Με τις ευχαριστίες του ΚΚΕ προς την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος της Ουγγαρίας, επειδή έδοσε τη δυνατότητα στην ελληνική αντιπροσωπεία, να παραβρεθεί στην εκδήλωση μνήμης και τιμής του Γιάννος Κάνταρ, ξεκίνησε την ομιλία του ο Χαρίλαος Φλωράκης και συνέχισε:

"Ευχαριστούμε επίσης για το ότι μας δίνεται η ευκαιρία να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας ακόμα μια φορά εκ μέρους του ΚΚΕ για τη φροντίδα που έδειξε ο ουγγρικός λαός στους χιλιάδες αγωνιστές της χώρας μας, που, κατατρεγμένοι από την ντόπια αντίδραση και την αμερικανοκρατία, βρήκαν φιλόξενη και ζεστή αγκαλιά στη χώρα σας. Στη χώρα σας βρήκαν δουλιά, βρήκαν και δυνατότητες να σπουδάσουν.

Πρόκειται για μια σελίδα αξέχαστης αλληλεγγύης, που δεν πρόκειται να σβήσει από τη μνήμη του ελληνικού λαού. Αποφασιστική ήταν και η συμβολή του Γιάνος Κάνταρ και μεγάλο το ενδιαφέρον του για την Ελλάδα.

Ο Γιάνος Κάνταρ δεν είχε τύχει να επισκεφθεί τη χώρα μας, είχε όμως συνδεθεί στενά μαζί της. Αξέχαστες θα παραμείνουν οι συναντήσεις κομματικών αντιπροσωπειών και οι συζητήσεις μαζί του. Θυμάμαι την τελευταία συνάντηση που είχαμε το Μάρτη του 1988. Θυμάμαι τις θέσεις του για τα πολλά και σοβαρά προβλήματα της εποχής. Θυμάμαι το ζωηρό ενδιαφέρον του για την Ελλάδα, που παρέμεινε πάντα αμείωτο.

Ο Γιάνος Κάνταρ υπήρξε αναμφίβολα μια ιστορική προσωπικότητα, στενά συνδεδεμένη με την πορεία της ίδιας της χώρας του, μια ιστορική προσωπικότητα συνδεδεμένη επίσης στενά με το διεθνές επαναστατικό και προοδευτικό κίνημα.

Οπως είναι γνωστό, οι ιστορικές προσωπικότητες γίνονται αντικείμενο συζητήσεων και κριτικής. Φυσικό είναι και ο Γιάνος Κάνταρ να μην αποτελεί εξαίρεση. Δε θα κρίνω εγώ ποια ήταν η συμβολή του Κάνταρ στην οικοδόμηση της σοσιαλιστικής Ουγγαρίας και τι πρόσφερε για την ευτυχία του ουγγρικού λαού. Αυτό είναι δικό σας ζήτημα. Εμείς και ιδιαίτερα οι Ελληνες έχουμε γνώμη για την προσφορά του Κάνταρ στον αγώνα των λαών, για την απαλλαγή τους από τον ιμπεριαλιστικό ζυγό, στον αγώνα για την εθνική τους ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και την ειρήνη. Και η γνώμη μας είναι κατηγορηματική. Ο Γιάνος Κάνταρ υπήρξε ένας πιστός μαχητής του σοσιαλισμού και της ειρήνης, ένας πιστός φίλος και συμπαραστάτης των λαών που πάλευαν για τη λευτεριά και την προκοπή τους. Και δεν μπορεί, ένας ηγέτης να είναι τόσο ειλικρινής φίλος και συμπαραστάτης στην προσπάθεια των άλλων λαών για την ευημερία τους και να μην τρέφει τα ίδια αισθήματα, να μην καταβάλλει κάθε προσπάθεια για την ευτυχία του ίδιου του λαού του.

Ο άνθρωπος δεν μπορεί να έχει δύο συνειδήσεις για το καλό. Ο Γιάνος Κάνταρ στάθηκε πιστός υπηρέτης για το μεγαλείο και την ευτυχία του ουγγρικού λαού.

Από τότε που ξαναβρέθηκα στην όμορφη και φιλόξενη χώρα σας, από το Μάρτη του 1988 μέχρι σήμερα, πολύ νερό έχει κυλήσει στο ποτάμι της ιστορίας. Την περίοδο εκείνη οι Λαϊκές Δημοκρατίες και η Σοβιετική Ενωση οικοδομούσαν το σοσιαλισμό. Και τώρα, από την περίοδο του 1989, που ανατράπηκαν τα σοσιαλιστικά καθεστώτα στις χώρες της Ευρώπης και στη Σοβιετική Ενωση, παλινορθώνεται ένας δύσμορφος καπιταλισμός.

Δεν είναι στις προθέσεις μας, να σας πω πως τα καθεστώτα που ανατράπηκαν στην Κεντρική και στην Ανατολική Ευρώπη ήταν επίγειος παράδεισος. Εσείς ζείτε τις διαφορές με το σήμερα και τις γνωρίζετε καλύτερα από τον καθένα. Εμείς έχουμε να κάνουμε μόνο τούτες τις μαρτυρίες.

