Σε κατάσταση, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί "καψόνι" διαρκείας βρίσκεται η στρατιωτική θητεία, εξαιτίας του τρόπου, με τον οποίο αντιμετωπίζεται από την ηγεσία του υπουργείου Αμυνας και γενικά κυβερνητικούς παράγοντες. Η τελευταία κρίση στο Αιγαίο στάθηκε η αφορμή για να φουντώσει και πάλι μια φημολογία, που εδώ και καιρό έρπει περί αύξησής της.

Τελικά, βέβαια, έσπευσαν οι αρμόδιοι να διαβεβαιώσουν ότι δεν τίθεται θέμα αύξησης της θητείας, τουλάχιστον προς το παρόν και για τους επόμενους μήνες. Η αρχική διαπίστωση, όμως, δεν αλλάζει. Ο τρόπος, με τον οποίο αντιμετωπίζουν το θέμα, αποτελεί έναν δείκτη του τρόπου που συνολικότερα αντιμετωπίζονται τα θέματα των Ενόπλων Δυνάμεων. Οι υποστηριχτές της άποψης ότι πρέπει να αυξηθεί η στρατιωτική θητεία λένε ότι μια τέτοια λύση είναι αναγκαία, ώστε να υπάρξει, σε υψηλότερο ποσοστό, επάνδρωση των στρατιωτικών μονάδων. Η αιτία που προβάλλεται είναι το γενικότερο δημογραφικό πρόβλημα, που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των στρατεύσιμων ανά ΕΣΣΟ. Ομως το πρόβλημα αυτό δεν είναι καινούριο και ήδη οι επιπτώσεις του έχουν γίνει αισθητές εδώ και καιρό. Μάλιστα, η μείωση της απόδοσης των σειρών σε αριθμό στρατιωτών έχει σταθεροποιηθεί. Οσο για τις ελλείψεις στην επάνδρωση των μονάδων, είναι γεγονός πως τα τάγματα, οι λόχοι κλπ. έχουν ένα ποσοστό κάλυψης που προβλέπεται σε καιρό ειρήνης και απέχει κατά πολύ από την πολεμική σύνθεση. Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως με την τελευταία κρίση στο Αιγαίο, προβλέπεται η ενίσχυση των μονάδων με κλήση επιστράτων. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η αποτελεσματικότητα των Ενόπλων Δυνάμεων κρίνεται και από την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του συστήματος επιστράτευσης.

Εκτός από το δημογραφικό σαν λόγος για την αύξηση της θητείας προβάλλεται και η ανάγκη που έχει προκύψει τα τελευταία χρόνια για τη φύλαξη των βορείων συνόρων. Η φύλαξη - αστυνόμευση των συνόρων όμως δεν αποτελεί καθαρά στρατιωτική αποστολή. Επίσης, δεν αποτελεί κριτήριο της μαχητικής ικανότητας του Στρατού η αποτελεσματική αστυνόμευση των συνόρων. Εξάλλου, έχει συγκροτηθεί ειδικό Σώμα γι' αυτό το σκοπό που υπάγεται στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης.

Παρ' όλα αυτά το ερώτημα παραμένει: Γιατί ξεσηκώθηκε τελευταία ο θόρυβος; Για κάποιους ήταν η ευκαιρία, για να γίνει η αύξηση της θητείας με εξασφαλισμένη κοινωνική αποδοχή, λόγω του κλίματος που είχε δημιουργηθεί. Πέρα από αυτό όμως ορισμένοι επιμένουν πως υπάρχει πρόβλημα. Το πρόβλημα αυτό, πάντως, δεν είναι αποτέλεσμα της αντανάκλασης της μείωσης των γεννήσεων, αλλά αποτέλεσμα κακού προγραμματισμού και κατανομής των στρατευμένων μέσα στο χρόνο.

Οσοι κάνουν λόγο για ανάγκη αύξησης της θητείας ξεχνάνε ή θέλουν να δείχνουν ότι ξεχνάνε ότι στην ουσία έχει υπάρξει σιωπηρή αύξηση της θητείας κατά ένα μήνα με την κατάργηση - για όσους κατατάγηκαν στο στρατό από την 1.1.95 - του τριζωνικού συστήματος. Ετσι, ο μέσος όρος θητείας για το Στρατό Ξηράς, όπου υπηρετεί η μεγάλη μάζα των στρατευμένων (με το τριζωνικό ήταν 15, 17 και 19 μήνες ανάλογα με την περιοχή), ήταν 17 μήνες και αυξήθηκε στους 18 μήνες για όλους. Το μέτρο αυτό θα αρχίσει να αποδίδει από τον Ιούλη του 1996, οπότε και θα αρχίσουν να απολύονται αυτοί που υπηρετούν 18 μήνες. Το αποτέλεσμα θα είναι μια αύξηση του αριθμού των στρατιωτών περίπου κατά 5%, δηλαδή γύρω στους 5.000 περισσότερους στρατιώτες.

