Ως πότε παλικάρια...

Εξαιρετικά σημαντικός - ιστορικά και φιλολογικά - είναι ο καλαίσθητος τόμος των εκδόσεων "Αρμός", με τίτλο "Το Σύνταγμα και ο Θούριος του Ρήγα".Η σημαντικότητά του οφείλεται στην επιστημονική συγκρότησή του με: Ιστορικά και φιλολογικά προλεγόμενα. Κριτική παρουσίαση του αρχικού και τελικού κειμένου του Συντάγματος. Μετάφραση σε σημερινά ελληνικά του Συντάγματος. Κριτική έκδοση του αρχικού και τελικού κειμένου του Θούριου. Ερμηνευτικά και άλλα σχόλια στο Θούριο. Επιλεγόμενα. Πρόκειται για εργασία του γλωσσολόγου Ε. Σ. Στάθη,ο οποίος είχε την ευτυχία και το "προνόμιο", να ανακαλύψει στο οικογενειακό του αρχείο έναν πολύτιμο "θησαυρό". Ενα χειρόγραφο με το Σύνταγμα και το Θούριο του Ρήγα,για το οποίο "όλες οι ενδείξεις" λένε ότι είναι μοναδικό πιστό αντίγραφο τού, χαμένου μέχρι σήμερα, φυλλαδίου που τύπωσε μυστικά στη Βιέννη, το 1797, ο εθνεγέρτης. Η τύχη αυτή ώθησε, όπως ήταν φυσικό, τον Ε. Σ. Στάθη να ασχοληθεί με αυτό το τεράστιας σημασίας - και ακόμη επίκαιρο, παρότι πέρασαν δύο αιώνες - ιστορικό θέμα, αλλά και να συγκρίνει και εντέλει να αποκαταστήσει γλωσσικά τα δύο κείμενα του πρωτεργάτη της επανάστασης του '21. Κείμενα ιστορικά ορόσημα και σύμβολα, όχι μόνο για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, αλλά και για την κοινωνική απελευθέρωση του λαού μας, εμφορούμενα από τις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης, προορισμένα για άμεση έναρξη της επανάστασης στη σκλαβωμένη Ελλάδα. Ο απάνθρωπος βασανισμός - μετά από προδοσία του μεγαλεμπόρου Δημητρίου Οικονόμου, χάριν των συμφερόντων του - και η δολοφονία του Βελεστινλή καθυστέρησαν, απλώς, την επανάσταση. Ο "σπόρος" των σπουδαίων αυτών κειμένων του - στη γλώσσα μάλιστα του λαού - "άνθισαν" το '21, αλλά ακόμα λαχταρούν να... καρπίσουν. Να καρπίσουν και για το δικό μας και για όλους τους βαλκανικούς λαούς, που σήμερα πάλι οι "Μεγάλες Δυνάμεις" τους απειλούν με νέα, χειρότερη (λόγω της ευρω-ΝΑΤΟικής "μάσκας" της) σκλαβιά.

Ο Ε. Σ. Στάθης, γλωσσολόγος γαρ, δεν ιστορεί μόνο το θρυλικό βίο του Ρήγα, γεγονότα και πρόσωπα που συνδέονται μ' αυτό τον αθάνατο ήρωα, τα αρχικά και τελικά σχέδια των δύο κειμένων του και τις "μεταγραφές" τους, αλλά, μέσω αυτών, και την περιπέτεια της γλώσσας μας.

Αριστούλα ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