Στα πρώτα χρόνια μετά την ανατροπή, στη χώρα μας έρχονται χιλιάδες άνθρωποι από την Αλβανία, τη Βουλγαρία, την Πολωνία, την Ουγγαρία, την πρώην ΕΣΣΔ κι από αλλού, ειδικευμένοι εργάτες, ακόμα και επιστήμονες. Ολοι τους ζητάνε δουλιά για ένα κομμάτι ψωμί, προσφέροντας μάλιστα και φτηνή εργατική δύναμη. Οταν συζητούν με τους Ελληνες συναδέλφους τους, λένε ότι η ζωή στη χώρα από την οποία προέρχονται ήτανε καλύτερη στην περίοδο του σοσιαλιστικού καθεστώτος. Η δεύτερη μαρτυρία αφορά τους εργαζόμενους της χώρας μας και τους λαούς όλων των καπιταλιστικών χωρών. Υπάρχει το ερώτημα, οι ανατροπές εκείνες ζημίωσαν ή ωφέλησαν τους λαούς των καπιταλιστικών χωρών, στις οποίες ανήκει και η χώρα μου, η Ελλάδα; Ε, σ' αυτό μπορώ να είμαι κατηγορηματικός. Τους ζημίωσαν και τους ζημιώνουν.Τα δημοκρατικά, κοινωνικά, οικονομικά και εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων συρρικνώθηκαν και συρρικνώνονται συνεχώς.

Στα χρόνια πριν από το 1989 η άρχουσα τάξη των καπιταλιστικών χωρών, κάτω και από την πίεση και την απειλή του υπαρκτού σοσιαλισμού, υποχρεωνόταν να κάνει παραχωρήσεις στους εργαζόμενους. Οι κυβερνήσεις τους εξαναγκάζονταν να ασκήσουν κάποιον παρεμβατισμό υπέρ των εργαζομένων. Σήμερα κυριαρχεί το πιο απάνθρωπο πολιτικοοικονομικό σύστημα του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Σήμερα κυριαρχεί η οικονομία της αγοράς χωρίς φραγμούς και εγγυήσεις. Κυριαρχεί η λεγόμενη νέα τάξη πραγμάτων των ΗΠΑ, οι πολυεθνικές, το ΝΑΤΟ και το Διευθυντήριο των Βρυξελλών. Και στη χώρα μας εκείνο που κυριαρχεί είναι το πώς οι ντόπιοι και οι ξένοι κυρίαρχοι κύκλοι θα αφαιρέσουν από τους εργαζόμενους όσο το δυνατόν πιο πολλά από τα δικαιώματά τους. Σήμερα το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ, που τόσα δεινά έχουν προκαλέσει στη χώρα μας και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, καθώς και η ΕΕ, απροκάλυπτα επεμβαίνουν με κάθε μέσο στη ζωή της χώρας μας και των άλλων βαλκανικών χωρών. Κάνουν ότι μπορούν όπως η πολιτική των χωρών αυτών υπηρετεί τα συμφέροντά τους και γενικότερα τα σχέδιά τους στην περιοχή. Οι δυνάμεις αυτές δημιουργούν στα πλαίσια του ΝΑΤΟ πολυεθνικά σώματα άμεσης επέμβασης για να καταστείλουν τις τυχόν λαϊκές εξεγέρσεις και κινήματα.

Σήμερα ο ελληνικός λαός ζει σε ένα καθεστώς κυριαρχίας των Βρυξελλών και των ΗΠΑ. Η πολιτική της χώρας μας καθορίζεται με βάση την πολιτική του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών, του ΝΑΤΟ και των μονοπωλίων. Σήμερα το Κόμμα μας συγκεντρώνει την κύρια προσπάθειά του στην πάλη ενάντια στην κυριαρχία των ντόπιων και ξένων μονοπωλίων, ενάντια στην πολιτική των Βρυξελλών και των άλλων ιμπεριαλιστών. Για την επίτευξη αυτού του στόχου κάνει ό,τι μπορεί για τη συγκέντρωση όλων των αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών δυνάμεων σε ένα μέτωπο πάλης.

Παρά τα όσα συνέβησαν και συμβαίνουν, αισιοδοξώ. Και αισιοδοξώ, όχι επειδή από τη φύση μου είμαι αισιόδοξος, αλλά γιατί οι λαϊκές δυνάμεις ανασυντάσσονται και όλο και πιο έντονα άρχισαν να αντιστέκονται στην επίθεση της "νέας τάξης". Οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί που είχαν χρόνια ανασταλεί μπροστά στον "κοινό εχθρό" - δηλαδή τον υπαρκτό σοσιαλισμό - ξανάρχονται με οξύτητα στην επιφάνεια. Οι λαοί προχωρούν σε διάφορες μορφές οργάνωσης και πάλης, προσαρμοσμένες στις νέες συνθήκες, αξιοποιώντας την πείρα του παρελθόντος. Η κοινωνία, όπως λέει σοφά μια ελληνική παροιμία, είναι και πάλι "γκαστρωμένη" και η νέα γέννα δε θα αργήσει. Καθήκον όλων μας είναι να συλλάβουμε τα μηνύματα των καιρών, να οργανώσουμε τους εργαζομενους στις πιο στέρεες βάσεις και να διευκολύνουμε τη νέα γέννα, προς όφελος των λαών.

