ΤΕΛ ΑΒΙΒ.- Αυξημένα μέτρα ασφαλείας φέρεται αποφασισμένος να πάρει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Σιμόν Πέρες, μετά τις πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις της Κυριακής. Προσπαθώντας να αποκαταστήσει και την τραυματισμένη πολιτική αξιοπιστία του, ο Πέρες ασκεί σοβαρές πιέσεις στην παλαιστινιακή αρχή για περιορισμό της δράσης των φανατικών ισλαμιστών. Κάτω από τις ισραηλινές πιέσεις, ο Γιάσερ Αραφάτ διέταξε να παραδοθούν όλα τα παράνομα όπλα αλλά επέμεινε ότι μοναδική λύση είναι ο διάλογος. Η μεγαλύτερη έκπληξη, όμως, είναι η καταδίκη της Συρίας, των βομβιστικών επιθέσεων, γεγονός πρωτοφανές που πιστοποιεί την πολιτική στροφή της Δαμασκού.

Την παράταση του αποκλεισμού της Δυτικής Οχθης αποφάσισε, χτες, το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο. Μάλιστα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός εμφανίστηκε διατεθειμένος να λάβει περισσότερα μέτρα ασφαλείας, όπως είναι η συγκρότηση μιας ειδικής υπηρεσίας ασφαλείας των μέσων μαζικής μεταφοράς καθώς και η αύξηση των περιπόλων και των μπλόκων σε όλα τα σημεία του Ισραήλ που γειτονεύουν με τη Λωρίδα της Γάζας. Η προσπάθεια του Πέρες να επανακτήσει την εμπιστοσύνη της ισραηλινής κοινής γνώμης μέσα από τα μέτρα αυτά και τον παρατεταμένο αποκλεισμό είναι εμφανής και απόλυτα αναμενόμενη. Ανώτατοι αξιωματούχοι, όμως, του ισραηλινού υπουργείου Οικονομικών εξέφρασαν ανώνυμα τις διαφωνίες τους υποστηρίζοντας ότι ο αποκλεισμός αυτός δε βλάπτει μόνο τους Παλαιστινίους (που έχουν ημερήσια ζημιά 4 εκατομμυρίων δολαρίων) αλλά και το Ισραήλ. Οι, τουλάχιστον, 60.000 Παλαιστίνιοι που εργάζονται στο Ισραήλ αποτελούν βασικό κινητήριο εργατικό μοχλό παρά τις προσπάθειες της ισραηλινής ηγεσίας να απεξαρτηθεί από τα παλαιστινιακά εργατικά χέρια μέσω της μετανάστευσης εργατών από την Ανατολική Ευρώπη.

Ικανοποιώντας το ισραηλινό αίτημα, η παλαιστινιακή αστυνομία κάλεσε όλους τους κατοίκους των αυτόνομων περιοχών να παραδώσουν μέχρι την 1η Μάρτη τα αδήλωτα όπλα τους, απειλώντας τους με δικαστικές κλήσεις και ποινές φυλάκισης. Ο ίδιος ο Αραφάτ μετέβη στην Αίγυπτο για συνομιλίες με τον Πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ, όμως, ο εκπρόσωπός του στη Λωρίδα της Γάζας, Μανουάρ Καναφανί, υπογράμμισε ότι μεγάλο μέρος των ισραηλινών απαιτήσεων σχετικά με τους φανατικούς ισλαμιστές είναι εκτός πραγματικότητας. "Αν η ισραηλινή κυβέρνηση νομίζει ότι μπορεί να περιοριστεί η δράση τους μέσα από φυλακίσεις απατάται οικτρά", δήλωσε ο Καναφανί, επαναλαμβάνοντας την πεποίθηση του Αραφάτ ότι μπορεί να βρεθεί λύση μέσα από το διάλογο.

Η επιμονή του Αραφάτ στο διάλογο μέσα από τον οποίο η "Χαμάς" (και στη συνέχεια οι αδελφές της οργανώσεις) θα πειστούν να μετασχηματιστούν σε πολιτικό φορέα και να αποκηρύξουν τις επιθέσεις φαίνεται ότι συνδέεται άμεσα με τα προβλήματα που εμφανίζονται στο εσωτερικό της. Αν και κυκλοφόρησαν φυλλάδια, με τα οποία η "Χαμάς" αναλαμβάνει την ευθύνη και για την πρόσκρουση του αυτοκινήτου σε στάση λεωφορείου τη Δευτέρα, οι εκπρόσωποι της οργάνωσης στην πόλη της Γάζας αρνούνται ότι έχουν την οποιαδήποτε ανάμειξη στις επιθέσεις αυτές. Ανώτατος Παλαιστίνιος αξιωματούχος, που θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του, αποκάλυψε ότι ουσιαστικά για τις επιθέσεις ευθύνεται ένα παρακλάδι της "Χαμάς" (ούτε καν το στρατιωτικό της σκέλος), που αυτοαποκαλείται "Οι πιστοί του Γιεχία Αγιάς", και που φαίνεται να μην μπορεί να ελεγχθεί από το σύνολο της ηγεσίας της οργάνωσης.

