Απογοητευμένη μεν, αλλά αδύναμη να αντισταθεί στις πιέσεις που εκδηλώνονται από την Ουάσιγκτον και την ΕΕ, η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί μια τροχιά γύρω από το τραπέζι του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Με - προφανώς - χαμηλότερους τόνους, μετά την εμφάνιση του Ο. Οϊμέν στην Αθήνα την περασμένη Δευτέρα, συνεχίζει την επίδειξη καλής θέλησης, έστω κι αν σύρεται αργά, αλλά σταθερά στο τραπέζι ενός εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκικού διαλόγου.

Την τροχιά αυτή, όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές, τη διαγράφει η διαδικασία της συζήτησης μέσω των Επιτροπών Εμπειρογνωμόνων, η οποία θα συνεχιστεί απρόσκοπτα. Η ελληνική κυβέρνηση, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, δεν πρόκειται να αναλάβει το κόστος που συνεπάγεται το "σπάσιμο" της διαδικασίας, αλλά θα προσπαθήσει να καταδείξει την αδιαλλαξία της άλλης πλευράς.

Το επιχείρημα αυτό - θα πρέπει να παρατηρήσει κανείς - δεν είναι ιδιαίτερα πειστικό, καθώς όλοι γνωρίζουν τι ακριβώς επιζητά η Αγκυρα και οι τουρκικές θέσεις διατυπώνονται ξεκάθαρα με κάθε ευκαιρία. Απλώς με αυτό το επιχείρημα η Αθήνα προσπαθεί να καλύψει την αδυναμία της να εξέλθει από μια πορεία διευθετήσεων, την οποία έχουν υποδείξει με σαφήνεια η ΕΕ και κυρίως η Ουάσιγκτον.

Σε επίπεδο εντυπώσεων πάντως, έχει μια αξία η διαπίστωση του Κ. Νικολάου, που - εκτελώντας χρέη κυβερνητικού εκπροσώπου - δήλωσε πως "η Αθήνα δεν τρέφει ψευδαισθήσεις για τη στρατηγική που έχει η Αγκυρα στην περιοχή". Σε παρόμοιο ύφος και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν από το δημόσιο διάλογό του με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών, θέλησε να "προειδοποιήσει την Τουρκία ότι θα παραμείνει απομονωμένη από τη Διεθνή Κοινότητα και την ΕΕ, αν δεν αποδείξει την πολιτική της βούληση να αντιμετωπίσει τα "προβλήματα" στις σχέσεις της με την Ελλάδα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου".

Με τη θέση "εμείς θα συνεχίσουμε την πολιτική που έχουμε επιλέξει", σχετικά με την Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων, απαντούσαν χτες κυβερνητικοί παράγοντες στο φόντο των δηλώσεων Οϊμέν στην Αθήνα, παρά τις εντυπώσεις που προκλήθηκαν. Συνεργάτες, δε, του πρωθυπουργού, επιχειρώντας να υποβαθμίσουν τη σημασία της αδιάλλακτης τουρκικής στάσης ανέφεραν: "Τι περιμένατε να πει ο Οϊμέν, ότι έχουμε δίκιο;"... Σε ό,τι αφορά τις πιθανές αναζωπυρώσεις των εντάσεων εντός της κοινοβουλευτικής ομάδας - με δεδομένη τη θέση των 32 βουλευτών του ΠΑΣΟΚ - οι ίδιοι παράγοντες υποστήριζαν ότι "δεν πρόκειται να υπάρξει αλλαγή στάσης της κυβέρνησης". Στα πλαίσια, μάλιστα, της επίδειξης της ηγεμονικής θέσης του Κ. Σημίτη προχωρούσαν σε επίδειξη ηγεμονικής συμπεριφοράς, λέγοντας "όποιοι θέλουν να αμφισβητήσουν την πολιτική του πρωθυπουργού, ιδού η Ρόδος...".

