Η φαινομενική νηνεμία, που την προηγούμενη βδομάδα επικράτησε στα εσωκομματικά της ΝΔ, σε καμία περίπτωση δε χαρακτηρίζει την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στο κόμμα. Μετά από μία βδομάδα έντονης αντιπαράθεσης των δύο πλευρών, που περιείχε ακόμα και απειλές για ξύλο (στην ΚΟ) και δεν έλειψαν και οι καταγγελίες για παρακολουθήσεις "αντιφρονούντων" βουλευτών, τα δύο στρατόπεδα ανασυντάσσουν τις δυνάμεις τους και αποτιμούν τα κέρδη και τις ζημιές της αντιπαράθεσης.

Μάλιστα, οι επικεφαλής των δύο στρατοπέδων (Εβερτ και Μητσοτάκης) ξεκίνησαν παράλληλες περιοδείες "προς το λαό", με τον μεν πρώτο να επισκέπτεται τα Γιάννενα, και τον επίτιμο να ακολουθεί με περιοδεία στις σεισμόπληκτες περιοχές του Πύργου. Ενδεικτικό του κλίματος της πλήρους πλέον αποστασιοποίησης του επίτιμου προέδρου της ΝΔ, είναι και το γεγονός ότι την Παρασκευή, που συνεδρίαζε το Πολιτικό Συμβούλιο του κόμματος με θέμα τα μεγάλα έργα, επέλεξε να αρχίσει τριήμερο "ιδιωτικό" ταξίδι στην Αράχωβα, συνεχίζοντας έτσι την αποχή του από τις κομματικές συνεδριάσεις.

Στη Ρηγίλλης το έχουν πάρει απόφαση ότι θα ζουν πλέον με το βραχνά της υπονόμευσης από τα Μητσοτακικά στελέχη και με βάση αυτό χαράσσουν την από δω και πέρα τακτική τους. Οι εισηγήσεις που δέχεται ο Μ. Εβερτ ποικίλλουν. Αρχίζουν από το ξεκαθάρισμα "εδώ και τώρα" της κατάστασης και φτάνουν μέχρι το να αφεθεί η κατάσταση να σέρνεται προκειμένου να εκτεθούν στην κομματική βάση οι Μητσοτακικοί ως υπονομευτές της "πορείας του κόμματος προς την εξουσία". "Δε θα τους κάνουμε ήρωες", έλεγε στέλεχος της Ρηγίλλης και υπογράμμιζε με νόημα ότι οι "διαφωνούντες" θα "ψάχνουν την ψήφο τους" στις επόμενες εκλογές.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο Μ. Εβερτ έχει αποφασίσει να θέσει εκτός του ψηφοδελτίου Επικρατείας τους Μητσοτακικούς Κ. Πυλαρινό και Γ. Γκόνη, ενώ οι υπόλοιποι θα βρεθούν αντιμέτωποι με το μηχανισμό του κόμματος, που με κάθε τρόπο θα υπονομεύσει την εκλογή τους. Ολα αυτά βέβαια με την προϋπόθεση ότι δε θα ξεσπάσει κάποια κρίση στην Εθνική Συνδιάσκεψη ή μετά από αυτήν. Αλλωστε ο Μ. Εβερτ προειδοποίησε ότι μετά τη συνδιάσκεψη δε θα δεχτεί πλέον ουδεμία διαφοροποίηση από τις επιλογές του, απειλώντας ακόμα και με πειθαρχικά μέτρα.

Εξάλλου όλα δείχνουν ότι ο εσωκομματικός ανταγωνισμός ήταν αυτός που ανάγκασε τον Μ. Εβερτ να ξιφουλκήσει από το βήμα της Βουλής κατά των "διαπλεκόμενων συμφερόντων". Βλέποντας ότι ο Κ. Μητσοτάκης με αφορμή την υπόθεση των ψηφιακών παροχών εμφανιζόταν ως ο "πατριάρχης" της σύγκρουσης με τα "διαπλεκόμενα", ο αρχηγός της ΝΔ έκανε τη δική του ρελάνς, ονοματίζοντας συγκεκριμένους εκδότες που έχουν εμπλοκή σε δημόσια έργα, αλλά και παραλείποντας κάποιους "δικούς του". Η Ρηγίλλης έλεγε ότι ο Μ. Εβερτ θέλει να ξεμπλέξει από τώρα με τα "διαπλεκόμενα", αλλά την επόμενη μέρα ο αρχηγός της ΝΔ συνέτρωγε στο Κολωνάκι με έναν από τους εκδότες που την προηγούμενη "κατάγελνε", ενώ το ίδιο βράδυ της "καταγγελίας" έσπευσε στη δεξίωση της οικογένειας Βαρδινογιάννη.

