"Στα κρυφά φεύγω με όλα τα κλοπιμαία στο νου μου/ για μιαν απ' την αρχή ζωή απροσκύνητη. / Χωρίς κεριά χωρίς πολυελαίους".

"Με μόνο μια στη θέση αδάμαντος βέρα χρυσή ανεμώνη",έφυγε ο Οδυσσέας Ελύτης.Η καρδιά του, μετά από χρόνια προβλήματα, δεν άντεξε. Και μονομιάς σταθήκαμε "αντίκρυ της Λύπης" να μονολογούμε "Αξιος ην",ή μάλλον "Αξιος εστί",γιατί όπως ο ποιητής γράφει: "άπαξ και κάποιος επέτυχε - στον πολιτισμό εννοώ -, δεν μπορεί παρά να επανέλθει. Μετά μυριάδες χρόνια θα επανέλθει" (απόσπασμα από το βιβλίο "Επιστροφή από την παρ' ολίγον Ελλάδα").

Εφυγε ο ποιητής και απομείναμε μονάχοι να ψάχνουμε λέξεις αντάξιες, λέξεις όμορφες, ελληνικές. Μόνοι με την αγωνία μήπως "χαλάσουμε" την αρμονία των δικών του λέξεων, καθώς έλεγε "Τη γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική/ Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου/ Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου" (απόσπασμα από το "Αξιον Εστί").

"ΙΔΟΥ εγώ λοιπόν",ο ποιητής "ο πλασμένος για τις μικρές Κόρες και τα νησιά του Αιγαίου/ ο εραστής του σκιρτήματος των ζαρκαδιών/ και ο μύστης των φύλλων της ελιάς/ ο ηλιοπότης ο ακριδοκτόνος".

Γεννήθηκε ένα πρωί, με ήλιο και θάλασσα, στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το έκτο και τελευταίο παιδί του Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της Μαρίας Βρανά. Ηταν 2 Νοεμβρίου του 1911.Το 1914 η οικογένειά του μετακομίζει στην Αθήνα. Το 1930 γράφεται στη Νομική και το 1934 γράφει τα "Πρώτα Ποιήματα".Το 1935 γνωρίζει τον Ανδρέα Εμπειρίκο και μαζί του τον υπερρεαλισμό. Εκείνη τη χρονιά χρησιμοποιεί για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Ελύτης.Ενα χρόνο αργότερα γνωρίζει τον Νίκο Γκάτσο. Το 1938 γράφει τη "Μαρίνα των Βράχων",και την"Ηλικία της γλαυκής θύμησης".Το 1939 έρχεται η "Θητεία του καλοκαιριού".Τον ίδιο χρόνο τυπώνονται οι "Προσανατολισμοί".

Το καλοκαίρι του 1941, αναρρώνοντας από κοιλιακό τύφο, και ενώ η γερμανική κατοχή είναι πραγματικότητα, αρχίζει να γράφει το "Ηλιος ο πρώτος".Εργο που ολοκληρώνει τον επόμενο χρόνο, αλλά εκδίδει το 1943. Στο μεταξύ, τον Ιούλιο του 1942, συγκλονισμένος από το Αλβανικό Επος στο οποίο μετείχε ως ανθυπολοχαγός, όπως και από την ΕΑΜική Αντίσταση, επιχειρεί το πρώτο σχεδίασμα του έργου "Ασμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο υπολοχαγό της Αλβανίας".Αυτό το έργο το 1950 θα γίνει θεατρική παράσταση από τον Αλέξη Σολομό και το 1966 θα μελοποιηθεί από τον Νότη Μαυρουδή.

Το 1945 ο Οδ. Ελύτης ξεκινάει τη συνεργασία του με την εφημερίδα "Ελευθερία". Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου παρακινημένος από τον Γιώργο Σεφέρη αναλαμβάνει τη Διεύθυνση Προγράμματος στο νεοσύστατο Εθνικό Ιδρυμα Ραδιοφωνίας. Το 1946 γνωρίζει τον Γάλλο κομμουνιστή ποιητή Πολ Ελυάρ,ο οποίος είχε έρθει στην Ελλάδα καλεσμένος από το ΕΑΜ για να υπερασπιστεί τους υπό διωγμό, πλέον, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και αρχίζει να γράφει δοκίμια για τον Κάλβο και τον Θεόφιλο. Ταξιδεύει στο Αιγαίο, αλλά μάταια προσπαθεί να πάρει διαβατήριο.

Το 1948 ο ποιητής καταστρέφει τα χειρόγραφά του και καταφέρνει να φύγει στο εξωτερικό, με διπλωματικό διαβατήριο.Θα μείνει στο Παρίσι μέχρι το 1950. Το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου κάνει το πρώτο σχεδίασμα του κορυφαίου έργου του "Αξιον Εστί",το οποίο θα κυκλοφορήσει το 1960, μαζί με το "Εξη και μία τύψεις για τον ουρανό". Το 1953 αναλαμβάνει και πάλι διευθυντής του ΕΙΡ αλλά το 1954 παραιτείται. Το 1958 η Υπηρεσία Ασφαλείας του υπουργείου Εσωτερικών θα απαγορεύσει ταξίδι των Ελύτη, Ρίτσου και Μυριβήλη στην Πράγα, με πρόσκληση της Εταιρείας Τσεχοσλοβάκων Συγγραφέων.

