Γιατί ο πρωθυπουργός και οι συν αυτώ δεν επιθυμούν να παρουσιαστούν ως αυτό που είναι; Ως μια εκδοχή της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας, που η νεοφιλελεύθερη ιδιοσυγκρασία και πολιτική της είναι τέτοια, ώστε, ακόμα και αυτοί οι επιχαίροντες πλουτοκράτες να μιλούν για "μετάλλαξη"; Που είναι τέτοια τα εγχώρια, αλλά και τα ευρωπαϊκά της διαπιστευτήρια, ώστε, ο Μητσοτάκης και ο Ράλλης να αναγνωρίζουν στο πρόσωπο του Σημίτη τον καλύτερο εκπρόσωπο της πολιτική τους, αλλά και ο μεγιστάνας Ανιέλι να δηλώνει ότι η "Αριστερά" είναι καλύτερη από τη Δεξιά;!

Θα αναφέρουμε τρεις λόγους, χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περισσότεροι:

Πρώτον, η μη χρήση του όρου "σοσιαλδημοκράτης" από τους απανταχού σοσιαλδημοκράτες δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Οχι μόνο ο Σημίτης, στην Ελλάδα, αλλά ούτε ο Ντ' Αλέμα, στην Ιταλία, ούτε ο Μπλερ, στη Βρετανία, ούτε ο Ντελόρ, στη Γαλλία, ούτε ο Λαφοντέν, στη Γερμανία, συστήνονται ως σοσιαλδημοκράτες. Επιμένουν να δηλώνουν "κεντροαριστεροί". Η εξήγηση δεν είναι άσχετη από την προσπάθεια να απαλλαγούν από το "στίγμα" εκείνο της σοσιαλδημοκρατίας των περασμένων δεκαετιών, που, υπό το βάρος των λαϊκών κινημάτων και της ύπαρξης του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, εξέφρασε στο πολιτικό επίπεδο την "ανάγκη που έγινε φιλοτιμία" του καπιταλισμού, για παραχώρηση κοινωνικών και δημοκρατικών ελευθεριών.

Η σοσιαλδημοκρατία του σήμερα, της εποχής της ΟΝΕ, του Μάαστριχτ και της καπιταλιστικής ολοκληρωτικής αδηφαγίας, δεν πρέπει να θυμίζει σε τίποτα το κοινωνικό κράτος, ούτε καν τους λαϊκισμούς του "Τσοβόλα δώστα όλα". Σε εξαρτημένο, δε, επίπεδο, όπως το ελληνικό, δεν πρέπει να έχει καμία σχέση με τα "φεύγουν οι βάσεις" (που έμειναν φυσικά), αλλά να αναγνωρίζει το παρελθόν της μόνο από το σημείο που άρχισαν να γίνονται στεντόρεια τα "ευχαριστώ, κύριε Κλίντον".

Δεύτερον, το αρνητικό ιστορικό φορτίο που κουβαλάει η σοσιαλδημοκρατία επιδιώκεται να ξεφορτωθεί με "κεντροαριστερά"... βαφτίσια. Και όντως πρόκειται για πολύ βαρύ φορτίο, που έχει απ' όλα: Από τους σοσιαλ-ιμπεριαλισμούς της Β Διεθνούς, τους σοσιαλδημοκρατικούς "ασπασμούς" με το φασισμό, τον πεμπτοφαλαγγίτικο ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας μέσα στο λαϊκό κίνημα, μέχρι τον ανοιχτό μονεταρισμό της σοσιαλδημοκρατίας του '80.

Τρίτο και σημαντικό, σήμερα περισσότερο από ποτέ το πολιτικό εποικοδόμημα του καπιταλισμού έχει ανάγκη από τη σύσταση και αναζωπύρωση τεχνητών διαχωριστικών γραμμών μεταξύ των κομμάτων του και των πολιτικών σχηματισμών του. Διαχωριστικών γραμμών που, αφ' ενός, δε θα θίγουν την ιδεολογία του "μονόδρομου" και, αφ' ετέρου, θα αφήνουν περιθώρια κάλπικων αντιπαραθέσεων στο επίπεδο της ιδεοληψίας, που αποτελεί το προκάλυμμα της βαθύτερης "διαμάχης" για το ποιος εφαρμόζει καλύτερα την ίδια δεξιά πολιτική.

