγονός ότι έντεκα κλάδοι της ελληνικής μεταποίησης που απασχολούσαν και απασχολούν σημαντικό γυναικείο εργατικό δυναμικό βρίσκονται σε πορεία ελεύθερης πτώσης, εξαιτίας της συγκέντρωσης κεφαλαίων, της δημιουργίας μεγαθηρίων, εξαιτίας της συρρίκνωσης της αγροτικής παραγωγής, εξαιτίας συγκεκριμένων ταξικών και γενικότερων στρατηγικών που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα. Είμαι βέβαιη ότι καμία ελληνική κυβέρνηση δεν είχε ως συνειδητή επιλογή τη συρρίκνωση αυτών των κλάδων. Το ανέχτηκαν και συμβιβάστηκαν με αυτό, διότι έπρεπε να εξυπηρετήσουν τα συνολικά συμφέροντα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου και μέσα εκεί και του ελληνικού. Το ελληνικό κεφάλαιο τοποθετείται εκεί που θέλει, εκεί που βγάζει το μεγαλύτερο κέρδος. Και αν το μέσο ποσοστό κέρδους πέφτει για παράδειγμα στην κλωστοϋφαντουργία, ο εργοδότης, ο κεφαλαιοκράτης δεν τοποθετεί εκεί χρήματα. Δεν τον ενδιαφέρει καθόλου αν αυτό θα έχει συνέπειες στη γυναικεία απασχόληση. Είναι ένας βασικός παράγοντας.

«Τι λέτε όμως για την επιχειρηματικότητα; Μιλάτε για αυτά που θα δώσετε στις μονάδες, στους επιχειρηματίες που θα κυριαρχήσουν σε αυτούς τους κλάδους. Για να δούμε πώς καλλιεργείται η γυναικεία επιχειρηματικότητα στην αγροτική οικονομία και σε ορισμένους τομείς μικρών επιχειρήσεων, κυρίως αυτοαπασχολουμένων, όπως είπατε στον τουρισμό, στο εμπόριο κτλ. κτλ. Κατ' αρχήν, αυτά τα προγράμματα απευθύνονται σε έναν ελάχιστο αριθμό γυναικών, συγκριτικά με το γυναικείο πληθυσμό που βρίσκεται σε παραγωγική ηλικία και συγκριτικά με τις άνεργες γυναίκες.

Eurokinissi

Ας πάμε στις πόλεις. Οι γυναίκες να ανοίξουν μαγαζιά. Μάλιστα. Πώς θα αντέξουν μπροστά στα μεγαθήρια, τα οποία σήμερα διεισδύουν και στο τελευταίο τετράγωνο της γειτονιάς, είτε με τη μορφή των υποκαταστημάτων των σούπερ μάρκετ είτε με τα φραντσάιζινγκ κλπ.; Εχει αποδειχθεί με στοιχεία στατιστικά - δε θα σας κουράσω με νούμερα, γιατί όλα αυτά είναι δημοσιευμένα - ότι αυξήθηκε ο αριθμός των γυναικών μικροεπιχειρηματιών στις πόλεις, όμως μειώθηκε ο μέσος όρος ζωής αυτών των επιχειρήσεων. Αν κάποτε τέτοιες επιχειρήσεις μπορούσαν να αντέξουν πέντε, δέκα και δεκαπέντε χρόνια, σήμερα αντέχουν πολύ λιγότερο, διότι τα μεγαθήρια διεισδύουν. Και μάλιστα οι γυναίκες που ανοίγουν τέτοια μαγαζιά είναι 25 έως 40 χρονών και με υψηλό μορφωτικό επίπεδο.

