ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 11 Ιούνη 1997
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ
Η εκτέλεση

Βαγγελίτσα Κουσιάντζα. Μια ηρωίδα του λαού. Το χρονικό μιας τραγωδίας

9ο ΜΕΡΟΣ

Μετά την έκδοση της απόφασης, χώρισαν τους δέκα θανατοποινίτες, και τους κλειδώσανε σε άλλο θάλαμο.

Δυο μερόνυχτα ατέλειωτα. Οι ελπίδες, ελάχιστες. Ισως κάποια χάρη, κάποια αναστολή της εκτέλεσης...

Καθόμασταν, και μεις οι άλλοι, όλη τη νύχτα ξάγρυπνοι. Και περιμέναμε.

Βρισκόμουν σε μια κατάσταση υπερέντασης, που με συνόδευε ακόμα κι όταν πήγαινε να με κλέψει για λίγο ο ύπνος.

... Αύριο θα πεθάνουν... Τρυπημένοι από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος. Και θα ήμουν και γω μαζί τους... Εκείνη η "πρόταση" του βασιλικού επιτρόπου, με είχε χωρίσει στα δυο. Ενιωθα τον εαυτό μου, μισό στο δικό μας θάλαμο και μισό στην απομόνωση, μαζί με τους μελλοθάνατους.

Χαιρόμουν αλλά κι ανατρίχιαζα μαζί, στη σκέψη πως πέρασα σύρριζα απ' το δρεπάνι του χάρου και γλίτωσα την τελευταία στιγμή, "χάρις εις το νεαρόν της ηλικίας"... Μα ήμουν βέβαιος, πως και την τύχη των συντρόφων μου ν' ακολουθούσα, μέσα σε κείνο το κλίμα της έξαρσης και της ανάτασης που δημιούργησε η ψύχραιμη και θαρραλέα στάση τους, θα πήγαινα μαζί τους χωρίς φόβο, "δίχως βόγκο και παράπονο".

Πριν το ξημέρωμα, χτυπήσανε οι πόρτες. Κλειδιά στριφογύριζαν στις κλειδαριές. Ηρθε η ώρα!

Μ' έβγαλε ένας δεσμοφύλακας απ' το θάλαμο το δικό μας, και με πήγε στους μελλοθάνατους. Το είχαν ζητήσει οι ίδιοι. Με χαιρετούσαν κι ο καθένας κάτι μου έβαζε με τρόπο στις τσέπες. Μου άφηναν τις τελευταίες παραγγελιές.

Εδώ, παρουσιάζεται στη μνήμη μου ένα ανεξήγητο κενό. Την ώρα εκείνη, την πιο συγκλονιστική, δεν μπόρεσα να κρατήσω το μυαλό μου καθαρό και ψύχραιμο, να καταγράψει με όλες τις λεπτομέρειες εκείνες τις στιγμές, τις τελευταίες τους. Σαν σε ονειροφαντασιά, δεχόμουν χωρίς καμιά αντίδραση το στερνό αγκάλιασμά τους, τα λόγια τους, τον παντοτινό αποχωρισμό... Κι ούτε μπορώ τώρα να θυμηθώ τίποτα το συγκεκριμένο. Θυμάμαι μόνο κάτι χαρτιά, κάτι γράμματα, μια φωτογραφία της γυναίκας του Χαλκιά, και μια καμπαρντίνα, με χρώμα μπεζ ανοιχτό, με επωμίδες, που ήταν τότε της μόδας. Η καμπαρντίνα του Βασίλη Τσιρώνη. Την έδωσα στην αδελφή του, που ήρθε την άλλη μέρα απ' την Καρδίτσα. Δεν πρόλαβε να ιδεί ζωντανό τον αδελφό της... Μα ούτε και νεκρό της επέτρεψαν να τον ιδεί.

- Ετσι, στο άψε σβήσε, σκοτώνετε τους ανθρώπους;... Χωρίς υπεράσπιση, χωρίς τίποτα;... τη θυμάμαι που έλεγε σε κάποιον γαλονά, πνίγοντας μέσα στην καρδιά της τον πόνο. Τι άλλο της έδοσα, πώς έστειλα έξω εκείνα τα γράμματα που μου άφησαν, ούτε που θυμάμαι...