Πάντως, οι πρώτες βολές κατά της κυβερνητικής τακτικής εκδηλώθηκαν ήδη. Ο Στ. Παπαθεμελής,σχολιάζοντας τις εξελίξεις, υποστήριξε ότι "η Αγκυρα έχει ξεσαλώσει" και εξέφρασε τη λύπη του για τη συνέχιση του διαλόγου σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Σε ανάλογο μήκος κύματος κινήθηκαν και άλλοι βουλευτές, που υπέγραψαν την επιστολή των "32", όπως ο Μ. Γικόνογλου,ο οποίος μίλησε για "δικαίωση" των θέσεων της παραπάνω κίνησης και κάλεσε να αναλογιστούν τις ευθύνες τους όσοι ξεκίνησαν αυτή την πολιτική.

Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης είχε χτες νωρίς το απόγευμα σύντομη συνομιλία με τον Τούρκο Πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, στο περιθώριο της Συνάντησης Κορυφής των 16 χωρών - μελών του ΝΑΤΟ, για την επίσημη τελετή της υπογραφής συμφωνίας ΝΑΤΟ - Ρωσίας.

Στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που έδωσε - μετά το τέλος του επίσημου γεύματος που παραχώρησε προς τιμήν των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ - ο Κώστας Σημίτης είπε ότι συζήτησε με τον Σ. Ντεμιρέλ το θέμα της συνέντευξης που είχε δώσει πρόσφατα ο Τούρκος Πρόεδρος στον "Αντέννα".

Ο πρωθυπουργός είπε στο συνομιλητή του ότι υπάρχουν σημεία στη συνέντευξη αυτή τα οποία θα έπρεπε να διατυπωθούν, έτσι ώστε να ξέρουμε περί τίνος ακριβώς πρόκειται και ότι δε συμφωνεί με τις τοποθετήσεις του. Ο Κ. Σημίτης είπε ακόμη στον Πρόεδρο Ντεμιρέλ ότι η Τουρκία φαίνεται να επιδιώκει την αναθεώρηση των ρυθμίσεων, οι οποίες περιέχονται στις διεθνείς συνθήκες, καθώς και τη μη εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, θέματα με τα οποία η Ελλάδα δεν είναι σύμφωνη.

Από την πλευρά του ο Τούρκος Πρόεδρος επανέλαβε στον πρωθυπουργό τη γνωστή άποψη της Τουρκίας ότι "όλα αυτά πρέπει να τα συζητήσουμε", ενώ ο Κώστας Σημίτης του ανταπάντησε ότι "πρώτα θα πρέπει να αναγνωρίσουμε τους βασικούς κανόνες και μετά να συζητήσουμε".

Απαντώντας σε ερώτηση, εάν υπάρχει θέμα υπογραφής συμφώνου μη επίθεσης με την Τουρκία, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να δηλώνει εξ αρχής και λεπτομερειακώς την τακτική που ακολουθεί στις σχέσεις της με την Τουρκία, διότι - όπως υπογράμμισε - θα ήταν αρνητικό για τα ελληνικά συμφέροντα να δηλώνουμε εμείς κάθε φορά δημοσίως τι πρόκειται να πράξουμε.

Ο Κ. Σημίτης επανέλαβε ότι το γενικό πλαίσιο των χειρισμών στις σχέσεις μας με την Τουρκία το έχουμε καθορίσει και επίσης έχουμε προσδιορίσει τα σημεία εκείνα τα οποία μπορούμε να συζητήσουμε, όπως για παράδειγμα το θέμα της υφαλοκρηπίδας. Αυτό είναι το γενικό πλαίσιο και αυτό ακολουθούμε, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός και επανέλαβε ότι δεν είναι χρήσιμο και σκόπιμο να δημοσιοποιούνται οι λεπτομέρειες.

Παράλληλα, κληθείς να σχολιάσει τις αντιφατικές δηλώσεις, στις οποίες προβαίνουν Τούρκοι αξιωματούχοι, το τελευταίο διάστημα, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι "η τουρκική στάση δεν έχει αλλάξει εδώ και καιρό". "Καθένας από τους εκπροσώπους της Τουρκίας, πρόσθεσε, είτε είναι πρόεδρος, είτε είναι πρωθυπουργός, είτε υπουργός Εξωτερικών, είτε υφυπουργός Εξωτερικών, είτε υπηρεσιακός υπουργός, χειρίζεται τα θέματα μέσα σε ένα γενικό πλαίσιο. Η έμφαση, κατέληξε, είναι η προσπάθεια αναθεώρησης του στάτους κβο στο Αιγαίο".