Ενα άλλο στοιχείο που φαίνεται να λειτουργεί υπέρ της άποψης Αραφάτ είναι η ολική αλλαγή στάσης της Συρίας. Σε πρωτοσέλιδο άρθρο του εκδότη της, η αγγλόφωνη συριακή κυβερνητική εφημερίδα "Συρία Τάιμς" καταδικάζει τις βομβιστικές επιθέσεις της Κυριακής και καταλήγει ότι από τις παράλογες και αιματηρές αυτές ενέργειες θα πρέπει όλοι να κατανοήσουν ότι η μόνη πραγματική λύση είναι η συνολική ειρήνη! Είναι η πρώτη φορά που η Δαμασκός δηλώνει αντίθετη στις επιθέσεις εναντίον ισραηλινών στόχων και αυτό μπορεί κάλλιστα να μεταφραστεί και ως απώλεια, έστω, και σιωπηλών τακτικών συμμάχων για τις εξτρεμιστικές αυτές οργανώσεις.

ΑΓΚΥΡΑ.-

Συμφωνούν στα "βασικά" Γιλμάζ και Τσιλέρ για το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, και, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, οι τελικές λεπτομέρειες θα καθοριστούν στην αυριανή τους συνάντηση.

Η αρχηγός του Κόμματος του Ορθού Δρόμου και υπηρεσιακή πρωθυπουργός, Τσιλέρ, δήλωσε σε συνέντευξή της στην εφημερίδα "Νιου Γιορκ Τάιμς" ότι συμφωνεί στην εκ περιτροπής άσκηση της πρωθυπουργίας, με πρώτο τον αρχηγό του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας, Γιλμάζ.

Οσον αφορά τα υπόλοιπα, όμως, η Τανσού Τσιλέρ κράτησε κλειστά τα χαρτιά της. Και παρόλο που η τελευταία αυτή προσπάθεια σχηματισμού βιώσιμης κυβέρνησης φαίνεται η πιο σοβαρή από όλες τις προηγούμενες - με τους πάντες, οικονομικό κατεστημένο, στρατιωτικό πλέγμα, διεθνή παράγοντα, να πιέζουν προς αυτήν την κατεύθυνση - δεν αποκλείεται να αποτύχει.

Το πρώτο "καυτό" ζήτημα, που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στις συνομιλίες των δύο κομμάτων, είναι ο καταμερισμός των υπουργικών θώκων. Μια υπόθεση εργασίας καθόλου εύκολη. Η αποτυχία, κυριολεκτικά στο "παρά πέντε", των συνομιλιών του Γιλμάζ με τον Νετσμεντίν Ερμπακάν του Κόμματος της Ευημερίας, οφείλεται ακριβώς στην ασυμφωνία τους στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Το δεύτερο ζήτημα είναι το ποιο από τα δύο άλλα κόμματα της τουρκικής Βουλής - αφού το Κόμμα της Ευημερίας έχει αποκλειστεί εκ των πραγμάτων - θα στηρίξει τη συμμαχία και αν θα συμμετάσχει στην κυβέρνηση.

Χτες, πάντως, ο ηγέτης του Κόμματος Δημοκρατικής Αριστεράς, Μπουλέντ Ετσεβίτ, δήλωσε ότι οι 75 βουλευτές του κόμματός του "δε θα σταθούν εμπόδιο" στην ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης.

Αλλά ακόμη και αν έτσι εξελιχθούν τα πράγματα, η κυβέρνηση Γιλμάζ - Τσιλέρ θα κινδυνεύει να βρεθεί "στον αέρα".

Παρά τις αντικειμενικές δυσχέρειες που συναντούν, πάντως, οι ηγέτες των δύο κομμάτων που εκφράζουν την παραδοσιακή Δεξιά στην Τουρκία δείχνουν αισιόδοξοι. Ο Γιλμάζ είπε χτες ότι ευελπιστεί να έχει σχηματιστεί κυβέρνηση ως το Σαββατοκύριακο, ενώ η Τσιλέρ από την πλευρά της εκτίμησε ότι "θα χρειαστεί λίγος χρόνος".

Μόνο που υπάρχουν πολλά "αν" στη μέση. Και στην περίπτωση που επέλθει νέα διαφωνία, όπως εκείνη του Γενάρη, η συμφωνία θα πάει... περίπατο και η χώρα θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές, κάτι απευκταίο για τους πάντες, πλην Ερμπακάν...

