Μέρα με τη μέρα η προκλητική αυταρχική συμπεριφορά του υπουργού Δικαιοσύνης Ε. Γιαννόπουλου πυροδοτεί όλο και περισσότερες αντιδράσεις. Η αβάσιμη αγωγή του εναντίον του «Ριζοσπάστη», επειδή έπραξε το καθήκον του να ενημερώσει πλήρως και αντικειμενικά τους αναγνώστες του, δημοσιεύοντας όλα όσα διαδραματίστηκαν, μετά τη μήνυσή του εναντίον του Θ. Κατριβάνου, γυρνάει «μπούμερανγκ» στον ίδιο, αλλά και στην κυβέρνηση, που αναλαμβάνει στο ακέραιο τις ευθύνες για το νέο «ατόπημα» του υπουργού Δικαιοσύνης, με το να του παρέχει πλήρη κάλυψη και στήριξη.

Η εξέλιξη του όλου θέματος δεν αφήνει καμία αμφιβολία σε κανέναν καλόπιστο και δημοκρατικά σκεπτόμενο άνθρωπο ότι επιχειρείται να ποινικοποιηθεί η πολιτική κριτική και αντιπαράθεση, να φιμωθεί κάθε φωνή που την ασκεί, να χτυπηθεί ανεπανόρθωτα η ίδια η ελευθερία του Τύπου, ακόμα κι αν αυτό απαιτεί διασυρμό του ίδιου του θεσμού της Δικαιοσύνης, ακόμα κι αν απαιτείται ο πολιτικός προϊστάμενος των δικαστών να μετατρέπεται σε διάδικο, καλυπτόμενος πίσω από τον υπουργικό θώκο και τη βουλευτική ασυλία.

Και είναι αυτές οι επικίνδυνες διαστάσεις που προσλαμβάνει η αγωγή εναντίον του «Ρ», που προκαλεί τεράστιες αντιδράσεις από όλες τις πλευρές, από μαζικούς φορείς και συνδικαλιστικές οργανώσεις έως από παράγοντες της κοινωνικής, πολιτικής και πνευματικής ζωής του τόπου. Κοινή συνισταμένη των αντιδράσεων είναι η απαίτηση να σταματήσει τώρα η δίωξη και να μην αγγιχτεί η ελευθεροτυπία, ενώ άπαντες τάσσονται στο πλευρό της εφημερίδας, δηλώνοντας έτοιμοι, αν χρειαστεί, να αγωνιστούν μαζί της για την απόκρουση της νέας επίθεσης που δέχεται.

Αγαπητέ Βαγγέλη,

Θα μου πεις ποιος είσαι εσύ που τολμάς! Είμαι και εγώ ένας αντιστασιακός, όπως κι εσύ. Ενας έφεδρος λοχίας, όπως κι εσύ, που πολέμησε στον Ελληνοϊταλικό, όπως κι εσύ. Που τραυματίστηκε, όπως και συ. Η αντιστασιακή μου δράση είναι πασίγνωστη, όπως και η δική σου. Επομένως δικαιούμαι να τολμήσω. Επειδή όμως αυτό το «πασίγνωστη» το ακούνε πολλοί αυτές τις μέρες και χαμογελούν πονηρά, αναγκάζομαι να είμαι λιγάκι συγκεκριμένος.

Οταν κατέρρευσε το μέτωπο, ο έφεδρος λοχίας που σου γράφει, αντί να ζητήσει μονιμοποίηση, όπως εσύ, επέστρεψε στον Εβρο, στο επάγγελμά του, στο δασκαλίκι του, με το όνειρο να γίνει ο Εβρος ένα κρυφό σχολειό Εθνικής Αντίστασης, για να «Θεριεύει του σκλάβου την αποσταμένη ελπίδα», που λέει και ο ποιητής. Κι έγινε! Και θέριεψαν οι γραμμές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Και στις 28 Αυγούστου 1944, αυτός ο λοχίας - δάσκαλος του Γυμνασίου Φερρών μαζί με τους μαθητές του, την ΕΠΟΝ, το λαό της πόλης και ένα ΕΛΑΣίτικο λόχο, αφόπλισε τη γερμανική φρουρά και απελευθέρωσε την πόλη, χωρίς να ανοίξει μύτη. Τα υπόλοιπα τα ξέρεις ή μάλλον δεν τα ξέρεις, γιατί δεν τα δοκίμασες: Συλλήψεις, βασανιστήρια, φυλακές, στρατοδικεία, εξορίες, ΔΣΕ, προσφυγιά και επαναπατρισμός ύστερα από 27 συναπτά έτη.

