Για μια ακόμα φορά, 53 χρόνια μετά το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, οι κάτοικοί του θα ανηφορίσουν ξανά προς τον τόπο της θυσίας, τη Ράχη του Καππή. Εκεί που κάθε οικογένεια έχει ένα ή και περισσότερα θύματα από τους 1.300 εκτελεσμένους της θηριωδίας των ναζί. Εκεί, που, σαν σήμερα, 13 Δεκέμβρη 1943, έγινε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα της σύγχρονης ιστορίας του τόπου μας.

Χάραζε Δευτέρα την αποφράδα κείνη δεκεμβριάτικη μέρα, όταν οι καμπάνες στα Καλάβρυτα άρχισαν να χτυπούν τρελά και οι ντελάληδες να φωνάζουν: "Ολοι στο σχολείο, άντρες, γυναίκες, παιδιά. Οποιος κρυφτεί, θα τουφεκίζεται". Ενα ανθρώπινο ποτάμι απ' όλες τις μεριές, αλαφιασμένο, τρομαγμένο, τράβαγε προς το σχολείο. Οταν η μέρα πήρε να φωτίσει, Γερμανοί αξιωματικοί τους διατάζουν: "Οι γυναίκες με τα παιδιά έως 12 χρόνων από δω. Οι άντρες με παιδιά πάνω από 13 από εκεί". Φόβος και ανατριχίλα διαπερνά τους ομήρους του σχολείου, αγκαλιάζονται και φιλιούνται σπαρακτικά. Οι χιτλερικοί ορμούν απάνω τους με βουρδουλιές και τους χωρίζουν. Οι γυναίκες, με τα παιδιά μέσα στο σχολείο, και όλοι οι άλλοι σε πορεία για το κτήμα του Καππή. Ολόγυρά τους, ασφυκτικά, Γερμανοί και ταγματασφαλίτες με τ' αυτόματα να τους φρουρούν. Σε λίγο φωνάζουν να βγουν έξω οι διευθυντές της Εθνικής, Ελλάδας και Αθηναϊκής Τράπεζας, τους πάνε στην πόλη και τους αναγκάζουν να ανοίξουν τα ταμεία και να πάρουν όλα τα χρήματα και μετά πάλι πίσω στο χωράφι, το πλιάτσικο έχει αρχίσει. Στρατιώτες γδύνουν τα σπίτια στα Καλάβρυτα και τα φορτώνουν σε καμιόνια.

Ητανε πια 8 η ώρα το πρωί, παραδόθηκαν τα Καλάβρυτα στις φλόγες. Ο διεστραμμένος, όμως, νους των φασιστών δε σταμάτησε εδώ, τα βρώμικα χέρια τους πυροδοτούν το σχολείο, θέλοντας να κάψουν ζωντανά τα γυναικόπαιδα. Κραυγές σπαρακτικές ακούγονται τότε και έξαλλες οι γυναίκες προσπαθούν να βγουν. Σπάνε τις πόρτες και τρέχουν να σωθούν...

Δώδεκα το μεσημέρι και οι δήμιοι κατακτητές με τα ντόπια τσιράκια τους μπαίνουν στο τρίτο μέρος του σατανικού τους σχεδίου. Με τρεις φωτοβολίδες που ρίχνει ο εκτελεστής υπολοχαγός Τένερ δίνει το σύνθημα για το μακελειό στο χωράφι του Καππή. Τρία πολυβόλα στημένα σε απόσταση 30 μέτρων αρχίζουν να θερίζουν τον ανυπεράσπιστο κόσμο. Μια ακόμα τραγική σελίδα της ιστορίας του τόπου μας γραφόταν.

Την επέτειο της εκτέλεσης των 41 πατριωτών από τους Γερμανούς κατακτητές, το Δεκέμβρη του 1943, στον Κάμπο Μαυροβουνίου - Πασσαβά στο Γύθειο, τίμησαν σε εκδήλωση που πραγματοποίησαν από κοινού ο Σύλλογος "Εκτελέσεις Περιφέρειας Γυθείου,Προσφορά και θυσία στο βωμό της λευτεριάς" και το Παράρτημα Λακωνίας της ΠΕΑΕΑ.

