Οποιαδήποτε παρέμβαση στο πλέγμα "Υγεία" θα πρέπει πρώτα απ' όλα να παίρνει υπόψη τους δείκτες Υγείας του ελληνικού λαού και μάλιστα να στοχεύει στη βελτίωσή τους.

Είναι γνωστό και επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι οι δείκτες Υγείας του ελληνικού λαού είναι καλοί, σε σύγκριση με τους δείκτες Υγείας όλων των άλλων"Ευρωπαίων", ενώ είναι ασύγκριτα καλύτεροι από τους δείκτες Υγείας των Αμερικανών φίλων μας. Θα πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι ότι στη διαμόρφωση αυτών των δεικτών Υγείας του ελληνικού λαού συμβάλλουν αποφασιστικά, πέρα από τις "ελληνικές συνήθειες διατροφής και τρόπου ζωής" και η θεραπευτική και επανορθωτική ιατρική, της οποίας σημαντικό όπλο είναι το φάρμακο.

Είναι λογικό, εφόσον δεν έχουμε αναπτύξει ως χώρα την πρόληψη και την πρωτοβάθμια φροντίδα, ότι το σκέλος της επανόρθωσης και θεραπείας θα μας κοστίζει. Ενα παράδειγμα: Εάν είχαμε αναπτύξει καλούς δρόμους θα είχαμε λιγότερα ατυχήματα (λιγότερους θανάτους, λιγότερες αναπηρίες, λιγότερα χειρουργεία, λιγότερες ημέρες νοσηλείας, λιγότερα φάρμακα, μικρότερο κόστος). Εάν είχαμε καθαρή ατμόσφαιρα θα είχαμε λιγότερα αναπνευστικά νοσήματα, λιγότερες αναπνευστικές ανεπάρκειες και λιγότερα φάρμακα, λιγότερο κόστος.

Εάν είχε πειστεί η πολιτεία νωρίτερα να εφαρμόσει τον καθολικό εμβολιασμό για την ηπατίτιδα Β, θα είχαμε εξαλείψει τη νόσο από τον ελληνικό λαό και το όφελος θα ήταν πολλαπλάσιο του κόστους. Εάν είχαμε αποτελεσματική αντικαπνιστική παρέμβαση θα είχαμε λιγότερα εμφράγματα, λιγότερους καρκίνους, λιγότερα χημειοθεραπευτικά και λοιπά φάρμακα, λιγότερο κόστος. Και όλα αυτά με αύξηση του επιπέδου υγείας του ελληνικού λαού.

***

Είναι αξιοσημείωτο ότι διάφοροι "διατεταγμένοι" κατανοούν το πρόβλημα με το φάρμακο και το αποκαλούν πολυφαρμακία. Ομως, ο καθένας τους το κατανοεί διαφορετικά. Π. χ. ο κ. Χρυσοχοϊδης λέει ότι τα τελευταία χρόνια πληρώνουμε περισσότερα για φάρμακα, κάποιοι λένε ότι καταπίνουμε πολλά χάπια, ο διοικητής του ΙΚΑ λέει ότι κάποιοι γιατροί του Ιδρύματος ασκούν κατευθυνόμενη συνταγογραφία και δυστυχώς κάποιοι άλλοι λένε ότι χρησιμοποιούμε τα ακριβά φάρμακα.

Τα επιχειρήματά τους δεν αντέχουν σε επιστημονική κριτική. Εάν θεωρούν ότι έχουμε πολυφαρμακία, επειδή πληρώνουμε σήμερα περισσότερα για φάρμακα απ' ό,τι πριν δέκα χρόνια πρέπει να θυμηθούν ότι τα τελευταία δέκα χρόνια προστέθηκαν στο οπλοστάσιο της ιατρικής σημαντικά φάρμακα με σαφή αποτελεσματικότητα, που η χρήση τους αυξάνει το προσδώκιμο επιβίωσης των αρρώστων. Ενδεικτικά θυμίζουμε τους αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου, τους αναστολείς των διαύλων ασβεστίου, τα νεότερα αντιβιοτικά, τις πιο κεκαθαρμένες μορφές παλιότερων θεραπευτικών ουσιών, τα εμβόλια που παρασκευάζονται με βιοσύνθεση και δεν έχουν κινδύνους μεταφοράς αγνώστων αντιγόνων και πολλά άλλα.