Η αύξηση της θητείας είναι η εύκολη λύση,όπως εύκολη είναι και η απάντηση, που δίνεται με την πρόταση για διεύρυνση του θεσμού των Εθελοντών Πενταετούς Υποχρέωσης, με τελικό στόχο τη σταδιακή μετατροπή του στρατού σε μισθοφορικό. Η αιτιολογία, που προβάλλεται, είναι ότι με τους πενταετείς θέλουν να καλύψουν τις ανάγκες σε εξειδικευμένο προσωπικό για το χειρισμό όπλων που απαιτούν μακρόχρονη εκπαίδευση. Βέβαια, όπως έχει δείξει η εμπειρία ούτε και αυτό τηρείται.

Η αύξηση της θητείας τελικά δεν είναι μονόδρομος, για να καλυφθούν οι ανάγκες που πιθανά υπάρχουν ιδίως σε παραμεθόριες μονάδες. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι, όπως η αναδιάρθρωση συνολικά των Ενόπλων Δυνάμεων, με τη συγχώνευση στρατοπέδων, δημιουργία ευέλικτων στρατιωτικών σχηματισμών κτλ. Με τη συγχώνευση στρατοπέδων εκτιμάται ότι θα εξοικονομηθεί μεγάλος αριθμός στρατιωτών, οι οποίοι θα αποδεσμευτούν από τις μη μάχιμες υπηρεσίες υποστήριξης του στρατοπέδου και θα είναι διαθέσιμοι σε άλλες μάχιμες υπηρεσίες. Τα μέτρα αυτά ήδη έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται και σύντομα αναμένεται να φέρουν αποτελέσματα.

Μια πιθανή αύξηση της θητείας δε θα λύσει, αλλά πιθανά και θα δημιουργήσει προβλήματα, αφού εκτός των άλλων περισσότεροι στρατιώτες απαιτούν και υψηλότερες δαπάνες. Επίσης η αύξηση της θητείας μπορεί να λειτουργήσει και ανασταλτικά σε σχέση με την προώθηση των αλλαγών και αναδιαρθρώσεων που απαιτούνται, αφού θα "βολέψει" κάποια κατάσταση μια και αποτελεί την εύκολη λύση για την κάλυψη κάποιων αναγκών, ίσως πρόσκαιρων, με αποτέλεσμα να μην επιταχύνονται οι πολλαπλά χρήσιμες αναδιαρθρώσεις που είναι αναγκαίες συνολικά στη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων.

Κυριάκος ΖΗΛΑΚΟΣ

Βουλή

"Νέα Εποχή" αντιλαϊκής σύγκλισης

Κυβέρνηση και αξιωματική "αντιπολίτευση", από τη μία, παραδίδουν τον ΟΤΕ, δηλαδή περιουσία του δημοσίου τουλάχιστον ενός τρισεκατομμυρίου δρχ. στους κερδοσκόπους. Από την άλλη, απορρίπτουν την πρόταση νόμου του ΚΚΕ, η κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ να διαμορφωθεί στις 95.000 δρχ. το μήνα, που και πάλι είναι κάτω από το επίσημο όριο φτώχειας. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση ουσιαστικά χαρίζει σε ιδιώτες το πρώην συγκρότημα Σκαλιστήρη και η ΝΔ εκφράζει μόνο κάποιες επιφυλάξεις. Μια βδομάδα λειτουργίας της Βουλής με το νέο κυβερνητικό σχήμα ήταν αρκετή, για να δείξει στην πράξη τι είδους ανανέωση πρεσβεύει η κυβέρνηση του Κ. Σημίτη και ποια είναι η "νέα εποχή", που ο πρωθυπουργός υποστήριξε ότι επί των ημερών του μπαίνει η χώρα.

Ο ΟΤΕ σαν οικονομικό μέγεθος υπολογίζεται από 1 - 1,7 τρισ. δρχ. Δεν είναι όμως μόνο ή κυρίως αυτό. ΟΤΕ σημαίνει τηλεπικοινωνίες, που, πέραν όλων των άλλων, ειδικά για τη χώρα μας, συνδέονται άμεσα με θέματα εθνικής ασφάλειας και προστασίας. Και όμως, κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, μέσω της μερικής μετοχοποίησης, που απλώς ανοίγει το δρόμο για το μεγάλο φαγοπότι, τον εκχωρούν στα ξένα μονοπώλια. Ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Π. Λάμπρου ήταν σαφής, όταν δήλωνε ότι το θέμα για την κυβέρνηση βρίσκεται μόνο στο αν το κονσόρτσιουμ που θα επιλεγεί είναι αμερικανικό ή ευρωπαϊκό. Αν λυθεί αυτό το... "πολιτικό", όπως το χαρακτήρισε, πρόβλημα, είπε ότι "στα προσεχή τρία χρόνια θα είμαστε έτοιμοι να κάνουμε καλή συμφωνία".