Απογοητευμένη μεν, αλλά αδύναμη να αντισταθεί στις πιέσεις που εκδηλώνονται από την Ουάσιγκτον και την ΕΕ, η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί μια τροχιά γύρω από το τραπέζι του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Με - προφανώς - χαμηλότερους τόνους, μετά την εμφάνιση του Ο. Οϊμέν στην Αθήνα την περασμένη Δευτέρα, συνεχίζει την επίδειξη καλής θέλησης, έστω κι αν σύρεται αργά, αλλά σταθερά στο τραπέζι ενός εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκικού διαλόγου.

Την τροχιά αυτή, όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές, τη διαγράφει η διαδικασία της συζήτησης μέσω των Επιτροπών Εμπειρογνωμόνων, η οποία θα συνεχιστεί απρόσκοπτα. Η ελληνική κυβέρνηση, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, δεν πρόκειται να αναλάβει το κόστος που συνεπάγεται το "σπάσιμο" της διαδικασίας, αλλά θα προσπαθήσει να καταδείξει την αδιαλλαξία της άλλης πλευράς.

Το επιχείρημα αυτό - θα πρέπει να παρατηρήσει κανείς - δεν είναι ιδιαίτερα πειστικό, καθώς όλοι γνωρίζουν τι ακριβώς επιζητά η Αγκυρα και οι τουρκικές θέσεις διατυπώνονται ξεκάθαρα με κάθε ευκαιρία. Απλώς με αυτό το επιχείρημα η Αθήνα προσπαθεί να καλύψει την αδυναμία της να εξέλθει από μια πορεία διευθετήσεων, την οποία έχουν υποδείξει με σαφήνεια η ΕΕ και κυρίως η Ουάσιγκτον.

Σε επίπεδο εντυπώσεων πάντως, έχει μια αξία η διαπίστωση του Κ. Νικολάου, που - εκτελώντας χρέη κυβερνητικού εκπροσώπου - δήλωσε πως "η Αθήνα δεν τρέφει ψευδαισθήσεις για τη στρατηγική που έχει η Αγκυρα στην περιοχή". Σε παρόμοιο ύφος και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν από το δημόσιο διάλογό του με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών, θέλησε να "προειδοποιήσει την Τουρκία ότι θα παραμείνει απομονωμένη από τη Διεθνή Κοινότητα και την ΕΕ, αν δεν αποδείξει την πολιτική της βούληση να αντιμετωπίσει τα "προβλήματα" στις σχέσεις της με την Ελλάδα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου".

Με τη θέση "εμείς θα συνεχίσουμε την πολιτική που έχουμε επιλέξει", σχετικά με την Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων, απαντούσαν χτες κυβερνητικοί παράγοντες στο φόντο των δηλώσεων Οϊμέν στην Αθήνα, παρά τις εντυπώσεις που προκλήθηκαν. Συνεργάτες, δε, του πρωθυπουργού, επιχειρώντας να υποβαθμίσουν τη σημασία της αδιάλλακτης τουρκικής στάσης ανέφεραν: "Τι περιμένατε να πει ο Οϊμέν, ότι έχουμε δίκιο;"... Σε ό,τι αφορά τις πιθανές αναζωπυρώσεις των εντάσεων εντός της κοινοβουλευτικής ομάδας - με δεδομένη τη θέση των 32 βουλευτών του ΠΑΣΟΚ - οι ίδιοι παράγοντες υποστήριζαν ότι "δεν πρόκειται να υπάρξει αλλαγή στάσης της κυβέρνησης". Στα πλαίσια, μάλιστα, της επίδειξης της ηγεμονικής θέσης του Κ. Σημίτη προχωρούσαν σε επίδειξη ηγεμονικής συμπεριφοράς, λέγοντας "όποιοι θέλουν να αμφισβητήσουν την πολιτική του πρωθυπουργού, ιδού η Ρόδος...".

