Eurokinissi

Τα τέλη καθαριότητας αυξάνονται κάθε χρόνο. Παρ' όλα αυτά οι δήμοι όχι μόνο δεν κάνουν έργα με τα χρήματα που εισπράττουν από τους εργαζόμενους, αλλά αναθέτουν σε ιδιώτες τη συγκεκριμένη υπηρεσία

Πρόκειται για ένα χαράτσι, το οποίο προστίθεται κάθε χρόνο στους άμεσους και έμμεσους φόρους που επιβάλλονται από την κυβέρνηση και έτσι αυξάνει ακόμα περισσότερο την οικονομική αφαίμαξη του λαϊκού εισοδήματος.

Οι συγκεκριμένοι φόροι που επιβάλλονται από τους δήμους και τις κοινότητες σε όλη τη χώρα και εισπράττονται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, αφορούν στα λεγόμενα τέλη καθαριότητας και φωτισμού. Πρόκειται για τα «ανταποδοτικά τέλη». Ο όρος «ανταποδοτικά» προσδιορίζει ότι τα χρήματα που εισπράττονται από τους δήμους, πρέπει να επιστραφούν (σ.σ. ανταπόδοση) στους δημότες με τη μορφή υπηρεσιών και έργων προς όφελός τους. 'Η ότι εισπράττονται για έργα που έχουν ήδη γίνει. Αυτό, βέβαια, είναι απλά ένα πρόσχημα. Διότι οι εργαζόμενοι της χώρας έτσι κι αλλιώς πληρώνουν κάθε χρόνο για όλες τις υπηρεσίες που τους παρέχει - ή πρέπει να τους παρέχει - το κράτος και κατά συνέπεια και οι δήμοι, μέσω της άμεσης φορολόγησης του εισοδήματός τους...

Eurokinissi

Δυο και τρεις φορές μπορεί να κληθούν να πληρώσουν οι εργαζόμενοι για μια πλατεία...

Ας δούμε ένα παράδειγμα: Σε μια περιοχή κατασκευάζεται μια πλατεία με ένα πάρκο. Τα χρήματα για την πλατεία και το πάρκο έχουν δεσμευτεί από το τεχνικό πρόγραμμα ενός δήμου. Τα χρήματα που δαπανά ο δήμος για την πλατεία προέρχονται από την είσπραξη των δημοτικών τελών. Μόνο που για ίδιους ακριβώς λόγους ο εργαζόμενος φορολογείται και από το κράτος (για παροχή υπηρεσιών και κατασκευή τέτοιων έργων). Ετσι, πληρώνει και δεύτερη φορά για τον ίδιο λόγο! Αφού, λοιπόν, κατασκευαστεί η πλατεία και το πάρκο, ο δήμος προχωρά σε διαγωνισμό και δίνει μέρος της έκτασης σε ιδιώτη, ο οποίος κατασκευάζει γήπεδο 5Χ5. Για να μπει σ' αυτό κάποιος πρέπει να πληρώσει... Επιπλέον, αν θελήσει να πιει έναν καφέ στο καφενείο της πλατείας, στο λογαριασμό θα συμπεριληφθεί και μέρος του τέλους τραπεζοκαθισμάτων.

Οπως γίνεται αντιληπτό, το όργιο της καταλήστευσης δεν έχει τέλος. Οι εργαζόμενοι που έχουν πληρώσει δύο φορές, για να γίνει η πλατεία και το πάρκο, καλούνται να πληρώσουν τώρα και για τη χρήση του χώρου...

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις, όπως αυτή της Νίκαιας, όπου ο δήμος εδώ και 4 χρόνια δεν έχει επιβάλει ούτε κατά ένα λεπτό του ευρώ αύξηση των τελών...

Ο θεσμός των ανταποδοτικών τελών θεσπίστηκε με βασιλικό διάταγμα το 1958. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν ψηφιστεί μια σειρά νόμοι που έχουν αντικαταστήσει και τροποποιήσει τη μορφή των υπαρχόντων φόρων ή έχουν θεσπίσει νέους φόρους. Η τελευταία τροποποίηση έγινε το 1989, με το νόμο 1828, όπου τα τέλη καθαριότητας και φωτισμού ενιαιοποιήθηκαν στο «ενιαίο ανταποδοτικό τέλος». Με τον ίδιο νόμο, δίνεται η δυνατότητα στους δήμους να επιβάλλουν δυνητικά τέλη για όλες τις υπηρεσίες που παρέχουν στους δημότες!

