ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΑΓΚΥΡΑ.-

Η αμερικανική διπλωματία ξεκαθάρισε τη θέση της, όσον αφορά την Τουρκία, σε δύο επίπεδα - στο ένα, όσο πιο εξόφθαλμα γινόταν, στο άλλο εμμέσως. Το πρώτο είναι η εισβολή στο Ιράκ, το δεύτερο, η κυβερνητική κρίση.

Χτες το πρωί, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νίκολας Μπερνς, ξεπέρασε τον εαυτό του: "Οι Τούρκοι, πιστεύουμε, έχουν λόγο να ανησυχούν για τη δράση και για την απειλή του ΡΚΚ στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Το δεχόμαστε αυτό. Η Τουρκία είναι σύμμαχος. Και δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφιβάλλουμε για την ανάγκη εισβολής πέραν των συνόρων", δήλωσε, χωρίς καν να κοκκινίσει - έστω λίγο...

Στην πραγματικότητα, ο Αμερικανός διπλωμάτης επικρότησε την εισβολή και τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού στο Βόρειο Ιράκ, μόνο και μόνο επειδή - λέει - οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν λάβει διαβεβαιώσεις ότι η στρατιωτική επιχείρηση θα έχει... περιορισμένη διάρκεια!

Και ο Μπερνς κατέληξε πως "υπάρχει δουλιά που πρέπει να γίνει. Από τη στιγμή που αυτή η δουλιά θα τελειώσει, είμαι βέβαιος ότι ο τουρκικός στρατός θα επιστρέψει στη Νοτιοανατολική Τουρκία".

"Δουλιά που πρέπει να γίνει", λοιπόν: Να "εξαλειφθούν", για να χρησιμοποιήσουμε τη διπλωματική ορολογία, οι "κακοί" και "τρομοκράτες" Κούρδοι. Τι κι αν είναι αδύνατο να επιβεβαιωθεί, αν έχουν τουρκική ή ιρακινή εθνικότητα, στα απέραντα εδάφη του Βορείου Ιράκ, Κούρδοι είναι (πολιτική λύση του προβλήματος; Τι είν' αυτό;)...

Οι δηλώσεις Μπερνς, όμως, αποτέλεσαν και μια "έμμεση" αναφορά στην κυβερνητική κρίση: Επικροτώντας τη δράση του στρατού, η αμερικανική διπλωματία υπονοεί, κατ' ουσίαν, ότι αυτόν εννοεί ως το "διαμορφωτή πολιτικής" στην Τουρκία. Αν και ασφαλώς φροντίζει να τηρεί τα προσχήματα: δεν είναι τυχαία η δήλωση της προϊσταμένης του Μπερνς, της υπουργού Εξωτερικών, Μαντλίν Ολμπράιτ, αργότερα χτες, ότι η Τουρκία πρέπει να συνεχίσει να συμπεριφέρεται ως "λαϊκή Δημοκρατία" κι ότι κάθε κυβερνητική μεταβολή στην Τουρκία πρέπει να σεβαστεί το συνταγματικό και το δημοκρατικό πλαίσιο.

Τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία έφεραν χτες τον Τούρκο πρωθυπουργό να έχει συμφωνήσει να παραιτηθεί ως την ερχόμενη Τρίτη, ώστε να αναλάβει η Τανσού Τσιλέρ να σχηματίσει μια "υπηρεσιακή" κυβέρνηση και να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές. Ομως, τόσο το Γαλλικό και το Γερμανικό Πρακτορείο, όσο και το "Ρόιτερ" και το "Ασοσιέιτεντ Πρες", μετέδωσαν δηλώσεις μόνο από την πλευρά του Κόμματος Ορθού Δρόμου της Τσιλέρ, ενώ το BBC παρατήρησε πως ο ίδιος ο ηγέτης του Κόμματος Ευημερίας και πρωθυπουργός, Νετσμετίν Ερμπακάν, δεν επιβεβαίωσε τις πληροφορίες αυτές...