Eurokinissi

Με την ευκαιρία, όλες οι στατιστικές αναδεικνύουν το εξής πράγμα: Εχουμε αύξηση των γυναικών επιχειρηματιών, όμως σε μεσαίες και μεγαλομεσαίες επιχειρήσεις και έχουμε αύξηση γενικά των γυναικών εργοδοτών. Από την άλλη μεριά έχουμε και αύξηση των μισθωτών εργατοϋπαλλήλων και αύξηση της ανεργίας σε αυτή την κατηγορία. Αυτό τι αποδεικνύει; Αποδεικνύει ακριβώς την ταξικότητα του γυναικείου προβλήματος, που η φυλετική του διάσταση δεν την αναιρεί, ίσα-ίσα την τονίζει. Διότι τα μέτρα που παίρνονται όλα αυτά τα χρόνια, όχι μόνο από το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, αλλά, ας πούμε, στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο, οδηγούν στο εξής πράγμα: Ενα τμήμα των γυναικών, που ανήκει στα «ψηλά αλώνια» και στα ανώτερα στρώματα, βεβαίως έχει όλες τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες να ξεπεράσει το πλέγμα των αναχρονιστικών προκαταλήψεων, που μένουν και σήμερα - και αυτές, άλλωστε, εξελίσσονται. Είναι, λοιπόν, οι γυναίκες της αστικής τάξης. Εχουμε και αύξηση και στο ποσοστό των γυναικών εργοδοτριών. Και δεν είναι πια η γυναίκα της αστικής τάξης σύζυγος επιχειρηματία, αλλά είναι και η ίδια επιχειρηματίας.

Eurokinissi

«Αλλη μια πλευρά: στη δεκαετία του '70 - εννοείται μετά τη δικτατορία - και στη δεκαετία του '80 πραγματικά η εργατική νομοθεσία, εν μέρει επί Νέας Δημοκρατίας και σε σχετικά μεγαλύτερο βαθμό επί ΠΑΣΟΚ, έδωσε κάποια δικαιώματα, όπως άδειες μητρότητας, γονικές άδειες κλπ. Αυτά ήταν προϊόν πάλης και του γυναικείου και του εργατικού κινήματος, προϊόν, αν θέλετε, της ίδιας της αντικειμενικής εξέλιξης, επίδραση ακόμα του Διεθνούς Ετους της Γυναίκας το 1975 στον ΟΗΕ. Ετσι πήραν ορισμένες κατακτήσεις. Εφαρμόστηκαν στον ιδιωτικό τομέα με τον ίδιο τρόπο που εφαρμόστηκαν στο Δημόσιο; Οχι. Εκεί, η ιδιωτική καπιταλιστική εργοδοσία έκανε ό,τι ήθελε. Οχι ότι το Δημόσιο δε διαπνεόταν από την ίδια διάθεση. Αλλά δεν ήταν εύκολο για διάφορους λόγους να το κάνει και γιατί, αν θέλετε, στον τομέα της δημόσιας διοίκησης και στις ΔΕΚΟ υπήρχε και μια πολιτική προσεταιρισμού προς το κράτος ενός τμήματος εργαζομένων, όχι με δικιά τους βέβαια ευθύνη, αλλά σαν κυρίαρχη πολιτική.

Από τη δεκαετία του '70 γυναικεία κινήματα ή οργανώσεις που επηρεάζονταν - εγώ δε λέω ήταν όργανα - από το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας, στην πορεία, όταν άρχισε η δεξιά στροφή του ΠΑΣΟΚ, άρχισαν να βάζουν τον εξής προβληματισμό: Μήπως δεν πρέπει να ζητάμε ειδικά μέτρα για τις γυναίκες; Μα, τα ειδικά μέτρα για τις γυναίκες πού αποσκοπούσαν; Να μειώσουν το χάσμα, να δώσουν τη δυνατότητα να καλύψουν τη διαφορά, προσαρμοσμένα στις ειδικότερες συνθήκες ζωής. Και άρχισε ένας προβληματισμός και στο γυναικείο κίνημα. Μήπως αυτά, έλεγαν, είναι ασύμφορα για την εργοδοσία; Τι ομολογούσαν; Οτι η γυναικεία εργασία και προσφορά είναι αντικείμενο υπερεκμετάλλευσης, περισσότερων κερδών.

Γιατί τα συνθήματα της ισότητας των γυναικών με τους άνδρες και της ισοτιμίας, τα οποία είχαν κερδίσει έδαφος στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης και στη δεκαετία του '80 ακόμα περισσότερο, μετατράπηκαν από το ΠΑΣΟΚ αρχικά σαν κυβέρνηση, αλλά και από τη Νέα Δημοκρατία και από την Ευρωπαϊκή Ενωση σε σύνθημα για ίσες ευκαιρίες; «Ισες ευκαιρίες», τι θα πει; Είναι αυτό που είπε ο πρωθυπουργός. Μέσα στη ζούγκλα του ανταγωνισμού, όποιος μπορεί επιβιώνει, είτε είναι άνδρας, είτε είναι γυναίκα.