Μα δεν τα βρήκατε! Και έγινε το μοιραίο λάθος. Εκανες τη ΜΗΝΥΣΗ! Τότε όλοι κουμπωθήκαμε ανήσυχοι. Γιατί ήταν πρωτοφανές γεγονός! Πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΑΜικής Αντίστασης βλέπαμε αγωνιστή να διεκδικεί δικαστικά την επιβεβαίωση της αντιστασιακής του δράσης. Γιατί όλοι σ' αυτόν τον τόπο, την επιβεβαιώσαμε με το αίμα μας: Με διωγμούς, στερήσεις, φυλακές, βασανιστήρια, εξορίες, ακόμα και με καταδίκες σε θάνατο ή ζητωκραυγές μπροστά στα εκτελεστικά αποσπάσματα. Ολοι λοιπόν ξαφνιαστήκαμε από τη μήνυση. Και μάλιστα που γίνεται από έναν αντιστασιακό της ολκής Γιαννόπουλου. Πώς είναι δυνατόν, είπαμε, ένας Γιαννόπουλος, που βγήκε φωτογραφία με τον Σαράφη, που συνέφαγε με τον Αρη Βελουχιώτη, που βγάζει πύρινους λόγους στους Γοργοπόταμους, που τραγουδάει στην Ακρόπολη το "Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα", που θεωρεί κάθε συνεργασία με τη Δεξιά ως εθνική προδοσία, που ακούει να τρίζουν τα κόκαλα των προγόνων μας, όταν λέμε καλημέρα σε έναν δεξιό, που έχει, τέλος, πασιφανή και πασίγνωστη στο Πανελλήνιο αντιστασιακή δράση, να καταδέχεται να φτάσει στα δικαστήρια για να αποδείξει ότι έκανε αντίσταση στην Κατοχή;

Κάποιον λάκκο, είπαμε, έχει η φάβα! Κι όπως αποδείχτηκε, είχε! Και μάλιστα βαθύ, πολύ βαθύ, γεμάτο αναθυμιάσεις!

Απίστευτα πράγματα για έναν Γιαννόπουλο. Και προσωπικά δεν τα πιστεύω. Ομως παρουσίασαν και έγγραφα με δικές σου μαρτυρίες και ομολογίες. Και δεν τα διέψευσαν ούτε οι συνήγοροί σου, ούτε οι μάρτυρές σου, ούτε εσύ. Μ' αυτά τι θα κάνουμε; Παίρνω τα πρακτικά από την απολογία σου στο Πρωτοβάθμιο Ανακριτικό Συμβούλιο. Εκεί σε ένα σημείο λες:

«...Επιπλέον κατετάχθην στον ΕΛΑΣ τον Απρίλιον του 1944 μετά το συνέδριον του Λιβάνου. Εγνώριζα την άμεσην σχέσιν του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ως και τις πολιτικές επιδιώξεις του ΕΛΑΣ υπό τας διαταγάς της Εθνικής Κυβερνήσεως. Κατά το κίνημα δεν έδρασα. Παρέμεινα όμως ενεργόν μέλος του ΕΛΑΣ παρά την θέλησίν μου»...!

Επίσης, δήλωσες ότι κατατάχτηκες στον ΕΛΑΣ τον Απρίλη του 1944, δηλαδή όταν εμείς στον Εβρο χτυπούσαμε τις καμπάνες συναγερμού για τη γενική επίθεση ενάντια στις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις. Οτι δηλαδή ήσουν αντιστασιακός της καμπάνας.