Στο χώρο όπου έγινε η εκτέλεση των αγωνιστών και έχει στηθεί μια πρόχειρη αναμνηστική πλάκα με τα ονόματα των θυμάτων, τελέστηκε μνημόσυνο και ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα της εκδήλωσης με αρκετή συμμετοχή κόσμου.

Παρευρέθηκαν και κατέθεσαν στεφάνια αντιπροσωπείες: Από τη Νομαρχία Λακωνίας, τα Κεντρικά Γραφεία της ΠΕΑΕΑ και από πολλά Παραρτήματα των γύρω περιοχών και της Αθήνας, καθώς επίσης από τα πολιτικά κόμματα. Παρόντες ήταν συγγενείς και φίλοι των θυμάτων. Ο πρόεδρος του Παρ/τος Λακωνίας, Λευτέρης Αναστασάκος,άνοιξε την εκδήλωση κάνοντας ένα σύντομο χαιρετισμό αναφερόμενος στους αγώνες και στις θυσίες του λαού μας ενάντια στον κατακτητή.

Στην κεντρική ομιλία που έκανε η Κατερίνα Σαραντάκου,μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του συνδιοργανωτή Συλλόγου, μεταξύ των άλλων είπε: "... Το 1943, όταν, "όλα τάσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά", εσείς τιμημένοι νεκροί μας, σταθήκατε αγέρωχοι και επιβλητικοί μπροστά στους εκτελεστές σας και προσφέρατε ό,τι πολυτιμότερο είχατε, την ίδια σας τη ζωή, στο βωμό της λευτεριάς. Οσοι έτυχε να επιζήσουν από εκείνη τη φοβερή καταιγίδα, ζηλεύουν τη θυσία σας όταν σας θυμούνται πάνω στα γερμανικά καμιόνια να τραγουδάτε "έχε γεια καημένε κόσμε..." αγέρωχοι και να φωνάζετε "μας πάνε για εκτέλεση, καλή αντάμωση στον άλλο κόσμο, ζήτω η Ελλάδα, Ζήτω η λευτεριά"". "Υποσχόμαστε - τόνισε η ομιλήτρια - σε σας τους μεγάλους νεκρούς μας να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, με κρίση συνείδησης γιατί πέρασαν 52 χρόνια χωρίς να εκπληρώσουμε το υπέρτατο χρέος μας, να στήσουμε ένα μνημείο, που να θυμίζει τη θυσία και την προσφορά σας στην πατρίδα. Γι' αυτό κάνουμε έκκληση στους ιδιοκτήτες του αιματοποτισμένου αυτού τόπου, να μας παραχωρήσουν ένα χώρο για να κατασκευάσουμε εδώ - στον τόπο της θυσίας - το μνημείο".

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης έκλεισε με το Πένθιμο Εμβατήριο και τον Εθνικό μας Υμνο, που έπαιξε η μπάντα του Δήμου Γυθείου.

(Ρεπορτάζ - φωτογραφίες: Γ. ΛΙΟΝΑΚΗΣ)

Η Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ και οι συνεργαζόμενες μ' αυτήν ΕΑΜογενείς Ενώσεις,που πραγματοποίησαν επιβλητική εκδήλωση στο Γοργοπόταμο, την Κυριακή 1 Δεκέμβρη 1996, για να τιμήσουν τη μέρα της Εθνικής Αντίστασης και την 54η επέτειο της ανατίναξης της ομώνυμης γέφυρας, ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΝΤΑΙ, γιατί ενώ όλα τα κόμματα της Βουλής, όλες οι εφημερίδες και τα κανάλια της τηλεόρασης προσκλήθηκαν να παραβρεθούν στην εκδήλωση, αγνόησαν την πρόσκληση και καθόλου δεν αναφέρθηκαν στο γεγονός, εκτός από τον "902", το ΚΚΕ, το "Ριζοσπάστη" και ελάχιστες εφημερίδες.

