Δύσκολο να εκφράσεις με λόγια την ιστορία ενός σεμνού λαϊκού αγωνιστή, του κομμουνιστή συντρόφου Μάκη Λυμπεράτου. Του ανθρώπου που για πάνω από 50 χρόνια ταύτισε τη ζωή του με την πορεία του λαού μας. Που έζησε ζυμωμένος με τους πόθους, τα δράματα και την ασίγαστη πάλη για μια δίκαιη κοινωνία. Που αντλούσε δυνάμεις και στήριζε την ακλόνητη πίστη του στην ανεξάντλητη πηγή των ιδεών του εργατικού κινήματος. Αυτός ήταν ο σύντροφος Μάκης Λυμπεράτος που τον συντροφέψαμε χτες στο Α Νεκροταφείο, στην τελευταία του κατοικία. Και είναι, γι' αυτό, ακόμα πιο δύσκολο για μας τους ανθρώπους του "ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ"- όπως σημείωσε, αποχαιρετώντας τον νεκρό σύντροφό μας ο Εκδότης του "Ρ" Στέφανος Λουκάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ - να συνηθίσουμε στην ιδέα της απουσίας του. Να αποδεχτούμε πως η εφημερίδα μας, κομμάτι της ζωής του και της δικής μας, γίνεται φτωχότερη. Γιατί "τα ποτάμια δε γυρίζουν πίσω", όπως βεβαίωνε ο σύντροφος, και μας θύμισε η συντρόφισσα της ζωής του και του αγώνα, η σ. Νίκη, στο ποίημα που έγραψε για κείνον και απάγγειλε μπροστά στο φέρετρο του νεκρού συντρόφου μας.

"Αγαπημένε μας σύντροφε, Μάκη, είμαστε εδώ μαζί σου όχι για να σου απευθύνουμε λόγια τελευταίου αποχαιρετισμού, μα για να τιμήσουμε το παράδειγμά σου, την ασταμάτητη ανιδιοτελή προσφορά σου στο Κόμμα, στους λαϊκούς αγώνες, στον αγαπημένο σου "Ριζοσπάστη"", είπε στο χαιρετισμό του εκ μέρους των συντρόφων του "Ρ" ο Στ. Λουκάς. Αναφέρθηκε στη ζωή και τη δράση του Μάκη Λυμπεράτου, σημειώνοντας πως την επιλογή του ο σύντροφος έκανε από τη μεταξική περίοδο στο δρόμο του αγώνα, επιλογή που θα ακολουθήσει σ' όλη του τη ζωή, στην Κατοχή οπότε εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ, τη μετακατοχική περίοδο που πέρασε απ' όλα τα κολαστήρια και βασανίστηκε φρικτά, στην περίοδο της χούντας, οπόταν ξανασυλλαμβάνεται και εξορίζεται. Ενώ, στη μεταπολίτευση, μετά την κατάρρευση της χούντας, αναλαμβάνει με μια μικρή ομάδα συντρόφων την οργάνωση της έκδοσης αρχικά της "Νέας Ελλάδας" και κατόπιν του αγαπημένου του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ αναλαμβάνοντας Διευθυντής Σύνταξης του "Ρ" που υπηρέτησε με συνέπεια και ανιδιοτέλεια ως το τέλος της ζωής του. Και ο Στ. Λουκάς και κατέληξε:

"Δεν μπορεί να υπάρξει δύναμη που να τσακίσει έναν άνθρωπο που έχει πίστη στα ιδανικά του κομμουνισμού και είναι αποφασισμένος να πεθάνει γι' αυτά. Ηττα σημαίνει να πάρει ο εχθρός από σένα αυτό που θέλει. Αν δεν μπορέσει να το πάρει είτε ζεις είτε δε ζεις νικητής είσαι εσύ".Μ' αυτήν την πεποίθηση έβγαινε πάντα νικητής κι ατσαλωμένος σ' όλες τις μάχες, ακόμα και στις πιο δύσκολες περιόδους αμφισβήτησης της προοπτικής του σοσιαλισμού και του Κόμματος, ο σ. Μάκης Λυμπεράτος, ανέφερε θυμίζοντας πως "το ζήσαμε και πρόσφατα μέσα στο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ με την αταλάντευτη στάση του συντρόφου". Να 'σαι σίγουρος σύντροφε, πως με το παράδειγμά σου συνεχίζουμε την πορεία που χαράζει το Κόμμα, αγαπημένε μας, αξέχαστε σύντροφε Μάκη", κατέληξε.