***

Για τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση των νεοπλασιών (χημειοθεραπευτικά) δεν μπορεί να γίνει καμιά συζήτηση στο σήμερα και στο χτες. Οσον αφορά την υποστήριξη των ασθενών, οι οποίοι υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, η ερυθροποιητίνη και οι αυξητικοί παράγοντες έχουν προσθέσει πολλά χρόνια ζωής στους πάσχοντες. Αλλους ορίζοντες έχουν ανοίξει τα διαδερμικά νιτρώδη, οι βιογενείς αμίνες και η θρομβόλυση όσον αφορά το έμφραγμα. Εξάλλου η κυκλοσπορίνη επέτρεψε να ανοίξουν οι μεταμοσχεύσεις καρδιάς, πνευμόνων και νεφρών και ακόμα οι μεταμοσχεύσεις ήπατος και παγκρέατος, ενώ άνοιξαν νέοι δρόμοι για ανίατες ασθένειες και τόσα ακόμα.

Ο σκοπός του άρθρου δεν είναι να αποτιμήσει την ιατρική και το φάρμακο την τελευταία δεκαετία. Ομως, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα προαναφερόμενα, και όχι μόνο, δεν μπορούμε να αποτιμήσουμε το κόστος του φαρμάκου.

Χάρης ΖΑΧΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ

Παθολόγος - Νεφρολόγος, μέλος του προεδρείου της ΕΙΝΑΠ

"Σήμερον, ΙΣΤ Οκτωβρίου 1896, η Αυτού Βασιλική Υψηλότης, η ηγεμονίς Σοφία, έθετο τον θεμέλιον λίθον του πρώτου τούτου τμήματος της οικοδομής του υπό την υψηλήν αυτής προστασίαν ανεγειρομένου νοσοκομείου των παίδων. Το τμήμα τούτο εγείρεται αναλώμασι Ανδρέου Συγγρού, Χίου".

Σήμερα, αυτός ο θεμέλιος λίθος βρίσκεται σε μια αποθήκη του παιδιατρικού νοσοκομείου "Αγία Σοφία". Εκεί, στην ίδια αποθήκη, βρίσκεται ένα πολύτιμο υλικό από επιστημονικά όργανα, αντικείμενα και ιστορικά τεκμήρια, που έχουν συγκεντρωθεί με πολύ κόπο.

Χτες το Διοικητικό Συμβούλιο του νοσοκομείου "Αγία Σοφία" ανακοίνωσε την απόφασή του για την ίδρυση "Μουσείου Ιστορίας της Ελληνικής Παιδιατρικής" μέσα στο χώρο του νοσοκομείου, συνδέοντας αυτή την απόφαση με το γιορτασμό των εκατό χρόνων από τη θεμελίωση του νοσοκομείου. Ετσι, κάποτε ο επισκέπτης του "Αγία Σοφία" θα μπορεί να δει το πρώτο παιδοχειρουργικό τραπέζι της χώρας και το πρώτο κλιματιστικό μηχάνημα του χειρουργείου του 1900. Ακόμα θα μπορεί να δει σπάνια επιστημονικά συγγράμματα του περασμένου αιώνα, αλλά και έργα τέχνης, όπως οι προτομές ευεργετών του νοσοκομείου που υπάρχουν τώρα στις αποθήκες.

Η ανακοίνωση της απόφασης έγινε από τον πρόεδρο του νοσοκομείου Ν. Ντάνο, σε μια σεμνή τελετή στο νοσοκομείο και με την παρουσία αρκετών που η ζωή τους συνδέθηκε με τη ζωή - αλλά και την ιστορία - του νοσοκομείου. Ηταν, όμως, περισσότεροι εκείνοι που ανάλωσαν τις δυνάμεις τους και έδωσαν την ψυχή τους για να μπορέσει το "Αγία Σοφία" να είναι το πρώτο νοσοκομείο στα Βαλκάνια και να προσφέρει φροντίδα στα παιδιά "στο μέλλον, δηλαδή, της πατρίδας", όπως είπε ο Ν. Ντάνος.

