Σε δικομματική κόντρα εφ' όλης της ύλης μετατράπηκε η χτεσινή προ ημερήσιας διάταξης συζήτηση στη Βουλή για την περιφερειακή ανάπτυξη που έγινε με πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Από την πλευρά του ΚΚΕ η ΓΓ της ΚΕ Αλέκα Παπαρήγα υπογράμμισε ότι είναι αδύνατη μια πραγματική περιφερειακή ανάπτυξη στις σημερινές κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες.

«Μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή περιφερειακή πολιτική όταν η γενική πολιτική είναι αντιλαϊκή;» ήταν το ερώτημα που έθεσε εξαρχής η Αλ. Παπαρήγα και συνέχισε σημειώνοντας: «Τι είναι οι τοπικές κοινωνίες; Είναι εργάτες, είναι μικρομεσαίοι. Σε κάθε τοπική κοινωνία υπάρχει και ένα κομμάτι από κάθε τάξη. Για εμάς λοιπόν ολόκληρη η ελληνική κοινωνία είναι ταξικά διαστρωματωμένη».

Οσον αφορά τη δικομματική κόντρα για το ύψος των ΚΠΣ, η Αλ. Παπαρήγα σημείωσε ότι οι κυβερνήσεις «όσο περισσότερα παίρνουν τόσο περισσότερο θα ταΐζουν τους επιχειρηματίες» και «θα κοροϊδεύουν τους εργαζόμενους».

Οι πρόεδροι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ αντάλλαξαν κατηγορίες περί «κακοδιαχείρισης», ενώ ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επανέλαβε τα περί «επιτήρησης» της χώρας μετά την απογραφή. Καλύτερη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων στην περιφέρεια ζήτησε ο πρόεδρος του ΣΥΝ, Αλέκος Αλαβάνος.

Eurokinissi

«Δεν είμαι αρμόδια και δε νομίζω ότι έχω και ευθύνη να κρίνω εάν αυτά που είπε ο πρωθυπουργός αποτελούν μια εύστοχη εξειδίκευση του προγράμματος και των επιλογών της κυβέρνησης. Αυτό θα μπορούσα να το κάνω, εάν υποστηρίζαμε την κυβερνητική πολιτική. Πιθανόν να είναι μια καλή εξειδίκευση. Για εμάς, όμως, πρόκειται για μια ταξικά - πραγματικά και όχι στα λόγια - αντιλαϊκή πολιτική. Δε μας απασχολεί εάν σωστά την εξειδικεύει και μάλιστα εμείς θα ευχαριστηθούμε εάν συμβάλλουμε - δε θεωρούμε ότι έχουμε το μονοπώλιο - αυτή η εξειδίκευση για την περιφέρεια και αυτή η γενική πολιτική να μην προχωρήσει και να μην υλοποιηθεί.

Εμείς δεν κάνουμε κριτική στην κυβέρνηση, γιατί δεν υλοποιεί το πρόγραμμά της. Εμείς προσπαθούμε, με τις δυνάμεις που έχουμε, να παρεμποδίσουμε την υλοποίηση αυτού του προγράμματος. Αν υλοποιηθούν αυτά που λέει ο πρωθυπουργός, τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα για το λαό. Γι' αυτό δεν πέφτουμε στη λογική που ακολουθεί το ΠΑΣΟΚ, να κρίνει δηλαδή τη διαχειριστική ικανότητα, τον τρόπο που αποκεντρώνει ή δεν αποκεντρώνει, τον τρόπο άσκησης της διακυβέρνησης, κ.λπ. Αυτά θα μας απασχολούσαν, αν συμφωνούσαμε με το περιεχόμενο αυτής της πολιτικής. Τότε θα μας ενδιέφερε να έχουμε μια ικανή και αποτελεσματική κυβέρνηση.

Να το πούμε καθαρά: Ο μόνος που μπορεί να παρεμποδίσει την υλοποίηση αυτής της πολιτικής είναι ο λαός και το κίνημά του. Κανένας άλλος. Βεβαίως, όμως, με μία προϋπόθεση: Οτι ο λαός βγάζει πολιτικά συμπεράσματα όχι απλώς από τη διετία της Νέας Δημοκρατίας, αλλά από τη συνολική πορεία των πραγμάτων, τη δεκαπενταετία, την εικοσαετία, τα τριάντα πέντε χρόνια. Μπορεί να πάει σε όσο βάθος χρόνου θέλει ο καθένας.

Βεβαίως, το κίνημα θα γίνει αποτελεσματικό και μαχητικό όχι για να λύσει ριζικά τα προβλήματά του σήμερα - αυτό δε γίνεται - αλλά να αμβλύνει κάποιες καταστάσεις, να παρεμποδίσει επιλογές της κυβέρνησης στο βαθμό που απαλλάσσεται από την "επαναστατική" αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ και την επίδρασή της».

«Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για τη Γαλλία και το κίνημα στη Γαλλία. Πρέπει να σας πω ότι εμείς ούτε ξαφνιαστήκαμε ούτε "ξαφνιστήκαμε" - όπως λένε στο χωριό μου - σαν την κατσίκα, ούτε εκστασιαζόμαστε. Εμείς περιμέναμε και περιμένουμε ξέσπασμα λαϊκών κινητοποιήσεων παντού και στην Ελλάδα και στη Γαλλία και σε άλλες χώρες. Πιστεύουμε τελικά στην ικανότητα ενός μεγάλου μέρους των εργαζομένων να ανασυντάσσεται, να αντεπιτίθεται. Από αυτή την άποψη εκτιμάμε θετικά και το ιδιαίτερο που υπάρχει στις κινητοποιήσεις της Γαλλίας, κάτι που δεν είδα να σημειώνεται από αυτούς που χειροκροτούν ή υποστηρίζουν αυτό το κίνημα. Αυτό το κίνημα δε συνιστά κάτι το εντελώς αυθόρμητο. Θα έλεγα ότι είναι μία σταδιακή προσέγγιση και άντληση συμπερασμάτων. Είναι ένα κίνημα που ξέσπασε από τα κάτω, παρά το γεγονός ότι πολλά χρόνια τώρα ολόκληρο το πολιτικό σύστημα της Γαλλίας, με τις διάφορες συνισταμένες, καλλιεργεί είτε συντηρητικές αντιδραστικές αντιλήψεις είτε αυταπάτες περί κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς. Ενα κίνημα που υποχρέωσε συνδικαλιστικές ηγεσίες να ψελλίσουν κάποια συνθήματα είτε υπέρ των εργαζομένων είτε να βάλουν πάλι τη δόση του αποπροσανατολισμού για τη βελτίωση του νομοσχεδίου και όχι για την οριστική κατάργησή του.

Εμείς λοιπόν - το λέω καθαρά - παλεύουμε για να μην προχωρήσει αυτή η πολιτική με ταχείς ρυθμούς. Γιατί να θέλουμε ταχύρυθμη προώθηση της πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας; Για να γίνουν τα πράγματα ταχύρυθμα χειρότερα για τους εργαζομένους»;

Σχετικά με το θέμα της ανάπτυξης, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε:

«Απευθύνομαι και στη Νέα Δημοκρατία και στο ΠΑΣΟΚ, αλλά και στο Συνασπισμό: Λέμε όλοι για ανάπτυξη, για το κατά κεφαλήν εισόδημα, για εκσυγχρονισμούς, για διαχειριστική ικανότητα, για περιφερειακή πολιτική, για επενδύσεις, για δημιουργία θέσεων εργασίας. Πίσω από αυτές τις γενικές λέξεις και ορολογίες υπάρχουν πολύ διαφορετικές πολιτικές. Πολιτικές που συγκλίνουν και ταυτίζονται, πολιτικές με μεγάλες διαφορές. Ολα αυτά κρύβουν διαφορετικές αντιλήψεις και διαφορετικά συμφέροντα.

Ας πάρουμε το εξής παράδειγμα: περιφερειακή πολιτική: Μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή περιφερειακή πολιτική, όταν η γενική πολιτική είναι αντιλαϊκή; Ο πρωθυπουργός είπε για διάφορα μέτρα για την περιφέρεια. Αυτά τα μέτρα για την περιφέρεια θα αλλάξουν το εισόδημα και τις συντάξεις των εργαζομένων; Θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας τέτοιες που θα αντιπαλέψουν την ανεργία;

Βεβαίως, ορισμένες δραστηριότητες, για τις οποίες είπε ο πρωθυπουργός, όταν γίνουν σε κάποιες περιφέρειες και σε κάποιες περιοχές που έχουν ερημώσει, κάποιες θέσεις εργασίας θα διαμορφώσουν. Πολλές από αυτές θα είναι σε συνθήκες "γαλέρας", όπως θα είναι στον τομέα της λεγόμενης τουριστικής βιομηχανίας. Δε μιλάει για τη βιοτεχνία ή έστω για τη βιομηχανία παραγωγής τουριστικών προϊόντων. Τουριστική βιομηχανία ονομάζει τα μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα.

Θα διαμορφώσουν, λοιπόν, κάποιες θέσεις εργασίας. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι λύθηκε το πρόβλημα της ανεργίας, γιατί εν τω μεταξύ οι άνθρωποι συνωστίζονται - οι νέες ηλικίες - γύρω από τα μεγάλα αστικά κέντρα ή τα μεσαία σε μέγεθος αστικά κέντρα. Και αναγκάζονται εκεί και παίρνουν φτηνό εργατικό δυναμικό, ξένους εργάτες, εποχιακούς. Δεν είναι ότι οι νέοι δεν πάνε να εργαστούν. Εχουν φύγει, γιατί ακριβώς δεν μπορούν να δημιουργήσουν προϋποθέσεις μόνιμου εισοδήματος.

Λένε, λοιπόν: Ανάπτυξη εμπορίου. Ανάπτυξη τουρισμού. Μα, τα ίδια έκανε και το ΠΑΣΟΚ. Αναπτύχθηκαν αυτοί οι τομείς. Και το εμπόριο αναπτύχθηκε επί ΠΑΣΟΚ. Και τα μεγάλα έργα έγιναν. Τριάντα μεγάλα έργα. Δεν αναφέρω τα πιο μικρά.

Εδώ, όμως, υπάρχει άλλο θέμα. Ποιους δυνάμωσε σε αυτή τη διαδικασία; Εγινε συγκέντρωση πλούτου σε χέρια λιγότερων; Γιγαντώθηκαν οι επιχειρήσεις; Γιγαντώθηκαν. Βεβαίως. Θα γίνουν τουριστικές επενδύσεις και στα νησιά του Αιγαίου. Μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα.