Το χαιρετισμό του Συνδέσμου των Αντιστασιακών Δημοσιογράφων,του οποίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος ο Μάκης Λυμπεράτος, απηύθυνε ο πρόεδρος του ΣυνδέσμουΝίκος Καραντηνός αναφέροντας, ανάμεσα στα άλλα:

"Ενας δημοσιογράφος, που βγήκε μέσα από τη φωτιά της Αντίστασης. Μαχητής"πρώτης γραμμής" που στάθηκε αταλάντευτος στην έπαλξή της σαράντα τόσα χρόνια. Ο Μ. Λυμπεράτος στάθηκε λεβέντης σ' όλη τη διαδρομή. Με την πένα του αταλάντευτος στην έπαλξη της δημοσιογραφίας, έχοντας πάντα αμέριστη την αγάπη και την εκτίμηση των συναδέλφων, όπου κι αν δούλεψε". Ενώ, σε άλλο σημείο του χαιρετισμού του, είπε: "Μπήκες και έζησες, μ' όλο το είναι σου, τη φλόγα της ψυχής σου τη μεγάλη εποποιία της Εθνικής Αντίστασης. Είδαν τα μάτια σου συγκλονιστικές στιγμές". Σημείωσε, επίσης, πως "η Εθνική Αντίσταση και τα μηνύματά της για την εθνική μας πορεία, η αξιοποίηση της διδαχής της, στάθηκε ένας από τους στόχους, που με πάθος δούλεψε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Και με ιδιαίτερη προσοχή ασχολήθηκε με την έρευνα και τη συγκέντρωση στοιχείων για τα ζητήματα των πολεμικών αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου" ο σ. Μάκης Λυμπεράτος. Συγκλονιστική ήταν η στιγμή που ο Ν. Καραντηνός αναφέρθηκε σε μια μεγάλη "προσωπική οφειλή στον Μάκη Λυμπεράτο", θυμίζοντας πως εκείνος τον πρωτοκάλεσε στο "Ρ" το 1974, για να συνεχίσει μέχρι σήμερα την προσφορά του. Από την ΕΣΗΕΑ αποχαιρέτησε τον νεκρό, ο αντιπρόεδρος της Ενωσης Νίκος Κιάος, ο οποίος αφού υπογράμμισε ότι ο Μάκης Λυμπεράτος "έζησε μια ζωή γεμάτη αγώνες για ό,τι πίστεψε" στάθηκε στη δημοσιογραφική δουλιά του συντρόφου, θυμίζοντας πως δούλεψε στην προδικτατορική "Αυγή", το ΕΞΠΡΕΣ, την ΑΘΗΝΑΪΚΗ, την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, τη ΝΕΑ ΕΛΛΑΔΑ και το ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ.

"Εζησες πολλά βάσανα από το μισαλλόδοξο καθεστώς", τόνισε ο Σπύρος Ντιλιντάς, απευθύνοντας τον ύστατο χαιρετισμό του ΔΣ της ΠΕΑΕΑ και του Γενικού Συμβουλίου της (του οποίου μέλος ήταν ο Μ. Λυμπεράτος). "Προτίμησες το δύσκολο δρόμο του αγώνα και δεν επιδίωξες κυβερνητικούς θώκους, τάχθηκες με τους αγώνες και το λαό", συμπλήρωσε. Και, αφού υπογράμμισε τη μεγάλη βοήθεια και συμβολή του Μ. Λυμπεράτου στο περιοδικό της Εθνικής Αντίστασης, της ΠΕΑΕΑ, υποσχέθηκε πως οι σύντροφοι και συναγωνιστές του θα κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να καλύψουν το κενό που αφήνει ο σύντροφος.

