ICON

Το οικογενειακό εισόδημα εξανεμίζεται από τις αρχές κιόλας του μήνα, στα είδη πρώτης ανάγκης που διαρκώς ακριβαίνουν

Μπροστά σ' αυτά τα αδιέξοδα οι εργαζόμενοι, οι νέοι, ακόμα και μικρά παιδιά χρεώνονται εφ' όρου ζωής στις τράπεζες, μέσω στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, πιστωτικών καρτών, ενώ θραύση κάνουν τον τελευταίο καιρό ειδικά τραπεζικά προγράμματα για παιδιά και νέους.

Μια οικογένεια χρειάζεται τουλάχιστον 1.200 ευρώ το μήνα για τα απαραίτητα «τρέχοντα» έξοδα. Συγκεκριμένα, μια οικογένεια δαπανά:

• Το λιγότερο 250 ευρώ το μήνα για τα απαραίτητα τρόφιμα.
• 400 - 600 ευρώ για ενοίκιο ή δόση δανείου.
• 100 - 150 ευρώ κατά μέσο όρο το μήνα για λογαριασμούς, κοινόχρηστα κλπ.
• Πάνω από 300 ευρώ το μήνα για φροντιστήρια, ξένες γλώσσες, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες των παιδιών.

Αυτά είναι τα πάγια έξοδα, χωρίς να περιλαμβάνονται τα έξοδα για την ιατρική περίθαλψη, για ψυχαγωγία, ένδυση, βενζίνη, σπουδές, αν τα παιδιά είναι μεγαλύτερα, και άλλα πολλά έξοδα που καλείται να καλύψει μια οικογένεια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥ) τα νοικοκυριά δαπανούν κατά μέσο όρο μηνιαίως σε είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά 306,44 ευρώ, σε ρούχα και παπούτσια 150,15 ευρώ, σε οινοπνευματώδη και καπνό 71,52 ευρώ και σε ιατρικές υπηρεσίες 29,85 ευρώ. Σημειώνεται, ότι το αντίστοιχο ποσό για ιατρικές υπηρεσίες όσων νοικοκυριών έχουν μηνιαίο εισόδημα πάνω από 3.500 ευρώ, φτάνει στα 50,8 ευρώ το μήνα κατά μέσο όρο.

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν και τα στοιχεία της ΕΣΥ, σύμφωνα με τα οποία, από τα νοικοκυριά που πληρώνουν ενοίκιο (ανέρχονται συνολικά στις 796.500) τα 137.423 έχουν συνολικό μηνιαίο εισόδημα μόλις μέχρι 750 ευρώ!!! Τα 152.857 νοικοκυριά που πληρώνουν ενοίκιο έχουν συνολικό μηνιαίο εισόδημα 750 - 1.100 ευρώ, ενώ τα 137.441 νοικοκυριά έχουν συνολικό μηνιαίο εισόδημα 1.100 - 1.450 ευρώ.

Η ανάγκη για ψυχαγωγία, πολιτισμό, διασκέδαση και ξεκούραση αποτελεί μια τεράστια «βιομηχανία» με ξέφρενα κέρδη, που λεηλατεί τις τσέπες των εργαζομένων και των λαϊκών νοικοκυριών. Τα «προϊόντα» της βιομηχανίας του ελεύθερου χρόνου πωλούνται πολύ ακριβά, με αποτέλεσμα ακόμα κι οι μικροχαρές της ζωής, όπως μια βραδιά στο θέατρο ή ένα μπάνιο στην παραλία, να αποτελούν πολυτέλεια για μια οικογένεια, για έναν νέο εργαζόμενο που παίρνει το βασικό μισθό, για ένα φοιτητή. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το γεγονός, ότι σχεδόν οι μισοί Ελληνες φέτος δεν πήγαν διακοπές.

Η τάση που δημιουργείται είναι, τα λαϊκά στρώματα πέρα από το να δουλεύουν, να μην κάνουν τίποτε άλλο. Κι αυτό συμβαίνει επειδή ο εργάσιμος χρόνος επιμηκύνεται ή κατακερματίζεται, αλλά και επειδή οι χαμηλοί μισθοί κι η ακρίβεια δεν αφήνουν άλλα περιθώρια. Αναφέρουμε ενδεικτικά και κατά προσέγγιση ορισμένες πτυχές του κόστους αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου:

• Βιβλίο: 15 - 25 ευρώ
• Κινηματογράφος: 7 ευρώ
• Θέατρο: 15 - 25 ευρώ
• Φαγητό: 15 ευρώ/άτομο
• Παραλίες: 5 - 15 ευρώ/άτομο

Επιπλέον, οι πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες για παιδιά και ενήλικες αποτελούν πια ένα υπολογίσιμο έξοδο, αφού ακόμα κι αυτές οι πάλαι ποτέ δωρεάν υπηρεσίες σήμερα προσφέρονται έναντι αντιτίμου. Στους περισσότερους δήμους μια πολιτιστική ή αθλητική δραστηριότητα το μήνα κοστίζει από 10 έως 20 ευρώ, ενώ τα δημοτικά κολυμβητήρια και τα δημοτικά ωδεία φτάνουν το μήνα τα 35 και 30 ευρώ αντίστοιχα.

