Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων θεωρούνταν, από τότε που βρέθηκε (1900), εκπληκτικό εύρημα. Επρεπε, όμως, να περάσουν δεκαετίες ερευνών, αναλύσεων, επιστημονικών θεωριών και προτάσεων, ώστε σήμερα, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, να διαπιστώσουμε πως είναι ένα πραγματικά συγκλονιστικό επίτευγμα της ανθρώπινης νόησης, της όσμωσης των αρχαίων πολιτισμών, της δημιουργικής σύνθεσης της γνώσης, ένα χαρακτηριστικό και υπέροχο παράδειγμα της προσπάθειας του ανθρώπου να κατανοήσει το περιβάλλον του και να το διαχειριστεί για την κάλυψη των αναγκών του.

Η προχθεσινή παρουσίαση των τελευταίων δεδομένων πάνω στο Μηχανισμό, από τη διεπιστημονική διεθνή ομάδα ερευνών ήταν αποκαλυπτική. Την εισαγωγική «ξενάγηση» στα «άδυτα» του Μηχανισμού έκανε ο Μάικ Εντμοντς, καθηγητής Αστρονομίας του Πανεπιστημίου Κάρντιφ, ο οποίος είπε ότι ο Μηχανισμός είναι ένα ηλιακό και σεληνιακό «ημερολόγιο», που πρόβλεπε τις ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις σε χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον επτά δεκαετιών και με ακρίβεια μήνα, ημέρα ...και ώρας! Επιπλέον, έδειχνε τις θέσεις του ήλιου και της σελήνης στο ζωδιακό κύκλο, τις φάσεις της σελήνης και πολύ πιθανόν και θέσεις πλανητών, όπως του Ερμή και της Αφροδίτης. Οποιος το έφτιαξε (ως προς το φυσικό πρόσωπο υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις) ήταν κάτοχος της μέχρι τότε αστρονομικής γνώσης, μεταξύ άλλων και της ελλειπτικής τροχιάς της σελήνης.

Από τα 82 θραύσματα που βρέθηκαν (το τελευταίο βρέθηκε πρόσφατα στις αποθήκες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου από την αρχαιολόγο - μέλος της ομάδας, Μαίρη Ζαφειροπούλου) και με τη χρήση ειδικά κατασκευασμένου γι' αυτό το σκοπό τομογράφου ακτίνων Χ (μηχάνημα 8,5 τόνων που μεταφέρθηκε από την Αγγλία) και με ειδικό λογισμικό φωτογραφικής απεικόνισης, οι επιστήμονες αποκάλυψαν επιπλέον γρανάζια, ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε 30 και ολοκλήρωσαν σε πολύ μεγάλο ποσοστό την αποτύπωση και ερμηνεία του διασωθέντος κειμένου. «Δεν ξέρουμε γιατί χρησιμοποιούνταν, αλλά ξέρουμε τι έκανε», είπε ο Εντμοντς, συμπληρώνοντας: «Αν έφτιαξαν κάτι τέτοιο τότε, ποιος ξέρει τι άλλο μπορεί να είχαν κατασκευάσει».

Το κείμενο του Μηχανισμού είναι οι οδηγίες χρήσης του και το διασωθέν κομμάτι αποτελείται από 35 στίχους με χαρακτήρες, που δεν ξεπερνούν τα 2,1 χιλιοστά. Στο κείμενο εμπεριέχονται, μεταξύ άλλων, και οι αριθμοί 76, 19, 223 που παραπέμπουν σε αστρονομικές μετρήσεις της αρχαιότητας, γνωστές και από άλλα ευρήματα. Τον πολύπλοκο και περίπλοκο τρόπο λειτουργίας του Μηχανισμού εξήγησε ο ερευνητής Τόνι Φριθ, ο οποίος δημιούργησε ένα εικονικό μοντέλο της μορφής και του εσωτερικού του.

Οι επιστήμονες κατέληξαν επίσης πως ο Μηχανισμός είναι κατασκευασμένος πιο παλιά από το 80 π.Χ. - όπως πιστευόταν μέχρι τώρα - δηλαδή γύρω στο 140-100 π.Χ.

Αφιερωμένη στον συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο είναι η συναυλία, που θα πραγματοποιηθεί στις 6/12 (9μμ), στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Ο καταξιωμένος συνθέτης της «Θητείας», του «Βαρκάρη», αλλά και της «Λειτουργίας του Ορφέα», θα διευθύνει μία πλειάδα σπουδαίων ερμηνευτών, μουσικών και χορωδών, σε κορυφαία έργα του. Οι Κώστας Μακεδόνας, Φωτεινή Δάρρα, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Χαράλαμπος Γαργανουράκης, Βασιλική Λαβίνα, η ορχήστρα «Παλίντονος Αρμονία» και το φωνητικό σύνολο «Εν φωναίς», θα αποδώσουν ολόκληρη την «Ιθαγένεια» και αποσπάσματα από τα έργα «Ηλιος ο Πρώτος», «Χρονικό», «Μετανάστες», «Ανεξάρτητα», «Σεργιάνι στον κόσμο» κ.ά. Η συναυλία αποτελεί αφετηρία μιας νέας πορείας του συνθέτη, που θα συνεχιστεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Βέροια, Βόλο, Γιάννενα, Παρίσι, Λονδίνο, αλλά και ελληνιστικές κοιτίδες στον αραβικό κόσμο.