Τέλος, τον Μ. Λυμπεράτο, αποχαιρέτησε "στο τελευταίο ταξίδι του", εκ μέρους του παραρτήματος Χαλανδρίου της ΠΕΑΕΑ,ο πρόεδρός του Γκολφίδης, που αναφέρθηκε στη συμβολή του συντρόφου και στη βοήθεια που έδινε στο παράρτημα για να αναδειχτούν τα ιδανικά της Εθνικής Αντίστασης. "Σε συντροφεύουμε, συνεχίζοντας τον αγώνα μέχρι να γίνουν τα όνειρά σου και τα όνειρά μας πραγματικότητα", τόνισε ο πρόεδρος του παραρτήματος Χαλανδρίου της ΠΕΑΕΑ, στο οποίο συμμετείχε ο σύντροφος Μ. Λυμπεράτος.

Ηταν πικρή η χτεσινή, στερνή "συνάντηση" με τον αλησμόνητο Μάκη Λιμπεράτο,στο Α Νεκροταφείο. Πικρή για όλους κι απ' όλες τις γενιές που τον αποχαιρέτησαν για πάντα. Πικρή για τη γενιά της Εθνικής Αντίστασης, των Λαμπράκηδων, του αντιδικτατορικού αγώνα, του Πολυτεχνείου και τη σημερινή γενιά, που διδάσκεται από αγωνιστές "ατσάλινης" αντοχής σαν τον Μάκη Λιμπεράτο για τους αγώνες, εκείνους, στο παρόν και το μέλλον, που θα κυοφορήσουν τη σοσιαλιστική κοινωνία. Την κοινωνία που αναλογεί στον άνθρωπο. Την κοινωνία, όπου όλα τα παιδιά θα "ανθίζουν" σαν τα λουλούδια, όπως λαχταρούσε, ονειρευόταν και γι' αυτό αγωνίστηκε μ' όλο του το "είναι" ο Μάκης Λιμπεράτος, αγαπώντας με πάθος τα παιδιά και τα λουλούδια.

Θλιμμένα ήταν όλα τα πρόσωπα χτες, μεταξύ των οποίων ήταν η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα,ο διευθυντής του "Ρ" και μέλος του ΠΓ της ΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας,ο Δημήτρης Γόντικας (μέλος του ΠΓ), ο αρχισυντάκτης του "Ρ" Τάκης Τσίγκας,ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Δημήτρης Κωστόπουλος,μέλη της ΚΕ, μέλη της συντακτικής επιτροπής του "Ρ", ο πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ Νίκος Τερζόγλου,ο επίτιμος δήμαρχος Καισαριανής Παναγιώτης Μακρής,ο Κώστας Κάππος,η Ιουλία Πλουμπίδου,ο βουλευτής της ΝΔ Νώντας Ζαφειρόπουλος και πολλοί συναγωνιστές και συγκρατούμενοί του. Θλιμμένα ήταν τα πρόσωπα, αλλά στα μάτια όλων πρόβαλαν η βαθιά εκτίμηση για τον σεμνό, αταλάντευτο, αισιόδοξο "μαχητή της πρώτης γραμμής" Μάκη. Η περηφάνια των κομμουνιστών ότι ο αγωνιστής αυτός διακρινόταν για το κομμουνιστικό του ήθος και το δικαίωνε. Οι αναμνήσεις από το συντρόφευμά τους με τον Μ. Λιμπεράτο σε αγώνες, φυλακές, εξορίες, δικαστήρια, στη δημοσιογραφία. Στη σύντομη, αλλά όχι εύκολη, "μάχη" για την έκδοση της "Νέας Ελλάδας" και στη μεγάλη "μάχη" για τη νόμιμη έκδοση του μεταδικτατορικού "Ριζοσπάστη",στο στέριωμα του οποίου ο σύντροφός μας Μάκης έδωσε απλόχερα, ολόψυχα, ακάματα όλες τις δυνάμεις του.

