ΤΕΛ ΑΒΙΒ.-

Την αρχική αμηχανία έχει αντικαταστήσει η ανησυχία και η αναμονή στις γείτονες αραβικές χώρες του Ισραήλ, μετά την εκλογή του Μπέντζαμιν Νετανάχιου. Ο Σύρος Πρόεδρος, Χαφέζ αλ Ασαντ, μετέβη εσπευσμένα στην Αίγυπτο, όπου συναντήθηκε με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Χόσνι Μουμπάρακ, έχοντας ως αποκλειστικό θέμα συζήτησης το μέλλον της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή, μετά τις εξελίξεις στις ισραηλινές εκλογές. Τόσο ο Μουμπάρακ όσο και ο Ασαντ, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, απέφυγαν τις κατηγορηματικές δηλώσεις, όμως, δεν έκρυψαν την απογοήτευσή τους και την απαισιοδοξία τους. Μάλιστα, ο Σύρος Πρόεδρος υπογράμμισε ότι είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός όσον αφορά τις επικείμενες ισραηλινο-συριακές ειρηνευτικές συνομιλίες, προτού ο νέος Ισραηλινός πρωθυπουργός δημοσιοποιήσει σαφώς τις προθέσεις του σχετικά με την ειρηνευτική διαδικασία. Σύμφωνα, μάλιστα, με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ανώτερων Αιγυπτίων αξιωματούχων, την επόμενη Δευτέρα αναμένεται να συναντηθούν στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, ο Σαουδάραβας βασιλιάς Φαχντ, ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ και ο Σύρος ομόλογός του Χαφέζ αλ Ασαντ, για να επανεξετάσουν την τακτική τους απέναντι στο Ισραήλ.

Ιδιαίτερα απογοητευμένος εμφανίζεται να είναι από το αποτέλεσμα των ισραηλινών εκλογών και ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ. Η Παλαιστινιακή Αρχή, με ανακοίνωσή της, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η ειρηνευτική διαδικασία θα συνεχιστεί ομαλά, καθώς υπάρχουν σαφείς δεσμεύσεις μέσα στις υπάρχουσες συμφωνίες. Στα πλαίσια αυτών των συμφωνιών, λοιπόν, η Παλαιστινιακή Αρχή ζήτησε από το Ισραήλ να τηρήσει τα υπογεγραμμένα και να απομακρύνει τα στρατεύματά του από τη Χεβρώνα μέχρι τις 12 Ιουνίου, όπως έχει συμφωνηθεί.

Συνομιλίες και αναμονή, όμως, κυριαρχούν και στο ισραηλινό πολιτικό σκηνικό. Ο νέος πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανάχιου, αφού μίλησε γενικά για συνέχιση της ειρηνευτικής διαδικασίας στην πρώτη του ομιλία και γνώρισε τους επικεφαλής της Μοσάντ και του Σιν Μπετ, συναντήθηκε, χτες, με τον απερχόμενο πρωθυπουργό και ηττημένο των εκλογών, Σιμόν Πέρες. Σε αντίθεση με την προεκλογική εκστρατεία τους, οι δύο άνδρες είχαν μια εγκάρδια συνάντηση, στην οποία ο Πέρες αποκάλυψε στον Νετανάχιου μυστικά ασφαλείας της χώρας. Μετά το τέλος της συνάντησης, ο Νετανάχιου υπογράμμισε ότι οι δύο πρώην αντίπαλοι ανακάλυψαν ότι έχουν πολλά σημεία συμφωνίας όσον αφορά το μέλλον της χώρας, της ειρήνης και της οικονομίας του Ισραήλ. Αν και δεν έχει γίνει κανένα επίσημο σχόλιο, στο ισραηλινό πολιτικό παρασκήνιο οργιάζουν οι φήμες περί σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας από το Λικούντ και το Εργατικό Κόμμα, φήμες που δεν έχουν και διαψευστεί επισήμως. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η απερχόμενη κυβέρνηση του Σιμόν Πέρες "παραχώρησε" στη νέα ισραηλινή κυβέρνηση την ευθύνη της αποχώρησης των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Χεβρώνα.

