ΑΓΚΥΡΑ.-

Η αποτυχία των συνομιλιών των Κομμάτων Μητέρας Πατρίδας και Ευημερίας δεν κόμισε, φυσικά, καμιά έκπληξη. Ηταν απολύτως αναμενόμενη, καθώς διαφαινόταν ήδη από την περασμένη βδομάδα η ασυμφωνία τους όσον αφορά στον καταμερισμό των υπουργείων. Η επισφράγιση του αδιεξόδου ήρθε με τη δημόσια παραδοχή του από τον ηγέτη του Κόμματος Μητέρας Πατρίδας, Μεσούτ Γιλμάζ: "φοβάμαι ότι οι συνομιλίες ολοκληρώθηκαν με διαφωνία". Ακολούθησε η αναγκαία πολιτική "επικάλυψη", με εκ των υστέρων ζεσταμένα επιχειρήματα του τύπου "η άποψή μας για τη θέση της Τουρκίας στον κόσμο είναι διαφορετική από τη δική τους" (του Κόμματος Ευημερίας). Ο Ερμπακάν κι οι συν αυτώ έχασαν την ευκαιρία να βρεθούν για πρώτη φορά ισχυροί παράγοντες σε μια κυβέρνηση συνασπισμού, επειδή αρνήθηκαν να συμμορφωθούν στους όρους του Γιλμάζ. Δηλαδή να ξεχάσουν τη συμμετοχή τους στα υπουργεία με ουσιαστικό ρόλο στη χάραξη πολιτικής. Ητοι, Εξωτερικών, Αμυνας, Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών. Δεν έγινε γνωστό αν ο Γιλμάζ προτιθόταν να επιτρέψει στους ισλαμιστές να καταλάβουν το... υπουργείο Πολιτισμού...

Το ναυάγιο των συνομιλιών Ερμπακάν - Γιλμάζ παρατείνει ακόμη περισσότερο την ακυβερνησία στη χώρα. Και δίνει στην υπηρεσιακή κυβέρνηση της Τανσού Τσιλέρ μια ακόμη ανάσα. Τώρα, υπάρχουν δύο οδοί που μπορεί να ακολουθήσει ο φιλόδοξος, επίδοξος αρχηγέτης της τουρκικής Δεξιάς, Γιλμάζ: ή να συμπράξει με την αρχηγό του Κόμματος του Ορθού Δρόμου και άσπονδη αντίπαλό του, Τσιλέρ, ή να προκρίνει την καταφυγή σε νέες πρόωρες εκλογές.

Κατ' αρχάς, τα πράγματα φαίνονται να οδηγούνται προς το πρώτο ενδεχόμενο. Χτες, ο πρωταγωνιστής του τουρκικού πολιτικού θεάτρου, Γιλμάζ, δήλωσε ότι σχεδιάζει να ολοκληρώσει "το πρωτόκολλο συνεργασίας με το Κόμμα του Ορθού Δρόμου, ως το Σαββατοκύριακο". Και πρόσθεσε ότι σήμερα, ημέρα που η Τανσού Τσιλέρ θα επιστρέψει από το εξωτερικό (τη Ρώμη), θα διευκρινιστούν οι λεπτομέρειες της συνεργασίας. Από την πλευρά της, η Τσιλέρ δήλωσε προχτές στο "Ασοσιέιτεντ Πρες" ότι οι συνομιλίες θα γίνουν με "πιο θετική διάθεση".

Το σενάριο συνεργασίας είναι το παλιό καλό σενάριο της εκ περιτροπής πρωθυπουργίας, με πρώτο πρωθυπουργό τον Γιλμάζ, αλλά και στις συνομιλίες του Γιλμάζ με την Τσιλέρ υπεισέρχεται ο ίδιος παράγων που οδήγησε τις συνομιλίες του πρώτου με τον Ερμπακάν σε αποτυχία. Η μοιρασιά των υπουργείων. Κι ακόμη, υπάρχει και το ζήτημα του ποιος θα συμμετάσχει ως τρίτος εταίρος στο κυβερνητικό σχήμα, αφού οι έδρες των δύο κομμάτων στη Βουλή δεν αρκούν.