Και φτάνει χαράματα η κουστωδία, στη μάντρα του νεκροταφείου της Ξηριώτισσας. Και ξεφορτώνουν τους αγωνιστές στον "κρανίου τόπον".

Μα, αυτοί, τον τόπο ετούτον της σφαγής και της φρίκης τον κάνουν με μιας χοροστάσι της αντρειοσύνης. Μόλις τους ξεκλειδώνουν απ' τις χειροπέδες, πιάνουν ο ένας τ' αλλουνού το χέρι, και στήνουν το χορό!

"Εχε γεια καημένε κόσμε

έχε γεια γλυκιά ζωή"!

Η Βαγγελίτσα, φορώντας το κόκκινο μεταξωτό φουστάνι της, σέρνει πρώτη το χορό. Και την ακολουθούν όλοι τραγουδώντας, σ' αυτό το "παράξενο", το συγκλονιστικό ξεφάντωμα.

"Στη στεριά δε ζει το ψάρι

ούτ' ανθός στην αμμουδιά

και οι Ελληνες δε ζούνε

δίχως την ελευθεριά... "

Και μετά, έπιασαν το τραγούδι που λέγαμε τις τελευταίες μέρες στην απομόνωση. Το "τραγούδι μας".

"Για μια ιδέα ευγενικιά

δίνουμε τη ζωή μας

χαρά, σ' αυτόν που παρατά

για μια τιμή τον κόσμο".

Οι στρατιώτες του εκτελεστικού αποσπάσματος, φαντάροι απ' το 106 τάγμα πεζικού, που τους έλαχε ο κλήρος να εκτελέσουν αυτό το μακάβριο "στρατιωτικό καθήκον", μένουν πετρωμένοι στις θέσεις τους, σαν αγάλματα. Συγκλονισμένοι παρακολουθούν αυτό το απίστευτο θέαμα, αυτό το δραματικό μεγαλείο των μελλοθάνατων αγωνιστών.

... Ετούτοι είναι οι ληστές;... Οι δολοφόνοι;.. Οι προδότες της πατρίδας;...

"Για μια ιδέα ευγενικιά δίνουμε τη ζωή μας". Συνεχίζουν το χορό τους οι μελλοθάνατοι, με τη Βαγγελίτσα μπροστά, ν' ανεμίζει στο χέρι το μαντήλι της.

Πώς να σηκώσουν το όπλο, να σκοτώσουν αυτά τα παλικάρια... Ποιο "στρατιωτικό καθήκον" να εκτελέσουν, όταν βλέπουν απέναντί τους τέτοιους Ελληνες; Οταν αντικρίζουν την ίδια μαχόμενη πατρίδα, ν' αποκαλύπτεται μπροστά στα μάτια τους, με όλη την αληθινή της δόξα!... Ενα φως αστράφτει ξαφνικά μέσα στη συνείδησή τους:

"Οχι! " Δε θα ρίξουν τις φονικές τους σφαίρες σ' αυτά τα παιδιά. Σ' αυτά τ' αδέλφια τους!

- Επί σκοπόν! ουρλιάζει ο επικεφαλής του αποσπάσματος. Μα κανένας δεν κουνιέται απ' τη θέση του. Κανένας δε σηκώνει το όπλο.

"Για μια ιδέα ευγενικιά δίνουμε τη ζωή μας"!...

Αμηχανία κι αναταραχή επικρατεί στους επικεφαλής του αποσπάσματος και στον κύριο βασιλικό επίτροπο. Μαζεύουν άρον - άρον τους στρατιώτες σε μια καρότσα φορτηγού και τους ξαναγυρίζουν στο τάγμα τους.

Και τη "λύση" έδωσαν οι χωροφύλακες "μαυροσκούφηδες" και "ΜΑΫδες", τρομοκράτες της Δεξιάς. Ατομα ανεξέλεγκτα και αδίσταχτα, που εκτελούσαν πρόθυμα και με πολλή ευχαρίστηση τη γενική συνταγή: "Σκοτώστε τους"!

Εριξαν τα καυτερά τους βόλια πάνω στα κορμιά των αγωνιστών, ενώ εκείνοι συνέχιζαν το χορό τους. Τα παλικάρια γονατίζουν, διπλώνονται και ξαπλώνουν αιμόφυρτα πάνω στη μαγιάτικη χλόη.