Ετσι θα γίνει και με τις θέσεις μερικής απασχόλησης. Θα διοριστούν, λέει, 130.000 σε θέσεις μερικής απασχόλησης, που ένα μεγάλο μέρος θα είναι γυναίκες, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ενόψει και των τοπικών εκλογών. Ενα εκατομμύριο θα προσδοκά ότι θα έχει τις «ίσες ευκαιρίες» και οι γυναίκες θα είναι τα μεγαλύτερα θύματα».

«Υπάρχει προβληματισμός για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης για τις γυναίκες εκτεταμένα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, διότι με ένα σμπάρο θέλουν να χτυπήσουν δύο τρυγόνια. Και διαχειρίζομαι το θέμα της ανεργίας χωρίς να το λύνω και χρησιμοποιώ τη γυναικεία εργασία, η οποία είναι πιο φθηνά αμειβόμενη. Και μάλιστα υπάρχουν οι εκλεκτοί, ιδιαίτερα για τη σοσιαλδημοκρατία, ο Ρίφκιν, ο Γκίντενς, οι οποίοι έχουν κάνει ολόκληρη θεωρία.

Πώς θα λυθεί το πρόβλημα της απασχόλησης και για τους άνδρες, αλλά ιδιαίτερα για τις γυναίκες στον τομέα των κοινωνικών παροχών και κοινωνικών υπηρεσιών; Τι μας λένε; Στη γειτονιά, κοντά στο σπίτι, σε μικρή απόσταση από εκεί που ζει η γυναίκα θα δημιουργήσουμε θέσεις μερικής απασχόλησης και μάλιστα θα είναι "πληρωμένη" εθελοντική δουλιά, γιατί θα είναι με τον κατώτατο μισθό. Να πάμε, λοιπόν, να φτιάξουμε εκτεταμένες υπηρεσίες για τους υπερήλικους, για τις μονογονεϊκές οικογένειες, για τους φτωχούς και άπορους, για τους ανάπηρους, για τις γυναίκες που έχουν πολλά παιδιά και δεν μπορούν να τα περιποιηθούν κι εκεί βασικά θα πάνε γυναίκες.

Να ξεκαθαρίσω το ζήτημα, να μην υπάρχει καμία παρεξήγηση. Κανένα επάγγελμα, ιδιαίτερα στον τομέα της προσωπικής εξυπηρέτησης του ανθρώπου, δεν είναι δεύτερης σημασίας, δεν είναι φτηνό επάγγελμα. Είναι σοβαρό και μάλιστα αντικειμενική εξέλιξη της εποχής μας είναι ο τομέας των κοινωνικών υπηρεσιών να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, με ανθρώπους (γυναίκες και άνδρες) εκπαιδευμένους, γιατί είναι σκληρή δουλιά η βοήθεια προς τον υπερήλικα, είναι σκληρή δουλιά η βοήθεια προς τον άνθρωπο (γυναίκα ή άνδρα) με αναπηρία. Για μας είναι πολύ μεγάλης σημασίας επαγγέλματα και δεν τα βάζουμε σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με την πληροφορική ή τη γενετική ή άλλα επαγγέλματα.