Σήμερα, υπάρχουν δεκάδες γνωστοί ή άγνωστοι φόροι και τέλη ανταποδοτικού χαρακτήρα. Το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), το Τέλος Καθαριότητας και Φωτισμού, το Ειδικό Τέλος Υδρευσης (Υλίκη), το Τέλος Χρήσης Κτημάτων, Εργων ή Υπηρεσιών, το Τέλος Διαμονής Παρεπιδημούντων, το Τέλος Κοινόχρηστων Χώρων, το Τέλος Διαφημίσεων, το Τέλος Στάθμευσης Οχημάτων, το Τέλος Εκδοσης Οικοδομικών Αδειών, το Τέλος Χρήσης Φυσικών Ιαματικών Πηγών, το Ειδικό Τέλος Εκμετάλλευσης Λατομείων Αδρανών Υλικών, το Τέλος στα Παροπλισμένα Πλοία, το Τέλος επί των Ακαθάριστων Εσόδων Κέντρων Διασκέδασης - Εστιατορίων, το Τέλος Καθαριότητας Λαϊκών Αγορών, το Τέλος Λουτρών και Αφοδευτηρίων, τα Τέλη Εκμετάλλευσης Εδάφους - υπεδάφους και θάλασσας, το Τέλος Αποβαθρών επιβατών και εμπορευμάτων, Τέλη Κυκλοφορίας, ο Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων, ο Φόρος Ζύθου κ.ά.

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο είτε έμμεσα είτε άμεσα αυτούς τους φόρους τους πληρώνουν οι εργαζόμενοι. Πριν από μερικές βδομάδες η ηγεσία της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ) που πρόσκειται σε ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ ζήτησε από την κυβέρνηση να μπορεί να επιβάλλει ακόμα μεγαλύτερους φόρους και να θεσπίζει νέους. Από την άλλη, η Ενωση Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας (της οποίας ηγούνται εκπρόσωποι των ίδιων τριών κομμάτων) ζήτησε στο δικό της συνέδριο να μπορούν να επιβάλλουν και οι νομαρχίες φόρους...

Παρακάτω παραθέτουμε μερικά από τα δημοτικά τέλη που πληρώνουν κάθε μήνα οι δημότες.

Τέλος Καθαριότητας και Φωτισμού: Το τέλος αυτό θεσπίστηκε αρχικά με το Βασιλικό Διάταγμα του 1958 και στη συνέχεια ρυθμίστηκε με νόμους του 1975 και 1976. Το 1989 τα τέλη καθαριότητας και φωτισμού ενοποιήθηκαν σε ενιαίο ανταποδοτικό τέλος. Αυτό επιβάλλεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την αντιμετώπιση των δαπανών παροχής υπηρεσιών καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και κάθε άλλης δαπάνης από παρεχόμενες στους πολίτες δημοτικές ή κοινοτικές υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα. Εισπράττεται μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ.

Φόρος Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων: Ο φόρος αυτός θεσπίστηκε με νόμο του 1980 και επιβάλλεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για κάθε στεγασμένο ή μη χώρο οικιακής, εμπορικής ή βιομηχανικής χρήσης ανά μετρητή παροχής ηλεκτρικού ρεύματος της ΔΕΗ. Ο φόρος βαρύνει εκείνον, στο όνομα του οποίου εκδίδεται ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος. Ο φόρος εισπράττεται μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ.

Τέλος Ακίνητης Περιουσίας: Με νόμο του 1993 επιβλήθηκε τέλος το οποίο υπολογίζεται επί της αξίας της ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται εντός της διοικητικής περιφέρειας κάθε ΟΤΑ. Ο συντελεστής του τέλους καθορίζεται με απόφαση του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου από 0,025 μέχρι 0,035%. Το τέλος βαρύνει, κάθε χρόνο, τον ιδιοκτήτη ή εκείνον που κατοικεί στο ακίνητο. Από το ΤΑΠ απαλλάσσονται τα ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου, των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των ναών, των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων δημόσιου χαρακτήρα, καθώς και οι πρεσβείες και τα προξενεία.