Το 1961 έρχονται "Οι Μικρές Κυκλάδες", που το 1964 μελοποιούνται από τον Μίκη Θεοδωράκη.Τον ίδιο χρόνο πραγματοποιείται η πρώτη δημόσια εκτέλεση του "Αξιον Εστί", ύστερα από άρνηση του υπουργείου Προεδρίας να παρουσιαστεί στο Ηρώδειο.Από το 1965 αρχίζει να επεξεργάζεται συστηματικά τα "Ανοιχτά Χαρτιά" (εκδίδονται το 1974) και το 1970 ολοκληρώνει "Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά" και γράφει το "Ο ήλιος ο ηλιάτορας".

Ο Οδυσσέας Ελύτης, καταξιωμένος διεθνώς πια, πιέζεται το 1972 να δεχθεί το "Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας", που θέσπισε η δικτατορία. Εκδίδει "Τα ρω του έρωτα" και "Το Μονόγραμμα". Πέντε χρόνια μετά αρνείται να γίνει ακαδημαϊκός, αλλά το '78 αναγορεύεται διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και κυκλοφορεί η "Μαρία Νεφέλη". Ο επόμενος, όμως, χρόνος είναι γεμάτος από ...Ελύτη, αφού του απονέμεται το Βραβείο Νόμπελ.Ακολουθούν κι άλλα βραβεία ("Χρυσό Μετάλλιο Τιμής" του Δήμου Αθηναίων, "Μεσόγειος" της Κοινότητας Μεσογειακών Πανεπιστημίων, παράσημο του Ανώτατου Ταξιάρχου της Λεγεώνας της Τιμής), ενώ δέχεται προσκλήσεις Πανεπιστημίων στα οποία ιδρύονται έδρες στο όνομά του και γίνονται αφιερώματα στο έργο του.

Ενα έργο που αδιάκοπα πλούτιζε ως το τέλος: "Ο Μικρός Ναυτίλος" (1985),"Τα Ελεγεία της Οξώπετρας", "Ιδιωτική Οδός", "Δημόσια και Ιδιωτικά" (1990),"Εν Λευκώ" (1992), "Ο κήπος με τις αυταπάτες", "Επιστροφή από την παρ' ολίγο Ελλάδα" και μια δεύτερη σειρά "Μικρά Εψιλον" (1995).

Το χτεσινό πρωινό, αναζητώντας "το λευκό ως την ύστατη ένταση του μαύρου", έφυγε ο ποιητής που με λέξεις μελώδησε τη θάλασσα και τον ουρανό, τον αέρα και το φως: "εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις... Οπου προεξέχει το βουνό απ' τη λέξη του υπάρχει ο ποιητής"(Από το "Μικρό Ναυτίλο").

Ο Οδυσσέας Ελύτης έφυγε. Αφησε, όμως, τις λέξεις του, το "νυν" και το "αιέν", το "φως" και το "μηδέν", το "λόγο" και την "πεμπτουσία", στα "κορίτσια" του "Αξιον Εστί": "η Ερση, η Μυρτώ, η Μαρίνα, η Ελένη, η Ρωξάνη, η Φωτεινή, η Αννα, η Αλεξάνδρα, η Κύνθια".

Γιατί, "Βλέπεις, είπε, είναι οι Αλλοι/ και δε γίνεται Αυτοί χωρίς Εσένα/ και δε γίνεται μ' Αυτούς χωρίς, Εσύ/ Βλέπεις, είπε, είναι οι Αλλοι (... ) ".

Οι "Αλλοι" κι αυτός "ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας", που σήμερα πενθεί...Η κηδεία του Οδυσσέα Ελύτη θα γίνει σήμερα (1.30μμ), στο Α Νεκροταφείο.Τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί με σεμνότητα και διακριτικότητα, σε στενό οικογενειακό κύκλο, όσο διακριτική ήταν και η ζωή του.

Σήμερα, θα γράφει την "καθημερινή πρώτη σελίδα του μετα - θανάτου"...

Μόλις πληροφορήθηκαν το θάνατο του μεγάλου μας ποιητή, Οδυσσέα Ελύτη, πολιτικά κόμματα και φορείς έστειλαν συλλυπητήρια τηλεγραφήματα.

• Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, δήλωσε: "Μας αφήνει ένας ποιητής βαθύτατα ελληνικός, εξαιρετικά ευαίσθητος στους αγώνες και την πορεία του λαού μας. Αξιον Εστί το τίμημα".
• "Ακόμα ένας μεγάλος ποιητής έφυγε από τη ζωή. Το "Αξιον Εστί" θα γεννήσει και καινούριους", δήλωσε ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ, Χαρίλαος Φλωράκης.
• Ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Καραμανλής,δήλωσε: "Ο θάνατος που ποιητή του Ελληνισμού και του φωτός ήρθε σε μια στιγμή που η απουσία του για τον τόπο είναι ιδιαίτερα αισθητή".
• Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ,Ανδρέας Παπανδρέου, έκανε την ακόλουθη δήλωση: "Η Ελλάδα σήμερα θρηνεί τον πνευματικό άνθρωπο που την αγάπησε πολύ, την τραγούδησε και ανέδειξε την ομορφιά της. Ο Ελύτης έδωσε νόημα και περιεχόμενο στην ελληνικότητα, την ξεχωριστή στάση ζωής και την αξία του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού".
• "Για την Ελλάδα, τον ελληνισμό και την ανθρωπότητα" - δήλωσε ο πρόεδρος της ΝΔ, Μιλτιάδης Εβερτ - "ο ποιητής του Αιγαίου, σημαίνοντας τις αιώνιες αξίες, θα δείχνει πάντα τους μεγάλους δρόμους, μέσα στο ελληνικό φως, με το οποίο τώρα ενώνεται παντοτινά. Αξιος Εστί του Εθνους".
• "Με το θάνατό του πληθαίνουν οι απουσίες εκείνων που σημάδεψαν με το δημιουργικό τους έργο τη νεότερη Ελλάδα. Οι στίχοι του ιχνηλατούν την οδοιπορία του ελληνικού λαού", τονίζει ο πρόεδρος του "ΣΥΝ", Νίκος Κωνσταντόπουλος.
• Το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας με όλους τους εργαζόμενους εκφράζει τη μεγάλη του λύπη για το μεγάλο, δυσαναπλήρωτο κενό που αφήνει η φυσική απουσία του μεγάλου μας ποιητή. "Το πνευματικό του έργο, όμως, θα είναι πάντα "παρών" σε όλους μας και τις επόμενες γενιές".
• Ο δήμαρχος Αθηναίων, Δημήτρης Αβραμόπουλος, δήλωσε: "Φτωχότερος ο κόσμος και η Ελλάδα σε πνεύμα, σε δημιουργία, σε έμπνευση. Η Αθήνα, η πόλη που ο Ελύτης έζησε και αγάπησε, πενθεί σήμερα". Με πρόταση του δημάρχου προς το ΔΣ, δρόμος της Αθήνας θα πάρει το όνομά του.

Ο Μίκης Θεοδωράκης δήλωσε: "Ο Οδυσσέας Ελύτης κατέστησε το όνομά του συνώνυμο με την Ελλάδα και την ποίηση. Απέδειξε ότι μπορεί να υπάρχει ομορφιά ακόμη και μέσα σ' έναν κόσμο συναλλαγής και ψεύδους".

• Η Ενωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθηνών: "Μας αφήνει κληρονομιά ανεκτίμητη, γιατί η ποίησή του αγκαλιάζει την πορεία του έθνους, καθώς στους στίχους του αρθρώνονται οι ήχοι του κλασικού παρελθόντος".
• Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών τονίζει: "Η Ελλάδα του Οδυσσέα Ελύτη είναι το όραμα που οι δημοσιογράφοι οφείλουν να μεταλαμπαδεύουν στο λαό, σε μια εποχή που ο λόγος του ποιητή έχει μεγαλύτερη εθνική αξία".

Τη μνήμη του εκλιπόντα νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη τίμησε χτες, με ειδική συνεδρίαση, η Βουλή. "Εφυγε ένας ποιητής βαθύτατα ελληνικός που τίμησε τα ελληνικά Γράμματα στη χώρα μας και διεθνώς",τόνισε η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα,υπογραμμίζοντας ότι "οι στίχοι του είναι πολύτιμες υποθήκες".Η Αλ. Παπαρήγα, αφού σημείωσε ότι ο Οδ. Ελύτης ήταν ο ποιητής που εξύμνησε τον ατομικό και ομαδικό ηρωισμό και μνημόνευσε τα αθάνατα έργα του "Αξιον εστί" και "Ασμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας", κατέληξε: "Τον αποχαιρετάμε με τον στίχο του " Ενα το χελιδόνι..."".

Ο πρόεδρος της Βουλής, Απ. Κακλαμάνης, σημείωσε ότι η Ελλάδα, το Αιγαίο και ο κόσμος ολόκληρος, τον τοποθετούν στο πάνθεον των αθανάτων. Ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, μεταξύ άλλων, επισήμανε ότι "ο Οδ. Ελύτης έφερε στην ελληνική ποίηση το ελληνικό τοπίο". Ο αρχηγός της ΝΔ, Μ. Εβερτ, πρότεινε την τοποθέτηση ανδριάντα του εκλιπόντος στο Σούνιο. Τέλος, ο πρόεδρος της Πολιτικής Ανοιξης Αντ. Σαμαράς είπε: "Εγειρε ο γίγαντας και έκλεισαν για πάντα του Αιγαίου τα μάτια".