Δυσοίωνες είναι οι προοπτικές, για νέα μείωση των επιτοκίων, καθώς όλα δείχνουν ότι δεν προβλέπεται μείωση του πληθωρισμού στο αμέσως προσεχές διάστημα. Χαρακτηριστικές ενδείξεις που συνηγορούνσ' αυτή την εκτίμηση είναι οι συνεχείς ανατιμήσεις στα καύσιμα, η λήξη των χειμερινών εκπτώσεων που θα επαναφέρει υψηλότερες τιμές στα είδη πλατιάς κατανάλωσης, η παράταση του φετινού χειμώνα που θα δράσει ανατιμητικά στις τιμές των οπωροκηπευτικών και λοιπών γεωργικών προϊόντων και ο ερχομός του Πάσχα όπου, παραδοσιακά πλέον, οι τιμές των τροφίμων "παίρνουν φωτιά".

Με δεδομένη τη σημαντική στάθμιση των πιο πάνω αγαθών στην κατάρτιση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, δεν αποκλείεται να "τσιμπήσει" κι άλλο ο πληθωρισμός το Μάρτη αλλά και τον Απρίλη. Μέχρι τώρα βέβαια οι τεχνοκράτες υπουργοί δε δείχνουν να ανησυχούν ιδιαίτερα, καθώς είναι επιστημονικά και εμπειρικά τεκμηριωμένο ότι η βραχυχρόνια πορεία του πληθωρισμού δεν αντανακλά κατ' ανάγκη και την πορεία των επιτοκίων. Εξ ου και παρατηρείται το φαινόμενο, να έχουμε το τελευταίο διάστημα αντί για αποκλιμάκωση ή στασιμότητα, επιτάχυνση στο ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το Φλεβάρη έτρεχε με ρυθμό 8,5% (αντί 8,2% το Δεκέμβρη του 1995). Μετά τη μικρή αύξηση του Γενάρη, τα επιτόκια των τίτλων του δημοσίου μειώθηκαν λίγο το Φλεβάρη, όπου το επιτόκιο ετήσιων εντόκων γραμματίων ορίστηκε σε 13,4%.Οσο για τα επιτόκια στη διατραπεζική αγορά, αυτά παραμένουν περίπου σταθερά στο 13,75%), ενώ τα επιτόκια τραπεζικών δανείων για κεφάλαια κίνησης είναι πάνω από 19%.

Αν όμως - όπως είναι το πλέον πιθανό σενάριο - ο πληθωρισμός επιμείνει στην ανοδική του πορεία, τότε δημιουργείται μείζον πρόβλημα για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Ενδεικτικό της επιφύλαξης που κρατά η τελευταία, είναι και το γεγονός ότι προχτές από το βήμα της Βουλής, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου,αναίρεσε τον αρχικό στόχο για πληθωρισμό 5%(αρχή τέλος) και 6,2% (σε μέσα επίπεδα) και τον επαναπροσδιόρισε στο7,5% στο τέλος του έτους σε μέσα επίπεδα και γύρω στο 7% αρχή τέλος. Οι εκτιμήσεις αυτές είναι από μόνες τους ικανές να αλλάξουν άρδην το σκηνικό στη μακροοικονομική ισορροπία και να αποτελέσουν το έναυσμα για επαναπροσδιορισμό των προγραμμάτων δράσης της νομισματικής, συναλλαγματικής και δημοσιονομικής πολιτικής.

Αυτό που θα κρίνει αν όντως τελικά θα έχουμε αυτές τις ανακατατάξεις στο άμεσο μέλλον, είναι το επιτόκιο που θα οριστεί από το υπουργείο Οικονομικών στην επόμενη έκδοση εντόκων γραμματίων.Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών Αλ. Παπαδόπουλος φέρεται διατεθειμένος να "ρισκάρει" να ρίξει ακόμα περισσότερο τις αποδόσεις, πιθανότατα στο 13,2%.Στην προσπάθειά του αυτή συνεπικουρείται όμως από την ευνοϊκή βραχυχρόνια οικονομική συγκυρία: Οι λήξεις παλιότερων εκδόσεων εντόκων γραμματίων ανέρχονται μόλις σε 500 δισ. δρχ.,ενώ τα ταμειακά αποθέματα του δημοσίου είναι ύψους 1,2 τρισ. δρχ. Αναπάντεχος σύμμαχος στη μείωση των επιτοκίων των εντόκων γραμματίων, είναι όμως και η υψηλή ρευστότητα που υπάρχει στις τράπεζες. Εδώ το "πείραμα" έγινε πριν από μερικές βδομάδες, όπου στην τελευταία δημοπρασία ομολόγων, προσφέρθηκαν απ' τις τράπεζες υπερδιπλάσια από τα ζητούμενα ποσά, αν και το επιτόκιο βάσης ορίστηκε στο "τολμηρό" 13,4%!Δε θα πρέπει όμως να αγνοηθεί ότι ακόμα και αν οδηγηθούμε σε νέα φάση μακροχρόνιας πτώσης των επιτοκίων, τα αμέσως επόμενα θύματα από τη μείωση των αποδόσεων των εντόκων γραμματίων θα είναι τα επιτόκια καταθέσεων,που θα μειωθούν κι αυτά με τη σειρά τους.

Οπως προβλέπεται από τραπεζικούς κύκλους, η επιτυχία της νέας έκδοσης με ακόμα χαμηλότερο επιτόκιο είναι εξασφαλισμένη, επιπρόσθετα γιατί τα επιτόκια στη διατραπεζική αγορά της δραχμής βρίσκονται εδώ και καιρό σε σχετικά υψηλά επίπεδα, καθιστώντας ασύμφορη την εκεί τοποθέτηση χρημάτων απ' τις τράπεζες. Αιτία για τα υψηλά επιτόκια στην τελευταία, είναι η εμμονή της Τράπεζας της Ελλάδος στην εξυπηρέτηση αντιπληθωριστικής πολιτικής, που όμως καθιστά ευκολότερη, σε συνδυασμό με την προσήλωση στη "σκληρή" δραχμή, την εισροή κερδοσκοπικών κεφαλαίων από το εξωτερικό, αφού τα επιτόκια εκεί είναι πολύ χαμηλότερα. Επακόλουθες συνέπειες είναι η αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων σε επίπεδα ρεκόρ (περίπου 18 δισ. δολάρια) και η καθημερινή αυξομείωσή τους με παρεμβάσεις της ΤτΕ προκειμένου να διατηρηθεί η εύθραυστη ισορροπία στην αγορά συναλλάγματος.

Βασίλης ΡΑΓΙΑΣ

"Μήλον της έριδος" μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και υπουργείων, αποτελεί το κυοφορούμενο εδώ και μήνες νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας με τον ψευδεπίγραφο τίτλο "Εκσυγχρονισμός των ΔΕΚΟ", το οποίο αναμένεται να συζητηθεί κατά την κρίσιμη συνεδρίαση της κυβερνητικής επιτροπής την ερχόμενη Τρίτη. Πρόκειται για το νομοσχέδιο εκείνο που ανοίγει το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση όλων των δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών, αφού στις διατάξεις του προβλέπει μεταξύ άλλων τη μετατροπή της νομικής μορφής των ΔΕΚΟ σε Ανώνυμες Πολυμετοχικές Εταιρίες, καθώς και την αξιολόγηση του οικονομικού τους αποτελέσματος με βάση τα κριτήρια της ανταγωνιστικότητας - παραγωγικότητας.

Η ουσία και ο απώτερος στόχος του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, εστιάζεται ακριβώς στο παραπάνω σημείο, ωστόσο δεν είναι αυτό που αποτελεί και το σημείο "τριβής" στους εμπλεκόμενους φορείς και στους εσωτερικούς κόλπους της κυβέρνησης. Πληροφορίες αναφέρουν, ότι οι "διαφορές" - οι οποίες φέρονται ότι θα αποτελέσουν και το κριτήριο για το τελικό "οκέι" από τους συναρμόδιους υπουργούς στη συνεδρίαση της ερχόμενης Τρίτης - αφορούν στο ποιος από τους συναρμόδιους υπουργούς θα έχει την κύρια αρμοδιότητα για την επίβλεψη των διατάξεων του συγκεκριμένου νομοθετήματος.

Στο σημείο αυτό και ενόψει της μεθαυριανής συνεδρίασης της κυβερνητικής επιτροπής, αξίζει να γίνει μια αναφορά στο περιεχόμενο των διατάξεων του εν λόγω νομοσχεδίου, σύμφωνα με όσα είδαν κατά καιρούς το "φως" της δημοσιότητας. Στο σχέδιο της εισηγητικής έκθεσης που είχε δοθεί παλαιότερα στη δημοσιότητα, αναφέρεται συγκεκριμένα ότι "καθιερώνεται στο εξής ως ενιαία νομική μορφή λειτουργίας για όλες τις δημόσιες επιχειρήσεις εκείνη των Ανωνύμων Εταιριών".Είναι το σημείο εκείνο που ανοίγει το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση όλων των ΔΕΚΟ που σήμερα ελέγχονται από το δημόσιο. Στην ίδια κατεύθυνση προβλέπεται ο καθορισμός της τεράστιας περιουσιακής αξίας των ΔΕΚΟ με Προεδρικά Διατάγματα των αρμοδίων υπουργών. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι "με Προεδρικά Διατάγματα των υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και του εποπτεύοντος υπουργού, θα καθοριστεί το ποσό του μετοχικού κεφαλαίου, η ονομαστική αξία των μετοχών κάθε ΔΕΚΟ, καθώς και άλλη αναγκαία λεπτομέρεια".

Μεταξύ των αλλαγών που προβλέπονται, είναι επίσης η κατάρτιση από κάθε επιχείρηση επιχειρηματικού σχεδίου, το οποίο θα καθορίζει τους οικονομικούς στόχους και άλλες συντεταγμένες σε μεσοπρόθεσμη βάση (3 - 5 έτη) καθώς και η σύναψη επιχειρησιακών συμβολαίων μεταξύ επιχείρησης και κυβέρνησης για την επίτευξη των στόχων που περιέχονται στο επιχειρησιακό σχέδιο.Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και το καθ' ύλην αρμόδιο σε κάθε περίπτωση υπουργείο, έχουν την αρμοδιότητα να παρακολουθούν την πορεία υλοποίησης των επιχειρησιακών σχεδίων, ενώ το πρώτο τρίμηνο κάθε έτους, η διοίκηση κάθε επιχείρησης υποχρεούται να συντάσσει έκθεση πεπραγμένων. Ο πρόεδρος του ΔΣ και ο Γενικός Διευθυντής ή ο Διευθύνων Σύμβουλος κάθε επιχείρησης θα παραμένει - σύμφωνα με όσα προβλέπονται - για διάστημα πέντε ετών στη θέση που θα τοποθετείται μετά από την έγκριση κοινοβουλευτικής επιτροπής.

Πέρα από τα παραπάνω όμως, που περιλαμβάνονται στο σχέδιο της εισηγητικής έκθεσης του νομοσχεδίου - που είχε δοθεί επίσημα στη δημοσιότητα - πριν λίγες βδομάδες σε ευρεία σύσκεψη στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, είχε εξεταστεί η προσθήκη κάποιων επιμέρους αλλά ουσιαστικών διατάξεων όπως:

• Ο καθορισμός με Προεδρικά Διατάγματα του ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου κάθε ΔΕΚΟ που θα μπορεί να πουληθεί σε ιδιώτες.
• Η σύσταση "γραφείων ελέγχου", τα οποία θα ασκούν έλεγχο στα οικονομικά στοιχεία των ΔΕΚΟ, που θα έχουν στην αρμοδιότητά τους. Οι κατευθύνσεις για τη σύσταση των λεγόμενων "γραφείων ελέγχου", θα δίνονται από τους εκάστοτε υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, καθώς και από τον αρμόδιο για κάθε ΔΕΚΟ υπουργό.
• Η εξαίρεση από τις διατάξεις του νομοσχεδίου ορισμένων μικρών ΔΕΚΟ, όπως είναι για παράδειγμα, ο Οργανισμός Σχολικών Βιβλίων.

Β. ΜΠ.

Λήγει επίσημα την ερχόμενη Τρίτη, η προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων για μισθωτούς και συνταξιούχους. Από την πλευρά του το υπουργείο Οικονομικών σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε προχτές υπενθυμίζει ότι για τους μισθωτούς και συνταξιούχους η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων λήγει την Τρίτη 26 Μάρτη, υποστηρίζοντας ότι δε θα δοθεί νέα παράταση, διότι δεν υφίστανται ιδιαίτεροι λόγοι για κάτι τέτοιο.Η παραπάνω ανακοίνωση εκδόθηκε με αφορμή πληροφορίες που είδαν το "φως" της δημοσιότητας για "σιωπηρή" τριήμερη παράταση (μέχρι τις 29 του Μάρτη 1996) της προθεσμίας υποβολής φορολογικών δηλώσεων από μισθωτούς και συνταξιούχους.

Αξίζει πάντως να υπενθυμίσουμε ότι το υπουργείο Οικονομικών είχε διαψεύσει και πριν λίγες βδομάδες πληροφορίες που μιλούσαν για παράταση στις αρχικές προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων που είχε θέσει το υπουργείο Οικονομικών, αλλά στη συνέχεια ανακοίνωσε επίσημα παράταση των προθεσμιών κατά μία βδομάδα (που είναι και οι μέχρι στιγμής ισχύουσες)...