Ομως, η επιλογή της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των κομμάτων εδώ στην Ελλάδα δεν είναι αυτή. Πρώτα-πρώτα, γιατί μόνο γυναίκες; Μάλιστα στην εξυπηρέτηση ανθρώπων με σοβαρά προβλήματα κινητικά, που δε μετακινούνται εύκολα, η γυναίκα βιολογικά έχει λιγότερες σωματικές δυνατότητες, χρειάζονται και άνδρες. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, η γυναίκα εκπαιδευμένη και διαπαιδαγωγημένη ως προϊόν ελεύθερης επιλογής - όχι γιατί δε βρίσκει αλλού δουλιά, όχι γιατί δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το πτυχίο της - να πάει να δουλέψει εκεί και με όλους εκείνους τους παράγοντες που θα βοηθήσουν γυναίκες και άνδρες και με απόθεμα ψυχής, όπως λέγεται, να προσφέρουν και επάγγελμα και μία ανθρωπιστική διάσταση. Αυτή όμως η λύση για τις γυναίκες χρησιμοποιείται αναπαράγοντας ακριβώς μία σειρά προκαταλήψεις και λαθεμένες αντιλήψεις πως η γυναίκα πρέπει να ασχολείται με ό,τι έχει σχέση με το μαγείρεμα, το πλύσιμο, την περιποίηση άλλων ανθρώπων, πράγμα που μπορεί να το κάνει και ο άνδρας με την ίδια ανθρωπιά, κατά τη γνώμη μας. Αρα, λοιπόν, θα χρησιμοποιήσουμε τη γυναίκα η οποία δεν έχει πάρα πολλές φιλοδοξίες, η οποία πρέπει να είναι κοντά στο σπίτι και πρέπει μάλιστα να βρει ένα επάγγελμα - παρά τη θέλησή της, όχι γιατί το έχει επιλέξει - που να αναπαράγει τον καταμερισμό που έχει μέσα στο σπίτι. Και γιατί θα το κάνουμε αυτό; Οχι μόνο γιατί είναι φτηνή εργατική δύναμη η γυναίκα και πιο χειραγωγήσιμη, αλλά και για έναν άλλο λόγο, γιατί πρέπει να συρρικνωθεί ο δημόσιος τομέας κοινωνικών υπηρεσιών, αντί να διευρυνθεί, να αναβαθμιστεί με εκπαιδευμένο προσωπικό και με καλύτερες συνθήκες δουλιάς.

Με ένα σμπάρο, λοιπόν, δύο τρυγόνια. Μειώνουμε τις κοινωνικές παροχές, μειώνουμε τον κοινωνικό τομέα, βάζουμε και τις γυναίκες μέσα στο σπίτι να προσφέρουν στην οικογένεια και να πηγαίνουν και στις διπλανές να προσφέρουν.

Δεν μπορώ να αναλύσω τώρα αν είναι θετικές ή αρνητικές οι εξελίξεις, εμπεριέχουν και το θετικό και το αρνητικό στοιχείο. Μέσα στην ταξική κοινωνία που ζούμε οι εξελίξεις σήμερα θα οξύνουν το πρόβλημα των κοινωνικών αναγκών. Υπάρχουν μονογονεϊκές οικογένειες που δεν υπήρχαν παλιά, που δεν τα βγάζουν πέρα. Υπάρχουν σήμερα ηλικιωμένοι άνθρωποι - και αυτό αφορά τη νέα κοπέλα και τη γυναίκα - οι οποίοι στο κάτω-κάτω δε θέλουν να ζουν μια ζωή με τα παιδιά και τα εγγόνια τους, θέλουν να ζουν τη δική τους ζωή, στην οποία θέλουν βοήθεια. Οι οικογένειες παλιά είχαν τέσσερα με πέντε παιδιά. Την περιποίηση των γονιών τη μοιραζόταν τα παιδιά. Σήμερα έχουν ένα ή δύο. Πού είναι λοιπόν αυτός ο τομέας προστασίας των ηλικιωμένων είτε πάσχουν είτε θέλουν απλώς μία φροντίδα, χωρίς να σημαίνει ότι τα παιδιά τους πρέπει να είναι αδιάφορα; Πού είναι αυτός ο τομέας; Πώς θα αντιμετωπίσει σήμερα το μοναχοπαίδι μιας οικογένειας τους άρρωστους γονείς, όταν μάλιστα έχει σοβαρά οικονομικά, κοινωνικά και άλλα προβλήματα; Η γυναικεία επιχειρηματικότητα όχι μόνο δε λύνει το πρόβλημα, το αναπαράγει και το οξύνει. Η μερική απασχόληση το οξύνει».

«Μιλήσατε και για το ωράριο εργασίας. Η διάκριση ενεργός - ανενεργός χρόνος εργασίας, η διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου για τη γυναίκα είναι λαιμητόμος, όπως βεβαίως και για τον άνδρα. Ούτε σύνταξη δε θα της δώσει. Εχετε μιμηθεί το ΠΑΣΟΚ. Παίρνετε το σαλάμι και το κόβετε κομμάτια. Λέει ότι δε θα ανοίξουν τα μαγαζιά την Κυριακή. Πηγαίνετε σε όλη την Ελλάδα. Στο όνομα ότι είναι τουριστική όλη η Ελλάδα, τα μαγαζιά ανοίγουν την Κυριακή και την πληρώνουν οι υπάλληλοι σε αυτά τα εμπορικά μαγαζιά. Και δεν είναι μόνο αυτό, στις έξι κλείνουν τα σούπερ μάρκετ, στις οκτώ φεύγει η υπάλληλος του σούπερ μάρκετ από εκεί και αν θέλει και μιάμιση ώρα να πάει στο σπίτι της, τότε τέλειωσε, δεν πρέπει να κάνει παιδιά. Υποκρισία λοιπόν η ιστορία του δημογραφικού.