Ογδόντα έξι Τούρκοι συγγραφείς δικάζονται από χτες στην Κωνσταντινούπολη, κατηγορούμενοι για "αυτονομιστική προπαγάνδα". Μεταξύ αυτών βρίσκεται και ο θεωρούμενος ως ο σημαντικότερος εν ζωή συγγραφέας της Τουρκίας, Γιασάρ Κεμάλ (δικαζόταν ξεχωριστά, αλλά οι δύο δίκες ενοποιήθηκαν). Η δίκη διεξάγεται ενώπιον του Δικαστηρίου Κρατικής Ασφαλείας και με βάση το άρθρο 8 του αντιτρομοκρατικού νόμου.

Οι Τούρκοι συγγραφείς, οι οποίοι ανέλαβαν συμβολικά την ευθύνη έκδοσης του βιβλίου "Ελευθερία της Σκέψης", παραδέχτηκαν εκ των προτέρων την ενοχή τους, στο πλαίσιο μιας "εκστρατείας ανυπακοής" για να καταδειχτεί ο παραλογισμός των διώξεων που περιορίζουν την ελευθερία της έκφρασης.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Προς περαιτέρω επιδείνωση βαίνουν, κατά τα φαινόμενα, οι διμερείς σχέσεις Κίνας και ΗΠΑ, μετά τη χτεσινή δήλωση του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, περί πώλησης πυρηνικής τεχνολογίας της πρώτης στο Πακιστάν.

Ο Ουόρεν Κρίστοφερ είπε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ ζήτησε από την ομοσπονδιακή Τράπεζα Εισαγωγών - Εξαγωγών να "παγώσει" τη δανειοδότηση προς την Κίνα για τουλάχιστον 30 μέρες, προκειμένου να διευθετηθεί η υπόθεση.

Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, τις οποίες έδωσε στην αμερικανική κυβέρνηση η διαβόητη CIA, η Κίνα απέστειλε πέρυσι υλικό για πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Πακιστάν.

Στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ οι απόψεις διίστανται, καθώς διπλωμάτες εισηγούνται κυρώσεις στην Κίνα (η "επιθετική" άποψη), ενώ άλλοι συνιστούν αποφυγή ενός "ψυχρού πολέμου" με την Κίνα (αυτός ήταν ο τίτλος του κύριου άρθρου του τελευταίου τεύχους του περιοδικού "Business Week").

Το βέβαιο είναι ότι η υπόθεση θα έχει συνέχεια...

ΒΗΡΥΤΟΣ.-

Το στρατό αποφάσισε να φέρει αντιμέτωπο με τους εργαζόμενους απεργούς η λιβανική κυβέρνηση, σε μια πρωτοφανή επίδειξη αυταρχισμού μετά το τέλος του εμφυλίου, το 1990. Απαγόρευση της κυκλοφορίας ισχύει από σήμερα τα ξημερώματα στη Βηρυτό, στην Τρίπολη, στη Σιδώνα και σε όλες τις άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας, σε όσες, δηλαδή, έχουν προγραμματιστεί να πραγματοποιηθούν μεγάλες διαδηλώσεις. Στρατιωτικά οχήματα, τανκς και πολυπληθείς ομάδες ενόπλων περιπολούν σε όλους τους δρόμους και έχουν την εντολή να πυροβολήσουν εναντίον του οποιουδήποτε δε σεβαστεί την κυβερνητική απόφαση. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο αρχηγός του λιβανικού στρατού, στρατηγός Εμίλ Λαχούντ, διευκρινίζεται ότι της απαγόρευσης εξαιρούνται οι γιατροί, τα ασθενοφόρα, οι βουλευτές, οι υπουργοί, οι διπλωμάτες, το προσωπικό των Ηνωμένων Εθνών, οι φαρμακοποιοί και οι τεχνικοί των νοσοκομείων. Επίσης, αναφέρεται ότι είναι άγνωστο πότε θα πάψει να ισχύει η απαγόρευση της κυκλοφορίας. Ο πρόεδρος της ομοσπονδίας των εργατικών συνδικάτων δήλωσε ότι η 24ωρη γενική απεργία θα γίνει κανονικά και ότι η "καταπιεστική τυραννία" της λιβανικής κυβέρνησης δεν πρόκειται να πτοήσει τους απεργούς, που θα πραγματοποιήσουν τα συλλαλητήριά τους για να στηρίξουν το αίτημά τους για αύξηση των μισθών. Χαρακτήρισε, μάλιστα, γελοία την αιτιολογία του Λιβανέζου πρωθυπουργού ότι οι εργατικές συγκεντρώσεις, στις οποίες υπάρχει πιθανότητα να προκληθούν επεισόδια, θα οδηγήσουν στην αποσταθεροποίηση του καθεστώτος της χώρας.