"Και τ' αθώο χόρτο πίνει αίμα αντίς για τη δροσιά"...

Τελευταία έπεσε η Βαγγελίτσα Κουσιάντζα. Γονατισμένη, με το κορμί τρυπημένο απ' τις σφαίρες, με την καρδιά όρθια μπροστά στους εκτελεστές "ζητωκραυγάζει". Αποχαιρετάει τη ζωή, το λαό, το Κόμμα της.

- Αλίμονο στο καθεστώς που προσπαθεί να στηριχτεί στην εξουσία, εκτελώντας γυναίκες και Ελληνες πατριώτες!

- Ας είναι το αίμα μας, το τελευταίο που χύνεται.

- Ο λαός δε θα μας ξεχάσει. Ζήτω το ΚΚΕ!

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 10ο ΜΕΡΟΣ

Η πείνα δεν είναι μοιραία

Στο "Ρίζο" (25.5.97) δημοσιεύτηκε ένα άρθρο, με τον τίτλο "Παγκοσμιοποίηση της πείνας και της εξαθλίωσης", και έβαζε το ερώτημα: "Ως πότε οι άνθρωποι του μόχθου και της δουλιάς, οι εκμεταλλευόμενοι της Γης, θα επιτρέπουν σ' αυτούς που έχουν το πάνω χέρι και κυβερνούν με το έτσι θέλω, να εγκαθιδρύουν τη δικτατορία των αγορών; Ως πότε θα δείχνουν υπομονή;".

Πάνω σ' αυτό το μεγάλο ερώτημα, θα ήθελα να εκφράσω τις απόψεις μου. Φιλοδοξία μου είναι να συμβάλω κι εγώ στην προσπάθεια του ΚΚΕ να φωτίσει το μεγάλο πρόβλημα της "πείνας" - με την πλατιά έννοια του όρου - που μέρα με τη μέρα οξύνεται όλο και περισσότερο, εξαιτίας της "νέας τάξης πραγμάτων".

Πραγματικά, σήμερα, - όπως το επισημαίνει και το αναλύει στο άρθρο του ο"Ριζοσπάστης" - σ' ολόκληρη την υδρόγειο εκατομμύρια ανθρώπινα πλάσματα λιμοκτονούν, γιατί τους λείπει το ψωμί, ενώ μια χούφτα χρυσοκάνθαροι ζουν μέσα στη χλιδή και τη σπατάλη. Ριζωμένη η πείνα κι η εξαθλίωση στις χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και σε μια σειρά περιοχές της Ευρώπης και μέσα στις ίδιες τις ΗΠΑ, απειλεί το ανθρώπινο γένος με αφανισμό.

Ακριβώς τούτη τη στιγμή, που ξοδεύονται δισεκατομμύρια δολάρια για στρατιωτικούς εξοπλισμούς και άχρηστες πολυτελείς δαπάνες, εκατομμύρια ανθρώπινες ψυχές αργοπεθαίνουν από έλλειψη των απαραίτητων αγαθών διατροφής. Στην εποχή μας, εποχή της επιστημονικοτεχνικής επανάστασης, τα δύο τρίτα του γήινου πληθυσμού πεινάνε. Και το ερώτημα είναι: Η πείνα είναι μοιραία κι αναπόφευκτη;

Η αλήθεια είναι μία και μόνη: Η πείνα δεν είναι μοιραία μήτε αναπόφευκτη. Κι αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό, όταν σκεφτούμε πως ο άνθρωπος, σήμερα, που διαθέτει μια αναπτυγμένη τεχνολογία και τεχνογνωσία, αν αποφασίσει να τις χρησιμοποιήσει σωστά, είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα πείνας, ανεργίας και κοινωνικής ανισότητας.