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΑΣΤΕ και ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΥΜΕ πως αγνόησαν το γεγονός ότι πάνω από 6.000 βετεράνοι και φίλοι της Εθνικής Αντίστασης, παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, κατέκλυσαν το χώρο του Γοργοπόταμου, γιορτάζοντας και διεκδικώντας αυτά που η πολιτεία οφείλει στους αγωνιστές και σε όλο τον εργαζόμενο ελληνικό λαό.

Ο πρόεδρος Μ. Τερζόγλου

Ο γ. γραμματέας Φ. Τσέκερης

Κάνουμε γνωστό σ' όλους τους πολιτικούς πρόσφυγες ότι κυκλοφόρησε τελευταία το βιβλίο, με τίτλο "ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑΣ ΜΑΣ ΣΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ", το οποίο διατίθεται στα γραφεία της Ενωσης Πολιτικών Προσφύγων, οδός Σωκράτους 79 - 81, 3ος όροφος, τηλ. 52.30.526 και 52.30.534. Παρακαλούμε τους πολιτικούς πρόσφυγες γενικά και ιδιαίτερα αυτούς που έζησαν στη Ρουμανία να περάσουν να το προμηθευτούν. διότι δείχνει την πλούσια υπερτριαντάχρονη πατριωτική δραστηριότητα της Οργάνωσης.

Η Συντακτική Επιτροπή

• Το Παράρτημα ΚΥΨΕΛΗΣ της ΠΕΑΕΑ πραγματοποιεί αύριο Σάββατο 14 - 12 - 96 στις 8.30 μ.μ. τη χρονιάτικη συνεστίαση - χορό του, στην οικογενειακή ταβέρνα "Η ΖΩΗ" (Φαιδριάδων 87, τηλ.: 8644.726).
• Το Παράρτημα ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ - ΕΛΛΗΝΟΡΩΣΩΝ οργανώνει συνεστίαση σήμερα στις 8.30 μμ προς τιμήν της επετείου των 50 χρόνων από τη συγκρότηση του ΔΣΕ. Καλούνται τα μέλη και οι φίλοι του Παρ/τος σε μια βραδιά κεφιού και διασκέδασης στο κέντρο "ΣΟΥΦΑΛΑ", Λουίζας Ριανκούρ 75.
• Το Παράρτημα ΠΕΤΡΑΛΩΝΩΝ - ΘΗΣΕΙΟΥ - ΣΦΑΓΕΙΩΝ τελεί πολιτικό μνημόσυνο την Κυριακή 15 - 12 - 96 στις 11 π.μ. στα γραφεία του Παρ/τος, για να τιμηθούν οι ηρωικοί νεκροί του αγώνα για λευτεριά - λαϊκή κυριαρχία - κοινωνική δικαιοσύνη και ειρήνη. Επίσης θα τιμηθούν τα μέλη του Παραρτήματος που έφυγαν από τη ζωή σε περίοδο ειρήνης.
• Το Παράρτημα του ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ της ΠΕΑΕΑ διοργανώνει την Κυριακή 22 - 12 - 96 στις 10 π.μ. στο Δημαρχείο εκδήλωση προς τιμή των 55 χρόνων του ΕΑΜ και των 50 του ΔΣΕ.

Αναζητώ τον αδελφό μου Δημήτρη Νικολέτο,ο οποίος στην Κατοχή ήταν πολιτοφύλακας. Μετά τη Βάρκιζα διώχτηκε και αναγκάστηκε για να γλιτώσει να φύγει στην Αθήνα. Το 1947 - 48 μάθαμε πως εντάχθηκε στον ΔΣΕ, στα τμήματα του Παρνασσού. Από κει και ύστερα χάνονται τα ίχνη του. Κατά μια πληροφορία, σκοτώθηκε σε μάχη στο Μώλο Λαμίας, ενώ άλλη πληροφορία λέει το αντίθετο. Στην Κοινότητά μας, φέρεται ως αγνοούμενος.

