Η Ελίντα Μιράντα Κανσέλα, με τον Κουβανό πρέσβη (αριστερά) και τον διευθυντή του Ινστιτούτου «Θερβάντες» |
Οι απαντήσεις ξεπερνούν τα στενά όρια του ακαδημαϊσμού, αφορούν στην ανάπτυξη των εθνικών λογοτεχνιών και, τελικά, στην πνευματική ανάπτυξη των λαών, όταν αυτοί οι ποιητές αποτελούν «σάρκα από τη σάρκα» τους. Οταν πρόκειται για δύο σπουδαίους: τον Κουβανό ποιητή, Νικολάς Γκιγιέν και τον Γιάννη Ρίτσο.
Αυτή η συνάντηση και τα σημαινόμενά της ήταν το θέμα της διάλεξης που έδωσε προχτές στην ΕΣΗΕΑ η σημαντική Κουβανή ελληνίστρια και καθηγήτρια της Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας, αποκαλούμενη και ως «πρέσβειρα του ελληνισμού» στην Κούβα, Ελίνα Μιράντα Κανσέλα.
Οι δύο ποιητές συναντήθηκαν στην Κούβα πριν την απριλιανή χούντα. Το 1966 ο Ρίτσος μετέφρασε την ποιητική συλλογή του Γκιγιέν «Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος» («El gran zoo»), ένα χρόνο πριν εκδοθεί στην Κούβα, γεγονός που η καθηγήτρια χαρακτήρισε ως «απίθανο» στην ιστορία των μεταφράσεων. Ο Γκιγιέν «ανταποδίδει» με τη μετάφραση εννέα ποιημάτων του Ρίτσου το 1967 που δημοσιεύονται στο περιοδικό «Μποέμια».
Ομως δεν πρόκειται απλά για «ανταπόδοση». Η ομιλήτρια σημείωσε πως αυτή η λογοτεχνική συνάντηση ήταν αποτέλεσμα «συγκυριών και φάσεων» που βοήθησαν στην αμοιβαία προσέγγιση: «Και οι δύο ποιητές είχαν ταυτιστεί με τον αγώνα των λαών τους και εξέφρασαν τα προβλήματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου». Δεν ήταν, όμως, μόνο τα κοινά ιδανικά και οι αγώνες τους που τους συνέδεσαν, «αλλά και κοινά χαρακτηριστικά στο έργο τους».
Οι αλλαγές του Γκιγιέν στην ισπανόφωνη εκδοχή των ποιημάτων του Ρίτσου ήταν αποτέλεσμα της θέλησής του να «προσαρμόσει το ισπανικό κείμενο στον ελληνικό ρυθμό». Αυτό για την ομιλήτρια είναι «δημιουργική μετάφραση», που «διευρύνει τους ορίζοντες των εθνικών λογοτεχνιών». Τόσο, ώστε μια εθνική λογοτεχνική ανθολογία να θεωρείται «ημιτελής» αν δεν περιέχει μεταφράσεις.
Το 1979 ο Ρίτσος στέλνει αντίγραφο της μετάφρασής του στον Γκιγιέν και ο τελευταίος τα ποιήματα που δημοσιεύτηκαν στο «Μποέμια». «Χρειάζεται μεγάλη φιλολογική έρευνα και εξοντωτική αντιπαραβολή των αμοιβαίων μεταφράσεων, για μια κριτική θεώρηση. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι η συνάντηση των δύο ποιητών (...) το επιστέγασμα παθών και ιδεών (που) είναι ορόσημο στην ιστορία του πολιτισμού των δύο λαών», σημείωσε η ομιλήτρια.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και χαιρέτισαν ο πρέσβης της Κούβας, Ερμές Χερέρα Χερνάντεζ, και ο διευθυντής του Ινστιτούτου «Θερβάντες», Πέδρο Μπαδένας ντε λα Πένια.
Με το γενικό τίτλο «Επιστροφή», ο θίασος «Τελεία» παρουσιάζει στο θέατρο «Σημείο» τους ποιητικούς μονολόγους του Γιάννη Ρίτσου «Ορέστης» (1966) και «Επιστροφή της Ιφιγένειας» (1972), σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη. Τον Ορέστη υποδύεται ο Μανώλης Ιωνάς και την Ιφιγένεια η Μαρία Αλταμπέ. Μια νοσταλγική ατμόσφαιρα της Ελλάδας του '50 αναδύεται μέσα από τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και τα σκηνικά - κοστούμια του Νίκου Κασαπάκη. Οι παραστάσεις θα δίνονται από Δευτέρα μέχρι Πέμπτη, ενώ από Παρασκευή μέχρι Κυριακή θα παίζεται «Η προδοσία» του Χ. Πίντερ.
Η κεντρική εκδήλωση θα γίνει στις 18/3, 6.30 μμ στο Μουσείο Μπενάκη (κτίριο Πειραιώς 138). Θα περιλαμβάνει απαγγελίες από την Ιουλίτα Ηλιοπούλου και παρουσίαση δύο μελοποιημένων ποιημάτων του Ελύτη από τον Γιώργο Κουρουπό, που θα ερμηνεύσει η σοπράνο Ειρήνη Καραγιάννη, συνοδευόμενη από την πιανίστα Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου.