Ο επί 23 χρόνια παιδίατρος στο "Αγία Σοφία", Γιάννης Τσουκαλάς, έκανε μια σύντομη καταγραφή των ευρημάτων και αναφέρθηκε στην οργανωμένη παιδιατρική φροντίδα στη χώρα μας. "Ηδη, απ' το 1836, είπε ο Γ. Τσουκαλάς, ο Δήμος Αθηναίων άρχισε πρώτος την οργανωμένη παιδιατρική φροντίδα στη χώρα μας. Μέσα στο βρεφοκομείο του, στην πλατεία Κουμουνδούρου, ανδρώθηκε η πρώτη Παιδιατρική στην Ελλάδα και εκεί πρωτοεργάστηκε στα 1879 η σημερινή Α Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου της Αθήνας, η οποία εδώ και 70 χρόνια προσφέρει τις υπηρεσίες της στα παιδιά, αλλά και γενικότερα στο κοινωνικό σύνολο, μέσα απ' το νοσοκομείο "Αγία Σοφία"".

Σήμερα το "Αγία Σοφία" διαθέτει 750 κρεβάτια και νοσηλεύει παιδιά απ' όλη την Ελλάδα.

Το πρώτο νοσηλευτικό τμήμα ήταν ο "Συγγρός", με 16 κρεβάτια και εγκαινιάστηκε στις 22 Γενάρη του 1890. Το πρώτο παιδί μπήκε στο νοσοκομείο την 1η Απρίλη 1890.

Να πώς περιέγραψε το 1900 την ανέγερση του νοσοκομείου ο γιατρός Κωνσταντίνος Σάββας."Παρά τας Υπώρειας του Υμηττού, προς το βορειοανατολικόν μέρος της πόλεως των Αθηνών... ήτις καλείται Γουδί... επιβάλλον άμα και απέριττον εγείρεται κτίριον, προορισμένου να παράσχη, απείρους ευεργεσίας εις τρυφεράν παιδικήν ηλικίαν". Ενώ περιγράφοντας την αρχική οργάνωση του νοσοκομείου, ο Κ. Σάββας σημείωσε: "Το σύστημα καθ' ον οικοδομείται το νοσοκομείον... είναι το διά περιπτέρων ή μεμονωμένων οικίσκων... ως το άριστον".

Τη βασική ιδέα της αρχικής οργάνωσης, σε συνδυασμό με τον περιβάλλοντα χώρο, πήραν υπόψιν τους οι σχεδιαστές του Μουσείου. Πήραν, όμως, υπόψιν τους και μια άλλη παράμετρο, όπως εξήγησαν οι αρχιτέκτονες Αννυ Βρυχέα και Βασίλης Κρητικός."Η παρουσία, είπαν, ενός τόπου σεβασμού και ιστορικής μνήμης σ' ένα περιβάλλον έντονα πιεστικό απ' την τρέχουσα δράση για την υγεία των παιδιών δε συγκροτεί μόνο μια σύγχρονη αντίληψη για το ρόλο της ιστορίας, αλλά δημιουργεί και προσδοκία για το μέλλον". Ετσι, η φυσιογνωμία του Μουσείου σχεδιάστηκε με βάση την αρχική οργάνωση των περιπτέρων και με βάση τρία παλιά κτίρια που παραχωρήθηκαν για το σκοπό αυτό.

Μετά το τέλος της εκδήλωσης, κάποιοι που δούλεψαν παλιά στο νοσοκομείο ρωτούσαν αν ανάμεσα στα ευρήματα υπάρχουν κάποια υλικά που θυμούνταν. Μια παλιά νοσηλεύτρια μιλούσε με θαυμασμό για μια μαρμάρινη σκάλα σε κάποιο κτίριο και ρωτούσε αν διασώθηκε έστω και ένα σκαλοπάτι. Κι όταν πήρε την απάντηση πως δε διασώθηκε είπε με απογοήτευση: "Τι κρίμα! Γι' αυτή τη σκάλα έγραψε ποίημα και ο Γιάννης Ρίτσος".

Δυστυχώς, ένα πολύτιμο υλικό χάθηκε σε διάφορες αλλαγές ή μετακομίσεις. Ο Γ. Τσουκαλάς κάνει έκκληση, αν κάποιοι έχουν υλικό απ' το "Αγία Σοφία" να το παραδώσουν στο Μουσείο.