Αλλωστε, η ειλικρίνεια των όσων είπε ο Μ. Εβερτ δοκιμάστηκε σοβαρά με τη στάση που τήρησε στο θέμα της ονομαστικοποίησης των μετοχών όσων εταιριών συμμετέχουν σε διαγωνισμούς για δημόσια έργα. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έτεινε χείρα βοηθείας στην κυβέρνηση προκειμένου να αλλάξουν οι διατάξεις στις οποίες αντιδρούσαν έντονα οι εταιρίες στις οποίες συμμετέχουν επώνυμοι "βαρόνοι του Τύπου".

Η πλευρά Μητσοτάκη, από την άλλη, χαράσσει την τακτική της με προσεκτικά βήματα επιδιώκοντας να μη δώσει αφορμή στη Ρηγίλλης για τη λήψη καταστατικών μέτρων εναντίον της. Η ηγετική παρουσία του πρώην πρωθυπουργού στον αντιπολιτευόμενο πόλο έγινε περισσότερο εμφανής με τις δηλώσεις της κόρης του, Ντ. Μπακογιάννη, στο "Εθνος". Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν ο Κ. Μητσοτάκης θα ξαναγίνει πρωθυπουργός, απάντησε όλο νόημα ότι "δεν είναι Πυθία", αφήνοντας έτσι ανοιχτό το ενδεχόμενο επανόδου του Κ. Μητσοτάκη. Στην ίδια συνέντευξη η Ντ. Μπακογιάννη αποκάλυψε την τακτική φθοράς που ακολουθεί η ομάδα της, τονίζοντας ότι εάν χάσει τις εκλογές ο Μ. Εβερτ, τότε πρέπει να παραιτηθεί. Αλλωστε η Ρηγίλλης διαρρέει ότι η στρατηγική του Μητσοτάκη είναι μία συνεχής φθορά, προκειμένου η ΝΔ να χάσει τις εκλογές, συνακόλουθα να παραιτηθεί ο Μ. Εβερτ και να εμφανιστεί στο κομματικό προσκήνιο η πλευρά Μητσοτάκη.

Ομως, στελέχη της ίδιας πλευράς φτάνουν στο σημείο να λένε ότι πλέον δεν υπάρχει καμία προοπτική στη ΝΔ και προσδοκούν να υπάρξουν εξελίξεις συνολικής αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού, με αφορμή το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Η ανάλυσή τους προβλέπει διάσπαση του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ και εμφάνιση "υγιών δυνάμεων" - φράση που κατά κόρον χρησιμοποιεί ο Κ. Μητσοτάκης - που θα "σώσουν τον τόπο". Τη μορφή που θα πάρουν οι "υγιείς δυνάμεις" δεν την προσδιορίζουν ακόμα, αλλά έμμεσα κάνουν λόγο για εμφάνιση νέου κόμματος. Αλλωστε, τη βδομάδα που μας πέρασε ο Κ. Μητσοτάκης συναντήθηκε και με τον Α. Ανδριανόπουλο, ο οποίος παρόλο που αποχώρησε από τη ΝΔ έχει δηλώσει ότι θα δώσει το "παρών" του σε μία προσπάθεια που θα υπερβαίνει το σημερινό πολιτικό σκηνικό.