Πάντως, οι πρώτες βολές κατά της κυβερνητικής τακτικής εκδηλώθηκαν ήδη. Ο Στ. Παπαθεμελής,σχολιάζοντας τις εξελίξεις, υποστήριξε ότι "η Αγκυρα έχει ξεσαλώσει" και εξέφρασε τη λύπη του για τη συνέχιση του διαλόγου σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Σε ανάλογο μήκος κύματος κινήθηκαν και άλλοι βουλευτές, που υπέγραψαν την επιστολή των "32", όπως ο Μ. Γικόνογλου,ο οποίος μίλησε για "δικαίωση" των θέσεων της παραπάνω κίνησης και κάλεσε να αναλογιστούν τις ευθύνες τους όσοι ξεκίνησαν αυτή την πολιτική.

Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης είχε χτες νωρίς το απόγευμα σύντομη συνομιλία με τον Τούρκο Πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, στο περιθώριο της Συνάντησης Κορυφής των 16 χωρών - μελών του ΝΑΤΟ, για την επίσημη τελετή της υπογραφής συμφωνίας ΝΑΤΟ - Ρωσίας.

Στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που έδωσε - μετά το τέλος του επίσημου γεύματος που παραχώρησε προς τιμήν των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ - ο Κώστας Σημίτης είπε ότι συζήτησε με τον Σ. Ντεμιρέλ το θέμα της συνέντευξης που είχε δώσει πρόσφατα ο Τούρκος Πρόεδρος στον "Αντέννα".

Ο πρωθυπουργός είπε στο συνομιλητή του ότι υπάρχουν σημεία στη συνέντευξη αυτή τα οποία θα έπρεπε να διατυπωθούν, έτσι ώστε να ξέρουμε περί τίνος ακριβώς πρόκειται και ότι δε συμφωνεί με τις τοποθετήσεις του. Ο Κ. Σημίτης είπε ακόμη στον Πρόεδρο Ντεμιρέλ ότι η Τουρκία φαίνεται να επιδιώκει την αναθεώρηση των ρυθμίσεων, οι οποίες περιέχονται στις διεθνείς συνθήκες, καθώς και τη μη εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, θέματα με τα οποία η Ελλάδα δεν είναι σύμφωνη.

Από την πλευρά του ο Τούρκος Πρόεδρος επανέλαβε στον πρωθυπουργό τη γνωστή άποψη της Τουρκίας ότι "όλα αυτά πρέπει να τα συζητήσουμε", ενώ ο Κώστας Σημίτης του ανταπάντησε ότι "πρώτα θα πρέπει να αναγνωρίσουμε τους βασικούς κανόνες και μετά να συζητήσουμε".

Απαντώντας σε ερώτηση, εάν υπάρχει θέμα υπογραφής συμφώνου μη επίθεσης με την Τουρκία, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να δηλώνει εξ αρχής και λεπτομερειακώς την τακτική που ακολουθεί στις σχέσεις της με την Τουρκία, διότι - όπως υπογράμμισε - θα ήταν αρνητικό για τα ελληνικά συμφέροντα να δηλώνουμε εμείς κάθε φορά δημοσίως τι πρόκειται να πράξουμε.

Ο Κ. Σημίτης επανέλαβε ότι το γενικό πλαίσιο των χειρισμών στις σχέσεις μας με την Τουρκία το έχουμε καθορίσει και επίσης έχουμε προσδιορίσει τα σημεία εκείνα τα οποία μπορούμε να συζητήσουμε, όπως για παράδειγμα το θέμα της υφαλοκρηπίδας. Αυτό είναι το γενικό πλαίσιο και αυτό ακολουθούμε, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός και επανέλαβε ότι δεν είναι χρήσιμο και σκόπιμο να δημοσιοποιούνται οι λεπτομέρειες.