Ρεπορτάζ

Γ. ΜΟΥΣΓΑΣ

Φωτογραφίες

Β. ΤΟΚΑΣ

Την άμεση επαναλειτουργία του μοναδικού στην ΕλλάδαΤμήματος Μικροβιολογικού Ελέγχου υλικού αιμοδοσίας, προϊόντων αίματος και παραγώγων πλάσματος στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας, αποφάσισε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), που έκλεισε - εν πολλοίς αυθαίρετα - πριν από πέντε μήνες.

Η μονάδα έκλεισε με απόφαση του Γενικού Διευθυντή Υγείας του υπουργείου Υγείας Γ. Παπουτσάκη, του Διοικητικού Συμβούλιου και της Επιστημονικής Επιτροπής του νοσοκομείου για να μετεγκατασταθούν στο συγκεκριμένο χώρο το Κυτταρολογικό και το Παθολογοανατομικό Τμήμα του νοσοκομείου. Μετεγκατάσταση βέβαια δεν έγινε, ενώ μηχανήματα του τμήματος μικροβιολογικού ελέγχου, αξίας είκοσι εκατομμυρίων, βρίσκονται πεταμένα στις αποθήκες του νοσοκομείου. Μάλιστα, η διοίκηση του νοσοκομείου προχώρησε, χωρίς τις νόμιμες διαδικασίες και χωρίς να έχει γνώση των δραστηριοτήτων και των προδιαγραφών της λειτουργίας του κέντρου παρασκευής παραγώγων αίματος, στην πρόταση διακοπής των εργασιών.

Στο έγγραφό του ο ΕΟΦ, που το κοινοποιεί και προς το υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας επισημαίνει: "Το ΔΣ του Οργανισμού αποφάσισε να επαναλειτουργήσει άμεσα το εργαστήριο ελέγχου της πρώτης ύλης (πλάσμα) για τη διενέργεια ελέγχων στειρότητος και πυρετογόνων, προκειμένου να μη διακοπεί η αποστολή πλάσματος από το Κρατικό Κέντρο Αιμοδοσίας και παρασκευής παραγώγων αίματος του Κρατικού νοσοκομείου Νίκαιας στην Ελβετία για την παραγωγή λευκωματίνης ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία ελλείψεως λευκωματίνης για τις ανάγκες της Δημόσιας Υγείας".

Μετά την κοινοποίηση της απόφασης του ΕΟΦ προς το υπουργείο Υγείας, για την επαναλειτουργία του τμήματος, ο διευθυντής Υγείας του υπουργείου Γ. Παπουτσάκης, με έγγραφά του, προς το ινστιτούτο Παστέρ και το Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (ΚΕΔΥ) που στεγάζεται στην υγειονομική σχολή, ζήτησε ο ποιοτικός έλεγχος του πλάσματος να γίνεται εκεί. Το ΚΕΔΥ πάντως με δικό του έγγραφο γνωστοποιεί ότι δεν είναι δυνατόν να γίνει η κλασική μέθοδος ελέγχου πυρετογόνων, γιατί κατά τη μεταστέγασή του στο κτίριο της υγειονομικής σχολής, δεν προβλέφθηκαν χώροι για την ανάπτυξη τμήματος πειραματοζώων, που είναι απαραίτητα για τον έλεγχο του πλάσματος. Επιπλέον το ΚΕΔΥ, στην ανακοίνωσή του τονίζει ότι για να γίνουν αυτές οι εργασίες χρειάζεται επιπλέον επιστημονικό προσωπικό και μεγαλύτερη οικονομική ενίσχυση.

Η διευθύντρια του Κέντρου Αιμοδοσίας στο Γενικό νοσοκομείο Νίκαιας Κ. Σωφρονιάδου,με έγγραφό της προς το υπουργείο Υγείας τονίζει: "Ο κ. Παπουτσάκης προσπαθεί με μεθοδεύσεις και προχειρότητα να στήσει εργαστήριο που να γίνονται οι ποιοτικοί έλεγχοι του πλάσματος στις αποθήκες της Υγειονομικής Σχολής Αθήνας, ενώ γνωρίζει πολύ καλά ότι οι έλεγχοι πρέπει να γίνονται στο Κέντρο Παρασκευής Παραγώγων Πλάσματος".