Παράλληλα, στις παραπάνω πόλεις, καθώς και στις Σέρρες, Φλώρινα, Ιωάννινα και Σπάρτη θα διανέμεται υλικό για τον ποιητή από ειδικά περίπτερα, σε συνεργασία με τις κατά τόπους Εφορείες του ΥΠΠΟ.
Επιπλέον, οι εκδόσεις «Ικαρος» ετοιμάζουν ειδικό 16σέλιδο για την προσέγγιση του Ελύτη πάνω στο ρόλο της ποίησης. Το έντυπο θα μοιραστεί στις εκδηλώσεις και σε σχολεία.
Μηνυτήρια αναφορά για «να χυθεί όσο το δυνατόν περισσότερο φως στην υπόθεση» των καταστροφών αρχαίων από την κατάρρευση του στεγάστρου στο Ακρωτήρι της Θήρας, κατέθεσε το ελληνικό τμήμα του ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών).
Το ICOMOS έχει τοποθετηθεί σχετικά με το στέγαστρο, όμως, «επειδή κατά την ομολογία του διευθυντού της ανασκαφής έχουν δημιουργηθεί καταστροφές αρχαίων», κατέθεσε τη μηνυτήρια αναφορά «προκειμένου να βρεθούν οι υπεύθυνοι».
Στο «ναό της Τέχνης», όπου εμφανίζεται φέτος η Αννα Βίσση και που καταγγελίες τον φέρουν να λειτουργεί δίχως άδεια, η κρατική ΕΡΤ έστησε προχτές το βράδυ το σκηνικό της επιλογής του τραγουδιού που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον 51ο Διαγωνισμό της Γιουροβίζιον. Βάζοντας ακόμη μια ψηφίδα στο ακριβοπληρωμένο σόου της χειραγώγησης γούστου και συνειδήσεων, που θα γίνει το Μάη στην Αθήνα, κάλεσε τηλεοπτικό κοινό και κριτική επιτροπή ν' αποφανθούν για το τραγούδι της «εθνικής εκπροσώπησής» μας. Τι κι αν και τα τέσσερα υποψήφια κομμάτια είχαν αγγλικούς στίχους και έμοιαζαν σαν να είχαν βγει από μηχανή ίδιας κοπής; Το αποτέλεσμα - μάλλον αναμενόμενο, καθώς η μπαλάντα «Everything» που προκρίθηκε με 47,79% των ψήφων της ετερόκλητης επιτροπής και του κοινού, όχι μόνο υπογράφεται από τον Νίκο Καρβέλα (μουσική) και την Αννα Βίσση (στίχοι), αλλά και ενσάρκωνε την επιθυμία της ίδιας της ερμηνεύτριας να υπάρχει μια μπαλάντα μεταξύ των υποψηφίων. Το κύριο, πάντως, είναι ότι με την καλλιέργεια του κλίματος περί δήθεν «εθνικής υπόθεσης» και «προβολής της χώρας», ο ελληνικός λαός καλείται να γίνει «χορηγός» του πανάκριβου ευρωσόου. Κι ενώ ο χορός των εκατομμυρίων καλά κρατεί, έρχονται να προστεθούν και αυξημένα μέτρα ασφαλείας για το... καλό μας!
Στα πλαίσια των εκδηλώσεων του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, στις 29/3 (7μ.μ.), στο αμφιθέατρο «Ι. Δρακόπουλος», θα παρουσιάσει τη μελέτη της επίκουρου καθηγήτριας του Τμήματος, Κυριακής Πετράκου «Ο Καζαντζάκης και το Θέατρο», που εξέδωσαν (στο τέλος του 2005) οι εκδόσεις «Μίλητος».
Συνεχίζεται (έως 1/4) στη Δημοτική Πινακοθήκη Ψυχικού (Ι. Κοκκώνη 15, Π. Ψυχικό), η έκθεση έργων του Νίκου Βλάχου. Τίτλος της «100 Houses». Πρόκειται για τελάρα μεγάλων διαστάσεων, δουλεμένα με ακριλικά, και πολυάριθμα σχέδια σε χαρτί, όπου συνυπάρχουν η ζωγραφική έρευνα και η εννοιολογική προσέγγιση. Ο ζωγράφος συνδυάζει, με εντελώς προσωπικό τρόπο, στοιχεία από κολάζ των κυβιστών, ετερόκλητες συνθέσεις σουρεαλιστών, αλλά και την κριτική προσέγγιση της καθημερινότητας από τους εκπροσώπους της pop art, διατηρώντας το ενδιαφέρον του για την «παραδοσιακή» ζωγραφική.
Η «Στοά του Βιβλίου» θα πραγματοποιήσει και φέτος έκθεση βιβλίου με τίτλο «Αναγνώστες βουλευτές σε δυσανάγνωστη εποχή». Την έκθεση, που περιλαμβάνει βιβλία που πρότειναν βουλευτές, θα εγκαινιάσει στις 21/3 (6.30μ.μ.) ο υπουργός Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκης. Θα χαιρετίσει ο Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής, Σ. Χατζηγάκης και θα μιλήσει ο πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ. Μπαμπινιώτης.