Γιάννης ΦΩΤΟΥΛΑΣ

Είναι δυνατόν ένας "σοβαρός εκσυγχρονιστής", όπως ο Κ. Σημίτης, να υποκύπτει στον πειρασμό της δημαγωγίας, της ψηφοθηρίας και του λαϊκισμού;

Είναι, απαντά καταφατικά ο "αγέρωχος" και σεβάσμιος καθηγητής και πρωθυπουργός: Στην περίπτωση, που διακυβεύονται "ύψιστα συμφέροντα", όπως η παραμονή ή όχι στην εξουσία.

Την τελευταία βδομάδα, ξετυλίχτηκαν οι πτυχές ενός καλά οργανωμένου κυβερνητικού σχεδίου, το οποίο θα μπορούσε να έχει ως κωδικό "επιχείρηση εξαπάτησης των λαϊκών μαζών και εξαγοράς συνειδήσεων".

Η πλευρά Σημίτη, έχοντας στραμμένο το βλέμμα στην επικράτηση στο συνέδριο και την κυριαρχία στο παιχνίδι εξουσίας στο κυβερνών κόμμα, εκμεταλλεύεται στο έπακρο την κυβερνητική πολιτική και τον κρατικό μηχανισμό, προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της.

Το μπλοκ των εκσυγχρονιστών, τις τελευταίες μέρες, προχώρησε σε παρεμβάσεις σε δύο επίπεδα, στην εξωτερική πολιτική και στα θέματα της οικονομίας, με προφανή στόχο τη βελτίωση της εικόνας της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού.

Στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, η παρέμβαση εκδηλώθηκε με τη "μονομερή" ενέργεια της κυβέρνησης να ματαιώσει τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας στο Βερολίνο την ερχόμενη Δευτέρα. Η εντυπωσιακή, από πρώτη άποψη, κίνηση της κυβέρνησης - η οποία από άποψη ουσίας απλά αλλάζει τη διαδικασία του διαλόγου και αντί για απευθείας συνομιλίες σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, αυτή μεταφέρεται πλέον μέσω των επιδιαιτητών (ΝΑΤΟ, ΗΠΑ), χωρίς βέβαια να αλλάξει την πολιτική της υποταγής στους ισχυρούς συμμάχους - πάρθηκε με το βλέμμα στραμμένο στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ.

Η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός έχουν υποστεί σοβαρό πλήγμα σε ό,τι αφορά το πατριωτικό προφίλ. Οι χειρισμοί στην κρίση στα Ιμια, οι "ευχαριστίες" στους Αμερικάνους, η εξόφθαλμη υποταγή στους Ευρωπαίους εταίρους, η θέση και οι όροι με τους οποίους εισήλθε στον ελληνοτουρκικό διάλογο, έχουν συμβάλει καθοριστικά, ώστε ο Κ. Σημίτης να θεωρείται στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος από "ενδοτικός" μέχρι "συμβιβαστικός". Μάλιστα, δημόσια έχουν ακουστεί απόψεις, οι οποίες αμφιβάλλουν για τον "πατριωτικό χαρακτήρα" της κυβέρνησης.

Με τη διακοπή των συνομιλιών με τους Τούρκους, η οποία υποβοηθήθηκε και από την "πολιτική αστάθεια" στη γειτονική χώρα, δόθηκε η ευκαιρία στην κυβέρνηση Σημίτη να πλειοδοτήσει σε υπερπατριωτικές κορόνες και να επιχειρήσει να αποκαταστήσει τη χαμένη "πατριωτική" υπόληψή του. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εσωκομματικοί αντίπαλοί του υποχρεώθηκαν να "χειροκροτήσουν" την κυβερνητική απόφαση, ενώ απέσπασε και εγκωμιαστικά σχόλια από τις ηγεσίες της ΝΔ και της Πολιτικής Ανοιξης.

Μετά από αυτό, η κυβέρνηση πήρε μια βαθιά ανάσα, αφού προσωρινά δε θα βρίσκεται στη δυσχερή θέση να απαντά για το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, για το καθεστώς στο Αιγαίο κ.ο.κ. Βέβαια, οι "σύμμαχοι" επιμένουν και η κυβέρνηση θα "δυσκολευτεί" λίγο να επιδείξει τον πατριωτισμό της π.χ. στο Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ - Τουρκίας στις 11 Ιούνη, αν τελικά πραγματοποιηθεί.