Σ' αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι ύστερα από ειδική συμφωνία του υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας με τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό, υπάρχει πενταετής σύμβαση για την ανταλλαγή πλάσματος με λευκωματίνη (η οποία είναιπροϊόν του αίματος). Η Κ. Σωφρονιάδου με έγγραφό της (13.2.1996) προς τον υπουργό Υγείας - Πρόνοιας Αν. Πεπονή, επισημαίνει ότι "κάθε αποστολή πλάσματος στην Ελβετία (2.500 περίπου ασκοί τη βδομάδα), ανταλλάσσεται με 500 φιαλίδια λευκωματίνης που στοιχίζουν 15.000.0000 δραχμές περίπου. Δηλαδή το μηνιαίο κόστος είναι 60.000.000 δραχμές". Το 1995, σύμφωνα με υπολογισμούς του τμήματος, η Ελλάδα ωφελήθηκε κατά 800.000.000 δραχμές σε συνάλλαγμα απ' τη δραστηριότητα του Κέντρου. Δηλαδή 60.000.000 δραχμές σε συνάλλαγμα το μήνα, οικονομικό όφελος για τη χώρα."Το πρόβλημα όμως", επισήμανε στο έγγραφό της προς τον υπουργό η Κ. Σωφρονιάδου,"δεν είναι μόνο οικονομικό, αφού συνέπεια θα είναι η έλλειψη λευκωματίνης, για την κάλυψη έκτακτων περιστατικών και αναγκών των πολιτών και των Ενόπλων Δυνάμεων".

Τον επόμενο μήνα θα έρθουν στη χώρα μας οι Ελβετοί για την υπογραφή ανανέωσης της ετήσιας σύμβασης. Οι Ελβετοί θα επισκεφτούν και το κέντρο για να ελέγξουν αν τηρούνται οι επιστημονικές προϋποθέσεις της σύμβασης. Αντί όμως για κέντρο, θα βρουν "πλίνθους και κεράμους ατάκτως ερριμμένα"...

Παναγιώτης ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Το σοβαρό πρόβλημα της ακούσιας εισαγωγής ψυχοπαθών για νοσηλεία σε ψυχιατρικές μονάδες, θίγει η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, με έγγραφό της προς τους εισαγγελείς Εφετών, με το οποίο εφιστά την προσοχή τους στο να τηρούνται οι διατάξεις του νόμου 2071/92, όταν πρόκειται να γίνει ακούσια νοσηλεία ψυχοπαθούς στα ψυχιατρικά ιδρύματα.

Φαίνεται ότι αφορμή για την παρέμβαση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου αποτέλεσε το φαινόμενο, συχνά συγγενείς ασθενών με ψυχικά προβλήματα να καταφεύγουν στη λύση του εγκλεισμού των ασθενών σε ψυχιατρικές μονάδες, αν και δε συντρέχουν οι όροι του νόμου. Μάλιστα, τις περισσότερες φορές, αδιαφορούν για την περαιτέρω εξέλιξη της υγείας τους.

Σύμφωνα με το νόμο 2071/92, για να εγκλειστεί ακούσια ο ασθενής σε ψυχιατρική μονάδα, θα πρέπει η εισαγγελική διάταξη να επικυρώνεται από το Μονομελές Πρωτοδικείο και να παρακολουθείται κατά τακτά χρονικά διαστήματα η εξέλιξη της υγείας του. Αν ο ασθενής παρουσιάσει βελτίωση της υγείας του, θα εξέρχεται του νοσοκομείου και σε κάθε περίπτωση θα έχει κάθε δικαίωμα για να ασκήσει όλα τα ένδικα μέσα κατά του εγκλεισμού του.

