ΑΓΚΥΡΑ.-

Η αποτυχία των συνομιλιών των Κομμάτων Μητέρας Πατρίδας και Ευημερίας δεν κόμισε, φυσικά, καμιά έκπληξη. Ηταν απολύτως αναμενόμενη, καθώς διαφαινόταν ήδη από την περασμένη βδομάδα η ασυμφωνία τους όσον αφορά στον καταμερισμό των υπουργείων. Η επισφράγιση του αδιεξόδου ήρθε με τη δημόσια παραδοχή του από τον ηγέτη του Κόμματος Μητέρας Πατρίδας, Μεσούτ Γιλμάζ: "φοβάμαι ότι οι συνομιλίες ολοκληρώθηκαν με διαφωνία". Ακολούθησε η αναγκαία πολιτική "επικάλυψη", με εκ των υστέρων ζεσταμένα επιχειρήματα του τύπου "η άποψή μας για τη θέση της Τουρκίας στον κόσμο είναι διαφορετική από τη δική τους" (του Κόμματος Ευημερίας). Ο Ερμπακάν κι οι συν αυτώ έχασαν την ευκαιρία να βρεθούν για πρώτη φορά ισχυροί παράγοντες σε μια κυβέρνηση συνασπισμού, επειδή αρνήθηκαν να συμμορφωθούν στους όρους του Γιλμάζ. Δηλαδή να ξεχάσουν τη συμμετοχή τους στα υπουργεία με ουσιαστικό ρόλο στη χάραξη πολιτικής. Ητοι, Εξωτερικών, Αμυνας, Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών. Δεν έγινε γνωστό αν ο Γιλμάζ προτιθόταν να επιτρέψει στους ισλαμιστές να καταλάβουν το... υπουργείο Πολιτισμού...

Το ναυάγιο των συνομιλιών Ερμπακάν - Γιλμάζ παρατείνει ακόμη περισσότερο την ακυβερνησία στη χώρα. Και δίνει στην υπηρεσιακή κυβέρνηση της Τανσού Τσιλέρ μια ακόμη ανάσα. Τώρα, υπάρχουν δύο οδοί που μπορεί να ακολουθήσει ο φιλόδοξος, επίδοξος αρχηγέτης της τουρκικής Δεξιάς, Γιλμάζ: ή να συμπράξει με την αρχηγό του Κόμματος του Ορθού Δρόμου και άσπονδη αντίπαλό του, Τσιλέρ, ή να προκρίνει την καταφυγή σε νέες πρόωρες εκλογές.

Κατ' αρχάς, τα πράγματα φαίνονται να οδηγούνται προς το πρώτο ενδεχόμενο. Χτες, ο πρωταγωνιστής του τουρκικού πολιτικού θεάτρου, Γιλμάζ, δήλωσε ότι σχεδιάζει να ολοκληρώσει "το πρωτόκολλο συνεργασίας με το Κόμμα του Ορθού Δρόμου, ως το Σαββατοκύριακο". Και πρόσθεσε ότι σήμερα, ημέρα που η Τανσού Τσιλέρ θα επιστρέψει από το εξωτερικό (τη Ρώμη), θα διευκρινιστούν οι λεπτομέρειες της συνεργασίας. Από την πλευρά της, η Τσιλέρ δήλωσε προχτές στο "Ασοσιέιτεντ Πρες" ότι οι συνομιλίες θα γίνουν με "πιο θετική διάθεση".

Το σενάριο συνεργασίας είναι το παλιό καλό σενάριο της εκ περιτροπής πρωθυπουργίας, με πρώτο πρωθυπουργό τον Γιλμάζ, αλλά και στις συνομιλίες του Γιλμάζ με την Τσιλέρ υπεισέρχεται ο ίδιος παράγων που οδήγησε τις συνομιλίες του πρώτου με τον Ερμπακάν σε αποτυχία. Η μοιρασιά των υπουργείων. Κι ακόμη, υπάρχει και το ζήτημα του ποιος θα συμμετάσχει ως τρίτος εταίρος στο κυβερνητικό σχήμα, αφού οι έδρες των δύο κομμάτων στη Βουλή δεν αρκούν.

Αυτό το σενάριο, πάντως, της συνεργασίας των δύο παραδοσιακών μεγάλων κομμάτων της Δεξιάς, έχει καταφανώς τη στήριξη του στρατιωτικού κατεστημένου, αντίθετα με το προηγούμενο, που περιλάμβανε συμμετοχή των ισλαμιστών του Ερμπακάν στην εξουσία. Αλλωστε, αυτό διατυμπάνιζε το Σαββατοκύριακο ο αρχηγός του τουρκικού γενικού επιτελείου, ο - περισσότερο πολιτικός παρά στρατιωτικός - Ισμαήλ Χακί Καρανταγί. Και οι κύριοι οικονομικοί "παίκτες" δείχνουν να αντιδρούν θετικά στην πιθανή σύμπραξη Γιλμάζ - Τσιλέρ. Την περασμένη Δευτέρα, το Χρηματιστήριο είδε αύξηση 9% του γενικού δείκτη τιμών των μετοχών.

Οκτώ βουλευτές, οι οποίοι εκλέχθηκαν με το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας, ανακοίνωσαν χτες ότι πρόκειται να αποσκιρτήσουν, αλλά αυτό δεν αναμένεται να επηρεάσει τις συνομιλίες Γιλμάζ - Τσιλέρ. Οι βουλευτές, οι οποίοι προέρχονται από το ακροδεξιό Κόμμα της Μεγάλης Ενότητας, που είχε συγχωνευτεί πριν το Δεκέμβρη με το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας, έχουν την πρόθεση να επανιδρύσουν το κόμμα τους.

Ο τουρκικός στρατός σχεδιάζει να επαναλάβει τις χειμερινές πολεμικές επιχειρήσεις του κατά των ανταρτών του Εργατικού Κόμματος των Κούρδων (ΡΚΚ), τακτική που έχει εισάγει τα τελευταία χρόνια σε ευρεία κλίμακα. Οπως τόνιζε χτες στο "Ρόιτερ" Τούρκος αξιωματούχος, σχεδιάζεται επιχείρηση με αεροπορική κάλυψη ώστε να εξοστρακιστούν οι αντάρτες από τα κρησφύγετά τους στα ανατολικά. Ο διοικητής του τρίτου τουρκικού σώματος στρατού, Νετσατί Οζγκέν, έφτασε χτες στην επαρχία Τουντσελί για συνομιλίες με τοπικούς αξιωματούχους και τον κυβερνήτη, ώστε να αποσαφηνιστούν οι λεπτομέρειες της προγραμματισμένης επιχείρησης.

Δέκα χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί στις οδικές αρτηρίες που συνδέουν τις επαρχίες Τουντσελί και Σίβας, για να αποκόψουν τους Κούρδους μαχητές.