Βέβαιο είναι, επίσης, ότι Πέρες και Νετανάχιου συμφωνούν ότι η οικονομία του Ισραήλ πρέπει να τονωθεί. Με αυτό το σκεπτικό, ο Νετανάχιου διακήρυξε ότι θα πατάξει τη γραφειοκρατία, ότι θα ιδιωτικοποιήσει τις κρατικές επιχειρήσεις και ότι θα δώσει νέα ώθηση στην οικονομία της ελεύθερης αγοράς. (Θα πρέπει, εδώ, να υπενθυμίσουμε ότι οι ειρηνευτικές συμφωνίες του Ισραήλ με τους Αραβες τού έδωσαν τη δυνατότητα να ανοιχτεί σε νέες αγορές, με αποτέλεσμα να θεωρείται ιδιαίτερα καταστρεπτικό για την ισραηλινή οικονομία το ενδεχόμενο να ακολουθηθεί μια σκληρή πολιτική έναντι των γειτόνων Αράβων από τη νέα κυβέρνηση. Ενδεικτικό της ανησυχίας που επικρατεί στην αγορά είναι η πτώση του γενικού δείκτη τιμών στο ισραηλινό χρηματιστήριο κατά 5 μονάδες, όταν οριστικοποιήθηκε η επικράτηση του Νετανάχιου).

Το συμφιλιωτικό αυτό κλίμα, που επικρατεί στα ανώτερα ισραηλινά πολιτικά κλιμάκια, δε φαίνεται να συμμερίζονται, όμως, και ορισμένα κατώτερα στελέχη της Λικούντ. Ετσι, ο δήμαρχος της Ιερουσαλήμ, Εχούντ Ολμέρτ, ζήτησε από τη νέα ισραηλινή κυβέρνηση να απομακρύνει από την πόλη το παράρτημα της ΟΑΠ, τον Οίκο της Ανατολής.

Καμία συμφιλιωτική κίνηση δε φαίνεται διατεθειμένη να κάνει και η παλαιστινιακή εξτρεμιστική ισλαμική οργάνωση "Χαμάς". Ο Μαχμούντ Ζαχάρ, εκπρόσωπός της στην πόλη της Γάζας, με δηλώσεις του, κάλεσε τη νέα ισραηλινή κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στην εφαρμογή των ειρηνευτικών συμφωνιών, απειλώντας ότι σε αντίθετη περίπτωση θα πραγματοποιηθούν επιθέσεις εναντίον ισραηλινών στόχων. Ως προειδοποίηση θα πρέπει να εκληφθεί και η έκρηξη βόμβας, την Κυριακή το πρωί, στα περίχωρα της πόλης Μπιντίγια της Δυτικής Οχθης, από την οποία τραυματίστηκαν ελαφρά 3 εργάτες των τηλεπικοινωνιών.

Αποφασισμένη να μην αφήσει την κατάσταση να ξεφύγει από τα χέρια της, εμφανίστηκε η Ουάσιγκτον. Ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, ξεπερνώντας την αρχική απογοήτευση της προσωπικής του ήττας με την αποτυχία του Πέρες, δήλωσε κατηγορηματικά και επανειλημμένα ότι θα υποστηρίξει και θα προωθήσει την ειρηνευτική διαδικασία στην περιοχή. Προχωρώντας, μάλιστα, σε δυναμικές πρωτοβουλίες, ο Μπιλ Κλίντον έστειλε καθησυχαστικές και καθοδηγητικές επιστολές στον νέο Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανάχιου, στον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ, στον Σύρο Πρόεδρο Χαφέζ αλ Ασαντ, στον Ιορδανό μονάρχη Χουσεϊν και στον Αιγύπτιο Πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ. Παράλληλα, μέσω του πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Ισραήλ, έσπευσε να προσκαλέσει τον Νετανάχιου στην Ουάσιγκτον.