Απέναντι στα εκατομμύρια των φτωχών, των ανέργων, των ημιαπασχολούμενων και ημιθανών εργαζομένων, η πολιτική ομπρέλα της "κεντροδεξιάς", από τη μια πλευρά, και της "κεντροαριστεράς", από την άλλη, δημιουργεί πολύ λιγότερους επικίνδυνους συνειρμούς, περισσότερη ευχέρεια για εγκλωβισμό των μαζών στα μπουντρούμια της συναίνεσης - έτσι, τουλάχιστον, νομίζουν οι "κεντροαριστεροί" και οι "κεντροδεξιοί" - από σχήματα, όπως "συντηρητικά - σοσιαλιστικά κόμματα", "Δεξιά - Αριστερά", "εργάτες - αστοί" κλπ.

Στα πλαίσια αυτά, η ανασύσταση της θεωρίας του "Κέντρου" κρίνεται αναγκαία. Επιδιώκεται να λειτουργήσει ως θεωρητικό κατασκεύασμα - εργαλείο για την εμπέδωση της σημερινής "αναγκαιότητας", που, σύμφωνα με τους νεοφιλελεύθερους κάθε απόχρωσης, δεν είναι άλλη από το "νοικοκύρεμα", την "προσαρμογή", το "ρεαλισμό" και την "ευταξία" απέναντι στην κυριαρχία της "νέας τάξης".Από κοντά θα πρέπει να προστεθεί, ειδικά στην Ελλάδα, το άλλοθι που νομίζουν ότι παρέχουν στον εαυτό τους οι διάφοροι... "κεντροκάτι", όταν για κάθε βρώμικη δουλιά (από το "μπουκάρισμα" στην Αλβανία, μέχρι την ανάσυρση χουντικών νόμων κατά των αγροτών) ανατρέχουν στην "κεντρώα" δημοκρατική τους συνείδηση...

Ταυτόχρονα, συνιστά μια πρώτης τάξεως αλχημεία για την προβολή μιας εικόνας κοινωνικής διαστρωμάτωσης, αδέξια παραχαραγμένης. Το ιδεολόγημα του "Κέντρου" στο πολιτικο-θεωρητικό επίπεδο γίνεται το όχημα για την ανακήρυξη των σύγχρονων δούλων σε νέους τομείς της παραγωγής διαδικασίας, όπως η πληροφορική, οι νέες τεχνολογίες κλπ., σε "μεσαία στρώματα"! Παλιά τακτική. Κάποτε οι εκπρόσωποι της πλουτοκρατίας κολάκευαν σαν "σπονδυλική στήλη του Εθνους" τα μικρομεσαία στρώματα, που σήμερα τα παραδίδουν βορά στις πολυεθνικές με το επιχείρημα του "μη παραγωγικού υπερεπαγγελματισμού"...

Παράλληλα, η αξιοποίηση του "Κέντρου" έρχεται να υποδηλώσει την ανάγκη του συστήματος να ξεκαθαρίσει ευθύς εξ αρχής τα "όριά" του. Δηλαδή, να κατοχυρώσει τη γραμμή του "ως εδώ" απέναντι στα λαϊκά αιτήματα. Να διαμορφώσει το υπόβαθρο τέτοιων "καθαρών λύσεων", που, όποιος δεν τις αποδέχεται, όποιος τις αμφισβητεί, παραβαίνοντας την "ευπρέπεια", που επιτάσσει το "σαβουάρ βιβρ" του "Κέντρου", θα υφίσταται τις συνέπειες. Αλλωστε και η επαναφορά του "ιδιώνυμου", που κράδαινε ως απειλή εναντίον των κομμουνιστών ο Γιαννόπουλος στις αγροτικές κινητοποιήσεις, από τον "Κεντρώο" Βενιζέλο επιβλήθηκε...