Θα ήθελα να σταματήσω εδώ και να σημειώσω το εξής πράγμα. Μπορεί η γυναίκα στη λεγόμενη πολιτισμένη Δύση και στις δημοκρατίες της Ευρώπης να φοράει γόβα στιλέτο και να κοιτάζει αφ' υψηλού την μπούρκα της μουσουλμάνας και του Αφγανιστάν, αλλά και η εκμετάλλευση και η καταπίεση και η χειραγώγηση και οι προκαταλήψεις σε βάρος του γυναικείου φύλου είναι οξυμένες και στη Δύση και στην Ανατολή. Βεβαίως, δε θα ήθελα να φτάσουμε στο να ισοπεδώσουμε την κατάσταση και να πούμε ότι το να λιθοβολείται μια γυναίκα, γιατί έκανε παιδί ανύπαντρη ή γιατί θέλει να χωρίσει το σύζυγό της, είναι το ίδιο πράγμα με την ανισότητα των γυναικών της Δύσης. Η επιλογή όμως σε αυτές τις γυναίκες δεν είναι να μιμηθούν τη λεγόμενη πολιτισμένη Δύση. Το λέω αυτό, γιατί υπάρχει μία αφ' υψηλού αντίληψη και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη για τη γυναίκα.

Για να δούμε και την κοινωνική σύνθεση των γυναικών που αναδεικνύονται στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Πού ανήκουν; Στα ανώτερα στρώματα και όχι μόνο με βάση το μορφωτικό επίπεδο. Τέτοιες γυναίκες, βεβαίως, το σύστημα θέλει να τις αναδείξει για να μπορούν να κουμαντάρουν και όλες τις υπόλοιπες.

Και τέλος, κύριε πρωθυπουργέ, τι μπορεί να κάνει μία γυναίκα όταν καταστρατηγούνται τα δικαιώματα που ο νόμος της δίνει, όταν γίνεται αντικείμενο διπλής εκμετάλλευσης; Τι πρέπει να κάνουν οι εργαζόμενοι που τους αρπάζουν τις κατακτήσεις και η θέση τους επιδεινώνεται; Εχουν άλλο όπλο παρά την οργάνωση, την πάλη, την απεργία, τις κινητοποιήσεις; Εμείς δεν ξέρουμε άλλο όπλο, παρ' όλες τις μορφές της πάλης αυτές που αποφασίζουν οι εργαζόμενοι. Βεβαίως, ξέρω πολύ καλά τι λέτε, διότι η πάλη για να έχει αποτελέσματα θέλει και προϋποθέσεις. Και, βεβαίως, υπάρχουν συνδικαλιστικές ηγεσίες και εδώ έχει ενδιατρίψει το ΠΑΣΟΚ, αλλά όχι λιγότερο και εσείς, στο "στρίβειν διά του αρραβώνος" ή να το πω και αλλιώς έχει ενδιατρίψει στην υπόσκαψη των αγώνων διά των αγώνων. Αυτός, όμως, δεν είναι λόγος για να παραιτηθούν οι εργαζόμενοι από το δικαίωμα της στάσης, της απεργίας, της γενικής πολιτικής απεργίας και της κινητοποίησης.

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση οι εταίροι, ο κ. Μπλερ, ο κ. Σρέντερ, ο κ. Σιράκ, έχουν το δικαίωμα να κάνουν διάφορους εκβιασμούς ο ένας στον άλλο. Οι εργαζόμενοι έχουν και αυτοί το δικαίωμα όλοι μαζί και σε εθνικό και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο να ασκούν τη δική τους πίεση και τη δική τους αντεπίθεση».

«Θα ήθελα συνοπτικά», τόνισε προς το τέλος της ομιλίας της η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, «να καταθέσω τις δικές μας προτάσεις.

- Κατ' αρχήν το πρόβλημα της απασχόλησης είναι πρόβλημα ριζικής αλλαγής της πολιτικής, όμως και με τις σημερινές συνθήκες μπορεί να αυξηθεί η απασχόληση των γυναικών, η κανονική απασχόληση, με προσλήψεις στην εκπαίδευση, στην υγεία, στον πολιτισμό, στις κοινωνικές υπηρεσίες, όχι με τους όρους που είπα προηγουμένως.

- Πρέπει να υπάρχει πλήρης κάλυψη των ανέργων γυναικών και όχι με αυτά τα προγράμματα του ΟΑΕΔ, με περίθαλψη και υψηλά επιδόματα ανεργίας στο 80% του κατώτατου μεροκάματου, που εμείς το τοποθετούμε στα χίλια διακόσια. Και με την ευκαιρία θέλω να πω ότι ελπίζω να μη ζήσουμε, κύριε πρωθυπουργέ, το φαινόμενο που υπήρχε στη Γερμανία, όπου, όπως και στην Ελλάδα, η πορνεία θεωρείται επάγγελμα και όταν μια απόφοιτος Πανεπιστημίου πήγε να βρει δουλιά στον ΟΑΕΔ της Γερμανίας, της είπαν ότι μπορεί να κάνει το επάγγελμα της πόρνης. Το αρνήθηκε και της έκοψαν το επίδομα ανεργίας. Διότι προς τα εκεί πάμε. Αφού μας λείπουν τα πραγματικά επαγγέλματα, εντάσσουμε και την πορνεία σε αυτά. Δε θα επεκταθώ περισσότερο. Νομίζω ότι όλοι καταλαβαίνουμε τι γίνεται. Και αφού γίνεται στη Γερμανία, γιατί να μη γίνει και στην Ελλάδα; Αλλωστε, η πείρα και η διαχείριση διεθνοποιείται.

- Εμείς διεκδικούμε, όπως έχουμε πει και άλλες φορές, τριανταπεντάωρο τη βδομάδα, εφτάωρο, πέντε μέρες δουλιάς.

- Διεκδικούμε όχι μόνο να φύγουν τα πέντε χρόνια που αυξήθηκε το όριο συνταξιοδότησης της γυναίκας, αλλά η γυναίκα να παίρνει σύνταξη στα 55. Και αυτό θα χρειαστεί για πάρα πολλά χρόνια να ισχύει, και όταν ακόμα αρθούν οι βασικές αιτίες της ανισότητας, διότι δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν και οι φυλετικές προκαταλήψεις.

- Διεκδικούμε συνδυασμένα κοινωνικά κι εργασιακά μέτρα: άδειες κυήσεων, τοκετού και θηλασμού ίδιες και ισότιμες για όλες τις γυναίκες. Δεν μπορεί να είναι άλλη η άδεια μητρότητας για εκείνη που δουλεύει στον ιδιωτικό τομέα, άλλη στο Δημόσιο, άλλη στις ΔΕΚΟ, άλλη στον αγροτικό τομέα, άλλη για τις αυτοαπασχολούμενες. Δύο μήνες πριν και πέντε μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού, με πλήρεις αποδοχές και πλήρη ασφαλιστικά δικαιώματα. Μειωμένο ωράριο ως έχει - γιατί δεν εφαρμόζεται, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα - δηλαδή δύο και μία ώρες, αντίστοιχα, στα πρώτα δύο και τέσσερα χρόνια, για τον άνδρα ή τη γυναίκα, κατά την επιλογή τους. Σε καμία περίπτωση να μην επιτρέπεται να γίνεται συμψηφισμός, όπως συμβαίνει σήμερα, που οι γυναίκες παίρνουν εννιά μήνες άδεια μετά τη γέννηση του παιδιού, χωρίς ασφάλιση και δικαίωμα θερινής άδειας.

- Να αυξηθούν οι γονικές άδειες σε περιπτώσεις ασθενείας του παιδιού.

- Να απαγορευτεί η νυχτερινή εργασία των γυναικών και για ορισμένα επαγγέλματα, όπως είναι το επάγγελμα της νοσηλεύτριας, να ισχύει η απαγόρευση της νυχτερινής δουλιάς από τη διαπίστωση της εγκυμοσύνης και για όλη την προσχολική ηλικία των παιδιών.