ΣΑΡΑΓΕΒΟ.-

Η Διάσκεψη Κορυφής της λεγόμενης "Ομάδας Επαφής" για το Βοσνιακό, που έγινε την περασμένη Κυριακή στη Γενεύη, δεν απέδωσε τα... μέγιστα για τις ΗΠΑ. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Ουόρεν Κρίστοφερ, αναζητώντας απεγνωσμένα τρόπο για την πολιτική "εξαφάνιση" των Σερβοβόσνιων ηγετών Ράντοβαν Κάρατζιτς και Ράτκο Μλάντιτς, ανανέωσε τις απειλές περί επαναφοράς των διεθνών οικονομικών κυρώσεων κατά του Βελιγραδίου στις δημόσιες και ιδιωτικές συναντήσεις του με τον Σέρβο Πρόεδρο, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Οι άλλοι υπουργοί Εξωτερικών που συμμετέχουν στην ομάδα επαφής (Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία) επέστησαν την προσοχή τους στο φλέγον ζήτημα της διεξαγωγής των πολύκροτων γενικών εκλογών στη Βοσνία Ερζεγοβίνη.

"Το χρονοδιάγραμμα της Συνθήκης του Ντέιτον για τις εκλογές πρέπει να τηρηθεί", δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Κλάους Κίνκελ, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους για το αποτέλεσμα της διάσκεψης στη Γενεύη. Σύμφωνα με τον Κλάους Κίνκελ, οι "πέντε" χώρες της "ομάδας Επαφής" για το Βοσνιακό κατέστησαν σαφές ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση στη διεξαγωγή των - προγραμματισμένων για τον Σεπτέμβρη - εκλογών, θα σημάνει την παράταση της παραμονής των ΝΑΤΟικών πολυεθνικών δυνάμεων στην περιοχή, κάτι που αποδεδειγμένα θέλουν να αποφύγουν, πάση θυσία, και οι ΗΠΑ και οι Δυτικοευρωπαίοι σύμμαχοί τους.

Από την άλλη πλευρά, οι υπουργοί Εξωτερικών της "ομάδας Επαφής" δεν παρέλειψαν να ασχοληθούν με το... μέλλον της σερβοβοσνιακής ηγεσίας. Και οι"πέντε" κατέστησαν σαφές ότι οι Σερβοβόσνιοι ηγέτες, Ράντοβαν Κάρατζιτς και Ράτκο Μλάντιτς, "πρέπει" να απομακρυνθούν από το τιμόνι διακυβέρνησης του Πάλε, για να οδηγηθούν στο διεθνές ποινικό δικαστήριο της Χάγης, το οποίο έχει εναντίον τους απαγγείλει κατηγορίες για συμμετοχή σε εγκλήματα πολέμου.

Αυτό, ακριβώς, το ζήτημα έδωσε λαβή για την ανταλλαγή συγκεχυμένων μηνυμάτων ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη διοίκηση του ΝΑΤΟ στο Σαράγεβο.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε χτες το απόγευμα ότι τα ΝΑΤΟικά στρατεύματα στη Βοσνία πήραν εντολή να διενεργήσουν στο εξής περισσότερες και πιο "επιθετικές" περιπόλους, προκειμένου να συλλάβουν τους εγκληματίες πολέμου. Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νίκολας Μπερντ, είπε ότι η σχετική διαταγή έχει δοθεί εδώ και δύο βδομάδες.