Αυτό το σενάριο, πάντως, της συνεργασίας των δύο παραδοσιακών μεγάλων κομμάτων της Δεξιάς, έχει καταφανώς τη στήριξη του στρατιωτικού κατεστημένου, αντίθετα με το προηγούμενο, που περιλάμβανε συμμετοχή των ισλαμιστών του Ερμπακάν στην εξουσία. Αλλωστε, αυτό διατυμπάνιζε το Σαββατοκύριακο ο αρχηγός του τουρκικού γενικού επιτελείου, ο - περισσότερο πολιτικός παρά στρατιωτικός - Ισμαήλ Χακί Καρανταγί. Και οι κύριοι οικονομικοί "παίκτες" δείχνουν να αντιδρούν θετικά στην πιθανή σύμπραξη Γιλμάζ - Τσιλέρ. Την περασμένη Δευτέρα, το Χρηματιστήριο είδε αύξηση 9% του γενικού δείκτη τιμών των μετοχών.

Οκτώ βουλευτές, οι οποίοι εκλέχθηκαν με το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας, ανακοίνωσαν χτες ότι πρόκειται να αποσκιρτήσουν, αλλά αυτό δεν αναμένεται να επηρεάσει τις συνομιλίες Γιλμάζ - Τσιλέρ. Οι βουλευτές, οι οποίοι προέρχονται από το ακροδεξιό Κόμμα της Μεγάλης Ενότητας, που είχε συγχωνευτεί πριν το Δεκέμβρη με το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας, έχουν την πρόθεση να επανιδρύσουν το κόμμα τους.

Ο τουρκικός στρατός σχεδιάζει να επαναλάβει τις χειμερινές πολεμικές επιχειρήσεις του κατά των ανταρτών του Εργατικού Κόμματος των Κούρδων (ΡΚΚ), τακτική που έχει εισάγει τα τελευταία χρόνια σε ευρεία κλίμακα. Οπως τόνιζε χτες στο "Ρόιτερ" Τούρκος αξιωματούχος, σχεδιάζεται επιχείρηση με αεροπορική κάλυψη ώστε να εξοστρακιστούν οι αντάρτες από τα κρησφύγετά τους στα ανατολικά. Ο διοικητής του τρίτου τουρκικού σώματος στρατού, Νετσατί Οζγκέν, έφτασε χτες στην επαρχία Τουντσελί για συνομιλίες με τοπικούς αξιωματούχους και τον κυβερνήτη, ώστε να αποσαφηνιστούν οι λεπτομέρειες της προγραμματισμένης επιχείρησης.

Δέκα χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί στις οδικές αρτηρίες που συνδέουν τις επαρχίες Τουντσελί και Σίβας, για να αποκόψουν τους Κούρδους μαχητές.

ΜΑΔΡΙΤΗ. -

Η προεκλογική εκστρατεία στην Ισπανία έχει φουντώσει και τόσο το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα του πρωθυπουργού Φελίπε Γκονζάλες όσο και το Λαϊκό Κόμμα του Χοσέ Μαρία Αθνάρ ρίχνουνε ο ένας τις ευθύνες στον άλλον, προσπαθώντας ο καθένας τους να δείξει ένα διαφορετικό πρόσωπο απ' αυτό που πραγματικά έχει. Την ίδια στιγμή όμως, η Ενωμένη Αριστερά, στην οποία συμμετέχει και το Κομμουνιστικό Κόμμα, εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις ενισχυμένη με τρεις ποσοστιαίες μονάδες.

Ο πρωθυπουργός Γκονζάλες φόρεσε τη "σοσιαλιστική" μάσκα του, θέλοντας έτσι να εξασφαλίσει τους παλιούς του ψηφοφόρους και να κερδίσει μερικούς ακόμα, ενώ ο Αθνάρ, κάνει ό,τι μπορεί ώστε το δεξιό κόμμα του να φανεί κεντρώο. Συγκεκριμένα, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Ελ Μούντο", ο Αθνάρ κατέστησε σαφές ότι σε περίπτωση που γίνει πρωθυπουργός "δε θα λάβει την απόφαση" προσχώρησης της Ισπανίας στη στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ.

