Associated Press

O T. Ανταμς σε μια αντικυβερνητική συγκέντρωση στο Πανεπιστήμιο του Μπέλφαστ

Μια μια κίνηση ματ, η Βρετανία έθεσε από τα μεσάνυχτα σε ισχύ το πρόσφατα ψηφισθέν νομοσχέδιο για τη Βόρεια Ιρλανδία, το οποίο καταργεί τους θεσμούς και δίνει ένα τέλος στο «πείραμα» -όπως εξελίχθηκε- της διακυβέρνησης του Ολστερ από τους ίδιους τους πολίτες του, μόλις σε 72 ημέρες...

Αυτή η κίνηση όμως, δυνητικά μπορεί να αποτελέσει και την ταφόπλακα της «πολυδιαφημισμένης» ειρηνευτικής συμφωνίας της «Μεγάλης Παρασκευής του 1998». Μια διαδικασία ειρήνευσης που έκτοτε βρίσκεται μονίμως κολλημένη στη ζώνη υψηλού κινδύνου και ουκ ολίγες φορές έχει κινδυνέψει να καταρρεύσει, αν και πάντα όλες οι πλευρές έχουν τις καλύτερες προθέσεις.

Πάντως, αναμφισβήτητο γεγονός αποτελεί ότι οι πολίτες της Βόρειας Ιρλανδίας, αν και κατάκτησαν το δικαίωμά τους - τουλάχιστον στην αυτοδιάθεση - θα επιστρέψουν στο παλιό καθεστώς της βρετανικής διοίκησης και διακυβέρνησης. Ο λόγος που οδήγησε τη Βρετανία να καταργήσει τους θεσμούς στη Βόρεια Ιρλανδία, όπως αυτός εκφράστηκε διά στόματος του Βρετανού υφυπουργού Βορείου Ιρλανδίας, Πίτερ Μάντελσον, είναι ότι δεν είχε άλλη εναλλακτική λύση, εξαιτίας της απουσίας ικανοποιητικής προόδου στο θέμα του αφοπλισμού του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA).

Σύμφωνα με το Μάντελσον, η βρετανική κυβέρνηση προχώρησε στην απόφαση αυτή παρά το γεγονός ότι λίγο νωρίτερα το Σιν Φέιν, πολιτικό σκέλος του IRA, κατέθεσε νέα αξιοσημείωτη πρόταση για τον αφοπλισμό της οργάνωσης. Ο Μάντελσον εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες κινήσεις του IRA, τόνισε όμως πως «δεν είναι αρκετές για να αποτρέψουν την κατάργηση της κυβέρνησης του Ολστερ, σε αυτό το στάδιο». Ενώ εξέφρασε την ελπίδα να ξαναλειτουργήσουν οι θεσμοί στην περιοχή το συντομότερο δυνατόν και επισήμανε πως αυτό θα γίνει αν το Σιν Φέιν και οι Ενωτικοί Προτεστάντες, καταφέρουν να επιλύσουν τις μεταξύ τους διαφορές και καταλήξουν σε συμφωνία για τον αφοπλισμό, όπως ορίζεται στην ειρηνευτική συμφωνία του 1998.

Πάντως, η κίνηση αυτή ήταν αιφνιδιαστική, καθώς λίγο νωρίτερα οι πληροφορίες που διέρρεαν μιλούσαν ότι ήταν έτοιμο σχέδιο για τη διάσωση - για άλλη μία φορά - της ειρηνευτικής διαδικασίας που καταρτίστηκε από εκπροσώπους της βρετανικής και της ιρλανδικής κυβέρνησης, όπως μετέδιδαν όλα τα Μέσα Ενημέρωσης στο Μπέλφαστ. Μάλιστα, ένας εκ των όρων αυτού του σχεδίου, ήταν η σταδιακή μείωση της στρατιωτικής παρουσίας της Βρετανίας στη Βόρεια Ιρλανδία. Ο κρατικός τηλεοπτικός σταθμός της Ιρλανδίας, RTE μετέδωσε επικαλούμενος πηγές που δεν κατονομάζονται, ότι το σχέδιο προβλέπει επίσης ότι οι αντάρτες του IRA θα προβούν από την πλευρά τους σε μία χειρονομία καλής θέλησης πριν από τον Μάη, οπότε και θα πρέπει να καταθέσουν τα όπλα τους. Σύμφωνα με το σχέδιο, ο επικεφαλής του ανεξάρτητου Σώματος για τον αφοπλισμό στη Βόρεια Ιρλανδία, Καναδός στρατηγός Τζον ντε Τσαστελέν, θα παραμείνει στο αξίωμά του για έναν χρόνο ακόμη.

Τελικά ούτε αυτό δεν ήταν αρκετό για τους Βρετανούς, που έλυσαν με το μαχαίρι το «γόρδιο δεσμό», αφήνοντας μάλιστα έκθετο και τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, που είναι γνωστό πόσο «στενά» συνδεδεμένο είναι με τη βορειο-ιρλανδική υπόθεση.

Χωρίς να εγκαταλείπει τη ρητορική του ποτέ, ο Κλίντον από την αμερικανική πρωτεύουσα χθες, λίγες μόνο ώρες πριν τη βρετανική ανακοίνωση για την κατάργηση των θεσμών, είχε εκφράσει την εκτίμηση ότι ακόμα υπάρχουν ελπίδες για εξεύρεση λύσης στη Βόρεια Ιρλανδία και ήταν σίγουρος πως υπάρχει ακόμα ελπίδα να βρεθεί μια λύση της τελευταίας στιγμής στο αδιέξοδο της ειρηνευτικής διαδικασίας. Πρόσθεσε δε πως για το θέμα αυτό προσπαθεί ο ίδιος μαζί με ορισμένα μέλη της κυβέρνησής του.

Πάντως, ο Κλίντον υπογράμμισε πως αν χρειαστεί να καταργηθούν οι θεσμοί τη Βόρεια Ιρλανδία, είναι σημαντικό αυτό να γίνει χωρίς να οδηγηθούμε στην κατάσταση πριν από την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας. «Πιστεύουμε πως μπορούν να εκπληρωθούν όλες οι προϋποθέσεις της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, την οποία αποδέχτηκαν οι ψηφοφόροι της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας. Ελπίζουμε ότι μπορεί να βρεθεί ένας τρόπος για να συνεχίσουμε... εργαζόμαστε σκληρά πάνω σε αυτό το θέμα και ακόμα υπάρχουν πιθανότητες να προχωρήσουμε χωρίς να καταργηθούν οι θεσμοί».