Ωστόσο, ο ταγματάρχης Σάιμον Χέιζλοκ (εκπρόσωπος των ΝΑΤΟικών δυνάμεων στο Σαράγεβο) διέψευσε το περιεχόμενο της ανακοίνωσης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, λέγοντας ότι πολυεθνικά στρατεύματα "δεν έχουν λάβει νεότερες και πιο συγκεκριμένες οδηγίες" για τη διεκπεραίωση της αποστολής τους στη Βοσνία Ερζεγοβίνη. Ο ΝΑΤΟικός εκπρόσωπος στο Σαράγεβο επανέλαβε ότι οι 50.000 ΝΑΤΟικοί στρατιώτες έχουν ως κύριο μέλημά τους "την επιδιόρθωση δρόμων και γεφυριών και την απομάκρυνση παράνομων φυλακίων των αστυνομικών αρχών κάθε περιοχής του Σαράγεβο"...

ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση Ν. ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ, ΒΛ. ΜΑΣΙΝ). -

Στο Λένινγκραντ την Κυριακή, 2 Ιούνη, διεξήχθη ο δεύτερος γύρος των δημοτικών εκλογών. Ενας από τους σημαντικούς συνεργάτες του Μπορίς Γιέλτσιν στην αντικομμουνιστική και αντισοβιετική δραστηριότητα, ο Ανατόλι Σομπτσάκ υπέστη ήττα. Η προπαγάνδα του Σομπτσάκ θεωρούσε αυτές τις εκλογές ως "γενική πρόβα των προεδρικών εκλογών" και η νίκη του Σομπτσάκ θα συμβόλιζε τη μελλοντική νίκη του Γιέλτσιν. Με μια διαφορά 2% των ψήφων νικητής αναδείχτηκε ο αντιδήμαρχος και αντίπαλός του στις τοπικές εκλογές Βλαντίμιρ Γιάκοβλεφ. Ο Σομπτσάκ, στον οποίο ο Τύπος έδινε το 40% έναντι 22% στον αντίπαλό του, έχασε από τους ενωμένους ψηφοφόρους του "Γιάμπλοκο", του ΚΚΡΟ, του ΚΕΚΡ και των οπαδών του Γιάκοβλεφ. Η νίκη του Γιάκοβλεφ μπορεί, πράγματι, να έχει σοβαρές πολιτικές συνέπειες. Δεν είναι αριστερός, αντίθετα έχει δηλώσει την υποστήριξή του στον Μπορίς Γιέλτσιν στις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 16 του Ιούνη. Το κύριο είναι ότι ο δημαγωγός της πρώτης σειράς των συνεργατών του Γιέλτσιν υπέστη ήττα. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι, όπως αναφέρει η εφημερίδα "Σοβιέτσκαγια Ροσία", μεταξύ των 80 περιοχών της Ρωσίας, η "δεύτερη πρωτεύουσα" κατέχει την πρώτη θέση στην εγκληματικότητα και την τελευταία στη γεννητικότητα.

Επομένως, ούτε η ολοκληρωτική προεκλογική εκστρατεία ούτε ο μαύρος αντικομμουνισμός ούτε το ψέμα ούτε τα χρήματα ούτε η υποστήριξη των ΜΜΕ και του ίδιου του Γιέλτσιν δεν μπόρεσαν να σώσουν τον Σομπτσάκ. (Οι κομμουνιστές στον πρώτο γύρο πήραν το 10% και ήταν η τρίτη δύναμη). Ο Σομπτσάκ παραδέχτηκε δημόσια την ήττα του, αποδίδοντας την αποτυχία του "στη μεγάλη λαϊκή δυσαρέσκεια για την υπάρχουσα ζωή". Δεν είπε, όμως, ότι για τις ανυπόφορες συνθήκες ζωής των χιλιάδων πολιτών φταίει αντιλαϊκή πολιτική που ακολουθεί αυτός και ο Γιέλτσιν. Ο νέος δήμαρχος της πόλης δήλωσε ότι θα σχηματίσει την κυβέρνηση της πόλης με εκπροσώπους όλων των υγιών, πατριωτικών και δημοκρατικών δυνάμεων.