"Είμαι ένας δεδηλωμένος ατλαντιστής.... όμως θα σεβαστώ τους όρους του δημοψηφίσματος (... ) και δε θα λάβω την απόφαση να οδηγήσω τη χώρα στη στρατιωτική δομή της Συμμαχίας", αναφέρει στη συνέντευξη.

Σημειώνεται ότι η Ισπανία προσχώρησε στο ΝΑΤΟ το 1982 και τον Μάρτη του 1986 ο Γκονζάλες προχώρησε στη διενέργεια δημοψηφίσματος με το ερώτημα της παραμονής ή μη της χώρας στους κόλπους της Συμμαχίας. Υπερίσχυσε το "ναι" με 52,5% (έναντι 39,8% του "όχι") αλλά υπό τρεις όρους: την παραμονή της Ισπανίας εκτός της στρατιωτικής δομής του ΝΑΤΟ, τη μη εγκατάσταση πυρηνικών όπλων στο έδαφός της και τη μείωση του αριθμού των αμερικανικών στρατευμάτων που σταθμεύουν στη χώρα.

Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η Ενωμένη Αριστερά αναμένεται να αυξήσει τη δύναμή της κατά 3%, συγκεντρώνονταςπερίπου το 12% των ψήφων, εξασφαλίζοντας έτσι τουλάχιστον 25 έδρες στα Κόρτες, έναντι των 18 που διαθέτει στην απερχόμενη Βουλή.

Καθώς πλησιάζει η μέρα της ψηφοφορίας, η Ενωμένη Αριστερά του Χούλιο Ανγκίτα βρίσκεται ολοένα και περισσότερο στο στόχαστρο των σοσιαλιστών, οι οποίοι καλλιεργούν τον φόβο της Δεξιάς, και καταγγέλλουν ότι ενδεχόμενη αύξηση της δύναμης της Ενωμένης Αριστεράς θα αποβεί σε βάρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος και θα οδηγήσει σε νίκη της Δεξιάς.

Ομως, ο Ανγκίτα τόνισε σε προεκλογική συγκέντρωση ότι "ο Γκονζάλες έχει προδώσει την Αριστερά, συμμαχώντας με τους Καταλανούς εθνικιστές της "Σύγκλισης και Ενότητας" και θα την προδώσει και πάλι αν παραμείνει στην εξουσία. Γι' αυτό το λόγο ζητώ από τους σοσιαλιστές να τον στείλουν στο σπίτι του".

Ωστόσο, πέρα από τις φραστικές επιθέσεις που ανταλλάσσουν, οι διαφορές στα πολιτικά τους προγράμματα είναι μεγάλες, αφού η Ενωμένη Αριστερά τάσσεται κατά του Μάαστριχτ, απαιτεί το κλείσιμο όλων των πυρηνικών σταθμών, την αποχώρηση της Ισπανίας από το ΝΑΤΟ και την κατάργηση της στρατιωτικής θητείας.