Στο μεταξύ, η παραίτηση ενός ακόμη στελέχους της κυβέρνησης, του υπουργού Τουρισμού, Μπαχατίν Γιουτζέλ, αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο την ήδη "σχετική" πλειοψηφία του κυβερνώντος συνασπισμού στη Βουλή. Η αιτιολογία που χρησιμοποίησε ο βουλευτής του Ορθού Δρόμου θύμισε... "κασέτα": "αισθάνθηκα ότι παραμένοντας στη θέση μου, με τις αντιφάσεις που σημαίνει αυτή ως προς τις αρχές της χώρας μας, παραβίαζα το βουλευτικό μου όρκο", είπε.

Κρίσιμη για την εξέλιξη της κυβερνητικής κρίσης θεωρείται η στάση του Προέδρου Ντεμιρέλ, ο οποίος δηλώνει ότι θα "περιμένει" την παραίτηση Ερμπακάν. Κρίσιμο επίσης είναι το στοιχείο ότι η νέα κυβέρνηση, που θα σχηματιστεί για να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές, θα πρέπει να ζητήσει την ψήφο εμπιστοσύνης του Κοινοβουλίου, όπως ορίζει το Σύνταγμα - και με δεδομένο το γεγονός ότι το Κόμμα της Ευημερίας και το Κόμμα του Ορθού Δρόμου δεν έχουν απόλυτη πλειοψηφία, θα χρειαστούν την υποστήριξη του ακροδεξιού Κόμματος της Μεγάλης Ενότητας, που έχει τις δικές του αντιρρήσεις και σκοπιμότητες...

Χτες, επίσης, έγινε γνωστό ότι στρατιωτικό δικαστήριο της Τουρκίας εξέδωσε εντάλματα σύλληψης εναντίον τριών σωματοφυλάκων του πρωθυπουργού, Νετσμετίν Ερμπακάν, επειδή "προσέβαλαν και αντιστάθηκαν διά της βίας σε στρατιωτικούς". Αφορμή, ένα επεισόδιο στις αρχές Μάη που προκάλεσαν με φρουρούς της ναυτικής βάσης Γκολτσούκ, οι οποίοι τους αρνήθηκαν να εισέλθουν στη βάση μαζί με τον πρωθυπουργό, για μια τελετή.

Τα στρατιωτικά δικαστήρια έχουν εξουσιοδότηση να δικάζουν πολίτες για εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε στρατιωτικές ζώνες.

Οι (εθελοντές, όχι αστυνομικοί) "γενειοφόροι", όπως αποκαλούνται οι σωματοφύλακες, εξαιτίας της ισλαμικής γενειάδας, έχουν προκαλέσει και άλλοτε επεισόδια με άλλους επαγγελματίες σωματοφύλακες.

ΡΩΜΗ.-

Ερευνα για τις καταγγελίες ότι Ιταλοί κυανόκρανοι βασάνισαν, κακοποίησαν σεξουαλικά και σκότωσαν άοπλους Σομαλούς θα διεξαχθεί στην Ιταλία, σύμφωνα με χτεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Αμυνας της χώρας.

Την ευθύνη για την έρευνα έχει αναλάβει μια επιτροπή δικαστικών και στρατιωτικών αξιωματούχων, η οποία θα διερευνήσει τις καταγγελίες που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Πανόραμα" και προκάλεσαν σοκ στην Ιταλία.

Ο Πρόεδρος της χώρας, Οσκαρ Λουίτζι Σκάλφαρο, συγκάλεσε για την ερχόμενη Τετάρτη το Ανώτατο Αμυντικό Συμβούλιο της χώρας, που συνεδριάζει σπανίως. Αν και η ανακοίνωση δεν αναφέρεται ρητά στο σκάνδαλο, τονίζεται ότι το Συμβούλιο θα ακούσει αναφορά του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων, ναυάρχου Γκουίντο Βεντουρόνι, με αντικείμενο "διεθνείς αποστολές των ιταλικών ενόπλων δυνάμεων".