Ο ..."αριστερός" ρόλος των πολιτικών δυνάμεων του "Κέντρου" στην Ελλάδα κάθε άλλο παρά άγνωστος είναι. Ομως, σήμερα, σήμερα που η ελληνική κοινωνία δέχεται ένα μπαράζ ιδεολογικών επιθέσεων από τους αρχιτέκτονες της... σύγχρονης "Κεντροαριστεράς", η οποία θα πρέπει - σύμφωνα με τους οραματισμούς Σημίτη - να αναλάβει τις τύχες της χώρας τον 21ο αιώνα, έχει ιδιαίτερη αξία μια αναδρομή στο παρελθόν. Μια αναδρομή εξόχως κατατοπιστική για το πώς αξιοποιείται το εργαλείο της "Κεντροαριστεράς" στα χέρια της αστικής τάξης, σε κάθε εποχή και κάτω, βέβαια, από τις συγκεκριμένες συνθήκες της κάθε περιόδου.

Η Εθνική Προοδευτική Ενωσις Κέντρου (ΕΠΕΚ) του Ν. Πλαστήρα ήταν ο πρώτος, μετά το τέλος του εμφυλίου, πολιτικός πειραματισμός του κατεστημένου να διαμορφώσει μια εναλλακτική αστική λύση στο σύστημα διαχείρισης και εμπέδωσης της εξουσίας του. Υπήρξε η πρώτη προσπάθεια εγκλωβισμού των λαϊκών δυνάμεων σε ένα υπό σύσταση μεταπολεμικό δικομματικό στεγανό, όπου από τη μια μεριά βρισκόταν το μπλοκ της Δεξιάς, εκπροσωπούμενο από τον Ελληνικό Συναγερμό του Παπάγου και από την άλλη το μπλοκ της "Κεντροαριστεράς", εκπροσωπούμενο κύρια από την "Κεντρώα" ΕΠΕΚ.

Το πείραμα εκείνο κατέρρευσε μαζί με την κατάρρευση της ΕΠΕΚ το 1952, δυο χρόνια, σχεδόν, μετά την ανάδειξή της στην κυβέρνηση. Το κόμμα του Πλαστήρα, που πλασαρίστηκε ως υπέρμαχο των "μέτρων ειρήνευσης", ενσωμάτωσε μεγάλο μέρος των διακηρύξεων του ΕΑΜ, αποστεώνοντάς τες από κάθε στοιχείο επαναστατικής ρήξης και επαγγέλθηκε το σύνθημα της "Αλλαγής", κρίθηκε "ακατάλληλο" στις τότε συγκυρίες από την πλουτοκρατία και τον Αμερικανό πρέσβη, Πιουριφόι, ο οποίος κυβερνούσε ουσιαστικά. Πριν, όμως πέσει η "κεντροαριστερή" κυβέρνηση Πλαστήρα, είχε φέρει σε πέρας δυο πολύ "σημαντικές" δουλιές: Πρώτον,επικύρωσε στη Βουλή τη συνθήκη προσχώρησης της χώρας στο ΝΑΤΟ και, δεύτερον,εκτέλεσε τον Νίκο Μπελογιάννη και τους συντρόφους του...

Ενδεικτικές του χαρακτήρα του "Κέντρου" και της... αριστερής απόκλισης της ΕΠΕΚ είναι οι προγραμματικές κατευθύνσεις της, σύμφωνα με τις οποίες: "Η ΕΠΕΚ αναπήδησε μέσα από τας φλόγας και τας συμφοράς, τους στεναγμούς και τα δάκρυα, μακροχρόνιου και σκληρού εμφυλίου πολέμου, τον οποίο επέβαλε εις τον Λαόν το ΚΚΕ"... καθώς και οι κατηγορίες της ότι "οι αγώνες και οι θυσίαι του Λαού" έγιναν αντικείμενο "ευρύτατης εκμετάλλευσις" λόγω της "εξάλλου τακτικής του ΚΚΕ"...