"Μέτρα για τους μικρομεσαίους", είπε ο κύριος πρωθυπουργός. Τι εννοεί "μικρομεσαίους"; Μήπως εννοεί τους αυτοαπασχολούμενους, τα μικρά μαγαζιά και τα παραμάγαζα που υπάρχουν πίσω από τους εμπορικούς δρόμους; Και τα μαγαζιά των εμπορικών δρόμων, όμως, στενάζουν. Δε μιλάει γι' αυτά.

Ποιες είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις; Μεγάλες, παίρνοντας την κλίμακα στην Ελλάδα, επιχειρήσεις. Ας το πω ανώτερες - μεσαίες επιχειρήσεις. Διότι λέγοντας "μικρομεσαίος", εξαρτάται τι εννοεί ο καθένας. Εμείς, παραδείγματος χάρη, ξέρουμε ότι το 90% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι αυτοαπασχολούμενοι στην Ελλάδα.

Ο Γ. Παπανδρέου, που αναγορεύει την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε βάθρο της δημοκρατίας στις τοποθετήσεις που κάνει, προβάλλει ένα μοντέλο που λέει ότι θα υπάρχουν τα όργανα των παραγωγικών δυνάμεων που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη κατά δήμο και ότι μετά θα έρθει η περιφέρεια. Ποια είναι αυτά τα όργανα των παραγωγικών δυνάμεων και η συμμετοχική δημοκρατία, που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη, δηλαδή, εισόδημα, θέσεις απασχόλησης; Για να δούμε.

Ας πάμε σε ένα δήμο. Θα πάει εκεί ο διευθυντής της ALPHA BANK της τοπικής, της EUROBANK, της ΕΘΝΙΚΗΣ, της ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ κλπ. Αυτοί. Θα πάει ο ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, ο ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ, ο ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ κλπ. Θα πάει και ο εμποράκος της γειτονιάς και ο περιπτεράς. Θα πάνε οι εργάτες δήμων και οι οικοδόμοι. Θα πάει και ο δήμαρχος. Και όλοι αυτοί μαζί θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι για να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης; Τι θα κάνουν αυτά τα όργανα που προτείνει το ΠΑΣΟΚ; Θα αλλάζουν τις ονομασίες των δρόμων. Θα αποφασίζουν για κανένα πεζόδρομο, πού θα γίνει. Θα αποφασίζουν για κανένα μικρό παρκάκι, ό,τι έχει μείνει, για καμία τούφα πράσινου. Τέτοια θα αποφασίζουν.

Ολες οι άλλες αποφάσεις θα παίρνονται αλλού. Στις Βρυξέλλες, στη Λισαβόνα, στο Μάαστριχτ και σε επίπεδο βεβαίως κυβέρνησης και Κοινοβουλίων.

Να το ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν. Ας μη διαιρούμε την Ελλάδα σε τοπικές κοινωνίες. Και δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός μιλάει για γενική πολιτική και για περιφερειακή. Τα ίδια λέει και το ΠΑΣΟΚ. Δε μίλησε για κλαδική πολιτική. Δε μίλησαν για βιομηχανία. Μίλησε για επένδυση στη γνώση. Για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, δηλαδή. Αυτό είναι. Και η έρευνα για τους επιχειρηματίες.

Τι είναι οι τοπικές κοινωνίες; Είναι εργάτες. Είναι μικρομεσαίοι. Σε κάθε τοπική κοινωνία υπάρχει και ένα κομμάτι από κάθε τάξη. Για εμάς, λοιπόν, ολόκληρη η ελληνική κοινωνία είναι ταξικά διαστρωματωμένη. Και με την ευκαιρία να μου πείτε ιστορικό προηγούμενο - ας αφήσουμε το σήμερα - στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπου έπαψε να υπάρχει ανισότητα ανάμεσα στις χώρες και περιφερειακή ανισότητα. Πάμε στις Ηνωμένες Πολιτείες, πάμε σε ομοσπονδιακά κράτη. Δε σταμάτησε αυτό.

Τι μπορεί να γίνει; Αυτό που γίνεται και στην Ελλάδα: Η Ηπειρος είναι τελευταία, γίνεται προτελευταία, παίρνει ένα σκαλοπάτι η Πελοπόννησος, κατεβαίνει η Κρήτη. Αλλά και στο εσωτερικό της κάθε περιφέρειες διευρύνονται οι ταξικές ανισότητες.

Τι θα πει περιφέρεια; Δε λέει για εμάς τίποτα. Βεβαίως, ενδιαφερόμαστε για τον Εβρο, για την Τρίπολη, για την Τήνο, για την Κάρπαθο, για το Καστελόριζο, για την Κέρκυρα, για τη Φλώρινα, για την Κοζάνη. Για όλους ενδιαφερόμαστε. Βεβαίως είναι κατά περιοχή η έκφραση των προβλημάτων, αλλά η αντιμετώπιση δεν μπορεί να γίνει με περιφερειακή πολιτική.

