Είναι δυνατόν ένας "σοβαρός εκσυγχρονιστής", όπως ο Κ. Σημίτης, να υποκύπτει στον πειρασμό της δημαγωγίας, της ψηφοθηρίας και του λαϊκισμού;

Είναι, απαντά καταφατικά ο "αγέρωχος" και σεβάσμιος καθηγητής και πρωθυπουργός: Στην περίπτωση, που διακυβεύονται "ύψιστα συμφέροντα", όπως η παραμονή ή όχι στην εξουσία.

Την τελευταία βδομάδα, ξετυλίχτηκαν οι πτυχές ενός καλά οργανωμένου κυβερνητικού σχεδίου, το οποίο θα μπορούσε να έχει ως κωδικό "επιχείρηση εξαπάτησης των λαϊκών μαζών και εξαγοράς συνειδήσεων".

Η πλευρά Σημίτη, έχοντας στραμμένο το βλέμμα στην επικράτηση στο συνέδριο και την κυριαρχία στο παιχνίδι εξουσίας στο κυβερνών κόμμα, εκμεταλλεύεται στο έπακρο την κυβερνητική πολιτική και τον κρατικό μηχανισμό, προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της.

Το μπλοκ των εκσυγχρονιστών, τις τελευταίες μέρες, προχώρησε σε παρεμβάσεις σε δύο επίπεδα, στην εξωτερική πολιτική και στα θέματα της οικονομίας, με προφανή στόχο τη βελτίωση της εικόνας της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού.

Στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, η παρέμβαση εκδηλώθηκε με τη "μονομερή" ενέργεια της κυβέρνησης να ματαιώσει τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας στο Βερολίνο την ερχόμενη Δευτέρα. Η εντυπωσιακή, από πρώτη άποψη, κίνηση της κυβέρνησης - η οποία από άποψη ουσίας απλά αλλάζει τη διαδικασία του διαλόγου και αντί για απευθείας συνομιλίες σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, αυτή μεταφέρεται πλέον μέσω των επιδιαιτητών (ΝΑΤΟ, ΗΠΑ), χωρίς βέβαια να αλλάξει την πολιτική της υποταγής στους ισχυρούς συμμάχους - πάρθηκε με το βλέμμα στραμμένο στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ.

Η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός έχουν υποστεί σοβαρό πλήγμα σε ό,τι αφορά το πατριωτικό προφίλ. Οι χειρισμοί στην κρίση στα Ιμια, οι "ευχαριστίες" στους Αμερικάνους, η εξόφθαλμη υποταγή στους Ευρωπαίους εταίρους, η θέση και οι όροι με τους οποίους εισήλθε στον ελληνοτουρκικό διάλογο, έχουν συμβάλει καθοριστικά, ώστε ο Κ. Σημίτης να θεωρείται στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος από "ενδοτικός" μέχρι "συμβιβαστικός". Μάλιστα, δημόσια έχουν ακουστεί απόψεις, οι οποίες αμφιβάλλουν για τον "πατριωτικό χαρακτήρα" της κυβέρνησης.

Με τη διακοπή των συνομιλιών με τους Τούρκους, η οποία υποβοηθήθηκε και από την "πολιτική αστάθεια" στη γειτονική χώρα, δόθηκε η ευκαιρία στην κυβέρνηση Σημίτη να πλειοδοτήσει σε υπερπατριωτικές κορόνες και να επιχειρήσει να αποκαταστήσει τη χαμένη "πατριωτική" υπόληψή του. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εσωκομματικοί αντίπαλοί του υποχρεώθηκαν να "χειροκροτήσουν" την κυβερνητική απόφαση, ενώ απέσπασε και εγκωμιαστικά σχόλια από τις ηγεσίες της ΝΔ και της Πολιτικής Ανοιξης.

Μετά από αυτό, η κυβέρνηση πήρε μια βαθιά ανάσα, αφού προσωρινά δε θα βρίσκεται στη δυσχερή θέση να απαντά για το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, για το καθεστώς στο Αιγαίο κ.ο.κ. Βέβαια, οι "σύμμαχοι" επιμένουν και η κυβέρνηση θα "δυσκολευτεί" λίγο να επιδείξει τον πατριωτισμό της π.χ. στο Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ - Τουρκίας στις 11 Ιούνη, αν τελικά πραγματοποιηθεί.