Οι έλληνες εργαζόμενοι με μεγάλη προσοχή παρακολουθούν τις εξελίξεις στη χώρα σας όπως και στις άλλες πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης. Νοιώθουμε αλληλέγγυοι με το κόμμα σας, με όλους όσους αγωνίζονται για την υπεράσπιση των κοινωνικών κατακτήσεων που τους αφαιρέθηκαν και τους αφαιρούνται, με όλους που παλεύουν ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς.

Ευχόμαστε στο Εργατικό Κόμμα της Ουγγαρίας κάθε επιτυχία σ' αυτό το δρόμο της αντίστασης στους ιμπεριαλιστές, στο δρόμο της υπεράσπισης των συμφερόντων της εργατικής τάξης, στο δρόμο της πάλης για μιά δίκαιη κοινωνία, για το σοσιαλισμό."

Χτες Σάββατο, το πρωί, στις 10, ξεκίνησε η μεγάλη ανοιχτή συγκέντρωση του Εργατικού Κόμματος Ουγγαρίας με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 8 χρόνων από το θάνατο του Γιάνος Κάνταρ. Στην εκδήλωση υπήρξαν, αρχικά, δύο σύντομες ομιλίες - τοποθετήσεις ενάντια στην ένταξη της Ουγγαρίας στο ΝΑΤΟ και ενάντια στη σημερινή αντιλαϊκή πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση των "σοσιαλιστών" στη χώρα. Κεντρικοί ομιλητές, ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ, Χαρίλαος Φλωράκης,και ο Πρόεδρος του Εργατικού Κόμματος της Ουγγαρίας, Γκιούλα Τούρμερ.

Να σημειώσουμε πως αυτές οι εκδηλώσεις τιμής στη μνήμη του Γιάνος Κάνταρ ξεκίνησαν αυθόρμητα μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην Ουγγαρία, όταν εκατοντάδες πολίτες πήγαιναν στο μνημείο του Κάνταρ για να καταθέσουν ένα γαρίφαλο. Στη συνέχεια την πρωτοβουλία ανέλαβε το Εργατικό Κόμμα της Ουγγαρίας, που έδωσε πιο μαζικό και οργανωμένο χαρακτήρα. Τα τελευταία χρόνια η συμμετοχή συνεχώς αυξάνεται και έχει φτάσει σε μερικές δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Με την εκδήλωση αυτή το Εργατικό Κόμμα δεν τιμά μόνο τον Γιάνος Κάνταρ, αλλά και στο πρόσωπό του τους αγώνες για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην Ουγγαρία, που έβγαλε τη χώρα από την ιστορική καθυστέρηση, καθιέρωσε νέες κοινωνικές κατακτήσεις και δικαιώματα για τους εργαζομένους, που σήμερα βέβαια τους αφαιρούνται.

Την Παρασκευή το απόγευμα στα γραφεία της Ουγγρικής Αντιφασιστικής Ενωσης στη Βουδαπέστη ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ συναντήθηκε με δεκάδες Ελληνες πολιτικούς πρόσφυγες. Ο Χαρίλαος Φλωράκης τούς ενημέρωσε για την πολιτική κατάσταση στη χώρα μας, αλλά και για τις ενέργειες του ΚΚΕ σχετικά με την επίλυση του προβλήματος της επανάκτησης της ελληνικής ιθαγένειας, που τους είχε αφαιρεθεί στο παρελθόν, πρόβλημα που αντιμετωπίζουν ακόμη αρκετοί πολιτικοί πρόσφυγες.

Ακολούθησε ένας ζωντανός δίωρος διάλογος με τους παραβρισκόμενους γύρω από τα προβλήματα των πολιτικών προσφύγων αλλά και για την κατάσταση στην Ελλάδα, τις αιτίες ανατροπής των σοσιαλιστικών καθεστώτων καθώς και την προοπτική του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα και παγκόσμια.

Αμέσως μετά τη συνάντηση με τους πολιτικούς πρόσφυγες, ο Χαρίλαος Φλωράκης επισκέφθηκε τον Ελληνα πρέσβη στη Βουδαπέστη, Γιάννη Δρακουλαράκο. Ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ παρέδωσε στον Ελληνα πρέσβη την Επίκαιρη Ερώτηση, που κατέθεσε πρόσφατα ο Ορέστης Κολοζώφ, μέλος του ΠΓ και βουλευτής του ΚΚΕ, καθώς και την απάντηση που έδωσε ο Γ. Ρωμαίος σχετικά με το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί Ελληνες πρόσφυγες. Ο Ελληνας πρέσβης συμφώνησε ότι το πρόβλημα βρίσκεται ακριβώς στην επανάκτηση της ελληνικής ιθαγένειας, που είχαν στερηθεί οι πολιτικοί πρόσφυγες στο παρελθόν.

Ο Γιάννος Κάνταρ