Ειπώθηκε, για παράδειγμα, ότι θα δοθούν χρήματα για το γεωργικό τομέα, για τη συγκέντρωση της γης σε χέρια λίγων. Εν πάση περιπτώσει, κύριε Παπανδρέου, αποτελεί πρόκληση. Στα χρόνια του ΠΑΣΟΚ έγιναν τεράστιες αγροτικές κινητοποιήσεις. Σήμερα δε γίνονται όχι γιατί δεν υπάρχουν προβλήματα αλλά γιατί έχει προχωρήσει η συγκέντρωση γης. Τότε έγιναν για να ματαιωθούν. Δεν μπόρεσαν να τις ματαιώσουν, γιατί αυτή ήταν μια στρατηγική επιλογή του συστήματος. Μέχρι και βουλκανιζατέρ βάλατε και ξεφουσκώνατε. Αυτά ξεχάστηκαν; Γιατί έγιναν αυτές οι κινητοποιήσεις; Για πλάκα, και μιλάμε τώρα για το αγροτικό θαύμα; Από αντιΠΑΣΟΚισμό; Οχι βεβαίως»!

Αναφερόμενη στη φιλολογία περί της ανάγκης ύπαρξης περιφερειακής πολιτικής, τόνισε χαρακτηριστικά:

«Για εμάς δεν υπάρχει περιφερειακή πολιτική, αν δε δεις τη γενική πολιτική. Υπάρχει, βεβαίως, περιφερειακή πολιτική, που εξειδικεύει την αντιλαϊκή πολιτική πάρα πολύ συγκεκριμένα. Αυτό έκανε το ΠΑΣΟΚ. Για να το πω καθαρά, το ΠΑΣΟΚ έκανε μεγάλο αντιλαϊκό έργο. Βοήθησε σε μια κρίσιμη περίοδο την προσαρμογή της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά αυτό προκάλεσε τεράστια προβλήματα στο λαό. Και δεν έγινε στα δύο χρόνια. Η Νέα Δημοκρατία τώρα έχει ένα δύσκολο έργο σ' αυτήν την προσαρμογή, αντιλαϊκό βεβαίως έργο.

Για παράδειγμα, το Γ` Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης γιατί έγινε; Επρεπε να προωθηθεί η ενιαία αγορά της Ευρώπης και μάλιστα πριν γίνει η διεύρυνση, πριν οι δεκαπέντε γίνουν είκοσι πέντε. Επρεπε να γίνουν υποδομές, για να προετοιμαστεί αυτός ο κλονισμός που θα ένιωθε η καπιταλιστική Ευρωπαϊκή Ενωση με άλλες δέκα χώρες. Πού πήγαν τα έργα για τις μεταφορές, την Ενέργεια και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα; Εγιναν τριάντα μεγάλα δημόσια έργα επί ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν έγιναν για το λαό. Εγιναν για να διευκολυνθεί η κίνηση κεφαλαίων! Διαμορφώθηκαν κανόνες και υποδομές για την κυκλοφορία του χρηματικού κεφαλαίου, δηλαδή ό,τι αφορούσε τράπεζες, χρηματιστήρια και όλες τις εκφράσεις που έχει αυτή η κίνηση κεφαλαίου.

Ερχόμαστε τώρα στο Δ` Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, που αποτελείται τώρα από είκοσι πέντε χώρες, κατ' αρχήν θέλει να κάνει για το κεφάλαιο ακόμα πιο ελκυστικό το χώρο για επενδύσεις. Ελκυστικό σημαίνει περισσότερη κερδοφορία. Πραγματικά, το Δ` Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης δίνει βάρος στην έρευνα και στην καινοτομία και γι' αυτό τα πανεπιστήμια πρέπει να γίνουν "μαγαζάκια" των βιομηχανιών και να φύγει ο όποιος κοινωνικός και επιστημονικός ρόλος υπήρχε και μπορούσε να αξιοποιηθεί για το λαό. Γίνονται εγκλήματα στο χώρο της Παιδείας. Και η μεν Νέα Δημοκρατία τα λέει με "περικοκλάδες", το δε ΠΑΣΟΚ τα λέει καθαρά. Εκεί, πια, είναι απελευθερωμένο το ΠΑΣΟΚ.

Να μη μας διαφύγει της προσοχής ότι ξεκίνησε το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία με λαχτάρα θα προχωρήσει στην αυταρχική και κατασταλτική θωράκιση του συστήματος. Θα έρθουν και οι αγροφύλακες, θα έρθουν και όλα τα καινούρια Σώματα. Δε χρειάζονται τα παλιά ΤΕΑ, τώρα θα έχουν τους αγροφύλακες. Δε χρειάζονται τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. Εχει άλλο περιεχόμενο η εθνικοφροσύνη με βάση και τα διάφορα μνημόνια. Δε χρειάζονται πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. Τώρα χρειάζονται πιστοποιητικά υπακοής. Και μάλιστα, αν αυτά τα πιστοποιητικά τα δίνουν και οι κομμουνιστές, έχουν μεγαλύτερη αξία. Δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Γιατί σου λέει "και τον κομμουνιστή να προσλάβω δε με νοιάζει, αρκεί να μη σηκώνει κεφάλι". Δεν υπάρχουν τώρα στεγανά. Υπάρχουν άλλοι τρόποι».