- Τα μέλη των μονογονεϊκών οικογενειών να εργάζονται μόνο πρωινή βάρδια, μέχρι τα παιδιά να φθάσουν στην ηλικία των δέκα ετών. Και γενικότερα, μειωμένο ωράριο εργασίας για τις μονογονεϊκές οικογένειες με ανάπηρα παιδιά και αυξημένη κατά μία εβδομάδα η καλοκαιρινή άδεια.

- Υπάρχει ζήτημα ολοκληρωμένης πολιτικής για τα νεαρά ζευγάρια.

- Χρειάζεται η ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου, δημόσιου δικτύου κοινωνικών εγκαταστάσεων - και όχι αυτός ο ψευδεπίγραφος τομέας που έχει δημιουργηθεί στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, που κάθε χρόνο αυξάνουν τα τροφεία - και το δίκτυο κοινωνικών εγκαταστάσεων πρέπει να αφορά την οικογένεια, το παιδί, τα άτομα της τρίτης ηλικίας, τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Θα επιμείνω στα άτομα της τρίτης ηλικίας, διότι με όλη την ιστορία που έχει διαμορφωθεί, του καταμερισμού των ρόλων των δύο φύλων, η γυναίκα δυστυχώς σηκώνει και αυτό το πρόσθετο βάρος.

- Δημιουργία δημόσιων παιδικών κατασκηνώσεων, κρατικών.

- Παροχή υπηρεσιών και φροντίδα με κρατική υποδομή και επαρκείς υπηρεσίες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων κακοποίησης του παιδιού.

- Βοήθεια σε παιδιά που έχουν δυσπροσαρμοστικούς γονείς ή και επικίνδυνους, οικογένειες με ιδιαίτερα προβλήματα που δέχτηκαν σοβαρά πλήγματα. Τέτοια δεν υπάρχουν.

- Να καταργηθεί ο νόμος που ανάγει την πορνεία σε επάγγελμα, στο όνομα της προστασίας της υγείας, στο όνομα της νομιμοποίησης της παρανομίας.

- Και, τέλος, υποστηρίζουμε μέτρα προστασίας των οικογενειών με μειονεκτούντα παιδιά. Βεβαίως, αφορούν και τους δύο γονείς, αλλά δυστυχώς η γυναίκα σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος.

Εννοείται ότι η πολιτική απέναντι στις γυναίκες πρέπει να εξειδικεύεται στην ύπαιθρο, πρέπει να εξειδικεύεται στις αυτοαπασχολούμενες στις πόλεις και αναμφισβήτητα ό,τι προτείνουμε για τις γυναίκες ισχύει για τις μετανάστριες, για τις γυναίκες που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες, είτε γλωσσικές είναι αυτές, είτε θρησκευτικές, είτε οπουδήποτε κανείς μπορεί να τις εντάξει.

Βεβαίως, πρέπει να ξεκαθαρίσω το εξής ζήτημα. Γίνεται πολλή σπέκουλα με τις λεγόμενες κατακτήσεις των γυναικών στις τράπεζες, που έπαιρναν σύνταξη στη δεκαπενταετία κλπ. Κι εμείς είχαμε προβληματιστεί παλιότερα γι' αυτό το ζήτημα. Σήμερα, όμως, έχουν αλλάξει ορισμένες συνθήκες. Και όσο διατηρείται η ανισότητα και όσο διατηρούνται οι καταμερισμοί μέσα στην οικογένεια, η γυναίκα οπωσδήποτε πρέπει να έχει μια ειδική βοήθεια. Σήμερα οι γυναίκες κάνουν τα παιδιά τους στα 35 και στα 40. Η γυναίκα 50 χρόνων έχει παιδί στο δημοτικό. Κάποτε ήταν γιαγιά. Δε λέω να πάμε πίσω, η γυναίκα να κάνει παιδί στα 16, στα 20. Δε λέω τέτοιο πράγμα. Αλλά όλα αυτά πρέπει να παίρνονται υπόψη».

Σε ανοιχτή συγκέντρωση στη Νέα Φιλαδέλφεια (πλατεία Πατριάρχου), που διοργανώνει η Βορειοδυτική αχτίδα της ΚΟΑ του ΚΚΕ, θα μιλήσει η ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος, Αλέκα Παπαρήγα, την Πέμπτη, 30 Ιούνη, στις 8.30 το βράδυ.