Προκειμένου να εφαρμοστεί καλύτερα ο νόμος, η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου επισημαίνει πως οι Εισαγγελίες Πρωτοδικών θα πρέπει να πάρουν τα εξής μέτρα:

• Να υποδείξουν στους οικείους ιατρικούς συλλόγους τη σύνταξη ειδικών καταλόγων, απ' όπου θα προέρχονται οι γιατροί που θα πιστοποιούν την αναγκαιότητα ακούσιας νοσηλείας του ασθενή.
• Να τηρούν ιδιαίτερο αρχείο με φακέλους κατά ασθενή και βιβλίο ασθενών, στο οποίο θα καταχωρούνται τα ονόματα των ασθενών, καθώς και όλα τα σχετικά έγγραφα (εισαγγελική πράξη, απόφαση Μονομελούς Πρωτοδικείου κλπ.).
• Να τηρούν αλφαβητικό ευρετήριο, στο οποίο θα καταχωρούνται οι ασθενείς. Πάντως, όπως έλεγαν ψυχίατροι στο "Ρ" χτες βράδυ, το πρόβλημα είναι αρκετά πολύπλοκο και απασχολεί και τους ίδιους τους ψυχιάτρους, οι οποίοι επιχειρούν μια περαιτέρω προσέγγιση του πνεύματος και του γράμματος του νόμου, που σε γενικές γραμμές - κατά την άποψή τους - είναι θετικό. Το βασικό πρόβλημα είναι οι ελλείψεις στην υποδομή, τόσο των δικαστηρίων, όσο και των ψυχιατρείων. Ετσι έχει συμβεί, σε περίπτωση οξέος περιστατικού - για του οποίου την αναγκαστική νοσηλεία απαιτείται η εισαγγελική εντολή - να μη βρίσκεται ο εισαγγελέας. Αλλά και στην περίπτωση που βρεθεί ο εισαγγελέας, το προσωπικό των ψυχιατρείων (ψυχίατροι και νοσηλευτές) είναι ανεπαρκές για να εξηγήσει στον ασθενή τα προβλεπόμενα για τον ίδιο δικαιώματά του.

Σοβαρές καταγγελίες για την ποιότητα της μεθαδόνης και για τη μη τήρηση κανόνων υγιεινής στην παραγωγή της, περιέχει η ερώτηση που κατέθεσε χτες για τον υπουργό Υγείας - Πρόνοιας Αν. Πεπονή, ο βουλευτής της ΝΔ και πρώην υπουργός Υγείας Γ. Σούρλας.

Στην ερώτησή του ο Γ. Σούρλας επικαλείται εκθέσεις επιτροπών που έχουν κοινοποιηθεί στο υπουργείο Υγείας και δείχνουν πως η χορήγηση μεθαδόνης δε γίνεται μόνο κατά τρόπο πρόχειρο, ανεύθυνο, αλλά και επικίνδυνο. Στις επιτροπές αυτές συμμετέχουν ειδικοί επιστήμονες για τον έλεγχο της παρασκευής, της ποιότητας και της διακίνησης του πόσιμου διαλύματος υδροχλωρικής μεθαδόνης. Από τις εκθέσεις, σύμφωνα με τον Γ. Σούρλα, προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι:

Το ΙΦΕΤ όπου παρασκευάζεται η μεθαδόνη δε διαθέτει άδεια λειτουργίας, ούτε την απαραίτητη υποδομή. Το προϊόν που δεν έχει συγκεκριμένο χαρακτηρισμό, δεν έχει άδεια κυκλοφορίας. Δεν έχει γίνει μελέτη σταθερότητας για το διάστημα ενός χρόνου που παρασκευάζεται. Δεν υπάρχει ούτε υποτυπώδης μηχανισμός μετάγγισης σε φιαλίδια, ούτε η περιεκτικότητα που αναγράφεται σ' αυτά ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Δεν τηρούνται οι στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής καθ' όλη τη διάρκεια παραγωγής, αφού το διάλυμα παραμένει ακάλυπτο. Δε γίνεται η απαραίτητη διήθηση του διαλύματος από ειδικό φίλτρο. Οι εργαζόμενοι δεν τηρούν καμιά από τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις στο χώρο παρασκευής του διαλύματος. Διαπιστώθηκε έλλειμμα μεθαδόνης σε σχέση με την ποσότητα που εισήχθη.

Τα χρωματιστά κτίρια στη μακέτα, θα αποτελέσουν το Μουσείο

Ο θεμέλιος λίθος του νοσοκομείου

Μια γενική άποψη του νοσοκομείου "Αγία Σοφία"

Ο Γ. Τσουκαλάς κάνει έκκληση σε όσους έχουν κάποια υλικά απ' το "Αγία Σοφία", να τα παραδώσουν στο Μουσείο