Αναφερόμενη στα διάφορα έργα που γίνονται στην περιφέρεια, η ομιλήτρια τόνισε: «Η κυβέρνηση Καραμανλή θέλει αυτή τη στιγμή να εξασφαλίσει για τους επιχειρηματίες, είτε είναι Ελληνες, είτε είναι σε σύμπραξη ξένοι και Ελληνες και έχουν έδρα στην Ελλάδα, ότι θα πάρουν ένα μερίδιο στη νοτιοδυτική Ευρώπη, στα Βαλκάνια, γιατί εδώ πρόκειται για μία αγορά 160.000.000 κατοίκων, αγορά να την εκμεταλλευτούν. Θα γίνουν έργα; Θα γίνουν. Εμείς δεν το αμφισβητούμε. Για να γίνουν όμως αυτά τα έργα, υπάρχει το ταμείο αλλά είναι ορισμένο. Και αυτά που λέγονται τώρα ότι το ΠΑΣΟΚ διαπραγματευόταν καλύτερα στο Γ` Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και η Νέα Δημοκρατία στο Δ` Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, ξέρει και ο κ. Παπανδρέου και ο κ. Καραμανλής καλά τι γίνεται. Τα πακέτα τώρα μειώνονται γιατί είναι για είκοσι πέντε, δεν είναι για δέκα πέντε. Η δε διαπραγματευτική ικανότητα δεν έχει σχέση με την προσωπικότητα του πρωθυπουργού. Είναι ο συσχετισμός δύναμης μέσα σ' αυτήν τη λυκοσυμμαχία, που καθορίζεται από την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική δύναμη της κάθε χώρας. Ολοι οι πρωθυπουργοί και η κυβέρνηση Σημίτη πάλεψαν και διαπραγματεύτηκαν. Εμείς δεν το αρνιόμαστε αυτό. Και η κυβέρνηση Καραμανλή αναγκαστικά θα διαπραγματευτεί. Οσο φουντώνουν οι αγώνες, θα διαπραγματεύεται, μπας και της περισσέψει να δώσει κανένα ψίχουλο, γιατί για ψίχουλα μιλάμε. Δεν υπάρχει κυβέρνηση που δε διαπραγματεύεται, ούτε υπουργοί που δεν ενδιαφέρονται γι' αυτά τα ζητήματα. Πρώτα πρώτα, όσα περισσότερα πάρουν, τόσο περισσότερα θα ταΐσουν τους επιχειρηματίες και κάτι θα τους μείνει για να κοροϊδεύουν τους εργαζόμενους ότι τους έδωσαν παροχές. Εδώ φθάσαμε να τσακώνεται το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία πότε θα υλοποιηθεί ο στόχος στο τέλος του 2008 να πάρουν 308 ευρώ σύνταξη οι αγρότες. Ελεος! Μιλάμε για το πότε θα δοθούν τα 10 ευρώ αύξηση, τώρα ή μετά.

Αυτή, λοιπόν, είναι η ιστορία. Η κυβέρνηση σήμερα πρέπει να υλοποιήσει ένα έργο, που θα βοηθήσει ιδιαίτερα αυτόν τον καταμερισμό στη νοτιοδυτική Ευρώπη, ώστε το κεφάλαιο, οι επιχειρηματίες Ελληνες να μη χάσουν την κούρσα. Ομως, όλες αυτές οι επενδύσεις και οι καινοτομίες συνοδεύονται και από άλλα μέτρα: Γενίκευση των αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις. Κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε με τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης. Η Νέα Δημοκρατία θα τα επεκτείνει.

Τώρα, ποιος είναι χειρότερος από τους δυο, δε μας απασχολεί. Γιατί αν καθίσουμε και πούμε αν είναι έναν πόντο ο ένας χειρότερος από τον άλλο ή αν ο ένας καλύτερα έκανε σε έναν τομέα και ο άλλος στον άλλο, στην ουσία θα εγκλωβιστεί ο κόσμος να διαλέγει από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη. Εγώ δεν αποκλείω σε έναν τομέα το ΠΑΣΟΚ να ήταν πιο έξυπνο, πιο καλό, και η Νέα Δημοκρατία να αποδειχθεί κάπου αλλού. Τέτοια γίνονται. Αλλά η πολιτική του ενός προσθέτει και συσσωρεύει στα προβλήματα του άλλου. Και τα προβλήματα έρχονται σωρευτικά. Αν θέλετε, την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας την περίοδο 1990-1993 δεν τη ζήσαμε αμέσως μετά ή την πολιτική του ΠΑΣΟΚ δεν την εισπράττεις αμέσως ή αυτά που κάνει σήμερα η Νέα Δημοκρατία δεν τα εισπράττεις την άλλη μέρα, τα εισπράττεις και σε πέντε χρόνια».

Σχολιάζοντας τις «διαφορές» που υποτίθεται ότι έχουν τα δύο κόμματα στην πολιτική τους, η Αλ. Παπαρήγα τόνισε: «Μας κάνει και εντύπωση όλη αυτή η συζήτηση, π.χ. τι έγινε στις τράπεζες. Κάποιοι χάνουν τα μαλλιά τους, γιατί ανέβηκε το όριο συνταξιοδότησης στις τράπεζες. Λένε: "Εμείς τις είχαμε εξαιρέσει". Εντάξει. Μα, αυτή ήταν η γενική τάση, η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης.