Παράλληλα, κληθείς να σχολιάσει τις αντιφατικές δηλώσεις, στις οποίες προβαίνουν Τούρκοι αξιωματούχοι, το τελευταίο διάστημα, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι "η τουρκική στάση δεν έχει αλλάξει εδώ και καιρό". "Καθένας από τους εκπροσώπους της Τουρκίας, πρόσθεσε, είτε είναι πρόεδρος, είτε είναι πρωθυπουργός, είτε υπουργός Εξωτερικών, είτε υφυπουργός Εξωτερικών, είτε υπηρεσιακός υπουργός, χειρίζεται τα θέματα μέσα σε ένα γενικό πλαίσιο. Η έμφαση, κατέληξε, είναι η προσπάθεια αναθεώρησης του στάτους κβο στο Αιγαίο".

Υπό τη σκιά της εκλογικής αποτυχίας στις εκλογές του Σεπτέμβρη, όταν η ΠΟΛ.ΑΝ. έμεινε εκτός Βουλής, αρχίζει την Παρασκευή στην Αθήνα το συνέδριο του κόμματος και τίποτα πια δε θυμίζει τις μέρες ευφορίας που συνόδευσαν πριν τέσσερα χρόνια την ίδρυση της ΠΟΛ.ΑΝ. Το κλίμα είναι βαρύ, καθώς οι προοπτικές δεν είναι ευοίωνες πολύ περισσότερο μετά την εκλογή του Κ. Καραμανλή στην ηγεσία της ΝΔ και τις προσχωρήσεις επωνύμων στελεχών - όπως ο Ν. Κλείτος - στη ΝΔ.

Το συνέδριο θα ολοκληρωθεί την Κυριακή και όπως δήλωσε χτες ο πρόεδρος του κόμματος, Αντ. Σαμαράς, θα εισηγηθεί στους συνέδρους τη χάραξη αυτόνομης πορείας του κόμματος και με τη δήλωση αυτή θέλησε να διασκεδάσει τις φήμες που λένε ότι ο ίδιος θα προσχωρήσει στη ΝΔ. Ωστόσο, ο ίδιος απέφυγε να προσδιορίσει το ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα του κόμματός του, λέγοντας απλώς ότι χρειάζεται "αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού". Δήλωσε όμως ότι η φημολογία περί προσχώρησής του στη ΝΔ δε θα τον αποτρέψει από το να πραγματοποιεί διάλογο με όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας.

Ο Αντ. Σαμαράς εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμμετοχή των μελών του κόμματος στις προσυνεδριακές διαδικασίες, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να πει ότι υπήρξαν ακόμα και προσχωρήσεις νέων μελών στο κόμμα.

Υπό τη σκιά της εκλογικής αποτυχίας στις εκλογές του Σεπτέμβρη, όταν η ΠΟΛ.ΑΝ. έμεινε εκτός Βουλής, αρχίζει την Παρασκευή στην Αθήνα το συνέδριο του κόμματος και τίποτα πια δε θυμίζει τις μέρες ευφορίας που συνόδευσαν πριν τέσσερα χρόνια την ίδρυση της ΠΟΛ.ΑΝ. Το κλίμα είναι βαρύ, καθώς οι προοπτικές δεν είναι ευοίωνες πολύ περισσότερο μετά την εκλογή του Κ. Καραμανλή στην ηγεσία της ΝΔ και τις προσχωρήσεις επωνύμων στελεχών - όπως ο Ν. Κλείτος - στη ΝΔ.

Το συνέδριο θα ολοκληρωθεί την Κυριακή και όπως δήλωσε χτες ο πρόεδρος του κόμματος, Αντ. Σαμαράς, θα εισηγηθεί στους συνέδρους τη χάραξη αυτόνομης πορείας του κόμματος και με τη δήλωση αυτή θέλησε να διασκεδάσει τις φήμες που λένε ότι ο ίδιος θα προσχωρήσει στη ΝΔ. Ωστόσο, ο ίδιος απέφυγε να προσδιορίσει το ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα του κόμματός του, λέγοντας απλώς ότι χρειάζεται "αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού". Δήλωσε όμως ότι η φημολογία περί προσχώρησής του στη ΝΔ δε θα τον αποτρέψει από το να πραγματοποιεί διάλογο με όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας.

Ο Αντ. Σαμαράς εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμμετοχή των μελών του κόμματος στις προσυνεδριακές διαδικασίες, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να πει ότι υπήρξαν ακόμα και προσχωρήσεις νέων μελών στο κόμμα.