Γρηγοριάδης Κώστας

Τριάντα χρόνια νέφος. Ή τουλάχιστον τόσα, από την ημερομηνία που άρχισε η δημόσια συζήτηση για την ατμοσφαιρική ρύπανση στη χώρα μας, μια και πριν ήταν απαγορευτική κάθε νύξη για παρόμοια ζητήματα, αφού η δικτατορία δεν επέτρεπε τέτοιες «πολυτέλειες» και το κίνημα είχε (ορθά) άλλες προτεραιότητες. Τριάντα πέτρινα χρόνια μεταπολίτευσης, από τα καθεστώτα εξουσίας των νεοφιλελεύθερων εταίρων του δικομματισμού που προσπαθούσαν (και προσπαθούν) να μας πείσουν, όταν δεν αδιαφορούν πλήρως, ότι οι νόμοι της αγοράς θα επιλύσουν (και) τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Η συνήθης πρακτική τους περιορίζεται στη διοργάνωση πολυτελών συνεδρίων, όπου διάφοροι εκλεκτοί της εξουσίας τρωγοπίνουν εις υγείαν των κορόιδων (λαού) και καταθέτουν μελέτες (για άλλοθι) που μένουν στα συρτάρια, όταν δεν οδεύουν για ανακύκλωση (αυξάνοντας βεβαίως τις τραπεζικές τους καταθέσεις). Στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να υπάρξουν διαφημιστικά τηλεοπτικά σποτάκια και λογύδρια άπαξ του έτους στα σχολεία με αφορμή κάποια επέτειο όπου ως διά μαγείας ο μαθητικός πληθυσμός μετατρέπεται σε οικολογικό κίνημα για 24 ώρες...

Από τη δεκαετία του ογδόντα, όταν πλέον η ύπαρξη του νέφους ήταν εμφανής και συχνά η κατάσταση στην πρωτεύουσα, κυρίως τους θερινούς μήνες, γινόταν αφόρητη, άρχισαν να ακούγονται φωνές από την επιστημονική κοινότητα που έκρουαν το καμπανάκι του κινδύνου για την υγεία των κατοίκων της Αθήνας και την ανάγκη της λήψης μέτρων για την επίλυση του προβλήματος. Γαλάζιοι και πράσινοι, με απροθυμία στην αρχή, αναγκάστηκαν να συμπεριλάβουν στα προγράμματα των κομμάτων (ή μήπως εταιριών;) τους και ολίγες πράσινες σελίδες για το νέφος, τα δάση και τις συγκοινωνίες, τα οποία με την πάροδο του χρόνου εμπλούτισαν και με άλλα ζητήματα. Η κακή δεξιά (ΝΔ) στηλιτεύτηκε για την οικολογική της αναλγησία από τη νεοδεξιά (ΠΑΣΟΚ) που στην πρώτη φάση του κυκλοφορούσε με το φερετζέ του σοσιαλισμού σπεκουλάροντας με «αριστερές» κορόνες που δεν είχαν την παραμικρή σχέση με την πολιτική πρακτική που εφάρμοζε. Το νέφος (ορθά υπό μια έννοια) βαφτίστηκε πολιτικό και υπήρξε δέσμευση ότι θα εξαφανιστεί σε μια πενταετία! Το αλησμονήτου μνήμης ΠΕΡΠΑ έκανε μετρήσεις τα αποτελέσματα των οποίων θεωρητικά θα οδηγούσαν τους τεχνοκράτες των υπουργείων στις ορθές αποφάσεις. Τα «σοσιαλιστικά» Πόκεμον επί είκοσι χρόνια προσπαθούσαν συστηματικά, επιδιώκοντας το τίποτα. Κάτι που πέτυχαν πλήρως.

Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και άλλες μεγάλες πόλεις, σχεδιασμένες και μονοδιάστατα αυτοκινητοπροσανατολισμένες αφέθηκαν στην τύχη τους. Ή σωστότερα στους μεγαλοεργολάβους που τσιμέντωσαν και τον τελευταίο ελεύθερο χώρο των πόλεων και εξαφάνισαν το αστικό και περιαστικό πράσινο. Πάνω από ένα εκατομμύρια ΙΧ αυτοκίνητα κυκλοφορούν, μόνο στην πρωτεύουσα, ρυπαίνοντας την ατμόσφαιρα, μέσα σε συνθήκες καθημερινής κυκλοφοριακής συμφόρησης, που επιδεινώνει την κατάσταση. Οι εγκέφαλοι του ΥΠΕΧΩΔΕ, τζογάροντας για άλλη μια φορά υπέρ των αυτοκινητοβιομηχανιών και των εταιριών πετρελαίου, αποφάνθηκαν ότι η εισαγωγή των καταλυτικών αυτοκινήτων θα έδινε οριστική λύση στο πρόβλημα. Και ναι μεν τα καταλυτικά αυτοκίνητα αποτελούν πλέον το βασικό στόλο των ΙΧ το νέφος όμως παραμένει και μάλιστα πιο απειλητικό. Διότι το κυκλοφοριακό δε ρυθμίστηκε και τα μέσα μαζικής συγκοινωνίας, που θα έδιναν ανάσες στις μεγαλουπόλεις υπονομεύονται σταθερά και συστηματικά. Κι ας μην ξεχνάμε ότι εκτός από τα αυτοκίνητα υπάρχει και η άλλη πηγή ρύπανσης. Η βιομηχανία, που δεν την αγγίζει κανείς με το ψευτοεπιχείρημα της απασχόλησης. Εκπέμπει ανεξέλεγκτα ρύπους εγκαταστημένη εντός των πόλεων μια και οι βιομηχανικές ζώνες και η μετεγκατάσταση οχλουσών βιομηχανιών είναι έννοιες άγνωστες στα λεξικά της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών είναι κάτι σαν την Ιεραρχία της Εκκλησίας. Ουδείς τον αγγίζει. Μπορούν να λένε και να κάνουν ό,τι επιθυμούν...

Το νέφος, όπως αναφέραμε, δεν εξαφανίστηκε. Απλά μεταλλάχτηκε και νέοι ρύποι πολύ πιο επικίνδυνοι αιωρούνται επί των κεφαλών μας, απειλώντας όχι απλά την υγειά μας, αλλά την ίδια μας τη ζωή. Ο μόλυβδος, το θείο κ.ά. έδωσαν τη θέση τους στα αιωρούμενα σωματίδια, στους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες και τις πτητικές οργανικές ενώσεις. Στοιχεία που συνδέονται με τον καρκίνο και αναπνευστικά προβλήματα. Δεν είναι τυχαία η έξαρση των πνευμονοπαθειών, του άσθματος, των βρογχίτιδων και των αλλεργιών. Την προηγούμενη χρονιά, αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΕ ανακοίνωσε ότι η μέση τιμή των αιωρούμενων σωματιδίων στην Αθήνα ήταν 43.2 μικρογραμμάρια. Ταυτόχρονα σημειώνει τις μέρες που η ρύπανση ήταν υψηλή και ξεπερνούσε τα όρια επιφυλακής ήταν 116 για την Αθήνα και 205 για τη Θεσσαλονίκη! Οι άοκνες προσπάθειες των Θεσσαλονικαρχών Βενιζέλου - Τσοχατζόπουλου - Ορφανού κ.λπ. πατέρων της Βορείου Ελλάδας και του έθνους γενικότερα φαίνεται πως έπιασαν τόπο και εξασφάλισαν άλλη μια πρωτιά για την «πρωτεύουσα των Βαλκανίων», όπως αρέσκονται να την ονομάζουν. Κι όπως είναι γνωστό, από την ιστορία καμιά μάχη δεν κερδίζεται χωρίς θύματα. Κάποιοι θάνατοι παραπάνω από το νέφος, που δεν καταχωρούνται και ως τέτοιοι, είναι το ελάχιστο της ...προσφοράς των πολιτών στο βωμό της δόξας της πατρίδας...