Να δούμε και την άλλη πλευρά. Λέει η Νέα Δημοκρατία: "Εγώ, κύριοι, παίρνω υπόψη όλη την κριτική που μου έχουν κάνει οι βιομήχανοι για το γεγονός ότι για να προχωρήσουν όλες αυτές οι επενδύσεις, οι υποδομές, όλες αυτές οι αλλαγές για τη συγκέντρωση του πλούτου, πρέπει να διαμορφώσω ένα σύγχρονο μηχανισμό. Δεν μπορεί να έχω πάρα πολλούς φορείς διαχείρισης των πόρων. Ετσι, θα κάνω πέντε υπερπεριφέρειες και δεκατρείς διαχειριστικούς φορείς ανώνυμες εταιρίες". Αμα διαβάσει κανείς το βιβλίο του κ. Σημίτη, το πρόβλημα το βάζει και ο ίδιος, ότι δεν μπορεί να προχωρήσει αυτή η κατάσταση και να έχεις τοπικούς φορείς διαχείρισης από δω και από κει. Ποια είναι η διαφορά του ΠΑΣΟΚ; Να είναι βασικός φορέας διαχείρισης η ΤΑ, η ΚΕΔΚΕ και η ΕΝΑΕ - το βάθρο της δημοκρατίας - που θα λειτουργούν όμως σαν ανώνυμες εταιρίες.

Ηδη η ΚΕΔΚΕ - και εδώ συμφώνησαν όλα τα άλλα κόμματα - ζητάει φορολογικές αρμοδιότητες, να κάνει συμπράξεις με τους ιδιώτες. Μα, ήδη αυτό έχει περάσει από το νόμο του 1994 και μετά, του ΠΑΣΟΚ. Η διαφορά είναι στους φορείς διαχείρισης. Εδώ μπορεί - αν θέλετε - η ιστορία του κάθε κόμματος, η επαφή του με τη βάση του να το επηρεάζει: Η Νέα Δημοκρατία να πει "απευθείας καινούριες ανώνυμες εταιρίες", το ΠΑΣΟΚ να λέει "να μετατρέψω ακόμα πιο πολύ την ΤΑ σε ανώνυμη εταιρία". Τέτοιες διαφορές υπάρχουν, αλλά δεν αλλάζουν τα αποτελέσματα της γενικής πολιτικής. Πώς θα γίνει δηλαδή; Δεν τα αλλάζουν.

Εδώ συναρτούν, π.χ., τις αυξήσεις των εργαζομένων από την ικανότητα και την αντοχή της οικονομίας. Είτε είχε 5% ρυθμό ανάπτυξης η οικονομία, είτε έχει 3%, είτε έχει 4%, οι εισοδηματικές ανισότητες μεγαλώνουν και το ίδιο γίνεται και σε όλη την Ευρώπη. Αυτό δεν το λέμε για να δώσουμε συγχωροχάρτι σε κανένα κόμμα. Υπάρχει και η άλλη άποψη που λέει "να αυξηθούν οι κρατικές παρεμβάσεις", δηλαδή το κράτος να παίζει πιο πολύ ελεγκτικό ρόλο στην αγορά. Αυτή θεωρείται και στην Ευρώπη αριστερή και ανανεωτική πρόταση, ενώ πρώτα έλεγαν "μακριά το κράτος από τις επιχειρήσεις", αλλά έχουν τώρα μία αντίφαση.

"Να γίνουν περισσότερες δημόσιες επιχειρήσεις". Μάλιστα, να γίνουν. Μα, είναι σε καθεστώς απελευθέρωσης της αγοράς. Στις σημερινές συνθήκες εμείς υποστηρίζουμε τις δημόσιες επιχειρήσεις, παλεύοντας όμως και τη συνολική πολιτική και λέγοντας στον κόσμο: "Ακουσε να δεις, θα προσπαθήσεις να έχεις και μικρές και μεγαλύτερες κατακτήσεις, αλλά αυτές δε θα σου αποδώσουν τόσο. Θα έχουν αμυντικό χαρακτήρα, αν δεν προχωρήσεις σε ριζικές αλλαγές στο επίπεδο της εξουσίας, της ιδιοκτησίας κλπ.".

Λένε επίσης: "Να έχουμε δημόσια ΔΕΗ και ΟΤΕ". Μα, η δημόσια ΔΕΗ και ο ΟΤΕ, όταν είναι σε ένα καθεστώς απελευθέρωσης της αγοράς με όλες τις άλλες μονοπωλιακές επιχειρήσεις, δε θα τα βγάλει πέρα. Και κάτι άλλο. Η δημόσια επιχείρηση πώς θα λειτουργεί; Ως καπιταλιστική επιχείρηση; Ως ιδιωτική επιχείρηση; Μα, έτσι προτείνεται.

Αυτά δε βγάζουν πουθενά. Παρεμβάλλουν, ενδεχομένως, κάποιες δυσκολίες, αλλά δεν κάνουν τίποτα, πολύ περισσότερο που έρχεται η Ευρωπαϊκή Ενωση και σου λέει: "Πάρε πρόστιμο, γιατί δεν έχεις απελευθερώσει τη ΔΕΗ από κάποιες παλαιότερες δεσμεύσεις". Είναι ένας τραγέλαφος, ένας κυκεώνας».

