Στράφι πήγαν και οι σκληρές θυσίες, που επιβλήθηκαν τα τελευταία 13 χρόνια από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στους εργαζόμενους και τα πλατιά λαϊκά στρώματα με δέσμες και δεσμίδες γαλαζοπράσινων αντιλαϊκών μέτρων, με πρόσχημα την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας και τη ...«σύγκλιση» με το μέσο όρο της ΕΕ των «15», επιβεβαιώνοντας πως σε συνθήκες ανισόμετρης ανάπτυξης, τα επιχειρήματα για τις δήθεν «συγκλίσεις» είναι άνευ ουσίας και αποτελούν απλά αποπροσανατολιστικά συνθήματα. Οι αντιλαϊκές εισοδηματικές, δημοσιονομικές και γενικότερες πολιτικές μονόπλευρης λιτότητας, που επιβλήθηκαν με τα διάφορα Προγράμματα Σύγκλισης, ή τα μετέπειτα προγράμματα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δεν απέδωσαν τα αποτελέσματα που ανέμεναν, όσοι σχεδίαζαν, βάσει του ευρωμονόδρομου, το νέο επιχειρηματικό πλαίσιο για τη δράση του κεφαλαίου.

Του λόγου το αληθές, δε βεβαιώνουν μόνον τα επίσημα στοιχεία που μας πληροφορούν πως το δημόσιο χρέος σαν ποσοστό του ΑΕΠ παραμένει σχεδόν διπλάσιο από το μέσο όρο της ΕΕ, τα ελλείμματα δε συμμαζεύονται, ενώ η ανεργία και η φτώχεια παραμένουν, επίσημα, πάνω από 10% και 20% αντίστοιχα κλπ.). Στην ίδια εκτίμηση, καταλήγουν και οι εκθέσεις που συντάσσουν διάφοροι εγχώριοι και διεθνείς οργανισμοί, που καταγράφουν την πορεία σύγκλισης της ελληνικής οικονομίας με το μέσο όρο της ΕΕ. Ενδεικτική από αυτή την άποψη είναι και η μελέτη του οικονομικού τμήματος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας και ασχολείται με την πορεία σύγκλισης της ελληνικής οικονομίας.

Η μελέτη αυτή - την οποία υπογράφουν η Βασιλική Κουτσογεωργοπούλου και ο Helmut Ziegelschmidt - μας πληροφορεί μεταξύ άλλων, πως η σύγκλιση του βιοτικού επιπέδου του μέσου Ελληνα με το αντίστοιχο του μέσου Ευρωπαίου στις 15 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν πρόκειται να επιτευχθεί πριν από το 2027. Στη μελέτη του οικονομικού τμήματος του οργανισμού, αναφέρεται ότι ο δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στο 3% το 2010 από 3,75% σήμερα, λόγω της «προοδευτικής αποδυνάμωσης των θετικών συνεπειών από την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ και τις εισροές μεγάλων κοινοτικών κονδυλίων». Αν και υψηλότερος από τον εκτιμώμενο μέσο όρο της ΕΕ των «15», ο ρυθμός ανάπτυξης του 3% θα καθυστερήσει την πραγματική σύγκλιση των ελληνικών εισοδημάτων με το αντίστοιχο της «παλαιάς» ΕΕ.

Είναι φανερό και από την εν λόγω μελέτη του ΟΟΣΑ, ότι η σύγκλιση της ελληνικής οικονομίας με το μέσο όρο της ΕΕ μέχρι το 2000 ή το 2002 - που υποσχόταν το 1992 το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ και ο ΣΥΝ, όταν υπερψήφιζαν τη Συνθήκη του Μάαστριχτ - αποτελούσαν απλά το αντίβαρο στην πολιτική στυγνής λιτότητας σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων.

Αντί όμως οι θιασώτες του Μάαστριχτ να παραδεχτούν τη χρεοκοπία των εφαρμοζόμενων πολιτικών λιτότητας που επιβλήθηκαν με τα προγράμματα «Σύγκλισης» ή «Σταθερότητας» ή «Ανταγωνιστικότητας» κλπ., επιμένουν να αναζητούν τη «σωτηρία» της ελληνικής οικονομίας και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του ελληνικού λαού με νέα αντιλαϊκά μέτρα, που τώρα τα εντάσσουν στη Στρατηγική της Λισαβόνας. Στον αντιλαϊκό τους κατήφορο, οι κυβερνώντες και οι κάθε είδους συνοδοιπόροι του «ευρωμονόδρομου», έχουν αρωγό τις διάφορες εκθέσεις, που συντάσσουν διάφοροι (εγχώριοι και ξένοι) φορείς και ιδρύματα, όπως ο ΣΕΒ, η Τράπεζα της Ελλάδας, το ΔΝΤ, η ΕΕ, κλπ.

Τον ίδιο σκοπό - δηλαδή τη συνέχιση και σκλήρυνση των αντιλαϊκών πολιτικών μονόπλευρης λιτότητας - υπηρετεί και η συγκεκριμένη μελέτη του ΟΟΣΑ. Ετσι, οι συντάκτες της μελέτης, δε σταματούν μόνο στο να καταγράψουν την αποτυχία των κυβερνώντων να εκπληρώσουν μέχρι τώρα τους στόχους για τη σύγκλιση της ελληνικής οικονομίας, αφού προβλέπουν πως με την εφαρμοζόμενη πολιτική η σύγκλιση δε φαίνεται πριν το ...2027! Βάζοντας πλάτη στην κυβέρνηση της ΝΔ για νέα αντιλαϊκά μέτρα, οι συντάκτες της μελέτης του ΟΟΣΑ, υποστηρίζουν πως η χώρα μπορεί να εκπληρώσει νωρίτερα τη σύγκλιση, αν η κυβέρνηση προχωρήσει σε διαρθρωτικές αλλαγές στις αγορές προϊόντων και εργασίας.