Η επόμενη εμφάνιση του "Κέντρου" έγινε σε μια κρίσιμη στιγμή για την ολιγαρχία. Σε μια στιγμή που η παρουσία της ΕΔΑ, μετά την πτώση της ΕΠΕΚ, δηλώνει ότι οι δυνάμεις της Αριστεράς παρουσιάζουν μια ανησυχητική ανασύνταξη για την άρχουσα τάξη, η οποία έχει αποτυπωθεί και εκλογικά στο 1958 με την άνοδο της ΕΔΑ σε θέση αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Τότε, λοιπόν, μόλις ένα μήνα (!) πριν από τις εκλογές του 1961,ο "κεντρώος" Γ. Παπανδρέου ανακοινώνει την ίδρυση του κόμματός του, της Ενωσης Κέντρου. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που λίγο πριν διαπραγματευόταν την προσχώρησή του στην ΕΡΕ και δήλωνε, όπως εξιστορεί ο Λιναρδάτος: "Θα κάνωμεν πολιτικήν και εκλογικήν συνεργασίαν με τον Καραμανλή. Τα στρατόπεδα θα είναι δυο: από το ένα μέρος θα είμεθα οι εθνικόφρονες, από το άλλο μέρος οι κομμουνισταί. Θα κάνωμεν τας εκλογάς με τους χωροφύλακες και με το πιστόλι στο χέρι"!

Η Ενωση Κέντρου εμφανίζεται, λοιπόν, στο προσκήνιο σε μια στιγμή ανόδου του κινήματος και των αγώνων, με σταθμούς τις κινητοποιήσεις για το Κυπριακό και τις διαδηλώσεις των εργαζόμενων, με πρωτοπόρους τους οικοδόμους. Είναι η στιγμή που η ολιγαρχία χρειάζεται επιτακτικά να επιτύχει τον εγκλωβισμό λαϊκών μαζών σε ανώδυνα μονοπάτια. Είναι η εποχή που η βία και η νοθεία επενεργούν ευεργετικά και για την Ενωση Κέντρου, η οποία καταλαμβάνει στις εκλογές το 33,6% των ψήφων και πλασάρεται ως δεύτερο κόμμα, μέσα σε ένα καθεστώς τρομοκρατίας που έχει επιβληθεί στη χώρα και με το οποίο η ηγεσία της Ενωσης Κέντρου συμφωνεί απόλυτα, προσβλέποντας σε εκλογικά κέρδη έναντι της Αριστεράς. Πρόκειται για το καθεστώς της "βίας και νοθείας", το οποίο θα αξιοποιήσει δημαγωγικά αργότερα ο Γ. Παπανδρέου.

Ποιος ήταν ο ρόλος της Ενωσης Κέντρου και γιατί δεν μπόρεσε να τον εκπληρώσει ως εναλλακτική λύση του συστήματος, δηλαδή, λύση που δε θα ανάγκαζε την ολιγαρχία να καταφύγει στη δικτατορία; Η Ενωση Κέντρου χρησιμοποιήθηκε ως το ανάχωμα της λαϊκής ανάτασης. Εγγύηση για τα αξιοποιήσιμα χαρακτηριστικά της ήταν η εξόχως αντικομμουνιστική και υπόδουλη στους ιμπεριαλιστές ηγεσία της σε συνδυασμό με το "παπατζηλίκι" της εξαπάτησης, στο οποίο ο αρχηγός της είχε αναδειχτεί σε μετρ από την εποχή των Δεκεμβριανών.

Ομως η ηγεσία της ΕΚ στάθηκε ανίκανη να ελέγξει ολοκληρωτικά τις λαϊκές δυνάμεις που κατάφερε να παραπλανήσει εκλογικά, χάριν και του χωροφύλακα. Επεσε, δηλαδή, θύμα της σημείωσης του Λένιν, σύμφωνα με την οποία, στην πολιτική τα κόμματα δεν είναι σπάνιο να πέφτουν θύματα μιας πορείας στην οποία τα σπρώχνουν οι κοινωνικές τάξεις, ανεξάρτητα από τη θέληση των ίδιων των κομμάτων. Η αδυναμία της ΕΚ να αντεπεξέλθει στις προδιαγραφές των αναχωμάτων που χρειάζονταν σε εκείνη την περίοδο η ολιγαρχία, αποτελεί μια ακόμα εξήγηση για τις κατοπινές επιλογές του κατεστημένου και των ιμπεριαλιστών στην Ελλάδα.