Πριν θεσπιστεί το ΤΑΠ, τα ακίνητα φορολογούνταν με το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Με την κατάργησή του, οι μεγαλοϊδιοκτήτες απαλλάχτηκαν ουσιαστικά από το να πληρώνουν φόρο. Κι αυτό γιατί τώρα, ένας ιδιοκτήτης με πολλά ακίνητα που με τον ΦΑΠ φορολογούνταν επί του συνόλου των τετραγωνικών των ακινήτων, με τον ΤΑΠ φορολογείται ξεχωριστά για κάθε ένα ακίνητο. Μια εταιρία λοιπόν με περιουσία 500 εκατ. δρχ. (1,4 εκατ. ευρώ) πλήρωνε με τον ΦΑΠ 6,75 εκατ. δρχ. το χρόνο (19.809 ευρώ). Με την καθιέρωση του ΤΑΠ η ίδια εταιρία πληρώνει μόνο 175.000 δρχ. (513 ευρώ) το χρόνο! Ο μικροϊδιοκτήτης ενώ απαλλασσόταν για ιδιοκτησία μέχρι 50 εκατομμύρια, σήμερα δεν απαλλάσσεται για τίποτα...

Τέλος Κοινόχρηστων Χώρων: Το τέλος αυτό ρυθμίστηκε με νόμο του 1980, ο οποίος αντικατέστησε το άρθρο 13 του βασιλικού διατάγματος του '58. Ως κοινόχρηστοι χώροι νοούνται πεζοδρόμια, οδοί, πλατείες κλπ., καθώς και το δάπεδο χώρων μεταξύ της θέσης των προσόψεων των ισογείων των οικοδομών και των εγκεκριμένων οικοδομικών γραμμών που αποτελούν προεκτάσεις πεζοδρομίων και έχουν αφεθεί σε κοινή χρήση. Τα τμήματα των κοινόχρηστων χώρων, καθώς και τα ποσοστά χρήσης τους καθορίζονται με απόφαση του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου.

Επίσης, το Δημοτικό ή Κοινοτικό Συμβούλιο μπορεί να ορίζει ότι τα είδη που θα καταναλώνονται από τους πελάτες των καταστημάτων που κάνουν χρήση των χώρων αυτών, θα προσφέρονται σε τιμές καταστήματος κατώτερης κατηγορίας από εκείνη που ανήκουν.

Στο λογαριασμό της ΔΕΗ φαίνεται πως ο συγκεκριμένος χρήστης - κάτοικος Αθήνας - πληρώνει για το δήμο περίπου το ίδιο ποσό που πληρώνει για το ρεύμα...

Το γεγονός αυτό, όμως, καθόλου δεν αλλάζει τη συνολική πολιτική που ακολουθούν οι εν λόγω δημοτικές αρχές, αφού τα προηγούμενα έτη είχαν χαρατσώσει τους δημότες με δυσβάσταχτες αυξήσεις, που έφταναν μέχρι και 16%!

Μάλιστα, υπάρχουν και περιπτώσεις που μέσα σε μια δεκαετία έχουν αυξήσει τα ανταποδοτικά τέλη μέχρι και ...90%, όπως είναι ο Δήμος Αθηναίων. Ο «Ρ» παρουσιάζει σήμερα τις αυξήσεις που επιβάλλουν μια σειρά από δήμοι στα τέλη καθαριότητας και φωτισμού για το νέο έτος, σε συνδυασμό με την πολιτική που έχουν ακολουθήσει μέχρι σήμερα.

Στο Δήμο Αθηναίων, η διοίκηση της Ντ. Μπακογιάννη προχωρά για το 2006 σε αυξήσεις 3,4% για τα σπίτια και 3,7% για τα καταστήματα. Η διοίκηση επιχείρησε να πείσει πως είναι χαμηλές οι εν λόγω αυξήσεις, αφού κυμαίνονται στα όρια του πληθωρισμού... Επιχείρημα που πέφτει στο κενό, αφού: Από το 1995 μέχρι και το 2006 οι αυξήσεις στα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού για τα σπίτια είναι 85,6% και στο ίδιο χρονικό διάστημα για τα καταστήματα 92,46%!

Αυτές οι αυξήσεις μεταφράζονται σε πιο ...«φουσκωμένους» λογαριασμούς της ΔΕΗ. Ετσι, όπως φαίνεται και στο λογαριασμό της διπλανής φωτογραφίας, ο συγκεκριμένος χρήστης, κάτοικος Δήμου Αθηναίων, για ένα διαμέρισμα 71 τετραγωνικών μέτρων, πληρώνει για κατανάλωση ρεύματος 25,02 ευρώ, ενώ για το δήμο (δημοτικά τέλη και Τέλος Ακίνητης Περιουσίας) πληρώνει 23,51 ευρώ, δηλαδή περίπου όσο πληρώνει για ρεύμα!

Επιπλέον, ενδεικτικό της πολιτικής που ακολουθεί η διοίκηση του δήμου είναι ότι το 70% των εσόδων προέρχονται από φόρους και τέλη από τους εργαζόμενους της πόλης.