Καταλήγοντας, η Αλ. Παπαρήγα υπογράμμισε: «Ενα τελευταίο, επειδή λέμε για την περιφέρεια. Υπάρχει θέμα περιφέρειας, διαφορά πόλης - χωριού, διαφορά κέντρου και περιφέρειας κλπ. Αλλά για να πάμε να δούμε το Λεκανοπέδιο της Αττικής. Υπάρχουν ταξικές ανισότητες; Υπάρχει εκμετάλλευση; Υπάρχουν προβλήματα αποχέτευσης, νερού, συγκοινωνίας, κυκλοφορίας; Υπάρχει πρόβλημα λαϊκής στέγης;

Γίνεται εδώ ζήτημα η χρήση γης. Μα, αν δε λυθεί το ζήτημα της ιδιοκτησίας, τι συζητάμε για χρήση; Αφού η γη είναι εμπόρευμα. Παλιά είχαμε εμπόριο για τη μικρής έκτασης γη. Τώρα πάμε σε μεγάλες ιδιοκτησίες.

Ερχομαι στις χωματερές. Για να δούμε η τοπική κοινωνία των Λιοσίων πόσο πάρθηκε υπόψη; Εκεί μένει η χωματερή. Αντε να πάει δίπλα στη Φυλή.

Ολα αυτά περί τοπικών κοινωνιών πρώτα - πρώτα είναι για να κοροϊδεύουμε τον κόσμο και να τον εντάξουμε σε μία συμμόρφωση προς την κυρίαρχη πολιτική, για να τον κουλαντρίζουμε καλύτερα. Και αυτό γιατί η πείρα είναι η εξής: Από το να αφήσεις τον κόσμο ελεύθερο, βάλε τον μέσα σε κάποια σχήματα διαλόγου. Δε θα έχουμε μόνο την ΟΚΕ κεντρικά. Αυτός ο κοινωνικός διάλογος πρέπει να πάει κάτω. Να τους εντάξουμε, λοιπόν, σε ένα διάλογο με σημαδεμένα χαρτιά.

Πάρα πολλά προβλήματα δεν είναι τοπικά. Δεν μπορούν να τα λύσουν οι τοπικές κοινωνίες. Είναι υπερτοπικά. Για παράδειγμα, υπάρχουν ανεξέλεγκτες χωματερές στην Ανατολική Αττική. Στη Δυτική Αττική υπάρχει κορεσμός. Οι κυβερνήσεις κρύβονται πίσω από τις τοπικές αντιθέσεις. Ποιος τις καλλιεργεί; Οι τοπικοί δήμαρχοι, οι τοπικοί νομάρχες.

Ας πάρουμε τα προβλήματα της δημόσιας υγείας με τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Πρώτα - πρώτα πόσες εταιρίες κινητής τηλεφωνίας έχουμε στην Ελλάδα; Η κάθε μία κάνει το δικό της δίκτυο. Αν είχαμε μία θα είχαμε ένα πιο οργανωμένο δίκτυο. Και δεύτερον, αυτοί που κάνουν τις μελέτες, είτε προέρχονται από τα πανεπιστήμια είτε από διάφορες μελετητικές επιτροπές είτε από διάφορες εταιρίες, δε βοηθούν για να βγάλουμε άκρη. Δεν έχουμε εμπιστοσύνη στις μελέτες, διότι υπαγορεύονται από συγκεκριμένα συμφέροντα. Και αφαιρώ το γεγονός ότι χρησιμοποιούμε τα κινητά λίγα χρόνια και δεν έχει συσσωρευτεί πείρα. Και οι μελέτες μπορεί να είναι κατευθυνόμενες. Ο κόσμος τι να κάνει; Οχι στη μία κεραία εδώ, όχι εκεί, όχι παραπέρα. Ο ένας μεταφέρει στον άλλον το πρόβλημα. Και βεβαίως μέχρι να υπάρξουν τελικά συμπεράσματα, δεν πρέπει να τοποθετούνται κεραίες σε σχολεία και σε χώρους όπου υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση κατοίκων.

Αλλά όταν αυτά τα πράγματα είναι υποταγμένα στους επιχειρηματίες και αυτοί μελετάνε, αυτοί διακινούν τις μελέτες, αυτοί ελέγχουν την πληροφόρηση, δεν μπορούμε να βγάλουμε άκρη. Και εκεί καλλιεργείται ο συντεχνιασμός και μια συντηρητική στάση απέναντι σε ορισμένα ζητήματα γιατί κυριαρχεί η επιφύλαξη. Κανένας δε θέλει το βιολογικό καθαρισμό, κανένας δε θέλει τη χωματερή. Τι θα γίνει όμως; Πέντε εκατομμύρια έχουμε φτάσει στην Αττική.

Ενα τελευταίο για τις χρήσεις γης. Εγιναν δρόμοι όπως η Αττική Οδός. Πολύ ωραία. Χρειαζόταν. Αλλά, για να δούμε ποιος θα μας πει ποια εταιρία έχει αγοράσει ένα μεγάλο μέρος εκτάσεων δεξιά και αριστερά της Αττικής Οδού και γιατί τις αγόρασε; Οσοι κατασκευάζουν, αγοράζουν και γη, γιατί ξέρουν ότι ανεβαίνει η αξία της. Και τι θα γίνει αυτή η γη; Να μη μιλήσουμε για τα διόδια. Βεβαίως, από κάποια έργα επωφεληθήκαμε και εμείς οι απλοί κάτοικοι, αλλά πληρώνουμε διόδια. Πίσω από κάθε έργο δημιουργήθηκε μια καινούρια πηγή κερδοφορίας. Ξαναρωτάω: Ποιος αγοράζει ολόκληρες περιοχές δεξιά και αριστερά των μεγάλων έργων;».