Δε σου άρεσαν αυτά που είπες κάποτε; Ούτε και μένα μου άρεσαν. Αλλά τι ήθελες, να σου πούμε μπράβο; Να σου τα κρύψει; Να σου τα κουκουλώσει ο «Ριζοσπάστης»; «Σκληρόν σε προς κέντρα λακτίζει», λέει ένα ευαγγελικό ρητό. Και συ πάνω στην παραφορά σου ελάκτισες προς κέντρα, μηνύοντας τον «Ριζοσπάστη», με την απεγνωσμένη ελπίδα να αποκαταστήσεις τη χαμένη πια εκείνη εικόνα με το φωτοστέφανο. Μα ποιο δικαστήριο θα μπορέσει ν' αλλάξει την εικόνα του έφεδρου λοχία Γιαννόπουλου που εκλιπαρεί με το χέρι απλωμένο για μια θέση μόνιμου λοχία στα Τάγματα Ασφαλείας; `Η την εικόνα του μεταμφιεσμένου λοχία Γιαννόπουλου σε ΕΛΑΣίτη ταγματάρχη που λέει: «Στο κίνημα δεν πολέμησα» και «στον ΕΛΑΣ παρέμεινα ενεργό μέλος παρά την θέλησίν μου»! Ποιο, τέλος, δικαστήριο μπορεί να αλλάξει την εικόνα του ΕΛΑΣίτη ταγματάρχη Γιαννόπουλου, που απολαμβάνει, πολίτης πια, τα αγαθά του Κέντρου «ΟΠΤΑΣΙΑ» στο Περιστέρι και οπτασιάζεται και εκστασιάζεται, ανενόχλητος από την Ασφάλεια, όταν οι συναγωνιστές του σάπιζαν στα Μακρονήσια και ο τελευταίος ΕΛΑΣίτης για να γίνει νεκροθαύτης έπρεπε να προσκομίσει πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων;

Πάψε να μπλοφάρεις ζητώντας πεντακόσια εκατομμύρια αποζημίωση για τη ζημιά που έπαθε το πορτρέτο που κατασκεύασες. Ολοι πια ξέρουν πως είναι ψεύτικο, πλαστό. Μια φούσκα, χωρίς αντίκρισμα. Η αντιπαραβολή του πραγματικού με το φανταστικό είναι καταλυτική. Τις κρίσεις από τη σύγκριση τις αφήνω στους συναδέλφους σου, στους Κεδίκογλου και στον Σημίτη, που περίμενε πολλά από την επιχείρηση Γιαννόπουλου: Φίμωμα του Τύπου, γονάτισμα του «Ριζοσπάστη», χτύπημα της δημοκρατίας και άγρα ψήφων από αντιστασιακούς, τώρα με τις εκλογές. Αλλά η επιχείρηση απέτυχε! Τι την ήθελες, Βαγγέλη, αυτή την ανόητη ΜΗΝΥΣΗ; Σε είχα για πολύ έξυπνο. Μήπως, όμως, επιβεβαιώνεται το λαϊκό ρητό, ότι «το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται»; Μάλλον. `Η η λαϊκή σοφία: «Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, τρεις και την κακή του μέρα»; Το πιθανότερο!

***

«Ουκ εά με καθεύδειν το του "Ριζοσπάστη", τρόπαιον», τριβελίζει στο τσερβέλο των μοχθηρών πολέμιών σου και βάλθησαν να σ' αφανίσουν. Ματαιοπονείτε, κύριοι...

Το φλάμπουρο αυτό του αγώνα, αειθαλές και μυροβόλο, σαν τον κυπάρισσο, ανθεί και δένει και σκεπάζει και οδηγεί, γιατί έχει ρίζες σαν το ριζιμιό χαράκι, ρίζες καλά λιπαρισμένες και ποτισμένες με δάκρυα, ιδρώτα και πολύ, πάρα πολύ αίμα και πείσμα αγωνιστών. Αγωνιστών που αντιστάθηκαν περήφανα και πέσανε με το κεφάλι ψηλά, ένδοξα, από «εθνάρχες» δικτάτορες ντόπιους και πάμπολλους, απ' όλη την οικουμένη, απάνθρωπους κατακτητές και δυνάστες ξένους. Ομως όλοι αυτοί, καταφρονημένοι, νικημένοι και ντροπιασμένοι, βυθίστηκαν στα τάρταρα της καταισχύνης, ενώ εσύ στέκεσαι φλογερός, αγέρωχος κι ωραίος να χαράσσεις με ήθος ζηλευτό και ύφος ακατανίκητο την πορεία του αγώνα προς τη δόξα...