Τρία χρόνια πριν από το 2000, η πολιτική ζωή της χώρας μας κινείται σχεδόν σε καθημερινή βάση στους ρυθμούς του "κεντροαριστερού" παραμυθιάσματος. Ο περιβόητος "εκσυγχρονισμός" δείχνει τη... νεότητά του από τα πρώτα του κιόλας βήματα. Κυρίως, δε, από τα απαρχαιωμένα "κεντρώα" υλικά που ανασύρει στο προσκήνιο ώστε να χτίσει το "νέο" πολιτικό σκηνικό που επιδιώκει η πλουτοκρατία.

Πρωτομάστορας όλης αυτής της διεργασίας είναι φυσικά το ΠΑΣΟΚ του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, σε αγαστή σύμπνοια με τον ΣΥΝ (οι εσωκομματικές τάσεις του οποίου βρίσκονται σε αντιπαράθεση με αφορμή αν πρέπει να ακολουθήσουν την τάδε ή τη δείνα τακτική "ουράς" απέναντι στο ΠΑΣΟΚ και με ζητούμενο το ποια "προσκολλητική" μεθόδευση τούς παρέχει περισσότερα θεσιθηρικά ανταλλάγματα στο σύστημα νομής της εξουσίας).

Το τελευταίο, μάλιστα, διάστημα γίναμε μάρτυρες απανωτών δόσεων "κεντροαριστερών"... βαρβιτουρικών. Είτε με τη μορφή των δημόσιων ομιλιών του πρωθυπουργού, είτε με τη μορφή εκδηλώσεων με εισαγόμενους καλεσμένους τύπου Ντελόρ, είτε με τη δραστηριοποίηση "ομάδων", Ιδρυμάτων και "ομίλων"... προβληματισμού και αναζήτησης σε "κεντροαριστερή" κατεύθυνση (ΟΠΕΚ, ΙΣΤΑΜΕ, ΔΙΚΤΥΟ κλπ.). Σίγουρα θα ακολουθήσουν πολύ περισσότερα.

Αλλωστε βρισκόμαστε στην αρχή της ανασύνθεσης του πολιτικού σκηνικού, στη βάση των σημερινών αναγκών του συστήματος, και οι επίδοξοι υπάλληλοι των κεφαλαιοκρατών βρίσκονται στην αρχή της αντιπαράθεσης. Αντιπαράθεση για το ποια πιόνια, τα "κεντροαριστερά" ή τα "κεντροδεξιά", θα κατακτήσουν την προνομιακή θέση του πολιτικού υπηρέτη... μακράς πνοής, για τις πολυεθνικές.Τι είναι, λοιπόν, αυτή η περιβόητη Κεντροαριστερά και τι σημαίνει; Την καλύτερη απάντηση την έδωσε ένας εκ των θεωρητικών της "αναγκαιότητάς της", ο οποίος απαλλαγμένος από το άγχος συσκότισης της αλήθειας, που έχουν οι πολιτικοί εκπρόσωποι του εγχειρήματος, είπε τα πράγματα με το όνομά τους. Ο καθηγητής Κ. Τσουκαλάς, λοιπόν, ερωτώμενος μετά την πρόσφατη ομιλία του πρωθυπουργού με θέμα την Κεντροαριστερά - ομιλία στην οποία θα αναφερθούμε ειδικά - απάντησε στο ερώτημα ως εξής: Κεντροαριστερά είναι ο όρος που χρησιμοποιούν για να περιγράψουν τη σοσιαλδημοκρατία, όσοι δε θέλουν να πουν τη λέξη σοσιαλδημοκρατία...