Για ποιους θα είναι "καλή" η συμφωνία, δεν το διευκρίνισε ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΤΕ, προφανώς διότι τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται. Πάντως, κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση που δημόσια και κατ' επανάληψη έχουν εκφράσει την πίστη τους στις εντολές των Βρυξελλών, εξέφρασαν την εκτίμηση και εμπιστοσύνη τους στις ικανότητες του Π. Λάμπρου Αλλωστε, και ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κ. Γεωργουτσάκος ήταν ιδιαίτερα σαφής, όταν ανέφερε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό από τις μετοχές του ΟΤΕ που θα διατεθούν στη "Σοφοκλέους" θα αγοραστούν από τους λεγόμενους "θεσμικούς επενδυτές". Από αυτούς δηλαδή, που αύριο λόγω των κερδοσκοπικών παιχνιδιών τους στο Χρηματιστήριο θα ανεβοκατεβάζουν την τιμή της μετοχής του ΟΤΕ και συνακόλουθα τη συνολική του αξία, με ό,τι σημαίνει αυτό για τον Οργανισμό. Δεν είναι σίγουρα τυχαίο το ότι ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου είπε στη Βουλή ότι ουσιαστικά μόνο για το πρώτο εξάμηνο μπορεί να εγγυηθεί την ανοδική πορεία της μετοχής.

Την ίδια σχεδόν χρονική στιγμή, που στη μία αίθουσα του Κοινοβουλίου ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ομονοούσαν στο ξεπούλημα του ΟΤΕ, "εδώ και τώρα", σε διπλανή άλλοι βουλευτές των ίδιων κομμάτων απέρριπταν την πρόταση του ΚΚΕ για ανθρωπινότερες συντάξεις, καταδικάζοντας χιλιάδες απόμαχους της δουλιάς ουσιαστικά στον αργό διά της πείνας θάνατο, λέγοντας ότι το θέμα πρέπει να εξεταστεί από διακομματική επιτροπή που θα καταλήξει σε κάποιες αποφάσεις μετά δύο ή τρία χρόνια. Πάντως για όσους παρακολουθούν προσεκτικά τα γεγονότα, αυτή η στάση σίγουρα δεν πρέπει να τους εξέπληξε, αφού ήδη από τις 29 Γενάρη ο... εκσυγχρονιστής πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, διαβάζοντας στη Βουλή τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του, είχε δηλώσει ρητά ότι οι συνταξιούχοι θα εισπράξουν προς το παρόν, αντί αυξήσεων, διάλογο. "Η σημερινή κυβέρνηση, σύμφωνα με τη δέσμευση της προηγούμενης κυβέρνησης, προωθεί τον κοινωνικό διάλογο προκειμένου να εξευρεθεί τρόπος άρσης αδικιών και ανισοτήτων του ισχύοντος συστήματος συντάξεων", είχε πει.

Φυσικά, κανένα διάλογο δεν έκανε η κυβέρνηση με τους εργαζόμενους, προκειμένου να εκχωρήσει σε ιδιώτες το πρώην συγκρότημα Σκαλιστήρη και μάλιστα με εξευτελιστικούς οικονομικούς όρους, χαρίζοντας στην ουσία μία βιομηχανική μονάδα που έχει σαν πρώτη ύλη το λευκόλιθο. Δηλαδή, ένα μη ανανεώσιμο φυσικό πλούτο που αποτελεί εθνική περιουσία και έναν αποφασιστικής σημασίας παραγωγικό τομέα για την ανάπτυξη της χώρας. Να σημειωθεί ότι το νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή τη μέρα που παραιτήθηκε από τα πρωθυπουργικά του καθήκοντα ο Α. Παπανδρέου και τώρα το υλοποιεί ο Κ. Σημίτης. Σύμφωνα με τη συμφωνία που θα κυρωθεί από τη Βουλή, το συνολικό τίμημα της πώλησης ανέρχεται στο ύψος του 1 δισ., 350 εκατομ. δρχ. Οι... "αγοραστές" θα καταβάλουν αρχικά 300 εκατομμύρια και τα υπόλοιπα σε τέσσερις ετήσιες άτοκες δόσεις. Πέραν του ότι από τους 2.800 απολυμένους εργαζόμενους της επιχείρησης, οι νέοι ιδιοκτήτες υποχρεούνται να προσλάβουν μόνο 300 και αυτούς τμηματικά έως το 2001.

Το ότι από τα παραπάνω ελάχιστα ή τίποτα δεν είδαν το φως της δημοσιότητας από τα αντικειμενικά, πολυφωνικά, κλπ., κλπ. ΜΜΕ σίγουρα δεν οφείλεται στη μειωμένη επαγγελματική ικανότητα όσων εργάζονται σε αυτά. Ηταν θέμα επιλογής των ιδιοκτητών τους, οι οποίοι εκτίμησαν ότι είναι σοβαρότερο θέμα η υπόθεση της ηθοποιού Βάσιας Παναγοπούλου. Οπως στο πρόσφατο παρελθόν είχαν εκτιμήσει ότι το φλέγον για το λαό θέμα ήταν η διαμάχη μεταξύ Τζούλιας Παπαδημητρίου και Τόλη Βοσκόπουλου.

Εχει, όμως, ο καιρός γυρίσματα.

Γιάννης ΚΩΣΤΑΚΗΣ