Ηταν οδυνηρή για το "Ρ" και την ΚΟΒ της εφημερίδας η χτεσινή "γενική συνέλευση", με παρόντα - απόντα τον σύντροφο Μάκη. Τον πάντα πολύτιμο Μάκη. Ιδιαίτερα, σε ώρες δύσκολες για το "Ρ" και την ΚΟΒ του. Πολύτιμο, με την αγωνιστική εμπειρία του, τις πολύπλευρες γνώσεις του, το ρομαντισμό του νου και της ψυχής του, την ανθρωπιά και τρυφερότητά του, το θερμό ενδιαφέρον του για τα προβλήματα κάθε συντρόφου, το συναισθηματικό πλούτο του, τη νεανική φλόγα της πίστης του στα κομμουνιστικά ιδανικά, τη διδαχή του να διαφυλάττουμε στη μνήμη την ιστορική και κοινωνική αλήθεια, τα "ιερά και όσιά" μας.

Πώς να ξεχάσουμε ότι χρόνια πριν τεθεί το θέμα των γερμανικών επανορθώσεων στη χώρα μας, ο σύντροφος Μάκης "πεισματικά" καλλιεργούσε τη μνήμη και την ιδέα για την αναγκαιότητα να πρωτοστατήσει το ΚΚΕ και σ' αυτό τον αγώνα; Πώς να ξεχάσουν οι παλαιότεροι από τους σημερινούς συντάκτες του "Ρ" τον σύντροφο Μάκη να ανεβοκατεβαίνει τους ορόφους του κτιρίου της οδού Φειδίου, κατόπιν της οδού Αγίου Κωνσταντίνου και τέλος στο κτίριο του "Ρ" στον Περισσό, με τη θέρμη, την ενεργητικότητα, την εργατικότητα, τη δημοσιογραφική πείρα, τις νομικές γνώσεις του, με τα χέρια του σε ανοιχτή αγκαλιά για όλους να συμβουλεύει, να ενθαρρύνει, να βοηθά τους εντελώς άπειρους νέους συντάκτες; Πώς να ξεχάσει η ΚΟΒ του "Ρ" τον σύντροφο Μάκη που ήταν παρών σ' όλες τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις; Που "γλεντούσε" η ψυχή του στα φεστιβάλ της ΚΝΕ και γινόταν ένα με τους νεολαίους; Που ερχόταν πρώτος, σχεδόν πάντα, στη γενική συνέλευσή της ΚΟΒ και ο λόγος του - λόγος του νου και της καρδιάς, ποτέ τυπικός, ποτέ στεγνός, ποτέ απερίσκεπτος, ποτέ άκριτος - ήταν ιδεολογική και ανθρώπινη διδαχή; Μια υποθήκη για τους νεότερους κομμουνιστές.

"Αισθάνομαι δεμένος με την ΚΟΒ του "Ριζοσπάστη"",έλεγε ο αξέχαστος, ο ακριβός με όλα όσα πίστεψε κι έπραξε, Μάκης Λιμπεράτος. Αισθάνεται και η ΚΟΒ του "Ρ", της "εφημερίδας της ζωής σου",δεμένη μαζί σου, αγαπημένε σύντροφε Μάκη. Γι' αυτό και ήταν πικρό το κατευόδιό σου χθες. Γι' αυτό και δε θα συνηθίσουμε στην απουσία σου. Θα είσαι ανάμεσά μας. Στην καρδιά και τη μνήμη μας.

Στη μνήμη του σύντροφου Μάκη Λυμπεράτου και αντί στεφανιού η ΠΕΑΕΑ κατέθεσε 10.000 δραχμές στο Κέντρο Μελέτης της Ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης.

Ο σ. Χρήστος Μπόμπος προσφέρει στο ΚΚΕ 5.000 δραχμές στη μνήμη του αξέχαστου συντρόφου Μ. Λυμπεράτου.