Αυτή η διαπίστωση οδηγεί στο συμπέρασμα πως η πείνα δεν είναι φυσικό φαινόμενο, αλλά κοινωνικό. Και σαν κοινωνικό φαινόμενο θα εξαφανιστεί, αν αλλάξει το σύστημα κοινωνικής οργάνωσης που το δημιουργεί και το αναπαράγει. Πραγματικά, όσο παραμένει ο καπιταλισμός, η κακοδαιμονία της πείνας θα υπάρχει. Κι ακόμα, όσο παραμένει ο διαχωρισμός των ανθρώπων σε πλούσιους και φτωχούς, ο διαφορισμός των λαών σε αναπτυγμένους και υπανάπτυκτους και όσο δεν καταργείται η μ' οποιαδήποτε μορφή αποικιοκρατία, η πείνα θα μαστίζει τον κόσμο με όλες τις συνέπειές της. Μόνη, επομένως, λύση για να εξαφανιστεί η πείνα είναι ν' απαλλαγεί η ανθρωπότητα από τον καπιταλισμό και να περάσει σ' ένα άλλο κοινωνικό σύστημα οργάνωσης, το σοσιαλιστικό. Κι αυτό είναι δυνατόν να γίνει σήμερα, γιατί σ' όλον τον κόσμο οι πλατιές λαϊκές ομάδες, οι εργαζόμενοι, τα θύματα του καπιταλισμού, έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν πως με τη δύναμη που διαθέτουν μπορούν ν' αντισταθούν, στη, δίχως προηγούμενο, επίθεση του κεφαλαίου, που πάει να εγκαθιδρύσει η "νέα τάξη πραγμάτων".

Στην εποχή μας, σε όλες τις χώρες, οι λαοί, η εργατική τάξη, με επικεφαλής τα κομμουνιστικά κόμματα, έχουν ξεκινήσει μια αντεπίθεση, για να ανατρέψουν τα σκοτεινά σχέδια του ιμπεριαλισμού και των πολυεθνικών. Αλλωστε, "την πλατιά λεωφόρο εξέλιξης της ανθρωπότητας τη χαράζει η παγκόσμια εργατική τάξη", έλεγε ο Λένιν. Σήμερα, όσο κι αν η κατάσταση στον κόσμο μας φαίνεται ζοφερή, τα πράγματα δεν είναι τόσο απελπιστικά. Μια προσεκτική ματιά μάς βοηθάει να διακρίνουμε τα πρώτα σημάδια χαραυγής για την αλλαγή, που εκατομμύρια άνθρωποι προσδοκούν να έρθει κι αγωνίζονται προς αυτήν την κατεύθυνση και που δε θ' αργήσει να πραγματωθεί. Βέβαια, η μέρα του ερχομού της και η έκτασή της δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Εξάλλου, οι μεγάλες ιστορικές αλλαγές στην ανθρωπότητα έγιναν απότομα, με ποιοτικά άλματα, τη στιγμή που είχαν ωριμάσει οι δημιουργημένοι αντικειμενικοί όροι και είχαν ξεπηδήσει οι κοινωνικές δυνάμεις που τις πραγματοποίησαν. Κι όπως φαίνεται, η στιγμή αυτή, στην εποχή μας, που θα φέρει την αλλαγή, είναι κοντά. Η πίστη, η ελπίδα και η πάλη των λαών ενάντια στη "νέα τάξη", που μέρα με τη μέρα όλο και δυναμώνουν, είναι σίγουρο πως θα τη φέρει ακόμα πιο κοντά για ν' απαλλαγεί η ανθρωπότητα από την πείνα, τη φτώχεια, την ανεργία, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, όσο γίνεται πιο γρήγορα.

Σταύρος ΚΑΛΦΙΩΤΗΣ

Οικονομολόγος - συγγραφέας

Προσφορά στο ΚΚΕ

Παλιοί συμφοιτητές και σήμερα πτυχιούχοι Κοινωνιολογίας από την πρώην Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας, συναντήθηκαν στις 7 Ιούνη στην Αθήνα, ύστερα από 7 χρόνια και αποφάσισαν να προσφέρουν 10.000 δρχ. για ενίσχυση του τίμιου, ηρωικού και άνισου αγώνα που διεξάγει το ΚΚΕ σήμερα, ενάντια στην ντόπια και διεθνή αντίδραση.

Εκ μέρους όλων, Δημήτρης Ξεκαλάκης από Πειραιά

Συζήτηση για το ΝΑΤΟ

H Eπιτροπή Ειρήνης Καματερού διοργανώνει σήμερα Τετάρτη στις 7.30 μ.μ., στις εργατικές κατοικίες Γεροβουνού, εκδήλωση - συζήτηση, με θέμα "Ειρήνη και ο ρόλος του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια".



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