***

Το πρόβλημα της δημοκρατικής ενημέρωσης και της ελευθερίας του Τύπου αναδεικνύεται από την αγωγή εναντίον του «Ρ», που ανοίγει τον επικίνδυνο δρόμο των πολιτικών διώξεων, αυτό καταγγέλλει σε ανακοίνωσή του το Σωματείο Εργατών και Υπαλλήλων Δήμου Αγίας Βαρβάρας.

Το Σωματείο ζητά να σταματήσει τώρα η δίωξη, ενώ υπενθυμίζει πως ο «Ριζοσπάστης» είναι «κατ' εξοχήν πατριωτική, ιστορική και διεθνιστική εφημερίδα, στο μετερίζι πάντα του αγώνα και δεν τον λύγισαν πολιτικά, ούτε τον στραγγάλισαν οικονομικά, ακόμα και στις πιο μαύρες εποχές».

Η Νομαρχιακή Επιτροπή Κεφαλονιάς - Ιθάκης της ΠΕΑΕΑ εκφράζει τη συμπαράστασή της στο «Ρ» και καταγγέλλει τις διώξεις του υπουργού Δικαιοσύνης και της κυβέρνησής του. «Είμαστε βέβαιοι - σημειώνεται σε ανακοίνωση των αντιστασιακών - πως δε θα περάσει η τρομοκρατία και η φίμωση της ελευθεροτυπίας, για να ακούγεται η φωνή της αλήθειας».

Η Ενωση Συνταξιούχων ΤΕΒΕ Αθηνών - Περιχώρων με ανακοίνωσή της διαμαρτύρεται για τις διώξεις του «Ρ».

Η ανακοίνωση έχει ως εξής: «Η Ενωση Συνταξιούχων ΤΕΒΕ Αθηνών - Περιχώρων διαμαρτύρεται έντονα για τη δίωξη που επιχειρείται κατά καιρούς ενάντια στο "Ριζοσπάστη" από κυβερνητικά στελέχη και τελευταία από τον υπουργό Δικαιοσύνης κ. Γιαννόπουλο, με αφορμή το ρεπορτάζ που δημοσίευσε σχετικά με τη δίκη του κ. Κατριβάνου, με σκοπό να φιμώσει τη φωνή της μόνης εφημερίδας που ασχολείται με τα προβλήματα του ελληνικού λαού. Ας είναι σίγουρος ο κ. Γιαννόπουλος και όλοι όσοι βρίσκονται πίσω του, ότι τέτοιες μεθοδεύσεις δεν πρόκειται να πτοήσουν το «Ριζοσπάστη», ο οποίος είναι ταγμένος να προασπίζεται τα συμφέροντά μας».

Για διασυρμό του θεσμού της Δικαιοσύνης καταγγέλλει τον υπουργό Δικαιοσύνης το Σωματείο Εργατοτεχνιτών Οικοδόμων Ρόδου, που σε ανακοίνωσή του εκφράζει την πεποίθηση πως η νέα επίθεση εναντίον του «Ριζοσπάστη» είναι «επιλογή συνολικά της κυβέρνησης», αλλά και πως η εφημερίδα «θα βάλει στη θέση του κατηγορούμενου τους διώκτες της». Το Σωματείο εκφράζει τη συμπαράστασή του στο «Ριζοσπάστη», καθώς και τη βεβαιότητα πως θα «συνεχίσει να είναι ο θερμός και αμετακίνητος υποστηρικτής των εργατικών συμφερόντων και να προβάλει και να στηρίζει τους αγώνες μας, για το ξημέρωμα ενός καλύτερου αύριο».

Απαράδεκτη χαρακτηρίζει την αγωγή εναντίον του «Ρ» και ο Σύλλογος Σπουδαστών Ιδιωτικών Σχολών, καταγγέλλοντας πως «πλήττεται το θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθεροτυπίας και αποκαλύπτονται οι πραγματικοί στόχοι της κυβέρνησης, που χρησιμοποιεί τον Ε. Γιαννόπουλο για να στραφεί εναντίον όσων αγωνίζονται και αντιπαλεύουν την αντιλαϊκή πολιτική της».

Ο Σύλλογος υπενθυμίζει όμως ότι «ο "Ρ" στη μακρόχρονη ιστορία του έχει δεχτεί πάμπολλα χτυπήματα από την αστική τάξη και μάλιστα σε πολύ δύσκολους καιρούς και παρ' όλα αυτά επιβίωσε γιατί είχε τη στήριξη όλου του λαού και όλης της εργατικής τάξης».