Πάντως, στο χτεσινό του τεύχος, το "Πανόραμα" δημοσιεύει νέα στοιχεία, φωτογραφίες και συνεντεύξεις για το ίδιο σκάνδαλο. Σε μια σειρά φωτογραφιών, μια ημίγυμνη γυναίκα είναι δεμένη από τους αστραγάλους της σε ένα τεθωρακισμένο αυτοκίνητο, στον ιταλικό μεθοριακό σταθμό "Demon". "Πάλευε και φώναζε, όχι τόσο από τον πόνο, αλλά γιατί δεν ήθελε να της συμβεί αυτό το πράγμα", λέει ο πρώην στρατιώτης που τράβηξε αυτές τις φωτογραφίες.

Ενας άλλος πρώην στρατιώτης, ο Μπενεντέτο Μπερτίνι, είπε στο περιοδικό ότι Ιταλοί στρατιώτες σκότωσαν τουλάχιστον έξι άοπλους Σομαλούς αμάχους σ' ένα τζιπ κοντά στα σύνορα της Σομαλίας με την Αιθιοπία. "Βρισκόμασταν σε μια φάλαγγα και ακούσαμε από τον ασύρματο: "Μην ανησυχήσετε αν ακούσετε πυρά. Σημαδεύουμε Σομαλούς"".

"Οι ανώτεροί μας μας είχαν πει να μη μεταχειριζόμαστε τους Σομαλούς ως ανθρώπινα όντα", συνέχισε ο στρατιώτης. "Η εντολή ήταν: "Εάν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία, να ρίχνετε στο ψαχνό, ακόμη κι αν πρόκειται για γυναίκες και παιδιά"".

Ο υπουργός Αμυνας της χώρας, Μπενιαμίνο Αντρεάτα, δήλωσε ότι δε θα επιδειχτεί καμιά επιείκεια απέναντι στους στρατιώτες που διέπραξαν αυτές τις φρικιαστικές πράξεις ή στους ανωτέρους τους, στην περίπτωση που δεν άσκησαν τον αναγκαίο έλεγχο.

ΝΕΟ ΔΕΛΧΙ.-

Πυρκαγιά ξέσπασε σε κατάμεστη κινηματογραφική αίθουσα στην ινδική πρωτεύουσα, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 60 άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι 200. Οι πυροσβεστικές δυνάμεις κατέβαλαν επί ώρες υπεράνθρωπες προσπάθειες για να μπορέσουν να κατασβέσουν τη φωτιά και να ανασύρουν τους εγκλωβισμένους.

Η πυρκαγιά εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια προβολής έργου που παρακολουθούσαν περίπου 1.000 θεατές. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μετέδωσε το πρακτορείο PTI, η φωτιά άρχισε, όταν εξερράγη μετασχηματιστής στο ισόγειο και επεκτάθηκε σε αυτοκίνητα που ήταν σταθμευμένα σε παρακείμενο χώρο. Οι περισσότεροι θάνατοι προέρχονται από εισπνοή δηλητηριωδών αερίων, μαζών καπνού και ασφυξία.

ΣΑΝΤΙΑΓΚΟ.-

Χρησιμοποιώντας δακρυγόνα και αντλίες νερού, η Αστυνομία της Χιλής προσπάθησε να διαλύσει συγκέντρωση φοιτητών που ζητούσαν την αύξηση των δαπανών για την παιδεία.

Σύμφωνα με δημοσιογράφους, περίπου 10.000 φοιτητές πήραν μέρος στη συγκέντρωση έξω από το υπουργείου Παιδείας της χώρας, ενώ, από την πλευρά της, η Αστυνομία ανακοίνωσε πως 4.000 φοιτητές συμμετείχαν στη διαμαρτυρία. Υπήρξαν συγκεντρώσεις φοιτητών και σε άλλες πόλεις της χώρας, χωρίς όμως να σημειωθούν εκεί επεισόδια.

Τις διάφορες αυτές συγκεντρώσεις κάλεσαν ομοσπονδίες φοιτητών που έχουν παραλύσει τη λειτουργία των δημοσίων πανεπιστημίων στη Χιλή, ζητώντας από την κυβέρνηση να ξοδέψει περισσότερα χρήματα για την παιδεία.