Παρακαλώ, όποιος τυχόν γνωρίζει κάτι για τη ζωή ή το θάνατό του, να επικοινωνήσει μαζί μου στη διεύθυνση: Φιλοθέη Δωρίδας για Λεωνίδα Νικολέτο, τηλέφωνο: 0634/51127.

Η Νομαρχιακή Επιτροπή της ΠΕΑΕΑ Νομού Πέλλας, καταγγέλλει στην κυβέρνηση, στη Βουλή, στα κόμματα, στις Τοπικές Αρχές και Οργανώσεις, στον Τύπο και στους βουλευτές του νομού, τη βεβήλωση του Μνημείου των Ηρώων στο Μουχαρέμ Χάνι. "Και πάλι για πολλοστή φορά - τονίζεται στην καταγγελία - οι αμετανόητοι που συνεχίζουν το αντεθνικό τους έργο, βάνδαλοι, "ρήμαξαν" στην κυριολεξία το Μνημείο Ηρώων, που στήθηκε για αιώνια μνήμη και τιμή των νεκρών αγωνιστών του ΕΛΑΣ, που έπεσαν σε μάχη τον Αύγουστο του 1944 με τα φασιστικά στρατεύματα κατοχής.

Το μνημείο αυτό έχει - έως σήμερα - υποστεί πολλές καταστροφές από τους βανδάλους. Η φετινή όμως ήταν η χειρότερη. Με προσφορά του Νομάρχη κ. Γ. Τάνου, ο χώρος είχε διαμορφωθεί κατάλληλα, με χαλίκι, καλλωπιστικά δέντρα που φυτεύτηκαν και υδροδότηση της υπάρχουσας βρύσης. Είχε δημιουργηθεί ένας χώρος άξιος για Μνημείο. Ομως οι ανθέλληνες νεο-βάνδαλοι, δε δίστασαν να αποκαθηλώσουν τη μεταλλική πλάκα με τα ονόματα των ηρώων αγωνιστών και να την εξαφανίσουν. Ακόμη να ξηλώσουν και ν' αρπάξουν τη σιδερένια πόρτα της τουαλέτας, που είχε φτιαχτεί για τους επισκέπτες.

Η πράξη αυτή των φασιστοειδών είναι κολάσιμη και προσβλητική για όλους τους Ελληνες. Δεν μπορούμε να αποφύγουμε τον πειρασμό να πούμε, ότι αυτού του είδους οι πράξεις είναι έργα κατάλοιπων του φασισμού, των συνεργατών του κατακτητή ή των επιγόνων τους, που συνεχίζουν το αντεθνικό έργο του διχασμού.

Η Διοικούσα Επιτροπή του Παραρτήματος ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ της ΠΕΑΕΑ, απευθύνει έκκληση προς όλους τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, για οικονομική ενίσχυση, ώστε να μπορέσει το Παράρτημα να αντιμετωπίσει τα οικονομικά του προβλήματα και να συνεχίσει να υπάρχει στα Καλάβρυτα επιτελώντας το ιερό του έργο.

Συγκεκριμένα, για τη λειτουργία του γραφείου, χρειάζεται απαραίτητα μια σόμπα πετρελαίου, και μια μικροφωνική συσκευή.

Για τον σκοπό αυτό ανοίχτηκε λογαριασμός στην Εθνική Τράπεζα με τον αριθμό: 36474351347.

Στη θέση της αναμνηστικής πλάκας που διακρίνεται αριστερά στη φωτογραφία, οι αντιστασιακοί της περιφέρειας Γυθείου ζητούν να ανεγερθεί Μνημείο των εκτελεσμένων αγωνιστών.

Πάνω, η κεντρική ομιλήτρια Κατερίνα Σαραντάκου, ο πρόεδρος του Παραρτήματος Λακωνίας, Λευτέρης Αναστασάκος, και αντιστασιακοί που πήραν μέρος στην εκδήλωση