Πλην απροόπτου, η ομάδα Σημίτη μπορεί να βαδίζει "εθνικά υπερήφανη" στο συνέδριο...

Αν για την εξωτερική πολιτική η κυβέρνηση έχει "κάτι" να επιδείξει για να κερδίσει τις εντυπώσεις, δε συμβαίνει το ίδιο και με τα θέματα οικονομικής πολιτικής, όπου καλλιεργούνται προσδοκίες και ελπίδες, ενώ είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι η κατάσταση των λαϊκών στρωμάτων θα επιδεινωθεί το επόμενο διάστημα.

Τη στιγμή που ο υπουργός Οικονομικών Αλ. Παπαδόπουλος δηλώνει ότι δε θα υπογράψει τον προϋπολογισμό του 1997 αν δεν εναρμονίζεται πλήρως με το πρόγραμμα (από)σύγκλισης, η κυβέρνηση προχώρησε σε ένα μπαράζ εξαγγελιών προεκλογικού χαρακτήρα για τους δημόσιους υπάλληλους - το μεγάλο θύμα της μονόπλευρης λιτότητας των τελευταίων 10 χρόνων - τις φοροαπαλλαγές, την επιδότηση των βιομηχάνων με το νομοσχέδιο για την ανεργία, την παιδεία, κ.ο.κ.

Παρόλο που η κυβέρνηση δεν ξέφυγε - ούτε μπορούσε - από το επίπεδο των γενικόλογων εξαγγελιών, ωστόσο, αυτό δεν την εμπόδισε, με τη σημαντική συμβολή των ΜΜΕ, να διαμορφώσει ένα κλίμα "παροχολογίας" και προσδοκιών.

Μια προσεκτικότερη ματιά αρκεί για να διαπιστωθεί ότι πρόκειται για καθαρή κοροϊδία και εμπαιγμό των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων. Το μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων θα εφαρμοστεί, αν εφαρμοστεί, από το επόμενο έτος. Επιπλέον, είναι φανερό ότι πρόκειται για μισθολόγιο, που ανακυκλώνει τη λιτότητα, αφού η κυβέρνηση δεν πρόκειται να διαθέσει 150 δισ. δρχ. για κάποιες αξιοπρεπείς αυξήσεις.

Απροκάλυπτος είναι ο εμπαιγμός και στην περίπτωση των χαμηλοσυνταξιούχων, τις "αυξήσεις" των οποίων περιφέρει από σύσκεψη σε σύσκεψη, χωρίς τελικά να έχουν πάρει δραχμή τσακιστή αύξηση.

Ακόμα χειρότερη είναι η μεταχείριση των μικροεπαγγελματικών, που φορολογούνται με τα αντικειμενικά κριτήρια, οι οποίοι για τα εισοδήματα του 1996 θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένους φόρους από 50 - 100%, λόγω της αύξησης της εμπορικής αμοιβής και των αντικειμενικών αξιών.

Από την άλλη, η κυβέρνηση είναι αρκετά σαφής και συγκεκριμένη στα θέματα της δραστικής περικοπής των κοινωνικών δαπανών - και κυρίως στην Υγεία και Παιδεία - ανεξάρτητα αν η εφαρμογή τους καθυστερήσει λίγο, για μετά το συνέδριο.

Στην εναγώνια αυτή προσπάθειά του να κυριαρχήσει στο κυβερνών κόμμα, συναντά την "κατανόηση" και συμπαράσταση των εκπροσώπων της οικονομικής ολιγαρχίας και του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών. Παρόλο που με τις κυβερνητικές εξαγγελίες δημιουργείται εικόνα "χαλάρωσης της εισοδηματικής πολιτικής" και παροχολογίας, τόσο ο ΣΕΒ, όσο και η Κομισιόν καθόλου δεν έχουν αντιδράσει.

Απλούστατα, γνωρίζουν πολύ καλά ότι την επομένη του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ η κυβέρνηση Σημίτη θα τους αποζημιώσει στο πολλαπλάσιο. Αν, βέβαια, όλα πάνε κατ' ευχήν...

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