Ωστόσο, η κυβέρνηση της χώρας υποστηρίζει πως έχουν αυξηθεί οι δαπάνες για την παιδεία, από 257 εκατομμύρια δολάρια το 1990 σε 391 εκατομμύρια δολάρια φέτος.

ΜΠΟΓΚΟΤΑ.-

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλα τα σωφρονιστικά ιδρύματα επιβλήθηκε στην Κολομβία, ύστερα από το ξέσπασμα επεισοδίων που έγιναν σε δύο φυλακές της χώρας, τα οποία είχε σαν αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον 5 κρατούμενοι και να τραυματιστούν άλλοι 30.

Τα πιο σοβαρά επεισόδια έγιναν στη φυλακή Μοδέλο της Μπογκοτά. Ο Ραφαέλ Λάμο, επικεφαλής του Ινστιτούτου Εθνικών Φυλακών, στην αρχή είχε δηλώσει ότι 4 κρατούμενοι σκοτώθηκαν και 21 τραυματίστηκαν, στη διάρκεια της στάσης που εκδηλώθηκε λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Τετάρτης. Ωστόσο, αργότερα, εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Εθνικών Φυλακών της χώρας ανακοίνωσε ότι έξι κρατούμενοι και ένας φρουρός τραυματίστηκαν στη διάρκεια στάσης που εκδηλώθηκε το πρωί της Πέμπτης στη φυλακή Πικαλένα, στην επαρχία Τολίμα. Ενας από τους κρατούμενους υπέκυψε στα τραύματά του, σε περιφερειακό νοσοκομείο όπου είχε μεταφερθεί για νοσηλεία.

Πάντως, υπάρχει σύγχυση σε ό,τι αφορά τα αίτια του θανάτου των κρατουμένων. Κάποιος αξιωματούχος δήλωσε ότι η στάση εκδηλώθηκε, όταν ομάδα κρατουμένων εισέβαλε σε φυλάκιο και άρπαξε το όπλο ενός φρουρού. Αμέσως κινητοποιήθηκαν οι άνδρες της αστυνομίας για να επιβάλουν την τάξη και η στάση κατεστάλη ύστερα από δύο ώρες. Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, μερικά από τα θύματα πιστεύεται ότι χτυπήθηκαν από άλλους κρατούμενους και όχι από τους φύλακες.

Αξίζει να σημειωθεί πως από την αρχή του χρόνου έχουν εκδηλωθεί περισσότερες από 10 στάσεις κρατουμένων στην Κολομβία, εξαιτίας των κακών συνθηκών διαβίωσης και του μεγάλου αριθμού των ανθρώπων που συνωστίζονται στις φυλακές.

ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΞΙΚΟΥ.-

Φωνάζοντας αντικυβερνητικά συνθήματα και κρατώντας πανό, περίπου 10.000 απεργοί εκπαιδευτικοί πραγματοποίησαν πορεία στο κέντρο της Πόλης του Μεξικού, ζητώντας να εκπληρωθούν τα οικονομικά και θεσμικά αιτήματά τους.

Οι εκπαιδευτικοί, μεταξύ άλλων, εκτός από αύξηση των δαπανών για την παιδεία, υπεράσπιση της δωρεάν δημόσιας παιδείας και παροχή δωρεάν τετραδίων και βιβλίων, ζητούν και αύξηση κατά 100% των μισθών τους. Αξίζει να σημειωθεί πως ο κατώτατος μηνιαίος μισθός των εκπαιδευτικών στην πρωτεύουσα είναι μόλις 150 δολάρια.

Οι καθηγητές και δάσκαλοι προειδοποίησαν πως θα συνεχίσουν την απεργία τους μέχρι να εκπληρώσει η κυβέρνηση τα αιτήματά τους.

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί πως οι εκπαιδευτικοί συνεχίζουν να πηγαίνουν στις τάξεις τους, μέρα παρά μέρα για να δίνουν τα θέματα στους μαθητές ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τη μάθησή τους.

Το ότι έχει ο τουρκικός στρατός τις "πλάτες" των Αμερικανών για την εισβολή ήταν φανερό από την αρχή, τώρα επισημοποιήθηκε...