Ολο και περισσότερα γίνονται μέρα με τη μέρα τα δεσμά που κρατούν «αλυσοδεμένες» τις περισσότερες οικογένειες, αφού κάθε μήνα δίνουν ως και το μισό εισόδημά τους σε δόσεις δανείων, ενώ ένα στα τρία νοικοκυριά χρωστά στις τράπεζες και ο συνολικός δανεισμός στην 3ετία 2002 - 2005 αυξήθηκε σχεδόν 30%!

Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2001 το ύψος των χρεών των νοικοκυριών στις τράπεζες ήταν 23 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ σήμερα το ποσό αυτό έχει τριπλασιαστεί και έχει ξεπεράσει τα 70 δισεκατομμύρια ευρώ!!! Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από δειγματοληπτική έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρία δημοσκοπήσεων TNS - ICAP την περίοδο 20 Σεπτέμβρη - 20 Δεκέμβρη 2005, σε ένα συνολικό δείγμα 6.000 νοικοκυριών από αστικές και ημιαστικές περιοχές της χώρας, και δημοσιοποιήθηκαν πριν μερικούς μήνες από την Τράπεζα της Ελλάδας.

Αναλυτικότερα, ένα στα δύο ελληνικά νοικοκυριά χρωστάει στις τράπεζες, κατά μέσο όρο, πάνω από 7.000 ευρώ. Δημοφιλέστερη «οδός» δανεισμού είναι οι πιστωτικές κάρτες, τις οποίες και χρησιμοποιεί το 53,1% των οφειλετών. Να σημειωθεί ότι το 53,1% των νοικοκυριών που χρωστάνε, δηλώνουν ότι έχουν δανειστεί μέσω πιστωτικών καρτών και χρωστούν κατά μέσο όρο 1.700 ευρώ! Οταν ο μισθός της οικογένειας κάποιες φορές δεν ξεπερνά τα 700 ή και 800 ευρώ το μήνα!

Μετά τις πιστωτικές κάρτες ο πιο δημοφιλής τρόπος δανεισμού είναι τα στεγαστικά δάνεια, ενώ υψηλότερη είναι η πιθανότητα λήψης δανείου για τα νοικοκυριά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, δηλαδή των μεγάλων αστικών κέντρων, για ζευγάρια με δύο ή με τρία παιδιά.

Οσον αφορά τα στεγαστικά δάνεια, περίπου ένα στα τρία νοικοκυριά που οφείλουν στις τράπεζες έχει συνάψει στεγαστικό δάνειο, είτε για αγορά κατοικίας είτε για επισκευή είτε για αγορά οικοπέδου και χρωστάει κατά μέσο όρο περισσότερα από 29.000 ευρώ. Ολα αυτά όταν ο μέσος χρόνος αποπληρωμής τους είναι περίπου τα 15 χρόνια. Δηλαδή, όταν μια οικογένεια έχει πάρει πολύ μεγάλο δάνειο, στην τράπεζα θα χρωστούν πάνω από δύο γενιές...

Μετά τα στεγαστικά ακολουθούν τα δάνεια, που δεν καλύπτονται από εγγυήσεις (29,4% των νοικοκυριών που χρωστάνε) και τα δάνεια για αγορά αυτοκινήτου. Ενα στα πέντε νοικοκυριά που δηλώνει στην έρευνα ότι έχουν οφειλές έχει δανειστεί για να αγοράσει αυτοκίνητο και χρωστάει κατά μέσο όρο περίπου 5.800 ευρώ. Επίσης, το 16,3% των νοικοκυριών που έχει οφειλή από δάνεια δηλώνει ότι έχει κάνει χρήση πιστωτικών διευκολύνσεων από εμπορικές επιχειρήσεις.

Οσον αφορά τις δυσκολίες αποπληρωμής των δανείων και των οφειλών όπως προκύπτει από την έρευνα:

• Το 11,2% των νοικοκυριών για το σύνολο των δανείων δεν πληρώνει κανονικά τις δόσεις του, ποσοστό το οποίο αυξάνεται στο 14,9% για τα καταναλωτικά δάνεια, ενώ για τα στεγαστικά «πέφτει» στο 8,6%.
• Δήλωσαν δυσκολία πληρωμής: Το 53,8% όσων έχουν πάρει στεγαστικά δάνεια, το 54,2% όσων κατέχουν πιστωτικές κάρτες, το 67% όσων πληρώνουν δόσεις άλλων δανείων, το 53,5% όσων πληρώνουν δόσεις σε καταστήματα, το 61,6% αυτών που πληρώνουν ενοίκιο και το 50% για πληρωμή λογαριασμών (ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κλπ.).

Την ίδια ώρα οι τραπεζίτες φοβούνται μήπως χάσουν τα λεφτά που «καταληστεύουν» από τους οφειλέτες με τις συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων και δηλώνουν ότι το ζήτημα της πιθανής υπερχρέωσης των νοικοκυριών είναι σημαντικό, καθώς μπορεί να επηρεάσει την αξιοπιστία του τραπεζικού συστήματος αλλά και την οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη...