Με σπασμωδικές κινήσεις, προσπαθεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση την αναζωπύρωση του πληθωρισμού, που παρατηρείται από τις αρχές του 1996. Ετσι, εκτός από τα σενάρια για περικοπές των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, εξετάζονται και μέτρα περιορισμού των δανείων από τις τράπεζες (κυρίως για καταναλωτικούς σκοπούς), καθώς η κυβέρνηση δε θέλει να δει κατάματα τις πραγματικές αιτίες, που ο πληθωρισμός καλπάζει στα ύψη. Στα πλαίσια αυτά, εντάσσεται και η χτεσινή σύσκεψη του υπουργού Εθνικής Οικονομίας με τον διοικητή της Τράπεζας Ελλάδας, όπου εξετάστηκαν μέτρα για τον περιορισμό της αυξημένης ρευστότητας στην αγορά, καθώς τα δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες στους ιδιώτες - δηλαδή η πιστωτική επέκταση των τραπεζών - αυξάνονται με ταχύτερους ρυθμούς από τους στόχους που είχε θέσει η κυβέρνηση.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, το Μάρτη ο ρυθμός αύξησης προσφοράς χρήματος θα κυμανθεί στο 11,2 - 11,3% (δείκτης Μ3), παραμένοντας μακριά από το στόχο του 6 - 9% για το 1996. Το Μάρτη, επίσης, η πιστωτική επέκταση από τις τράπεζες στον ιδιωτικό τομέα κινείται με ρυθμούς σταθερά πάνω από 20%,ενώ και ο πληθωρισμός θα επιμείνει στα ίδια, αν όχι περισσότερο ανοδικά επίπεδα, τουλάχιστο μέχρι τον Ιούνη.

Στην προσπάθεια της κυβέρνησης, να χαλιναγωγήσει το "τέρας" του πληθωρισμού, που σηκώνει κεφάλι και έχει πολλαπλές αρνητικές συνέπειες όχι μόνο στα λαϊκά εισοδήματα, αλλά και στους στόχους που είχαν τεθεί για βασικούς οικονομικούς δείκτες, η Τράπεζα Ελλάδας μείωσε από χτες τα επιτόκια, με τα οποία δανείζει τις εμπορικές τράπεζες.Επίσης, στη χτεσινή σύσκεψη του υπουργού Εθνικής Οικονομίας με τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας, εξετάστηκαν μέτρα περιορισμού της ρευστότητας, χωρίς όμως να ανακοινωθούν αν πάρθηκαν κάποιες αποφάσεις. Ο διοικητής της Τράπεζας ΕλλάδοςΛ. Παπαδήμος δε δέχτηκε να κάνει δηλώσεις μετά το τέλος συνάντησης που είχε με τον Γ. Παπαντωνίου.Σε σχετικές ερωτήσεις, κάλεσε τους δημοσιογράφους να περιμένουν μέχρι τις 30 Απρίλη, που ο ίδιος θα διαβάσει την έκθεσή του, στην ετήσια γενική συνέλευση των μετόχων της Τράπεζας Ελλάδας. Οι πληροφορίες λένε, ότι ο Λ. Παπαδήμος θα ανακοινώσει μέτρα συγκράτησης της πιστωτικής επέκτασης, είτε διοικητικά είτε με το χαρακτήρα "σύστασης" προς τις εμπορικές τράπεζες, ενώ, παράλληλα, θα δώσει έμφαση στη στήριξη της συναλλαγματικής ισοτιμίας της δραχμής και την αντιμετώπιση της ρευστότητας, που προκαλείται από τα εισαγόμενα κερδοσκοπικά κεφάλαια.

Η αντίδραση, πάντως, της Τράπεζας Ελλάδας, να μειώσει τα επιτόκια δανεισμού των εμπορικών τραπεζών, αναμένεται να επιβαρύνει το ήδη αρνητικό κλίμα που επικρατεί στο μέτωπο του πληθωρισμού. Αιτία είναι ότι η πτώση των επιτοκίων δρα στην αντίθετη από την επιθυμητή κατεύθυνση της μείωσης της ρευστότητας.Παράγοντες της Τράπεζας της Ελλάδος, αποδίδουν την εμμονή της ρευστότητας σε ψηλά επίπεδα, κύρια στην έξαρση των καταναλωτικών πιστώσεων, με τη μεγαλύτερη συνεισφορά να προέρχεται από τις πιστωτικές κάρτες, που διατηρούν υψηλότατα επιτόκια αποπληρωμής. Επίσης, σημαντικός λόγος είναικαι οι εκτεταμένες εισροές κερδοσκοπικών κεφαλαίων απ' το εξωτερικό, καθώς τα πραγματικά επιτόκια - παρά τις τελευταίες ονομαστικές μειώσεις - ενδείκνυνται για δραχμικές τοποθετήσεις.

Οι εισροές αυτές, ωστόσο, φαίνονται να ελέγχονται, καθώς το ύψος των συναλλαγματικών διαθεσίμων, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ, ανέρχεται σε 16,5 δισ. δολάρια ΗΠΑ, απόθεμα που εμπνέει στην κεντρική τράπεζα αρκετή σιγουριά. Αυτός είναι, άλλωστε, και ο λόγος που το τελευταίο διάστημα δε δραχμοποιήθηκαν μεγάλα ποσά κερδοσκοπικών κεφαλαίων, με στόχο βέβαια τον περιορισμό τής από εκεί προερχόμενης ρευστότητας, ενέργεια που έχει ως αποτέλεσμα η δραχμή να παρουσιάζεται το Μάρτη ενισχυμένη σε σχέση με τα περισσότερα ξένα νομίσματα.

Το φορτισμένο κλίμα αναμένεται, μάλιστα, να αναθερμανθεί τον ερχόμενο μήνα, καθώς το δημόσιο θα κληθεί να αποπληρώσει τεράστιες ανάγκες που φτάνουν το1,5 τρισ. δρχ. και αφορούν λήξεις δανείων προηγούμενων ετών. Δεδομένης της πίεσης που θα ασκηθεί - παρά την ύπαρξη έντονης ρευστότητας - για αύξηση των επιτοκίων στους κρατικούς τίτλους, θα δυσχεράνει ακόμα περισσότερο η άσκηση αντιπληθωριστικής πολιτικής.

Στο αστρονομικό ποσό των 10,5 τρισ. δραχμών έφτασε το όριο κυκλοφορίας των εντόκων γραμματίων του δημοσίου, που εκδίδει το δημόσιο, για να καλύψεις τις - χρόνο με το χρόνο - αυξανόμενες δανειακές ανάγκες του δημόσιου. Οπως προκύπτει από την Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ 65 11/4/96), με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, από 1η Μάρτη 1996 αυξάνεται το όριο των εντόκων γραμματίων, που επιτρέπεται να εκδίδει το ελληνικό δημόσιο στη διάρκεια ενός έτους, από 9,5 τρισ. δραχμές σε 10,5 τρισ. δραχμές.

Η αύξηση του ορίου έκδοσης κατά 10,5% ή 1 τρισ. δραχμές, στην οποία υποχρεώθηκε να προβεί η κυβέρνηση, αποτελεί από μόνη της αποδεικτικό στοιχείο ότι το δημόσιο χρέος, παρά τα όσα ισχυρίζεται κατά καιρούς το οικονομικό επιτελείο, συνεχίζει να κινείται με ανεξέλεγκτους ρυθμούς. Στην ουσία, το υπουργείο Οικονομικών αυξάνει το δανεισμό του με την έκδοση κρατικών τίτλων - πληρώνοντας υπέρογκα ποσά για τόκους - για να ξεπληρώνει τα παλιά δάνεια.

Για να γίνει κατανοητό, τι ποσά υπό μορφή τόκων δαπανά κάθε χρόνο το ελληνικό δημόσιο για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι αν το 1996 κάνει χρήση και εκδώσει το σύνολο του ορίου των εντόκων γραμματίων του δημοσίου (χωρίς να συμπεριλάβουμε την έκδοση των ομολόγων ή την προσφυγή σε εξωτερικό δανεισμό), και με ένα μέσο επιτόκιο 12%, τότε ο προϋπολογισμός το τρέχον έτος θα επιβαρυνθεί με τόκους ύψους 1,26 τρισ. δραχμών. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ο δανεισμός του δημοσίου, με κρατικούς τίτλους, αποδίδει μεγάλα και αφορολόγητα εισοδήματα, σε εκείνους που "επενδύουν" τα κεφάλαιά τους σε έντοκα και ομόλογα του δημοσίου και μάλιστα αφορολόγητα, καθώς η κυβέρνηση αρνείται να προχωρήσει στη φορολόγησή τους.

Το 1996 μόνο για την καταβολή τόκων εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, στον κρατικό προϋπολογισμό έχει εγγραφεί το ποσό των 3,355 τρισ. δραχμών, το οποίο όμως προβλέπεται να αναθεωρηθεί ανοδικά μετά την αντίστοιχη άνοδο του πληθωρισμού. Παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι η ανοδική πορεία του πληθωρισμού (με βάση τον πληθωρισμό, το υπουργείο Οικονομικών καθορίζει και τα επιτόκια έκδοσης των κρατικών τίτλων) το δημόσιο χρέος θα επιβαρυνθεί κατά 60 - 80 δισ. δραχμές σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις.

Τις διαφαινόμενες προθέσεις της κυβέρνησης να περικόψει τις συντάξεις των αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, όπως προέκυψε από το περιεχόμενο της έκθεσης του υπουργείου Οικονομικών που είδε πρόσφατα το "φως" της δημοσιότητας, επαναφέρουν οι βουλευτές του ΚΚΕ Σπύρος Στριφτάρης και Δήμος Κουμπούρης,με επίκαιρη ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων στη Βουλή.

Οι βουλευτές του ΚΚΕ στην ερώτηση υπενθυμίζουν τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης στις αρχές του 1994 για αντιμετώπιση του προβλήματος των συντάξεων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, που είχε περικόψει η κυβέρνηση της ΝΔ το 1991, δεσμεύσεις οι οποίες επαναλήφθηκαν και στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 1995. Ωστόσο, όπως τονίζουν οι βουλευτές, στην πραγματικότητα αυτό που διαφαίνεται από την τακτική της κυβέρνησης είναι η περικοπή των συντάξεων αυτών, όπως αποκαλύφθηκε με την έκθεση του υπουργείου Οικονομικών. Στα παραπάνω πλαίσια οι βουλευτές του ΚΚΕ καλούν τον υπουργό Οικονομικών να απαντήσει και να δώσει συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με τα εξής ζητήματα:

• Πόσοι είναι κατά νομαρχία οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, των οποίων οι συντάξεις περικόπηκαν από την κυβέρνηση της ΝΔ, για πόσους από αυτούς εγκρίθηκε η επαναχορήγηση, πόσες περιπτώσεις επανακρίθηκαν και πόσες απορρίφθηκαν;
• Ποια μέτρα πρόκειται να πάρει η κυβέρνηση και πότε, ώστε να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατόν η διαδικασία επαναχορήγησης των συντάξεων σε αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης που είχε σταματήσει η κυβέρνηση της ΝΔ.
• Επανεξέτασε τη στάση της και είναι μέσα στις προθέσεις της κυβέρνησης η διεύρυνση των δικαιούχων, όχι μόνο σε όσους είχαν πάρει σύνταξη μέχρι την ψήφιση του Ν. 1976/91, αλλά και σε όσους κρίθηκαν ή θα κριθούν αντιστασιακοί, τους πολιτικούς πρόσφυγες και τα θύματα και αναπήρους του ΔΣΕ κλπ.

Στο ποσό των 400 δισ. δραχμών καθορίστηκε για το 1996 το ύψος των εγγυήσεων που θα μπορεί να παράσχει το ελληνικό δημόσιο για την κάλυψη δανείων, εγγυητικών επιστολών και πιστώσεων που συνάπτουν τράπεζες και άλλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί.

Αυτό προκύπτει από σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (τεύχος πρώτο, ΦΕΚ 65, 11/4/96). Σύμφωνα με το νόμο, το ελληνικό δημόσιο μπορεί να παράσχει την εγγύησή του για την κάλυψη δανείων, εγγυητικών επιστολών και πιστώσεων, που χορηγούν ελληνικές ή ξένες τράπεζες σε πιστωτικά ιδρύματα, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, όπως είναι οι ΔΕΚΟ κλπ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού, το ύψος των παρασχεθέντων εγγυήσεων ανήλθε σε 309 δισ. δραχμές το 1993, 250 δισ. δραχμές το 1994 και 350 δισ. δραχμές το 1995.