Πλην απροόπτου, η ομάδα Σημίτη μπορεί να βαδίζει "εθνικά υπερήφανη" στο συνέδριο...

Αν για την εξωτερική πολιτική η κυβέρνηση έχει "κάτι" να επιδείξει για να κερδίσει τις εντυπώσεις, δε συμβαίνει το ίδιο και με τα θέματα οικονομικής πολιτικής, όπου καλλιεργούνται προσδοκίες και ελπίδες, ενώ είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι η κατάσταση των λαϊκών στρωμάτων θα επιδεινωθεί το επόμενο διάστημα.

Τη στιγμή που ο υπουργός Οικονομικών Αλ. Παπαδόπουλος δηλώνει ότι δε θα υπογράψει τον προϋπολογισμό του 1997 αν δεν εναρμονίζεται πλήρως με το πρόγραμμα (από)σύγκλισης, η κυβέρνηση προχώρησε σε ένα μπαράζ εξαγγελιών προεκλογικού χαρακτήρα για τους δημόσιους υπάλληλους - το μεγάλο θύμα της μονόπλευρης λιτότητας των τελευταίων 10 χρόνων - τις φοροαπαλλαγές, την επιδότηση των βιομηχάνων με το νομοσχέδιο για την ανεργία, την παιδεία, κ.ο.κ.

Παρόλο που η κυβέρνηση δεν ξέφυγε - ούτε μπορούσε - από το επίπεδο των γενικόλογων εξαγγελιών, ωστόσο, αυτό δεν την εμπόδισε, με τη σημαντική συμβολή των ΜΜΕ, να διαμορφώσει ένα κλίμα "παροχολογίας" και προσδοκιών.

Μια προσεκτικότερη ματιά αρκεί για να διαπιστωθεί ότι πρόκειται για καθαρή κοροϊδία και εμπαιγμό των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων. Το μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων θα εφαρμοστεί, αν εφαρμοστεί, από το επόμενο έτος. Επιπλέον, είναι φανερό ότι πρόκειται για μισθολόγιο, που ανακυκλώνει τη λιτότητα, αφού η κυβέρνηση δεν πρόκειται να διαθέσει 150 δισ. δρχ. για κάποιες αξιοπρεπείς αυξήσεις.

Απροκάλυπτος είναι ο εμπαιγμός και στην περίπτωση των χαμηλοσυνταξιούχων, τις "αυξήσεις" των οποίων περιφέρει από σύσκεψη σε σύσκεψη, χωρίς τελικά να έχουν πάρει δραχμή τσακιστή αύξηση.

Ακόμα χειρότερη είναι η μεταχείριση των μικροεπαγγελματικών, που φορολογούνται με τα αντικειμενικά κριτήρια, οι οποίοι για τα εισοδήματα του 1996 θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένους φόρους από 50 - 100%, λόγω της αύξησης της εμπορικής αμοιβής και των αντικειμενικών αξιών.

Από την άλλη, η κυβέρνηση είναι αρκετά σαφής και συγκεκριμένη στα θέματα της δραστικής περικοπής των κοινωνικών δαπανών - και κυρίως στην Υγεία και Παιδεία - ανεξάρτητα αν η εφαρμογή τους καθυστερήσει λίγο, για μετά το συνέδριο.

Στην εναγώνια αυτή προσπάθειά του να κυριαρχήσει στο κυβερνών κόμμα, συναντά την "κατανόηση" και συμπαράσταση των εκπροσώπων της οικονομικής ολιγαρχίας και του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών. Παρόλο που με τις κυβερνητικές εξαγγελίες δημιουργείται εικόνα "χαλάρωσης της εισοδηματικής πολιτικής" και παροχολογίας, τόσο ο ΣΕΒ, όσο και η Κομισιόν καθόλου δεν έχουν αντιδράσει.

Απλούστατα, γνωρίζουν πολύ καλά ότι την επομένη του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ η κυβέρνηση Σημίτη θα τους αποζημιώσει στο πολλαπλάσιο. Αν, βέβαια, όλα πάνε κατ' ευχήν...

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