Συγκεκριμένα, οι συντάκτες της μελέτης του ΟΟΣΑ, εκτιμούν πως αν δεν υπάρξει αλλαγή οικονομικής πολιτικής από ελληνικής πλευράς, η πραγματική σύγκλιση της Ελλάδας με την ΕΕ των «15» θα επέλθει το 2027! Σπεύδουν όμως να σημειώσουν, πως τυχόν υιοθέτηση διαρθρωτικών μέτρων που θα έκαναν την αγορά εργασίας περισσότερο ευέλικτη, θα μείωνε το χρόνο που απαιτείται στο 2022. Υπεραμυνόμενοι, μάλιστα, της λογικής του «σφάξε με αγά μου ν' αγιάσω», υποστηρίζουν πως αν τα διαρθρωτικά μέτρα για την αγορά εργασίας συνοδεύονταν από μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων που περιλαμβάνουν απελευθέρωση αγορών, όπως της ενέργειας, η χρονιά σύγκλισης των εισοδημάτων θα ήταν το 2018, καθώς η αύξηση της παραγωγικότητας θα ήταν πολύ μεγαλύτερη.

Δηλαδή, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, αν γίνουν τα παραπάνω, η αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας και της προσφοράς εργασίας στην Ελλάδα θα ανέβαζε τον δυνητικό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης στο 4,5% από 3%, που εκτιμάται σήμερα ότι θα είναι το 2010. Ο δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας την περίοδο 1992 - 2004 εκτιμάται στο 2,9%, έναντι 3,6% της περιόδου 2005 - 2010.

Αυτή την κυριαρχία, τον τρόπο με τον οποίο νέμονται την αγορά μια χούφτα επιχειρήσεις σε δεκάδες κατηγορίες προϊόντων καθημερινής κατανάλωσης επιβεβαιώνει μελέτη που συνέταξε το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας, με τίτλο «η συνεισφορά και ανταγωνιστικότητα του λιανεμπορίου τροφίμων».

Πρόκειται για μια μελέτη από το περιεχόμενο της οποίας προκύπτει - εμμέσως πλην σαφώς - η «κλίση» των συντακτών της υπέρ των σούπερ μάρκετ. Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι μέσα σ' όλα παρατίθεται μια σειρά από αξιόλογα στοιχεία. Στοιχεία τα οποία τεκμηριώνουν το γεγονός ότι η «ελεύθερη αγορά» και ο ψευδεπίγραφος ανταγωνισμός δεν είναι τίποτε άλλο παρά το πλαίσιο μέσα στο οποίο οι ισχυρότεροι κάθε φορά επιχειρηματίες επικρατούν σε βάρος των συμφερόντων των λιγότερο ισχυρών.

Σε κάθε περίπτωση, δε, επιβεβαιώνεται ότι αυτός ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς αποβαίνει σε βάρος των καταναλωτών που είναι έρμαια στις κερδοσκοπικές ορέξεις λίγων ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων. Αυτών που έχοντας τα μέσα να το κάνουν, κυρίως μέσα από τη διαφήμιση, τη θέση τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ, τη διασπορά των προϊόντων τους, περιορίζουν τις επιλογές που κατά τα άλλα οι θιασώτες της «ελεύθερης αγοράς» διαφημίζουν ότι προσφέρει «απλόχερα» ο ανταγωνισμός.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που παραθέτουν οι συντάκτες της μελέτης, σχετικά με τη συγκέντρωση στις εταιρίες - προμηθευτές των σούπερ μάρκετ. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε 55 κατηγορίες προϊόντων που αντιπροσωπεύουν το 90% των πωλήσεων επώνυμων διαφημιζόμενων προϊόντων:

• Δεν υπάρχει κατηγορία, στην οποία οι τρεις πρώτοι προμηθευτές να μην έχουν μερίδιο τουλάχιστον 62%.
• Σε 53 από τις 55 κατηγορίες, οι τρεις πρώτοι προμηθευτές έχουν μερίδιο πάνω από το 70% του τζίρου σε κάθε κατηγορία.
• Σε 28 κατηγορίες οι δύο πρώτοι προμηθευτές έχουν μερίδιο αγοράς μεγαλύτερο από 80%. Αυτό συμβαίνει π.χ. στις πάνες βρεφών όπου οι δύο πρώτοι κατέχουν το 81%, στα αναψυκτικά 89%, στις σούπες και τους ζωμούς το 100% του κλάδου μονοπωλούν δύο εταιρίες, στη μαγιονέζα το 89% κατέχουν δύο προμηθευτές, ενώ στα στοματικά διαλύματα το 84%.
• Σε 16 κατηγορίες, ο πρώτος κάνει από το 60% του τζίρου της κατηγορίας και σε επτά από αυτές το μερίδιο του πρώτου είναι μεγαλύτερο από το 70%. Για παράδειγμα στις πάνες ενηλίκων το ποσοστό που κατέχει ο πρώτος προμηθευτής ανέρχεται στο 75% του συνόλου του κλάδου, στις μαργαρίνες το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 92%, στα ξυριστικά 72% στα αναψυκτικά 77%.