ΜΟΣΧΑ (Ανταπόκριση ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Ντοκουμέντα για την αμοιβαία απόσβεση των οικονομικών χρεών και για την παραπέρα ολοκλήρωση των δυο χωρών, υπέγραψαν στις 27 Φλεβάρη στο Κρεμλίνο οι Πρόεδροι της Ρωσίας και της Λευκορωσίας Μπορίς Γιέλτσιν και Αλεξάντρ Λουκασένκο. Ενώ τις παραμονές της επίσκεψης στη Μόσχα ο Λουκασένκο είχε δηλώσει ότι δεν είναι κατά της δημιουργίας ομοσπονδίας ή συνομοσπονδίας στο μέλλον, ο Γιέλτσιν είπε ότι δεν πρόκειται για την ανασύσταση της ΕΣΣΔ, που επιδιώκουν οι κομμουνιστές, αλλά για την ανάπτυξη βαθύτερης ολοκλήρωσης των δυο χωρών. Είναι ενδεικτικό ότι για πρώτη φορά από τον Αύγουστο 1991 η κεντρική τηλεόραση παρουσίασε τη μέρα των συνομιλιών των ηγετών Ρωσίας και Λευκορωσίας, ένα ντοκιμαντέρ της λευκορωσικής τηλεόρασης, στο οποίο γίνονται άμεσοι παραλληλισμοί ανάμεσα στους ηγέτες του λευκορωσικού Λαϊκού Μετώπου (εθνικιστές, που χαιρέτισαν τη διάλυση της ΕΣΣΔ και που αντιπολιτεύονται τον Λουκασένκο) και τους ναζιστές στα χρόνια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου 1941 - 1945. Με την ευκαιρία, σημειώνουμε ότι ακριβώς τα λεγόμενα "λαϊκά μέτωπα", που εμφανίστηκαν στις διάφορες Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ στα χρόνια της περεστρόικα, με την υποστήριξη του τότε δεύτερου προσώπου στην ιεραρχία του ΚΚΣΕ, Αλεξάντρ Γιάκοβλεφ, συγκέντρωσαν στους κόλπους τους τις αντικομμουνιστικές και αντισοσιαλιστικές καταστροφικές δυνάμεις. Τα "μέτωπα" αποτελούσαν μέχρι τις 27 Φλεβάρη στη γιελτσινική Ρωσία την "ιερή αγελάδα", η οποία δεν έπρεπε να υποβληθεί ούτε στην παραμικρή κριτική στα επίσημα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Στο μεταξύ, στη Μόσχα δόθηκε η έγκριση για τη σύλληψη ενός από τους ιδρυτές του Λαϊκού Μετώπου της Μόσχας, πρώην αντιπροέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου της πρωτεύουσας Σεργκέι Στανκέβιτς (επί δημαρχίας του Γαβριήλ Ποπόφ). Κατηγορείται για δωροληψία το 1992 και καταζητείται. Από την άλλη μεριά, την ίδια μέρα ανακοινώθηκε ότι η Γενική Εισαγγελία της Ρωσίας είναι έτοιμη να αρχίσει έρευνες για το με ποιον τρόπο η δημοσίευση των απομνημονευμάτων άλλων δυο φανατικών υποστηρικτών του Γιέλτσιν και των "λαϊκών μετώπων", του Ολέγκ Καλούγκιν και του Γιούρι Σβετς (και οι δυο υπηρετούσαν παλιότερα στις σοβιετικές υπηρεσίες πληροφοριών και είχαν εκδιωχθεί) μπορούν να συσχετιστούν με την αποτυχία Ρώσων πρακτόρων στο εξωτερικό. Η υπόθεση αυτή μπορεί, στην ουσία, να οδηγήσει στη διατύπωση κατηγοριών για "εσχάτη προδοσία" ενάντια σε κείνους, στους οποίους στηρίχτηκε ο Γιέλτσιν στα τέλη της δεκαετίας του '80 - αρχές του '90, στο δρόμο του προς την εξουσία και στα πρώτα χρόνια της απολυταρχικής εξουσίας του. Επίσης, παρ' όλα όσα γράφονται στον Τύπο, ο Γιέλτσιν έχει, πράγματι, τόσο μεγάλη πείρα δουλιάς με τους ανθρώπους, που είναι αδύνατο να υποθέσει κανείς ότι δεν ήξερε ποιοι αποτελούσαν το περιβάλλον του. Από δω, όμως, συνάγεται πως είναι τόσο μεγάλη η έλλειψη αρχών που τον χαρακτηρίζει, αφού στην πάλη του για την εξουσία είναι πρόθυμος να στηριχτεί σε απατεώνες, δωρολήπτες και προδότες.

Ενας ακόμα ζητιάνος, χτες το απόγευμα στον παγωμένο χειμώνα της Μόσχας, έξω ακριβώς από το κατάστημα ανταλλαγής συναλλάγματος