«Εμείς δεν μπορούμε να δούμε παθητικά τα ζητήματα και να πούμε ότι πρέπει να λυθεί το ζήτημα της κοινωνικής ιδιοκτησίας για να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα προβλήματα. Αυτό θα ήταν στρουθοκαμηλισμός. Ετσι θα αφήναμε ελεύθερο το πεδίο να κάνει ο καθένας ό,τι θέλει. Διεκδικούμε υποδομές στην παιδεία, στην υγεία, στην αντισεισμική θωράκιση. Μπορεί να χρειαστούν και ολόκληρες αναπλάσεις περιοχών. Και είναι έργα που δημιουργούν και θέσεις εργασίας από το δημόσιο. Εντάξει, δεν είναι το δημόσιο που θα θέλαμε, αλλά από το δημόσιο. Διεκδικούμε και έργα αντιπλημμυρικά και άλλα. Διεκδικούμε πολιτικές που δεν κλείνουν τα μικρομάγαζα. Διεκδικούμε την προστασία της μικρομεσαίας αγροτιάς.

Σε τελευταία ανάλυση αυτό που μπορούμε άμεσα να κάνουμε - και ανάλογα με τη στάθμη του κινήματος - είναι να παρεμποδίζουμε τα χειρότερα, να υπάρχουν έστω και κάποιες μικρές κατακτήσεις. Να αμβλύνονται τα προβλήματα - προσωρινά, βεβαίως - γιατί να το πούμε καθαρά η ανάπτυξη του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας υπόκειται σε λειτουργίες συγκεκριμένων οικονομικών νόμων. Γι' αυτό αρέσει στα δύο κόμματα να μιλάνε για οικονομική πολιτική και όχι για την πολιτική στην οικονομία. Αφήνουν απέξω, λοιπόν, την πολιτική στην οικονομία και συζητάμε για την οικονομική πολιτική, που είναι η διαχείριση της στρατηγικής. Στη διαχείριση τσακώνονται και εμείς θα το πούμε και για άλλη μια φορά ότι όλη η φασαρία είναι για το "πάπλωμα". Καθαρά πράγματα.

Οταν λέμε "πάπλωμα" δε μιλάμε για προσωπικές επιδιώξεις ηγετών, στελεχών κλπ. Είναι το πάπλωμα της κυρίαρχης πολιτικής και ποιος μπορεί να ασκήσει καλύτερα την εξουσία γι' αυτούς που θέλει να υπηρετήσει και σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Για να ολοκληρώσω, στα επόμενα χρόνια προβλήματα που έχουν σχέση με τη λαϊκή στέγη, με την υγεία, με την παιδεία, με το περιβάλλον και ό,τι αυτό συνεπάγεται, πλημμύρες κ.λπ. θα οξυνθούν φοβερά. Δεν οξύνονται, ούτε με βάση την τετραετία του ΠΑΣΟΚ ούτε με βάση την τετραετία της Νέας Δημοκρατίας. Αυτά συσσωρεύονται.

Σε κάποια φάση θα πάμε σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις και πρέπει να το πούμε καθαρά. Θα χρειαστεί χρήμα, πολύ χρήμα. Εχουν τόσο διογκωθεί τα προβλήματα, που θα χρειαστεί πολύ χρήμα. Χρειάζονται και οι επιστημονικές μελέτες και άλλα, αλλά θα χρειαστεί πολύ χρήμα.

Στην Ελλάδα υπάρχουν ιδιομορφίες που σε άλλες χώρες της Ευρώπης δεν υπάρχουν. Η Αθήνα π.χ. χτίστηκε σε μια υποδομή μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, γιγαντώθηκε, είχαμε το πρόβλημα των προσφύγων, αλλά σε υποδομή για ελάχιστους κατοίκους. Είχαμε ειδικές εξελίξεις στη χώρα μας που οδήγησαν έναν κόσμο μεταπολεμικά στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Επομένως, τα προβλήματα θα είναι οξυμένα. Για να τελειώνω: Ανάπτυξη για μας σημαίνει εισόδημα, σημαίνει τι τρώω και τι πίνω, πόσο ελεύθερο χρόνο έχω. Τις συνθήκες δουλιάς, τις συνθήκες κατοικίας και το περιβάλλον το καλό, δε θα μας το δώσουν ούτε τα δίκτυα της ενέργειας, ούτε τα δίκτυα μεταφορών, ούτε τα μεγάλα ξενοδοχεία, ούτε η ΓΙΟΥΡΟΒΙΖΙΟΝ, ούτε οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Η Ελλάδα δεν είναι αυτή που εμφανίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Θα το πω και αλλιώς: Οι Ολυμπιακοί Αγώνες πρόσβαλαν την Ελλάδα και δεν είναι ευθύνη μόνο της Ελλάδας».