«Απαράδεκτη, προκλητική και φασιστική» χαρακτηρίζει τη δίωξη εναντίον του «Ρ» και η Ενωση Συνταξιούχων ΙΚΑ Αγίου Νικολάου, τονίζοντας πως η στάση του «υπουργού (ο οποίος έχει αυτοαναγορευτεί σε εισαγγελικό κατήγορο) εγείρει σοβαρό πολιτικό θέμα, καλλιεργεί κλίμα τρομοκρατίας και είναι καταδικαστέα η με όποια μορφή προσπάθεια φίμωσης του Τύπου, που υπερασπίζεται την ιστορία και τα ιδανικά της Εθνικής Αντίστασης».

Συνέχεια του αντιδημοκρατικού κατήφορου της κυβερνητικής πολιτικής χαρακτηρίζει τη μήνυση εναντίον του «Ρ» και το Σωματείο Προσωπικού Ιδιωτικών κλινικών. Το σωματείο καλεί τα μέλη του, αλλά και κάθε δημοκράτη να αντισταθεί στον κατήφορο αυτό, ενώ προειδοποιεί τον υπουργό και τους ομοίους του ότι σε λίγο θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τη «λαϊκή ετυμηγορία και τότε καμία δίκη δε θα τους σώσει».

Δήλωση συμπαράστασης έστειλε και ο γενικός γραμματέας της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, Φίλιππος Μαυρογιώργης, όπου τονίζει: «Σαν πνευματικός άνθρωπος καταδικάζω τη δίωξη από τον υπουργό Δικαιοσύνης του "Ριζοσπάστη", που στοχεύει στη φίμωσή του. Για να μην ακούγεται η αλήθεια, για να μην συμπαραστέκεται στους δίκαιους αγώνες των εργατών, των αγροτών, των συνταξιούχων, των μαθητών. Η δίωξη του "Ρ" είναι πολιτική, με ευθύνη όλης της κυβέρνησης και σηματοδοτεί την ένταση των διώξεων κατά του λαϊκού κινήματος που το ανέβασμά του τρομάζει τόσο την ντόπια ολιγαρχία, όσο και τους ξένους προστάτες. Και για έναν ακόμα λόγο. Ο "Ρ" σαν όργανο του ΚΚΕ, καταπολεμάει το ραγιαδισμό, την επίσημη πολιτική της άρχουσας τάξης, εμπνέει το λαό να αγωνιστεί ενάντια στη νέα τάξη, ενάντια στις υποχωρήσεις στα εθνικά θέματα, στη συσπείρωση όλων των πατριωτικών δυνάμεων, σε ένα αντιιμπεριαλιστικό, πανδημοκρατικό μέτωπο, μόνου ικανού να μας προφυλάξει από ορατούς πια κινδύνους. Η δίωξη του "Ρ" θα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδιώκουν και οι διώκτες αποδεικνύονται ανιστόρητοι. Ο "Ρ" έχει την αγάπη του ελληνικού λαού, για τον οποίο ο μεγάλος μας ποιητής Α. Σικελιανός είχε πει σε ένα του ποίημα "αυτός ο λαός θα μένει πάντα / στη σαπισμένη γη να φέρνει την υγειά της"».

Ως προσπάθεια φίμωσης της ελευθεροτυπίας, χαρακτηρίζει τη μήνυση του υπουργού Δικαιοσύνης ενάντια στο «Ριζοσπάστη», με ψήφισμά του, το συνέδριο της Ομοσπονδίας Συλλόγων Πολιτικής Αεροπορίας (ΟΣΠΑ), που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 18 Γενάρη. Συγκεκριμένα τονίζεται στο ψήφισμα: «Το τακτικό απολογιστικό συνέδριο της ΟΣΠΑ, με αφορμή τη μήνυση του υπουργού Δικαιοσύνης στην εφημερίδα "Ριζοσπάστης", δηλώνει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την αντίθεσή του σε κάθε προσπάθεια πολιτικής παρέμβασης για τον περιορισμό της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών και τη φίμωση της ελευθεροτυπίας. Οι εργαζόμενοι στις αερομεταφορές θα αντισταθούν με κάθε τρόπο σε τέτοιες προσπάθειες από όπου και αν προέρχονται».