Σε ορισμένους από τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας, οι αυξήσεις στα ανταποδοτικά τέλη κάθε χρόνο είναι στην ημερήσια διάταξη. Συγκεκριμένα:

• Στο Δήμο Πειραιά, η διοίκηση του Χρ. Αγραπίδη (ΝΔ) από την αρχή της θητείας της έχει αυξήσει τα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού κατά 68,8%. Για το 2006, προχώρησε σε αυξήσεις κατά 3,94%. Από το 2002 μέχρι το 2006, οι αυξήσεις ήταν 19,8%.
• Στο Δήμο Θεσσαλονίκης, η διοίκηση του Β. Παπαγεωργόπουλου (ΝΔ) αυξάνει (από το 1998 που είναι στη διοίκηση) τα ανταποδοτικά τέλη κατά μέσο όρο 12% κάθε χρόνο. Το 70% των εσόδων του προϋπολογισμού του δήμου καλύπτεται από φόρους και τέλη που εισπράττονται από τους δημότες.
• Στο Δήμο Λάρισας, η σημερινή διοίκηση Τζανακούλη (ΝΔ) αύξησε το 2004 τα ανταποδοτικά τέλη κατά 20%. Το 2005, κάθε Λαρισαίος πλήρωνε 150 ευρώ το χρόνο στο δήμο! Κατά τα άλλα, φέτος δεν αύξησε τα τέλη...
• Στο Ηράκλειο της Κρήτης, μέσα σε μια δεκαετία η διοίκηση του Γ. Κουράκη (ΠΑΣΟΚ) αύξησε τα τέλη κατά 15%. Για το 2006 ο μέσος όρος των αυξήσεων για σπίτια και καταστήματα φτάνει το 3,5%, ενώ το 49,2% των συνολικών εσόδων του δήμου προέρχονται από φόρους και τέλη.
• Στα Χανιά η διοίκηση του Κυρ. Βιρβιδάκη (ΝΔ), μέσα σε τρία χρόνια (2003-2005) αύξησε τα τέλη κατά 45%, ενώ για το 2006 προχώρησε σε νέες αυξήσεις 3,5%.
• Στο Δήμο Πάτρας (Α. Καράβολας - ΠΑΣΟΚ) οι αυξήσεις των τελών καθαριότητας και φωτισμού, που επέβαλλε η δημοτική αρχή από το 2002, φτάνουν συνολικά το 18,7%. Για το 2006 αποφασίστηκαν νέες αυξήσεις 3,7%.

Αντίστοιχες, όμως, είναι και οι αυξήσεις στα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού που έχουν επιβληθεί σε πολλούς δήμους της Αττικής. Αναλυτικά:

• Στο Δήμο Περιστερίου, η διοίκηση (ΝΔ) επέβαλλε στα τρία πρώτα χρόνια της θητείας της αυξήσεις συνολικού ύψους 19,76%.
• Στο Δήμο Αιγάλεω, η διοίκηση του Δ. Καλογερόπουλου (ΝΔ) αύξησε τα ανταποδοτικά τέλη κατά 12% μέσα σε δύο χρόνια και για το 2006 προχωρά σε νέες αυξήσεις, ύψους 3%. Με αυτόν τον τρόπο, συνεχίζει το έργο της προηγούμενης διοίκησης (ΣΥΝ), που στη διάρκεια της θητείας της είχε αυξήσει τα τέλη κατά ...80%!
• Στο Δήμο Πετρούπολης, η διοίκηση του Στ. Βλάχου (ΣΥΝ) αύξησε τα ανταποδοτικά τέλη σε όλη την τετραετία κατά 25,5%. Μόνο για το 2006 αύξησε τα ανταποδοτικά τέλη κατά 4% για σπίτια και καταστήματα. Ο Δήμος Πετρούπολης, επί δημαρχίας Γ. Γιώγου, είχε τα τρίτα χαμηλότερα τέλη σε όλους του δήμους της Αττικής.
• Στο Ιλιον, η διοίκηση του Β. Κουκουβίνου (ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ), την πρώτη χρονιά της, αύξησε τα ανταποδοτικά τέλη κατά 4,5%, την επόμενη διετία κατά 16%, ενώ για το 2006, προχωρά σε νέες αυξήσεις ύψους 2,7%.
• Στο Δήμο Καλλιθέας, η διοίκηση του Κ. Ασκούνη (ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ), μέσα σε τρία χρόνια αύξησε τα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού κατά 15% για τα σπίτια και 20% για τα καταστήματα.